Σύμφωνα με χθεσινές δηλώσεις της Ιταλίδας υπουργού Άμυνας Elisabetta Trenta στο τηλεοπτικό κανάλι La7, η Ιταλία δεν θα αγοράσει περισσότερα αεροσκάφη F-35 και εξετάζει το αν θα τηρήσει τη παραγγελία της στην οποία έχει ήδη δεσμευθεί. Έκτοτε, ένα κύμα αναδημοσιεύσεων της είδησης ξέσπασε σε εξωτερικό και Ελλάδα, που έπλασαν ένα σωρό διαφορετικά σενάρια για το μέλλον του F-35 στην Ιταλία.
“Η Ιταλία δεν θα αγοράσει περισσότερα αεροσκάφη F-35 και εξετάζει το αν θα τηρήσει τη παραγγελία της στην οποία έχει ήδη δεσμευθεί.”
Αυτά μας ενημερώνει το διεθνές πρακτορείο Ρόιτερ και για όποιον θα ήθελε (και γνωρίζει την ιταλική) να τις ακούσει επί λέξει αυτές είναι οι επίμαχες δηλώσεις της υπουργού στην επίσημη σελίδα του καναλιού.
https://www.facebook.com/ElisabettaTrentaM5S/videos/220545398581396/
Η είδηση είναι όσα αναφέρει η Ιταλίδα υπουργός. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Στην πραγματικότητα, δεν λέει καν κάτι καινούριο και θα εξηγήσουμε παρακάτω το γιατί. Ωστόσο οι δηλώσεις αυτές για κάποιους στην Ελλάδα χτύπησαν καμπανάκι (ή καμπανάκια) και μετά… all Hell broke loose που θα έλεγαν κι οι αγγλοσάξονες.
Από εκεί που η Ιταλία δια στόματος της (τωρινής) ΥΠΑΜ της δήλωνε την πρόθεσή της…
- Να μην αγοράσει άλλα F-35 και
- Να εξετάσει αν τελικά θα πάρει κι όλα είχε δεσμευθεί
…βρέθηκε ξαφνικά να έχει ακυρώσει την παραγγελία της, να έχει αποσυρθεί από το πρόγραμμα παραγωγής, να προσφέρει για πώληση (!!!) τα υπό παραγγελία αεροσκάφη της κι ο κατάλογος με τα απίθανα σενάρια (που όμως φέρνουν κλικ) συνεχίζεται μακρύς…
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ του Ρόιτερ, η Τρέντα προέρχεται από το Κίνημα 5 αστέρων, το οποίο ήταν πάντα επικριτικό έναντι της παραγγελίας της Ιταλίας για τα 90 αεροσκάφη F-35, λέγοντας ότι τα χρήματα θα μπορούσαν να δαπανηθούν καλύτερα για να ωθήσουν την ευημερία και να βοηθήσουν την ασθμαίνουσα οικονομία.
Ωστόσο στην συνέντευξή της ανέφερε αρκετούς λόγους για να είναι προσεκτικοί, λέγοντας ότι «ισχυρές οικονομικές ρήτρες» θα μπορούσαν να συνεπάγονται ότι «η ακύρωση της παραγγελίας θα μπορούσε να μας κοστίσει περισσότερο από τη διατήρησή της».
Επιπλέον ανέφερε τα οφέλη όσον αφορά την τεχνολογία και την έρευνα στην Ιταλία σε σχέση με τα συγκεκριμένα αεροσκάφη, καθώς και τις θέσεις εργασίας που θα χαθούν.
Ωστόσο, η Τρέντα δήλωσε κι ότι είδε την αξία της επέκτασης των αγορών προκειμένου να ελευθερωθούν πόροι για επενδύσεις σε ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα (στα οποία συμμετέχει η Ιταλία).
Ορισμένοι αξιωματούχοι του κόμματός της είχαν δηλώσει πέρυσι ότι η Ιταλία πρέπει να ακυρώσει την παραγγελία των μαχητικών εντελώς, αλλά η Τρέντα κατέστησε σαφές ότι είχε επιφυλάξεις γι ‘αυτό.
“Κανείς δεν κρύβει το γεγονός ότι είμαστε πάντα επικριτικοί … Λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες συμβάσεις που υπογράφηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση, κάνουμε μια προσεκτική αξιολόγηση που εξετάζει αποκλειστικά το εθνικό συμφέρον», κατέληξε.
Υπενθυμίζεται ότι το Κίνημα 5 Αστέρων δημιούργησε μια λαϊκιστική κυβέρνηση συνασπισμού τον περασμένο μήνα με το ακροδεξιό κόμμα της Λίγκας του Βορρά.
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ορισμένα πράγματα. Μέχρι στιγμής, η Ιταλία ήταν η μοναδική χώρα της κοινοπραξίας της παραγωγής του F-35 που δεν είχε απειλήσει ανοιχτά ότι σε κάποιο βαθμό θα μείωνε την παραγγελία της ή και θα αποχωρούσε.
Είχαν προηγηθεί σχεδόν όλες οι υπόλοιπες χώρες, με καλύτερο παράδειγμα αυτό της Αυστραλίας, όπου την περίοδο 2007-2008 ο τότε ΥΠΑΜ της χώρας Τζοέλ Φιτζγκίμπον σχεδόν κάθε δεύτερη μέρα έδινε μία συνέντευξη τύπου ή έκανε δηλώσεις όπου απειλούσε ότι θα ακύρωνε την συμμετοχή της χώρας του στο πρόγραμμα του F-35 με αφορμή τις γνωστές καθυστερήσεις κι υπερβάσεις.
Χαρακτηριστικά είχε πει κάποια στιγμή ότι η χώρα του είχε δαπανήσει μέχρι τότε ένα δισεκατομμύριο δολάρια Αυστραλίας και δεν είχε στα χέρια της ούτε ένα αεροσκάφος.
Η αμέσως επόμενη χαρακτηριστική περίπτωση, ήταν αυτή του Καναδά, όπου ο νεοεκλεγής πρωθυπουργός Τζαστίν Τριντώ δεν απέσυρε μεν την χώρα από το πρόγραμμα, όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά, αλλά σταμάτησε την διαδικασία προμήθειας με την υπόσχεση να ενεργήσει ανοιχτό διεθνή διαγωνισμό.
Μέχρι σήμερα ο Καναδάς δεν έχει καταλήξει σε άλλο αεροσκάφος, αλλά εξακολουθεί να καταβάλλει τα ποσά που είναι απαραίτητα για την συνέχεια της συμμετοχής των αμυντικών βιομηχανιών της χώρας στο πρόγραμμα παραγωγής του F-35.
Η πιο πρόσφατη καταβολή αφορούσε πόσο 54 εκατομμυρίων δολαρίων φέτος τον Μάιο, φέρνοντας το συνολικό ποσό που έχει επενδύσει ο Καναδάς στο F-35 στα περίπου 500 εκατομμύρια δολάρια (πηγή: global news.ca).
Έπειτα υπήρξε κι η περίπτωση της Ολλανδίας, όπου το F-35 υπήρξε η αφορμή για μία άνευ προηγουμένου πολιτική αντιπαράθεση, σε σημείο που για πρώτη φορά η Lockheed Martin προσπαθώντας να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας («μέχρι να κάτσει ο κουρνιαχτός» που λέμε) ούτε καν διεξήγαγε τελετή παράδοσης του πρώτου ολλανδικού αεροσκάφους, πράγμα πρωτοφανές μέχρι στιγμής. Ούτε η Ολλανδία όμως τελικά αποσύρθηκε, αν και μείωσε την παραγγελία της.
Κι οι υπόλοιπες χώρες Νορβηγία, Δανία και Ηνωμένο Βασίλειο σε διάφορες φάσεις απείλησαν ή έστω εξέτασαν το ενδεχόμενο να κατευθυνθούν σε άλλο αεροσκάφος ή να μειώσουν τις παραγγελίες τους.
Κάποια στιγμή αρχές της δεκαετίας που το F-35B αντιμετώπιζε σοβαρά τεχνικά προβλήματα με την ολοκλήρωση του κινητήρα του, η Αγγλία άρχισε να εξετάζει ακόμα και το Sea Gripen (!!!) για τα υπό ναυπήγηση νέα της αεροπλανοφόρα.
Δανία και Νορβηγία μετά την διενέργεια διαγωνισμού, επιβεβαίωσαν την αρχική τους παραγγελία και δέσμευση στο πρόγραμμα.
Ακόμα και στην περίπτωση των ίδιων των ΗΠΑ, κατά καιρούς ακούγονταν φωνές και από αναλυτές και από πολιτικούς που έλεγαν ότι δεν θα ήταν κακή ιδέα η μείωση του προς παραγγελία αριθμού αεροσκαφών, με την διαφορά να κατευθύνεται σε άλλα πιο καίρια προγράμματα.
Φυσικά υπάρχει κι η περίπτωση της Τουρκίας, αλλά σ’ αυτήν είχαμε αναφερθεί με εκτενή ανάλυση, για τον επιπλέον λόγο ότι δεν είναι η Τουρκία που εξετάζει την αποχώρησή της από το πρόγραμμα του F-35, αλλά… οι ΗΠΑ!
Κοινός παρονομαστής σε όλα τα παραπάνω είναι ότι αφενός μεν υπάρχει δυσαρέσκεια (φυσικά απόλυτα δικαιολογημένη) με τις καθυστερήσεις και κυρίως τις υπερβάσεις κόστους του αεροσκάφους, κι αφετέρου δε οι απειλές κι οι ανακοινώσεις πάνε κι έρχονται τόσο συχνά όσο αλλάζουν κυβερνήσεις ή / και υπουργοί.
Τι σημαίνουν τα παραπάνω στην περίπτωση της Ιταλίας; Από ό,τι έχει δείξει η ιστορία τα τελευταία δέκα χρόνια στιγμής, δηλαδή αυστηρά εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, αυτό που έχει συμβεί είναι ότι οι δηλώσεις πάνε κι έρχονται, αλλά… το F-35 μένει.
Σε καθαρά πρακτικό επίπεδο, οι δηλώσει της Ιταλίδας ΥΠΑΜ αν το δούμε τελείως ψυχρά κι αντικειμενικά, είναι άνευ αντικειμένου. Αφενός μεν δήλωσε ότι δεν θα παραγγείλει περισσότερα F-35. Μα αυτό έτσι ή αλλιώς είναι αδύνατον στην παρούσα φάση και μη δόκιμο γενικότερα.
Πότε μια παραγγελία μεγάλου αριθμού αεροσκαφών δεν παραγγέλνεται στο σύνολο της, αλλά τμηματικά. Δηλαδή αν υποθετικά είχε σκοπό να παραγγείλει περισσότερα αεροσκάφη, αυτό δεν θα το έκανε τώρα, αλλά μετά από πολλά χρόνια όταν οι προηγούμενες παραγγελίες θα είχαν ολοκληρωθεί. Βέβαια μέχρι τότε είναι περίπου βέβαιο ότι θα υπήρχε μια άλλη κυβέρνηση κι ένας άλλος ΥΠΑΜ.
Κι αφετέρου δε, δήλωσε πως θα εξετάσει αν θα τηρήσει την δέσμευση της χώρας για τον αριθμό των προς παραγγελία αεροσκαφών. Εκτός αν έχουμε ξεχάσει τα ελληνικά μας, εξέταση δεν σημαίνει τελεσιδικία κι οριστική απόφαση, πέρα από το γεγονός ότι από μονή της επισήμανε πως οι ρήτρες σε περίπτωση μείωσης της παραγγελίας είναι πιθανόν να την καταστήσει ασύμφορη!
Πέρα από τα παραπάνω, πρέπει να προσθέσουμε κι ορισμένες ακόμα… λεπτομέρειες που όμως εντελώς συμπτωματικά “ξεχαστηκαν” στην κάλυψη των συνταρακτικών αποκαλύψεων που διαβάσαμε αυτές τις μέρες.
Π.χ. ότι στην Ιταλία έχει ΗΔΗ κατασκευαστεί με μεγάλο κόστος επένδυσης γραμμή παραγωγής που βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία αποδίδοντας αεροσκάφη όχι μόνο για την Ιταλία αλλά και άλλους πελάτες του προγράμματος, π.χ. Ολλανδία.
Και το ότι είναι δύσκολο ή Ιταλία να παραιτηθεί από το F-35, διότι βασικά… γύρω από αυτό έχει σχεδιαστεί ολόκληρη η άμυνα της για τις επόμενες δεκαετίες, τόσο για την Αεροπορία της, όσο και για το Ναυτικό της.
Η απάντηση είναι μόνο μια λέξη και αυτή είναι “λαϊκισμός”
Στις 29 Ιουνίου, δηλαδή πριν 9 ημέρες, η Elisabetta Trenta παραχώρησε μια συνέντευξη στο Defence News, όπου ξεκαθάρισε πέραν πάσης αμφιβολίας πως η Ιταλία είναι απόλυτα δεσμευμένη απέναντι στο πρόγραμμα του F-35. Ενδέχεται η χώρα της να καθυστερήσει κάποιες παραλαβές για οικονομικούς λόγους, αλλά δεν θα μειώσει τον αριθμό των προς αγορά αεροσκαφών.
Στο ίδιο δημοσίευμα, η Ιταλίδα Υπουργός ξεκαθαρίζει πως η χώρα της έχει δεσμευτεί απέναντι στις ΗΠΑ, να φτάσει τις αμυντικές της δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ της. Είναι προφανές πως οι δηλώσεις της Trenta (με διαφορά λίγων ημερών) δεν συμβαδίζουν, και η μόνο προφανής απάντηση είναι η προσπάθεια δημιουργίας “κλιματος” για εσωτερική κατανάλωση.
Δυστυχώς όπως βλέπουμε, όταν η δίψα για κλικ επικρατεί, οι λέξεις χάνουν το νόημα τους κι αποκτούν καινούριο νόημα. Θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την ερμηνεία των δηλώσεων Trenta, ως ένα κλασικό παράδειγμα “μετα-αλήθειας,” μιας έννοιας που απέκτησε δημοφιλία μόλις τα τελευταία 2-3 χρόνια.
