Στην ουκρανική κρίση έχουμε δύο κεντρικές τοποθετήσεις και οι δύο αμφισβητήσιμες. Η μεν Ρωσία δηλώνει ότι δεν θα εισβάλλει στην Ουκρανία, αλλά την ίδια στιγμή συσσωρεύει στρατεύματα στα μεταξύ τους σύνορα. Από την πλευρά της οι ΗΠΑ δηλώνουν ότι θεωρούν πολύ πιθανή την εισβολή και ότι θα αντιδράσουν σκληρά, με βαριές οικονομικές κυρώσεις, εάν αυτή γίνει.
Το πρόβλημα βέβαια είναι ότι κανείς δεν πείθει για αυτά που λέει. Αλλά ίσως το μεγαλύτερο βάρος πέφτει στις αμερικανικές θέσεις καθώς αυτές έχουν την “αποτρεπτική ισχύ” ώστε να μπλοκάρουν την όποια ρωσική επιθετικότητα. Χτες λοιπόν είχαμε δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν για το όλο θέμα, που μπέρδεψαν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Τι είπε ο Μπάιντεν; Πως εκτιμά ότι η Ρωσία θα εισβάλλει στην Ουκρανία, και πως θα υπάρχει δυτική αντίδραση. Αλλά ο ίδιος συνέχισε λέγοντας πως πιστεύει ότι ο Ρώσος ομόλογός του δεν θα ήθελε έναν «πόλεμο μεγάλης κλίμακας». Οπότε ο Μπάιντεν σημείωσε πως η απάντηση των ΗΠΑ και της Δύσης θα εξαρτηθεί από το τι θα κάνει η Ρωσία: «Η Ρωσία θα λογοδοτήσει εάν εισβάλει -και εξαρτάται από το τι θα κάνει. Είναι κάτι διαφορετικό εάν πρόκειται για μία μικρή εισβολή και καταλήξουμε σε μία διαμάχη για το τι να κάνουμε και τι να μην κάνουμε, κλπ.», δήλωσε. «Αλλά εάν όντως κάνουν αυτό που μπορούν να κάνουν… θα είναι καταστροφή για τη Ρωσία εάν εισβάλει περαιτέρω στην Ουκρανία», συμπλήρωσε.
Πως “μεταφράζεται” αυτή η δήλωση διπλωματικά; Μα πως αν η Ρωσία διαλέξει μια “μικρή” (κανείς δεν μπορεί να ορίσει τι είναι αυτό) εισβολή στην Ουκρανία, π.χ. για να ενισχύσει περαιτέρω τις θέσεις των ρωσόφωνων αυτονομιστών στο Ντονμπάς, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα αντιδράσουν χαλαρά. Ενώ η σοβαρή και έντονη αντίδραση τους θα έλθει μόνο αν οι Ρώσοι επιχειρήσουν μια “μεγάλη εισβολή” για να σαρώσουν συνολικά την Ουκρανία. Με απλά λόγια ο Μπάιντεν, περιέγραψε στη Ρωσία τι πρέπει να κάνει για να μην υποστεί σημαντικές κυρώσεις!
Πρόκειται ίσως για παραδρομή της γλώσσας; Αποκλείεται καθώς οι δηλώσεις των Αμερικανών Προέδρων (και γενικότερα των ηγετών σε αυτό το επίπεδο) προετοιμάζονται προσεκτικά και “χτενίζονται” λέξη τη λέξη πριν εκφωνηθούν. Στα ίδια σχόλια του ο Μπάιντεν είπε πως “η Ρωσία μας ζητά να μην ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ και να μην εγκατασταθούν εκεί νατοϊκά στρατηγικά όπλα. Το δεύτερο μπορούμε να το συζητήσουμε και το πρώτο το βλέπω πιθανό να συμβεί αλλά όχι στο κοντινό μέλλον. Άρα υπάρχει έδαφος για συζήτηση”. Και εδώ δηλαδή, σαφέστατα οι ΗΠΑ εξηγούν στη Ρωσία πως οι απαιτήσεις της για την Ουκρανία με κάποιο τρόπο θα ικανοποιηθούν!
Συνολικά η αμερικανική διπλωματία εκπέμπει τελείως αντιφατικά μηνύματα προς τη Ρωσία. Από τη μια εγκρίνει την αποστολή -ελαφριών- όπλων προς Ουκρανία για την ενίσχυση της, από την άλλη λέει στους Ρώσους πως μια εισβολή, αν είναι “περιορισμένη” μάλλον θα γίνει ανεκτή, με κάποιες τυπικές κυρώσεις. Έτσι η Ουκρανία μένει τελείως ξεκρέμαστη: εξοπλίζεται, οχυρώνεται, προετοιμάζεται περιμένοντας τη Ρωσία, αλλά βλέπει κιόλας ότι ένας ακόμη τεμαχισμός της (ήδη η ανατολική Ουκρανία είναι στα χέρια των Ρώσων αυτονομιστών) συζητείται παρασκηνιακά, ενώ η είσοδος της στο ΝΑΤΟ απομακρύνεται για πολλά ακόμη χρόνια. Δεν υπάρχει δηλαδη καλύτερη συνταγή για να “πειθαναγκαστούν” οι Ουκρανοί να μετασχηματιστούν σε αυτό που επιθυμεί και η Μόσχα, δηλαδή σε μια “ενδιάμεση ζώνη” ανακωχής μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
