Από τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, 13 Ιουνίου 2025, ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα την έναρξη μιας από τις πιο κρίσιμες στρατιωτικές επιχειρήσεις στη σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής. Το Ισραήλ εξαπέλυσε μαζικές αεροπορικές επιδρομές στο Ιράν, σε μια επιχείρηση που ονομάστηκε «Rising Lion» (Ανατέλλων Λέων). Η επιχείρηση, η οποία χαρακτηρίστηκε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ως «στοχευμένη στρατιωτική δράση για την εξάλειψη της ιρανικής απειλής», σηματοδοτεί μια δραματική κλιμάκωση στις ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών. Οι επιδρομές αυτές, που περιγράφονται ως «προληπτικά πλήγματα».
Η επιχείρηση Rising Lion ξεκίνησε τα ξημερώματα της Παρασκευής, με δεκάδες αεροσκάφη της Ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας να πραγματοποιούν συντονισμένες επιθέσεις σε στρατηγικούς στόχους σε διάφορες περιοχές του Ιράν. Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, οι επιδρομές στόχευαν κυρίως στρατιωτικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων υποδομών που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, καθώς και κέντρα παραγωγής βαλλιστικών πυραύλων. Το ιρανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA ανέφερε επαναλαμβανόμενες εκρήξεις στην Τεχεράνη, ενώ καπνοί υψώνονταν σε πολλά σημεία της πρωτεύουσας, υποδηλώνοντας την ένταση των πληγμάτων.
Η επιχείρηση φαίνεται να αποτελείται από πολλαπλά στάδια, με το πρώτο να επικεντρώνεται στην εξουδετέρωση της ιρανικής αεράμυνας. Ισραηλινές πηγές ισχυρίζονται ότι τα συστήματα S-300, τα οποία αποτελούν βασικό πυλώνα της ιρανικής αντιαεροπορικής άμυνας, υπέστησαν σοβαρές ζημιές ή καταστράφηκαν πλήρως. Αυτό επέτρεψε στα ισραηλινά μαχητικά να διεισδύσουν ευκολότερα στον ιρανικό εναέριο χώρο, χτυπώντας στόχους υψηλής αξίας. Αν και το Ιράν υποβάθμισε αρχικά τις ζημιές, αναφέροντας ότι ήταν «περιορισμένες», οι ισραηλινές ανακοινώσεις υποστηρίζουν ότι η επιχείρηση πέτυχε σημαντικά πλήγματα σε κρίσιμες υποδομές.
Τα Αποτελέσματα των Επιδρομών
Τα αποτελέσματα της επιχείρησης Rising Lion παραμένουν υπό αξιολόγηση, καθώς οι πληροφορίες από το Ιράν είναι περιορισμένες λόγω της αυστηρής κρατικής λογοκρισίας. Ωστόσο, ισραηλινές πηγές και διεθνή μέσα ενημέρωσης έχουν δημοσιεύσει αναφορές που ρίχνουν φως στην έκταση των ζημιών. Σύμφωνα με το Ισραήλ, οι επιδρομές έπληξαν δεκάδες στρατιωτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι οι επιθέσεις στόχευσαν «την καρδιά του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν» και εξουδετέρωσαν κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονες, όπως ο Μοχάμεντ Μεχντί Τεχεράντσι.
Μια από τις πιο σημαντικές απώλειες για το Ιράν, σύμφωνα με τα ιρανικά κρατικά μέσα, ήταν του Χοσεΐν Σαλαμί, διοικητή των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC). Η απώλεια αυτή θεωρείται βαρύ πλήγμα για το ιρανικό καθεστώς, καθώς ο Σαλαμί ήταν κεντρική φιγούρα στη στρατηγική του Ιράν στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, οι Ιρανοί μιλούν για θάνατο αμάχων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών.
Από στρατιωτικής πλευράς, το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η επιχείρηση πέτυχε τους πρωταρχικούς της στόχους, αποδυναμώνοντας σημαντικά την ικανότητα του Ιράν να παράγει πυρηνικά όπλα και βαλλιστικούς πυραύλους. Ωστόσο, ιρανικές πηγές υποστηρίζουν ότι οι ζημιές ήταν περιορισμένες και ότι η χώρα διατηρεί την ικανότητα να ανταποδώσει. Αναφορές από την Τεχεράνη κάνουν λόγο για αναχαιτίσεις ισραηλινών πυραύλων, ενώ το IRGC δήλωσε ότι η επίθεση ήταν «αποτυχία» και ότι το Ισραήλ υπερέβαλε την έκταση των πληγμάτων για προπαγανδιστικούς λόγους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέσω του υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσαν ότι δεν είχαν καμία εμπλοκή στις επιδρομές και ότι η προτεραιότητά τους είναι η προστασία των αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή. Η στάση αυτή υποδηλώνει ότι το Ισραήλ ενήργησε μονομερώς.
Οι δηλώσεις Νετανιάχου
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έκανε τηλεοπτικό διάγγελμα λίγες ώρες μετά την έναρξη της επιχείρησης, παρουσιάζοντας την επιχείρηση Rising Lion ως αναγκαία για την επιβίωση του Ισραήλ. «Πριν από λίγο, το Ισραήλ ξεκίνησε την Επιχείρηση Rising Lion, μια στοχευμένη στρατιωτική επιχείρηση για την εξάλειψη της ιρανικής απειλής για την ίδια την επιβίωση του Ισραήλ», δήλωσε. «Αυτή η επιχείρηση θα συνεχιστεί για όσες ημέρες χρειαστεί για να εξαλειφθεί αυτή η απειλή».
Ο Νετανιάχου τόνισε ότι τα πυρηνικά όπλα στα χέρια του Ιράν αποτελούν «υπαρξιακή απειλή» όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. «Στοχεύσαμε τους πυρηνικούς επιστήμονες του Ιράν που εργάζονται στην ιρανική βόμβα. Χτυπήσαμε επίσης στην καρδιά του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι η επιχείρηση δεν θα σταματήσει μέχρι να επιτευχθούν οι στόχοι της. Αναφέρθηκε επίσης στο ιστορικό βάρος της απόφασης, λέγοντας: «Ο εβραϊκός λαός, που έζησε το Ολοκαύτωμα, δεν θα ζήσει και πυρηνικό ολοκαύτωμα. Το Ισραήλ αρνείται να σβήσει».
Οι δηλώσεις του Νετανιάχου περιείχαν επίσης έμμεση κριτική προς τη διεθνή κοινότητα, την οποία κατηγόρησε για αδράνεια απέναντι στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. «Το Ισραήλ δεν είχε άλλη επιλογή από το να ενεργήσει για την υπεράσπιση των πολιτών του», είπε, υπερασπιζόμενος την απόφαση να προχωρήσει μονομερώς. Παράλληλα, εξέφρασε την πεποίθηση ότι η επιχείρηση θα αλλάξει τη γεωπολιτική ισορροπία στην περιοχή, αποδυναμώνοντας το Ιράν και τις υποστηριζόμενες από αυτό οργανώσεις, όπως η Χεζμπολάχ και οι Χούθι.
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Η επιχείρηση Rising Lion έχει προκαλέσει ανάμεικτες αντιδράσεις διεθνώς. Χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που βλέπουν το Ιράν ως απειλή, φαίνεται να υποστηρίζουν σιωπηρά την ισραηλινή δράση, αν και δεν έχουν εκδώσει επίσημες δηλώσεις. Αντίθετα, η Ρωσία και η Κίνα καταδίκασαν τις επιδρομές, χαρακτηρίζοντάς τις «παράνομες» και «αποσταθεροποιητικές». Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάλεσε σε αποκλιμάκωση, εκφράζοντας ανησυχία για τις ανθρωπιστικές συνέπειες.
Στο εσωτερικό του Ιράν, το καθεστώς έχει δεσμευτεί να απαντήσει, με τον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ να δηλώνει ότι «το Ισραήλ θα πληρώσει βαρύ τίμημα». Η ικανότητα του Ιράν να ανταποδώσει, ωστόσο, παραμένει αβέβαιη, δεδομένων των ζημιών στην αεράμυνά του και των εσωτερικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα. Παράλληλα, η επιχείρηση έχει αναζωπυρώσει τις συζητήσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, με ορισμένους αναλυτές να υποστηρίζουν ότι τα πλήγματα μπορεί να καθυστερήσουν, αλλά όχι να σταματήσουν, τις φιλοδοξίες της Τεχεράνης.
Για το Ισραήλ, η επιχείρηση Rising Lion αποτελεί ένα υψηλού ρίσκου στοίχημα. Εάν πετύχει, θα ενισχύσει τη θέση του ως κυρίαρχης στρατιωτικής δύναμης στη Μέση Ανατολή και θα αποδυναμώσει έναν από τους μεγαλύτερους αντιπάλους του. Ωστόσο, η πιθανότητα ανταποδοτικών χτυπημάτων από το Ιράν ή τις συμμαχικές του οργανώσεις, όπως η Χεζμπολάχ, παραμένει υπαρκτή, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο.
