Είναι μια μάλλον “περίεργη” ιστορία, που ξεκίνησε από τουρκικούς λογαριασμούς στο Twitter. Η αναβάθμιση των ελληνικών F-16C/D σε F-16V είχε προκαλέσει έντονους προβληματισμούς στην Τουρκία, αλλά οι γείτονες τότε ήταν απολύτως σίγουροι πως η χώρα τους θα παραλάμβανε F-35A, μαζί φυσικά με τους S-400. Το μοναδικό μαχητικό 5ης γενιάς στον κόσμο, καθώς και το ισχυρότερο (προσοχή, όχι καλύτερο) αντιαεροπορικό σύστημα του κόσμου. Μεταξύ τους, στην Τουρκία, ελάχιστοι ήταν αυτοί που έβλεπαν την πραγματική απειλή που αποτελούν τα εκσυγχρονισμένα ελληνικά F-16V για την τουρκική αεροπορία.
«Forbes»: «Rafale, F-16V και F-35 δίνουν το πάνω χέρι στην Ελλάδα απέναντι στην Τουρκία»
Η κλωτσηδών εκδίωξη της Τουρκίας από το πρόγραμμα JSF και η αγορά των τουρκικών αεροσκαφών από την USAF, κλόνισε κάπως τους καλούς μας γείτονες, αλλά η αλήθεια είναι πως διαθέτουν έναν τεράστιο στόλο F-16C/D Block 50+Adv (CCIP) που χάρη στον προηγμένο υπολογιστή τους, αλλά και το σύστημα Link 16 έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα στην παρούσα κατάσταση. Θεωρούν δε πως το Link 16 σε συνδυασμό με τα E-7T Wedgetail θα είναι ικανά να αντιμετωπίσουν τα ελληνικά F-16V, από τη στιγμή μάλιστα που τα τελευταία θα είναι “μόλις” 84/85.
Όλα αυτά ήρθε να κλονίσει εκ νέου η τελείως ξαφνική και μη αναμενόμενη αγορά μαχητικών τύπου Rafale από την Πολεμική μας Αεροπορία. Η αστραπιαία κίνηση του ΥΠΕΘΑ, με την γαλλική συνεργασία, θα αποδώσει μαχητικά άμεσα στη χώρα μας, και αυτό σημαίνει πως κάποια στιγμή εντός του 2021, δηλαδή σε χρόνο ρεκόρ, η Ελλάδα θα έχει 6 υπερμαχητικά (για τα δεδομένα της περιοχής), ενώ αν διατηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα, θα έχει και ένα μικρό αριθμό F-16V. Αυτό προσπαθούμε να πούμε όταν γράφουμε και ξαναγράφουμε πως τα πράγματα “σκούρηναν” απότομα για τους γείτονες.
Το 2023 λοιπόν, η Ελλάδα θα έχει σε υπηρεσία 18 μαχητικά Rafale, οπλισμένα μέχρι τα δόντια, και επίσης έναν σημαντικό αριθμό μαχητικών F-16V. Βέβαια η ΠΑ θα έχει κάνει έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να καταφέρει να πετύχει επιχειρησιακή ετοιμότητα για όλα αυτά, αλλά το θεωρούμε πως από το τέλος του 2021 η ποιότητα θα ανήκει στην ΠΑ, ενώ από το 2022 θα δούμε πολλά ενδιαφέρονται πάνω από το Αιγαίο. Κι όλα αυτά, χωρίς να συνυπολογίσουμε άλλες κινήσεις ενίσχυσης των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Αυτό που αλλάζει σημαντικά τα δεδομένα είναι η προσθήκη στο ελληνικό οπλοστάσιο του πυραύλου αέρος αέρος Meteor. Ο τελευταίος, δεν γνωρίζουμε σε πόσα κομμάτια θα αγοραστεί από την ΠΑ, ούτε πότε θα δούμε τα πρώτα του αντίτυπα σε ελληνικά Rafale. Αλλά από την στιγμή που θα έχουμε τα Rafale στην Ελλάδα, αυτό είναι μάλλον άνευ ουσίας, καθώς σε στιγμές κρίσης πιστεύουμε πως οι Γάλλοι δεν θα μας ξεχάσουν. Έτσι, ακόμη κι ένας μικρός αριθμός να έρθει μέσα στο 2021 (πχ 3 ή 5 κομμάτια), θα φέρει μεγάλες ανακατατάξεις στο Αιγαίο.
Καταρχάς, τα τουρκικά E-7T Wedgetail θα πρέπει να επιχειρούν σε πολύ μεγάλες αποστάσεις πίσω από τα μικρασιατικά παράλια, ακυρώνοντας έτσι το ρόλο τους. Η απώλεια των Wdgetail, ακυρώνει σε πολύ μεγάλο βαθμό της επένδυση σε Link 16 των τουρκικών F-16C/D, καθώς αυτά θα πρέπει ή να βασίζονται στα AN/APG-68 ή στα επίγεια ραντάρ. Τα πρώτα όμως θα βλέπουν πολύ αργότερα τα ελληνικά Rafale και F-16V, και τη στιγμή που τα ελληνικά αεροσκάφη θα έχουν ήδη εγκλωβίσει τους στόχους τους. Τα δε επίγεια ραντάρ, ειδικά αυτά που βρίσκονται στα μικρασιατικά παράλια, θα έχουν γίνει … οικόπεδα, για ευνόητους λόγους, τις πρώτες στιγμές της όποιας σύγκρουσης.
Κατά δεύτερο, τα τουρκικά KC-135R, θα πρέπει να επιχειρούν ακόμη πιο “βαθιά” στην τουρκική ενδοχώρα, και αντί για τις επιχειρήσεις της ΤΗΚ πάνω από το Αιγαίο, θα εξυπηρετούν μόνο ferry flights, μετακινήσεις μαχητικών από τις βάσεις στα ανατολικά προς το μέτωπο του Αιγαίου. Η απώλεια λόγω του κινδύνου των δυνατοτήτων εναερίου εφοδιασμού από την τουρκική αεροπορία, θα είναι ένα επιπλέον σκληρό πλήγμα, από τη στιγμή μάλιστα που οι Τούρκοι έχουν συνηθίσει να καίνε άπειρα καύσιμα πάνω από το Αιγαίο, ενώ η ΠΑ είναι πάντα προσεκτική όταν κάνει αναχαιτίσεις. Είναι μεγάλο το θέμα, και ίσως αξίζει περαιτέρω ανάλυσης σε νεότερο άρθρο στο μέλλον.
Θα περίμενε κανείς πως η ΤΗΚ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τα ελληνικά Rafale και F-16V με τα υπάρχοντα αεροσκάφη, ειδικά με βάση τις θεωρητικές εμβέλειες των AN/APG-68v9. Δεν θα μας κάνει εντύπωση, αν “ειδικοί” σε Τουρκία, αλλά και Ελλάδα, αρχίσουν να δημιουργούν χάρτες και διαγράμματα, για το πόσο εύκολο θα είναι τα τουρκικά AN/APG-68v9 να πιάσουν τα ελληνικά αεροσκάφη. Πριν αρχίσουν να κάνουν διάφορες “χειροτεχνίες” κάποιοι, θα πρέπει να θυμίσουμε πως το ίχνος των F-16V θα είναι μικρότερο του F-16C/D, ενώ το ίχνος του Rafale είναι πολύ μικρότερο του F-16C/D. Ειδικά το γαλλικό μαχητικό, έχει ειδικές προβλέψεις χαμηλής παρατηρησιμότητας, αντίστοιχες του F/A-18E/F.
Θεωρούμε πως δεν χρήζει περαιτέρω ανάλυσης πως η ισορροπία πάνω από το Αιγαίο έχει διαταραχθεί υπέρ της Ελλάδας. Κι αν δεν έχει συμβεί ακόμη, θα ξεκινήσει εντός του 2021 για να κορυφωθεί το 2023-24. Συνεπώς, η Τουρκία πρέπει να βρει ικανό αντίδοτο, που αν μη τι άλλο θα πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει τα ελληνικά F-16V αλλά, το κυριότερο, τα Rafale. Θεωρητικά, η λύση είναι το F-35A, αλλά αυτό δεν πρόκειται να μπει στο τουρκικό οπλοστάσιο στο ορατό μέλλον. Πιθανότερο είναι να δούμε κάποιο άλλο μαχητικό. Ποιο όμως θα μπορούσε να είναι αυτό;
Αναβάθμιση 317 εκ. λιρών στα ραντάρ των βρετανικών Typhoon και anti-drone ικανότητες
Πιστεύουμε πως οι Τούρκοι δεν πρόκειται να αγοράσουν αμερικανικά μαχητικά, από τη στιγμή που έχει πλέον ενεργοποιηθεί ο CAATSA. Συνεπώς, λύσεις όπως το F-15EX ή το F/A-18E/F BlockIII δεν είναι πιθανές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάθε χρόνο που οι S-400 μένουν σε τουρκικά χέρια, οι κυρώσεις CAATSA θα χειροτερεύουν. Όπως είπε και ο Πομπέο, δεν πρόκειται η Τουρκία να χάσει την -παρούσα- μαχητική ισχύ της, δηλαδή θα λαμβάνει μετρημένα ανταλλακτικά για τα F-16, αλλά δεν πρόκειται να λάβει νέα όπλα. Αυτά, από ΗΠΑ μεριά. Ας δούμε τις άλλες λύσεις.
Το Saab GRIPEN E/F είναι ένα εξαίρετο μαχητικό, που μπορεί μάλιστα να φέρει και τους Meteor, αλλά θεωρούμε αδύνατη την πώλησή του στην Τουρκία από τη Σουηδία. Ακόμη όμως κι αν συνέβαινε, το αεροσκάφος δεν είναι ανώτερο του F-16V, ενώ είναι αρκετά κατώτερο του Rafale. Συνεπώς, δεν έχει ίσως αξία ούτε η πιθανή συζήτηση για το θέμα.
Κι όμως, οι Αμερικανικές κυρώσεις “τσακίζουν” την Τουρκία και τις ένοπλες δυνάμεις της
Λογικά, δεν πρέπει να περιμένουμε ούτε η Γαλλία να πωλήσει Rafale στην Τουρκία! Άρα, οι επιλογές, για σύγχρονο δυτικής κατασκευής μαχητικό, φτάνει στο εξής ένα: Το Eurofighter Typhoon. Το Consortium των χωρών που το κατασκευάζουν, η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία, η Ιταλία, και η Ισπανία, είναι οι ισχυρότεροι υποστηρικτές της Τουρκίας, και μάλιστα οι τρεις τελευταίες χώρες έχουν εκπλήξει με την ανερυθρίαστη υπεράσπιση των τουρκικών θέσεων (με την εξαίρεση ίσως της Ιταλίας). Αλλά η Γερμανία, και η Ισπανία, δείχνουν τα πάντα, εκτός από ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Το Typhoon είναι πράγματι ένα μαχητικό εναέριας υπεροχής, αντίστοιχο του F-15, Su-35, Rafale. Ειδικά στο τελευταίο Tranche φέρει ένα εκπληκτικών δυνατοτήτων ραντάρ AESA, με μηχανική κεραία (!), αλλά κι ένα πανίσχυρο ηλεκτρο-οπτικό σύστημα, που ναι, μπορεί άνετα να εντοπίζει στόχους σαν το Rafale σε μεγάλες αποστάσεις, και φυσικά θα μπορεί να εξαπολύει εναντίον του πυραύλους Meteor. Αυτός είναι και ο λόγος, που αρκετοί αμυντικοί αναλυτές στην Τουρκία, υπερθεματίζουν για μια προσπάθεια αγοράς αεροσκαφών Typhoon. Είναι όμως κάτι τέτοιο εφικτό;
Πάμε αντίστροφα. Μπορεί καταρχάς το Typhoon να είναι ικανός αντίπαλος για τα ελληνικά Rafale; Αδιαμφισβήτητα ναι, αλλά μόνο στην έκδοση Tranche 4 με το AESA Captor, ή έστω στην έκδοση Tranche 3A. Όλες οι άλλες εκδόσεις, είναι ικανές μεν, αλλά δεν μπορούν να βρεθούν στο επίπεδο του Rafale F3R. Μπορεί το αεροσκάφος να έχει πανίσχυρους κινητήρες, να είναι βελτιστοποιημένο για αερομαχίες, αλλά δεν προβλέπεται να αερομαχεί με τα Rafale. Ουσιαστικά οι Τούρκοι θα ήθελαν ένα F-14, όπως εμείς θα έχουμε τα Rafale.
Δεν πιστεύουμε πως οι Τούρκοι μπορούν να αγοράσουν κάποιο σύγχρονο Tranche (3A, 4) του Eurofighter, για πολλούς λόγους. Καταρχάς, οι δυνατότητες της τουρκικής οικονομίας δεν επιτρέπουν την αγορά ενός σύγχρονου και ακριβού μαχητικού, ειδικά με τις επιδόσεις της τουρκικής λίρας. Η Eurofighter θα ζητήσει σκληρό νόμισμα, και αυτό δύσκολα θα το βρουν οι Τούρκοι. Εμείς αγοράζουμε με επιτόκιο κάτω του 1%, ενώ οι Τούρκοι με άνω του 20%. Και καλό είναι να μην θεωρήσουμε πως θα πληρώσει κάποιος τρίτος. Το Κατάρ, τη δουλειά του θέλει να κάνει, δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα.
Ακόμη όμως κι αν υπήρχαν χρήματα, μια τέτοια αγορά θα συναντούσε σκληρές αντιδράσεις στο εσωτερικό όλων των χωρών του consortium. Θα ήταν η απόλυτη γελοιοποίηση της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, είτε στη Γερμανία, είτε στην Ισπανία, είτε και στην Ιταλία. Εκτός αυτού, τα αεροσκάφη θα χρειάζονταν πολλά χρόνια να φτάσουν στην Τουρκία, καθώς η γραμμή παραγωγής είναι σχετικά αδύναμη. Εκτός κι αν το Κατάρ παραχωρούσε slots δικά του, κάτι που το θεωρούμε απίθανο.
Λογικά, θα μπορούσε κάποια χώρα να παραχωρήσει δικά της μαχητικά, ίσως η Ισπανία, που η κυβέρνησή της εμφανίζεται ιδιαίτερα θετική απέναντι στην Τουρκία. Αλλά αυτό πλέον θα την έφερνε σε “θανάσιμη” αντιπαράθεση με την Ελλάδα, καθώς τα αεροσκάφη θα είχαν σαφή επιθετικό χαρακτήρα για τη χώρα μας. Ανάλογη αντιπαράθεση έχει πλέον η Γαλλία με την Τουρκία, αλλά οι Γάλλοι ποτέ δεν έκρυψαν το χαρακτήρα τους, γιαυτό άλλωστε και τους αγαπάμε! Ενώ οι Ισπανοί, στο στενό πυρήνα της Ένωσης, θα πρέπει να δώσουν πολλές εξηγήσεις για μια τέτοια κίνηση. Το ίδιο φυσικά και οι Γερμανοί.
Μια πιθανότητα που εξετάζεται από αρκετούς είναι το ενδεχόμενο της αγοράς μεταχειρισμένων μαχητικών, προς άμεση ενίσχυση της τουρκικής αεροπορίας. Θεωρητικά, η Μεγάλη Βρετανία, η Γερμανία και η Αυστρία έχουν μεταχειρισμένα μαχητικά Tranche 1 προς διάθεση. H Αυστρία μάλλον θα προτιμούσε να τα κάνει κατσαρόλες, παρά να τα δώσει στους Τούρκους. Η Μεγάλη Βρετανία έχει αποφασίσει (αν δεν έχει ήδη υλοποιήσει) τον καννιβαλισμό των παλιών αεροσκαφών για εξοικονόμιση πόρων, ενώ η Γερμανία δεν έχει αποφασίσει ακόμη. Εδώ ισχύει ότι ισχύει και για την αγορά καινούργιων, δηλαδή δεν γνωρίζουμε πως θα έβλεπε η γερμανική κοινή γνώμη την πώληση αεροσκαφών στην Τουρκία, που θα χρησιμοποιηθούν εναντίον ευρωπαϊκών συμμάχων, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος.
Ακόμη όμως κι αν αριθμός μαχητικών Tranche 1 κατάφερνε να βρεθεί σε τουρκικά χέρια, ουδεμία συνεισφορά θα είχε στην νέα ισορροπία δυνάμεων πάνω από το Αιγαίο. Τα Tranche 1 ήταν και παραμένουν αεροσκάφη με αποκλειστική χρήση πυραύλων AIM-120 και ΑΙΜ-9, ενώ στερούνται βασικών συστημάτων που ολοκληρώθηκαν στα επόμενα Tranches. Θεωρητικά, τα αεροσκάφη θα μπορούσαν να αναβαθμιστούν προ της παράδοσης, αλλά το θεωρούμε εξαιρετικά δύσκολο και κοστοβόρο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το Typhoon έχει μια κακή φήμη στον τομέα της διαθεσιμότητας και της συντήρησης, κι αυτός είναι ο λόγος που θέλει να τα “ξεφορτωθεί” η Αυστρία.
Κλείνοντας, θα πρέπει να πούμε πως όλα αυτά τα γνωρίζει η ΠΑ. Τα γνώριζε κι όταν επέλεξε να κάνει την κίνηση που λέγεται “ελληνικά Rafale”. Οι εξοπλισμοί είναι παρτίδες σκάκι, για όσους τους αρέσει το “άθλημα”. Στην συγκεκριμένη, η ΠΑ έκανε ρουά ματ. Δεν μπορεί να σωθεί για τους Τούρκους αυτή η παρτίδα. Ας πάμε στην επόμενη…
