Ο δρόμος της Φανφάρας των Βερσαλιέρων (Βίντεο)

Τα πυκνά, στιλπνά φτερά στο κράνος ή στο χαρακτηριστικό πλατύγυρο καπέλο της επίσημης στολής τους είναι το σήμα κατατεθέν των Βερσαλιέρων. Οι επίλεκτοι Bersaglieri (σκοπευτές) του ιταλικού Στρατού είναι διάσημοι για την ταχυκινησία και την ιστορία τους που ξεπερνά τον ενάμιση αιώνα. Όμως αυτό που τους κάνει πραγματικά ξεχωριστούς είναι η μπάντα τους. Γιατί αυτή η μπάντα… πετάει.

Για όποιον δεν έχει ξαναδεί ‘Fanfara’ Βερσαλιέρων, η έκπληξη έρχεται με το παράγγελμα «Corsa!» του επικεφαλής. Και τότε η μπάντα αρχίζει να παίζει… τρέχοντας! (Δείτε πως το κάνουν από το 1:35 του βίντεο που ακολουθεί) Με την πρώτη ματιά δείχνει περίεργο έως και αστείο. Όμως το να παίζεις πνευστά και παράλληλα να τρέχεις δεν είναι καθόλου αστείο, είναι επίδειξη δεξιοτεχνίας και απίστευτης αντοχής. Και είναι η μόνη στρατιωτική μπάντα στον κόσμο που παιανίζει τροχάδην.

Η άριστη φυσική κατάσταση είναι μέρος της ζωής των Βερσαλιέρων. Το σώμα ιδρύθηκε από τον Στρατηγό Αλεσσάντρο Λα Μάρμορα και τέθηκε στην υπηρεσία του Βασιλιά της Σαρδηνίας τον Ιούλιο του 1836 αποτελώντας τακτικό τμήμα του στρατού του. Επειδή το Βασίλειο της Σαρδηνίας αδυνατούσε να σηκώσει το οικονομικό βάρος της διατήρησης Ιππικού, μια ευέλικτη, ταχυκίνητη δύναμη ελαφρού Πεζικού ήταν απαραίτητη. Αυτό είναι οι Bersaglieri μέχρι σήμερα.

Οι Βερσαλιέροι εκπαιδεύονται σκληρά για να έχουν καλή φυσική κατάσταση και ενθαρρύνονται να παίρνουν πρωτοβουλίες ώστε να επιχειρούν σε μικρούς σχηματισμούς χωρίς άμεση διοίκηση. Ο ταχύς βηματισμός (180 βήματα/λεπτό) με τον οποίο ο Πρώτος Λόχος Βερσαλιέρων προήλασε στο Τορίνο το 1836 καθιερώθηκε και από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έως τις μέρες μας οι Βερσαλιέροι παρελαύνουν τροχάδην. Με τον ίδιο τρόπο κινούνται και στους στρατώνες τους –όποιος δεν τρέχει τιμωρείται!

Οι Βερσαλιέροι δεν είναι μόνο γνωστοί για τo βήμα ‘Flik Flok’ και τα πλουμιστά καπέλα τους. Η ιστορία τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την δημιουργία του ιταλικού Κράτους: η κατάληψη της Ρώμης στις 20 Σεπτεμβρίου 1870 έβαλε τέλος στην παντοδυναμία του Πάπα, ανοίγοντας τον δρόμο για την ενοποίηση της Ιταλίας. Από την εποχή εκείνη κρατά και ο χαρακτηριστικός διάκοσμος των φτερών αγριόκουρκου στο καπέλο –τα φτερά που τον 19^ο αιώνα προστάτευαν τους κυνηγούς και τους σκοπευτές από τον ήλιο, σήμερα είναι το ανεπίσημο έμβλημά τους.
Piume al vento: Φτερά στον άνεμο 
Από το 2011 οι αξιωματικοί φορούν μαύρο μπερέ αλλά το καπέλο με τα φτερά φοριέται με την επίσημη στολή. Τις παραδόσεις συμπληρώνουν οι πορφυρές «φλόγες» στα πέτα και το ομοιόχρωμο φέσι το οποίο φορούν εν υπηρεσία. Επίσης φορούν μαύρα γάντια που συμβολίζει ότι αψηφούν τον θάνατο, αντίθετα με ότι ισχύει στα υπόλοιπα ιταλικά Συντάγματα όπου φοριούνται λευκά.

Μετά τον Α΄ ΠΠ οι Βερσαλιέροι έγιναν σώμα δικυκλιστών και μάχοντο μαζί με το Ιππικό. Οι μονάδες τους χαρακτηριζόταν από υψηλή εκπαίδευση την οποία αξιοποίησαν σχηματισμοί Ιππικού και Τεθωρακισμένων. Στις παραμονές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου κάθε νέα τεθωρακισμένη και μηχανοκίνητη Μεραρχία διέθετε και ένα Σύνταγμα Bersaglieri.

Από τους πρωτοπόρους στην χρήση της μοτοσυκλέτας στον πόλεμο, οι Βερσαλιέροι πολέμησαν στην Γαλλία, στο Αλβανικό Μέτωπο κατά της Ελλάδας (όπου οι «Κοκκορόφτεροι» όπως τους φώναζαν σκωπτικά οι Έλληνες τα βρήκαν… σκούρα) και στην Αφρική, φθάνοντας μέχρι και το Ανατολικό Μέτωπο. Σήμερα ως ταχυκίνητη δύναμη οι ‘Fanti piumati’ (Φτερωτoί Πεζικάριοι) είναι εξοπλισμένοι με ό,τι πιο σύγχρονο και μάλιστα άνδρες και γυναίκες –από το 2000 επετράπη να γίνονται και αυτές Bersagliere– έχουν δει δράση στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν.

Mόνο τρείς από τις μπάντες Βερσαλιέρων εξακολουθούν να υφίστανται πλέον, ωστόσο διατηρούν ζωντανή την ιστορία και τις παραδόσεις ξεχωρίζοντας με την παρουσία τους τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο σε διεθνή φεστιβάλ στρατιωτικής μουσικής. Και το κάνουν με το ίδιο πάντα μπρίο και σθένος.
Αλέξανδρος Θεολόγου