Η έκφρασή του αποπνέει την ηρεμία του ανθρώπου που γνωρίζει πως έφερε εις πέρας την αποστολή του κάνοντας την διαφορά –με μερικές μπάρες σοκολάτας. Ο Γκέϊλ Χάλβορσεν, ο Αμερικανός πιλότος που κατά την διάρκεια της Αερογέφυρας του Βερολίνου ξεκίνησε να ρίχνει γλυκίσματα με αυτοσχέδια αλεξίπτωτα από μαντήλια στα πεινασμένα παιδάκια στην περίμετρο του αεροδρομίου Tempelhof, έγινε αυτόν τον μήνα 100 ετών.
Παρά όλα όσα έχουν γραφτεί, τα ντοκυμαντέρ που γυρίστηκαν και τις διακρίσεις που του απονεμήθηκαν, η ιστορία του διάσημου ‘Candy Bomber δεν γερνάει ποτέ. Διότι ο Χάλβορσεν δεν έγραψε απλώς ιστορία, είναι ο ίδιος κομμάτι της νεότερης Ιστορίας.
Γεννημένος στις 10 Οκτωβρίου του 1920 στο Σωλτ Λέϊκ Σίτυ, ο Χάλβορσεν σαν παιδί αγαπούσε τα αεροπλάνα και ονειρευόταν κάποτε να πετάξει με αυτά. Το 1941 πήρε ερασιτεχνικό πτυχίο χειριστή και το όνειρό του έγινε πραγματικότητα. Μετά ήλθε ο πόλεμος.
Κατετάγη στην Αεροπορία το 1942 και μετά την εκπαίδευσή του τοποθετήθηκε στο θέατρο επιχειρήσεων Νοτίου Ατλαντικού πετώντας μεταφορικά. Τα γεγονότα ωστόσο που άλλαξαν την ζωή του για πάντα δεν ήταν όσα συνέβησαν κατά την διάρκεια του πολέμου αλλά μετά από αυτόν.
Στο Βερολίνο πολλοί τον θεωρούν ήρωα. Όσοι έζησαν τον αποκλεισμό του Βερολίνου από τους Σοβιετικούς το 1948 θα συμφωνήσουν. Ο ανεφοδιασμός της αποκομμένης από τρόφιμα, καύσιμα και εφόδια πόλης ήταν η πρώτη στρατηγική μάχη του Ψυχρού Πολέμου που έδωσαν οι Δυτικοί. Το Βερολίνο έπρεπε να κρατήσει. Η πρωτοφανής αερογέφυρα που στήθηκε από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους θα φρόντιζε γι’ αυτό.
Όπως πολλοί χειριστές, ο Γκέϊλ Χάλβορσεν βρέθηκε στην Ευρώπη να πετά μεταγωγικά φορτωμένα τόννους εφοδίων που θα κρατούσαν την πολιορκημένη πόλη ζωντανή –αλεύρι, γάλα και αυγά σκόνη, αφυδατωμένες πατάτες, κάρβουνο, φάρμακα. Κάθε 13 λεπτά μεταγωγικά C-47 και C-54 προσγειώνονταν στο Tempelhof, ξεφόρτωναν και απογειώνονταν ξανά για να φέρουν το επόμενο φορτίο.
Από τον Ιούλιο του ’48 μέχρι τον Σεπτέμβριο του ’49 η Επιχείρηση Vittles ήταν γραμμή ζωής για το Βερολίνο την εποχή που «μόνο ο ουρανός ήταν ελεύθερος». Μόνο την 16η Απριλίου 1949, την πιο έντονη ημέρα της αερογέφυρας, περίπου 1.400 αεροπλάνα μετέφεραν μέσα σε ένα 24ωρο κάπου 13.000 τόννους εφοδίων, δηλαδή μια προσγείωση ανά λεπτό! Οι ενήλικες τότε Γερμανοί την θυμούνται ως ‘Die grosse Luftbrücke’. Όμως όσοι ήταν παιδιά θα θυμούνται για πάντα τον ‘Onkel Schokolade’ (Θείο Σοκολάτα) που έριχνε γλυκά από τον ουρανό.
Ο Χάλβορσεν εμπνεύσθηκε την ιδέα όταν μια ημέρα βρέθηκε κοντά στην περίμετρο του Tempelhof για να τραβήξει πλάνα από τις προσγειώσεις και έδωσε δύο τσίχλες που βρήκε στην τσέπη του στα πιτσιρίκια που χάζευαν τα αεροπλάνα. Οι τσίχλες κόπηκαν σε μικρότερα κομμάτια αλλά δεν έφτασαν για όλα τα παιδιά. Όσα δεν πήραν κόλλησαν τα χαρτάκια του περιτυλίγματος στην μύτη αρκούμενα στην μυρωδιά τους και μόνον…
Η σοβαρότητα και η αξιοπρέπεια με την οποία μοιράσθηκαν τις τσίχλες του έκαναν βαθιά εντύπωση. Πετώντας προς το Βερολίνο ένα C-54 φορτωμένο 20.000 λίβρες αλεύρι, σκέφθηκε να ρίξει μερικά γλυκίσματα στα παιδιά που πάντα βρίσκονταν στην περίφραξη. Στο επόμενο ταξίδι το έκανε πράξη.
Τα παιδιά έμαθαν γρήγορα να ξεχωρίζουν το αεροπλάνο του ‘Onkel Wackelflügel’ που ταλάντευε τα φτερά καθώς ερχόταν για προσγείωση, σημάδι ότι επρόκειτο να βρέξει σοκολάτες. Το παράδειγμα του «Θείου Σοκολάτα», όπως έγινε γνωστός στα παιδιά του Βερολίνου ο Χάλβορσεν, ακολούθησαν και άλλοι συνάδελφοί του. Σύντομα οι ρίψεις γλυκών εξελίχθηκαν σε μια παράλληλη επιχείρηση. Όταν τελείωσε η Επιχείρηση Little Vittles είχαν ριφθεί πάνω από 23 τόννοι γλυκισμάτων με 250.000 και πλέον μίνι αλεξίπτωτα.
«Κοιτώντας εκ των υστέρων την Επιχείρηση Little Vittles και τα χρόνια που ακολούθησαν, υπάρχει ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό στο οποίο οφείλει την γέννησή της –η σιωπηρή ευγνωμοσύνη των παιδιών σε ένα αγκαθωτό συρματόπλεγμα στο Βερολίνο του ‘48» σημειώνει ο Σμήναρχος Χάλβορσεν στην αυτοβιογραφία του. «Δεν ζητιάνεψαν σοκολάτα. Το αλεύρι σήμαινε ελευθερία. Δεν θα υποβίβαζαν τον εαυτό τους ζητώντας κάτι παραπάνω» γράφει.
Σημειωτέον ότι αρχικώς ο Υποσμηναγός Χάλβορσεν δεν είχε την άδεια των ανωτέρων του για την Επιχείρηση Little Vittles. Αυτό που ξεκίνησε ως ατομική πρωτοβουλία θα γινόταν μια επιχείρηση ψυχολογικού πολέμου στην πρώτη αντιπαράθεση Ανατολής-Δύσης. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ωστόσο δεν σταμάτησε στο Βερολίνο.
Ο ‘Candy Bomber’ έκανε και άλλες παρόμοιες ρίψεις τα χρόνια που ακολούθησαν στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στην Αλβανία, στην Ιαπωνία, στο Γκουάμ και στο Ιράκ ενώ έχει περάσει το μήνυμα της ευγνωμοσύνης σε πολλά σχολεία και εκδηλώσεις ανά τον κόσμο. Συμπληρώνοντας έναν αιώνα ζωής, ο Γκέϊλ Χάλβορσεν μοιράζεται μερικά μυστικά που έμαθε όλα αυτά τα χρόνια.
«Εάν αντιμετωπίζεις δίλημμα όταν παίρνεις μια απόφαση, βάλε πρώτα τις αρχές πριν την ευχαρίστηση. Τα παιδιά του Βερολίνου το έκαναν. Γι’ αυτά, η ελευθερία σε ένα μακρινό θολό μέλλον ήταν πιο σημαντική από την ευχαρίστηση του φαγητού» θυμίζει. Επίσης πιστεύει ότι «η προσφορά προς τους άλλους δίνει μια αίσθηση αληθινής πλήρωσης. Η Νεκρά Θάλασσα είναι νεκρή διότι δεν δίνει». Η γαλήνη στο πρόσωπό του δείχνει πως ξέρει για τι μιλάει.
Αλέξανδρος Θεολόγου
