Από τα πιο ενδιαφέροντα ερευνητικά προγράμματα στο χώρο των μαχητικών αεροσκαφών είναι αυτό της DARPA, το Air Combat Evolution (Εξέλιξη της Εναέριας Μάχης), το οποίο σύμφωνα με ανακοίνωση της υπηρεσίας (η πιο μυστικοπαθής σε ζητήματα έρευνας αμυντικών συστημάτων) είναι στη μέση της Φάσης 1 με στόχο την εκκίνηση της Φάσης 2 εντός του χρόνου.
Τι σκοπεύει το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα; Να αναπτύξει ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης ικανό να αναλάβει ένα μαχητικό και να δίνει αερομαχίες με αυτό! Η Φάση 1 που αυτή την στιγμή συνεχίζεται δοκιμάζει εικονικές αερομαχίες σε προσομοιωτές, όπου πραγματικοί πιλότοι έρχονται αντιμέτωποι με εικονικούς εχθρούς, τους οποίους όμως «πετούν» προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης. Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα δείχνουν πλήρη επικράτηση της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία μπορεί να χειριστεί το αεροσκάφος και στο όριο του από πλευράς ελιγμών (ενώ ο άνθρωπος-χειριστής δεν μπορεί να το κάνει συνεχώς λόγω απίστευτων πιέσεων και επιταχύνσεων που τον φέρνουν στα όρια της απώλειας αισθήσεων) αλλά και να εκτιμήσει ταχύτερα και ακριβέστερα την εξέλιξη της κινηματικής των αεροσκαφών και να διαλέξει την καλύτερη στιγμή για χρήση όπλων. Τα πιο εξελιγμένα σενάρια δοκίμασαν και συνεργασία δύο εικονικών F-16, όπως και χρήση διαφόρων πυραύλων είτε μικρής εμβελείας, είτε για επίθεση «πέραν του ορίζοντα» όπως και εμπλοκές με πυροβόλο.
Στο εντυπωσιακό βίντεο ο διευθυντής του προγραμματος, συνταγματάρχης της Αμερικανικής Αεροπορίας Daniel “Animal” Javorsek περιγράφει τι πειράματα διεξάγονται. Ο ίδιος παρά το απειλητικό παρατσούκλι του «animal», έχει πτυχίο αεροναυπηγικής, 3 μεταπτυχιακά και διδακτορικό σε αστροφυσική…
Άλλες δοκιμές στην Φάση 1 περιλάμβαναν κανονικές πτήσεις με διθέσιο εκπαιδευτικό L-29, όπου ο ένας πιλότος παρεμβαίνει στην πτήση (παίζοντας το ρόλο της τεχνητής νοημοσύνης) και ο δεύτερος αξιολογείται στο πως αντιδρά σε αυτές τις «εξωτερικές» παρεμβάσεις, και αν και πόσο τις εμπιστεύεται. Στόχος εδώ είναι να εξεταστεί πως ένας πιλότος μπορεί να συνεργαστεί σε ένα αεροσκάφος που διαθέτει τεχνητή νοημοσύνη, η οποία μπορεί να αναλαμβάνει π.χ. την αερομαχία, σε κρίσιμες στιγμές.
