Τον Οκτώβριο του 1962, οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ βρέθηκαν στα πρόθυρα του πολέμου μετά τον εντοπισμό σοβιετικών πυρηνικών πυραύλων στην Κούβα. Η αποτροπή του οφείλεται στο Συνταγματάρχη Ολέγκ Πενκόφσκι, ο οποίος πλήρωσε εν τέλει τον ηρωισμό του με την ίδια του τη ζωή. Αν και οι ΗΠΑ είχαν γνώση των εν λόγω πυραυλικών εγκαταστάσεων από φωτογραφίες κατασκοπευτικών αεροσκαφών τους, ένας άνδρας πήρε το τεράστιο ρίσκο της παραδόσεως στη Δύση ζωτικής σημασίας πληροφοριών που βοήθησαν στην αποτροπή μιας πυρηνικής συρράξεως. Χωρίς αυτόν, ο Ψυχρός Πόλεμος θα μπορούσε να λάβει θερμή τροπή.
Ο Πενκόφσκι ως διπλός πράκτορας
Ο Ολέγκ Βλαντιμίροβιτς Πενκόφσκι γεννήθηκε την 23η Απριλίου του 1919 στο Βλαντικαφκάζ, τη μικρή πόλη-κωμόπολη, πρωτεύουσα της Βορείου Οσετίας. Ο πατέρας του σκοτώθηκε την ίδια χρονιά μαχόμενος ως αξιωματικός του Λευκού Στρατού εναντίον των Μπολσεβίκων, κατά τη Ρωσική Επανάσταση. Ο ίδιος ο Ολέγκ έγινε μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος και σπούδασε στη Σχολή Πυροβολικού του Κιέβου, αποφοιτώντας το 1939 με το βαθμό του ανθυπολοχαγού. Συμμετείχε στη σοβιετική εισβολή στη Φινλανδία και, μέχρι το πέρας του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, προήχθη σε Αντισυνταγματάρχη. Ωστόσο, ένας σοβαρός τραυματισμός του το 1944 οδήγησε στην απομάκρυνσή του από μάχιμες θέσεις.
Κατόπιν ενεγράφη στη Στρατιωτική Ακαδημία Frunze και, μετά την ολοκλήρωση της τετραετούς εκπαιδεύσεώς του, ενετάχθη στην Υπηρεσία Πληροφοριών του Σοβιετικού Στρατού, την GRU. O καίριος ρόλος της υπηρεσίας του ήταν ο εντοπισμός και η αποτροπή πιθανών εξωτερικών απειλών, στρατολογώντας στελέχη ικανά εις την υπονόμευση δυτικών κρατικών μηχανισμών. Εν αντιθέσει με την KGB, η οποία εστίαζε πρωτίστως στην καταστολή εσωτερικών κινδύνων, η GRU επεξεργάζετο γεωπολιτικά θέματα.
Από το 1949 έως το 1953, εφοίτησε στη Στρατιωτική Διπλωματική Ακαδημία και έγινε αξιωματικός πληροφοριών. Έμενε και εργαζόταν στη Μόσχα μέχρι το 1955, όπου μετετέθη ως στρατιωτικός ακόλουθος στην πρεσβεία της Αγκύρας, αλλά ανεκλήθη κατόπιν κάποιας αρνητικής αναφοράς που συνέταξε εναντίον του προϊσταμένου του. Τον επόμενο χρόνο επελέγη για το ίδιο πόστο στην πρεσβεία της Ινδίας. Η μετάθεσή του όμως ανεστάλη, όταν η KGB ενημέρωσε τους ανωτέρους του για το ιστορικό του θανάτου του πατρός του από τον Κόκκινο Στρατό. Ετέθη σε διαθεσιμότητα και πέρασε από σειρά ανακρίσεων, αλλά άνευ αρνητικών συνεπειών για τον ίδιο, αφού δεν ευρέθησαν κατηγορίες να του προσάψουν.
Ως Συνταγματάρχης της GRU από το 1960, ορίστηκε αναπληρωτής επικεφαλής της Κρατικής Επιτροπής Επιστήμης και Τεχνολογίας. Υπό αυτήν την ιδιότητα, συγκέντρωνε και αξιολογούσε τεχνικές και επιστημονικές πληροφορίες για τη Δύση, ενώ η δυσαρέσκειά του για τον τρόπο λειτουργίας των κρατικών υπηρεσιών της χώρας του διαρκώς αυξανόταν.
Εκείνη τη χρονιά ο Πενκόφσκι έδωσε σε ένα ζεύγος Αμερικανών τουριστών κάποιο μήνυμα για τη CIA, με το οποίο έθετε εαυτόν εις τη διάθεσή της. Η τελευταία άργησε να αντιδράσει υπό το φόβο σοβαρού διπλωματικού επεισοδίου και ενημέρωσε σχετικώς την MI6 (γνωστή τότε ως SIS). Οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, που ήδη κατέβαλαν έντονες προσπάθειες διεισδύσεως στην Σοβιετική Κρατική Επιτροπή Επιστήμης και Τεχνολογίας, χρησιμοποίησαν έναν συμπατριώτη τους επιχειρηματία, ονόματι Γκρέβιλ Γουάϊν, για την επαφή με τον Πενκόφσκι.
Ο Γουάϊν είχε ιδρύσει μια εταιρεία εξαγωγής βιομηχανικών προϊόντων κάποια χρόνια νωρίτερα και τα συχνά ταξίδια του στο εξωτερικό παρείχαν εξαιρετική κάλυψη για την κατασκοπευτική του δράση. Κατά τη διάρκεια ενός εξ αυτών – τον Απρίλιο του 1961 – ο Πενκόφσκι του άφησε ένα τεράστιο πακέτο εγγράφων τα οποία, μαζί με κάποιο μικροφίλμ, έφτασαν στα χέρια της MI6. Αρχικώς οι Βρετανοί διατηρούσαν επιφυλάξεις, όπως και οι Αμερικανοί. Κατόπιν της εξακριβώσεως της αυθεντικότητάς τους, ο Σοβιετικός Συνταγματάρχης της GRU ορίστηκε επισήμως κατάσκοπος της Δύσεως με την κωδική ονομασία «Ήρωας».
Η συνέχεια στο Military History
