Του Γιώργου Γιώτη
Δεν ξέρω αν είδατε την ταινία «Don’t look up», όπου 2 αστρονόμοι (Leonardo DiCaprio και Jennifer Lawrence), ανακαλύπτουν ότι ένας τεράστιος κομήτης κατευθύνεται προς τη Γη και προσπαθούν να αφυπνίσουν τις αρχές και το κοινό να κάνουν ό,τι μπορούν για τη σωτηρία του πλανήτη.
Η ταινία δείχνει πάνω κάτω την πραγματικότητα της εποχής μας, τον ανορθολογισμό, τα fake news, τα ψεκασμένα μέσα, τις θεωρίες συνωμοσίας, την υποτίμηση της βλακείας, τον πόλεμο των δεδομένων και τους μελλοντικούς κινδύνους.
Στα πρώτα λεπτά της ταινίας, ο DiCaprio δείχνει μια φιγούρα του Καρλ Σαγκάν και τους λέει να σκεφτούν τι θα έκανε αυτός στη θέση τους. Για τη νέα χρονιά που έρχεται σας εύχομαι αυτό που είχε γράψει σε ένα άρθρο του ο Καρλ Σαγκάν στην Washington Post το 1994:
“Με την επιστήμη πλάι μας”
“[…] Όταν οι άνθρωποι χάσουν την ικανότητα να ορίζουν τις δικές τους ατζέντες ή να αμφισβητούν εν γνώσει τους εκείνους που έχουν την εξουσία. Όταν, κρατώντας τους μαγικούς κρυστάλλους μας και συμβουλευόμενοι τα ωροσκόπιά μας, τις κριτικές μας ικανότητες σε παρακμή, ανίκανοι να διακρίνουμε τι είναι καλό και τι είναι αληθινό, γλιστράμε, σχεδόν χωρίς να το αντιληφθούμε, πίσω στη δεισιδαιμονία.
Έχουμε φτιάξει έναν πολιτισμό στον οποίο τα πιο κρίσιμα συστατικά του – οι μεταφορές, οι επικοινωνίες και όλες οι άλλες βιομηχανίες, η γεωργία, η ιατρική, η εκπαίδευση, η ψυχαγωγία και η προστασία του περιβάλλοντος – ακόμη και αυτός ο βασικός δημοκρατικός θεσμός της ψηφοφορίας – εξαρτώνται βαθιά από την επιστήμη και την τεχνολογία. Έχουμε φτιάξει επίσης τα πράγματα έτσι ώστε σχεδόν κανείς να μην καταλαβαίνει την επιστήμη και την τεχνολογία. Μπορεί να ξεφύγουμε για λίγο, αλλά τελικά αυτό το εύφλεκτο μείγμα άγνοιας και δύναμης θα ανατιναχτεί στα πρόσωπά μας.
Δε γνωρίζω κανένα τομέα ανθρώπινης δραστηριότητας στον οποίο η επιστήμη δεν είχε τουλάχιστον ένα σημαντικό πράγμα να πει. Φυσικά, υπάρχουν πολλά για τα οποία ακόμη οι ειδικοί αγνοούν, αλλά αυτό μάλλον θα συμβαίνει πάντα. Η επιστήμη απέχει πολύ από το να είναι το τέλειο όργανο γνώσης. Είναι όμως απλά το καλύτερο που έχουμε. Από αυτή την άποψη, όπως και σε πολλά άλλα, είναι σαν τη δημοκρατία.”
(η μετάφραση δική μου)
Σας εύχομαι λοιπόν η καινούρια χρονιά να είναι “με την επιστήμη αντάμα”, μήπως κατορθώσουμε να ξεπεράσουμε το σκόπελο της δεισιδαιμονίας και του σκοταδισμού, να καταπολεμήσουμε τον κορωνοιό και να κάνουμε κάποια βήματα στα περιβαλλοντολογικά θέματα. Υγεία και αισιοδοξία.
