Το θέμα της απόκτησης φρεγάτών κλάσης Bergamini (FREMM-IT) από το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς πρόκειται για μια κίνηση που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, ενισχύοντας τη ναυτική ισχύ της χώρας.
Πρώτος που ανέδειξε το ζήτημα ήταν ο Σάββας Βλάσσης, μέσω της ιστοσελίδας doureios.com, και επιβεβαίωσε η “Καθημερινή” και ο Βασίλης Νέδος, ενώ, εμείς ως navaldefence.gr, είχαμε την αποκλειστικότητα ότι το ιταλικό Ναυτικό (Marina Militare), είναι σε θέση να αποδεσμεύσει επιπλέον δύο φρεγάτες μετά το 2030, πέρα από τις δύο που έχουν ήδη προταθεί για παράδοση το 2028-2029. Η εξέλιξη αυτή συνδέεται με την είσοδο σε υπηρεσία των νέας γενιάς φρεγατών Bergamini EVO, οι οποίες θα ενισχύσουν τον ιταλικό στόλο, επιτρέποντας την παραχώρηση παλαιότερων.
ΕΞΕΛΙΞΗ: Ιταλική προσφορά για 2+2 φρεγάτες FREMM σε κόστος μιας FDI!
Η τρέχουσα πρόταση της Ιταλίας αφορά την παραχώρηση δύο φρεγατών, όχι των δύο αρχικών της υποκλάσης General Purpose (GP) όπως αρχικά είχε συζητηθεί, αλλά της πρώτης GP, της Carlo Bergamini (F 590), και της πρώτης του υποτύπου ανθυποβρυχιακού πολέμου (ASW), της Virginio Fasan (F 591).
Σύμφωνα με τον Μακροπρόθεσμο Προγραμματισμό Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ), το Πολεμικό Ναυτικό έχει προβλέψει κονδύλι ύψους κάπου 480 εκατομμυρίων ευρώ αποκλειστικά για την αγορά των δύο αυτών σκαφών, ενώ τα όπλα και τα πυρομαχικά θα καλυφθούν από ξεχωριστό πρόγραμμα, με εκτιμώμενο κόστος μεταξύ 100 και 150 εκατομμυρίων ευρώ.
Επιπλέον, το Πολεμικό Ναυτικό έχει ήδη σχεδιάσει την αναβάθμιση της φρεγάτας GP με την εγκατάσταση του προηγμένου συρόμενου σόναρ CAPTAS-4 compact, ίδιου τύπου με αυτό που θα εξοπλίσει τις φρεγάτες FDI HN. Για την τοποθέτηση του CAPTAS-4, η ράμπα στο πίσω μέρος της φρεγάτας GP, που χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη σκαφών RIB για αποστολές ειδικών δυνάμεων, θα καταργηθεί ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για το σόναρ. Αυτή η τροποποίηση θα καταστήσει τη φρεγάτα GP πιο ευέλικτη, προσδίδοντάς της πλήρεις δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου, αντίστοιχες με αυτές της έκδοσης ASW. Άλλωστε η επιλογή του CAPTAS-4, εξασφαλίζει ομοιογένεια στην εκπαίδευση και τη συντήρηση, μειώνοντας το μακροπρόθεσμο κόστος υποστήριξης.
Επίσκεψη Δένδια σε ιταλική φρεγάτα FREMM στον Πειραιά – “τώρα που γυρίζει”!
Το χαμηλό κόστος και το κέρδος
Το συνολικό τίμημα για τα 2 πλοία, δηλαδή 480 εκατομμύρια για την απόκτηση τους, συν 100-150 εκατομμύρια για όπλα συν το όποιο κόστος αρχικής συντήρησης και μετασκευών που θα απαιτηθούν (κάποιες δεκάδες εκατομμύρια), παραμένει πολύ λογικό καθώς οριακά θα προσεγγίσει εκείνο μιας νέας φρεγάτας, αλλά χωρίς όπλα. Οπότε το “δύο στη τιμή ενός” και με προπτική απόκτησης ακόμη 2 σκαφών, που θα αξιοποιήσουν την εγκατεστημένη υποδομή και τεχνογνωσία, είναι σαφώς ευκαιρία για τη χώρα μας.
Ακόμη, οι Bergamini (κατασκευής 2011-12 οι δύο πρώτες, άρα σύγχρονα σκάφη και μικρής ηλικίας), σε συνδυασμό με τις νέες φρεγάτες “Κίμων” και τις αναβαθμισμένες ΜΕΚΟ 200HN (εφόσον και αυτό το πρόγραμμα ξεκινήσει επιτέλους και κάποτε ολοκληρωθεί), θα δημιουργήσουν έναν στόλο με ικανότητα να ανταποκριθεί σε πολλαπλές απειλές. Επιπλέον, η συνεργασία με το Marina Militare ενισχύει τις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Ιταλίας, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω συνεργασίες σε τεχνολογικό και επιχειρησιακό επίπεδο.
Οι προκλήσεις ενσωμάτωσης
Παρά τα πλεονεκτήματα, η ενσωμάτωση των Bergamini στο Πολεμικό Ναυτικό παρουσιάζει προκλήσεις. Η κύρια αφορά την πολυπλοκότητα της διαχείρισης διαφορετικών συστημάτων διαχείρισης μάχης. Το ιταλικό σύστημα Athena, αν και προηγμένο, διαφέρει από το TACTICOS των ΜΕΚΟ και το SETIS των ΚΙΜΩΝ, γεγονός που θα απαιτήσει πρόσθετη εκπαίδευση για τα πληρώματα και επενδύσεις σε υποδομές συντήρησης. Επιπλέον, η εισαγωγή νέων ηλεκτρονικών, ραντάρ και διαφόρων υποσυστημάτων, ηλεκτρονικών και μηχανολογικών, θα δημιουργήσει αντίστοιχα ζητήματα υποστήριξης και ανεφοδιασμού, καθώς το Πολεμικό Ναυτικό δεν διαθέτει εμπειρία στη χρήση τους. Θετικό πάντως πως η ανοιχτή αρχιτεκτονική του Athena επιτρέπει την ενσωμάτωση νέων όπλων, όπως ο αντιαεροπορικός πύραυλος CAMM-ER ή ο αντιπλοϊκός Exocet ΜΜ40 Block 3c. Ακόμη, το Πολεμικό Ναυτικό για την τροποποίηση της φρεγάτας GP για την εγκατάσταση του CAPTAS-4, θα χρειαστεί συνεργασία με την Fincantieri και τη Leonardo.
Μια ακόμα πρόκληση είναι η διαχείριση του χρονοδιαγράμματος. Η παράδοση των φρεγατών το 2028-2029 απαιτεί ταχεία εξέλιξη διαπραγματεύσεων και προετοιμασιών, ώστε να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση. Παράλληλα, η εκπαίδευση των πληρωμάτων και η δημιουργία αποθεμάτων ανταλλακτικών θα πρέπει να ξεκινήσουν έγκαιρα για να αποφευχθούν καθυστερήσεις.
Τεχνικά χαρακτηριστικά
Οι φρεγάτες κλάσης Bergamini, είναι η ιταλική εκδοχή του σχεδίου FREMM και αποτελούν έναν από τους πιο επιτυχημένους σχεδιασμούς πολεμικών της σύγχρονης εποχής. Κατασκευασμένες από την κοινοπραξία Orizzonte Sistemi Navali (OSN), στην οποία συμμετέχουν η Fincantieri και η Leonardo, έχουν αποδείξει την αξία τους σε υπηρεσία στο Ιταλικό Ναυτικό. Οι δύο υποκλάσεις, General Purpose (GP) και Anti-Submarine Warfare (ASW), έχουν σχεδιαστεί για να καλύπτουν διαφορετικές επιχειρησιακές ανάγκες, διατηρώντας παράλληλα κοινά χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν υψηλή διαλειτουργικότητα και ευελιξία.
Η έκδοση General Purpose, όπως η Carlo Bergamini (F 590), έχει σχεδιαστεί για αποστολές πολλαπλών ρόλων, με έμφαση στην αντιμετώπιση απειλών επιφανείας και αέρος, καθώς και στην υποστήριξη χερσαίων επιχειρήσεων. Το πλοίο έχει εκτόπισμα περίπου 6.700 τόνους, μήκος 144 μέτρα και πλάτος 19,7 μέτρα, ενώ η μέγιστη ταχύτητά του φτάνει τους 27 κόμβους, χάρη στο υβριδικό σύστημα πρόωσης CODLAG (Combined Diesel-Electric and Gas). Το σύστημα αυτό περιλαμβάνει αεριοστρόβιλο General Electric/Avio LM2500+G4 ισχύος 32 MW και δύο ηλεκτροκινητήρες που τροφοδοτούνται από τέσσερις γεννήτριες ντίζελ, επιτρέποντας αθόρυβη πλεύση σε χαμηλές ταχύτητες, ιδανική για αποστολές επιτήρησης αλλά και ανθυποβρυχιακές, αν και το τελευταίο δεν είναι η ειδίκευση τους.
Στον τομέα των αισθητήρων, η GP είναι εξοπλισμένη με το περιστρεφόμενο ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών MFRA της Leonardo (Kronos Grand Naval), τεχνολογίας AESA, με εμβέλεια ανίχνευσης άνω των 300 χιλιομέτρων. Αυτό επιτρέπει την πλήρη αξιοποίηση των πυραύλων Aster 15 και Aster 30, προσφέροντας ανώτερες δυνατότητες αντιαεροπορικής άμυνας. Το σόναρ κύτους Thales UMS 4110 CL (BlueMaster) προσφέρει αξιόπιστη ανίχνευση υποβρυχίων σε αποστάσεις έως 35 χιλιομέτρων, αν και απουσιάζει το συρόμενο σόναρ CAPTAS-4, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, το Πολεμικό Ναυτικό σχεδιάζει να εγκαταστήσει. Το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου περιλαμβάνει το RESM (Radar Electronic Support Measures) και το CESM (Communications ESM) της Leonardo, που ανιχνεύουν και ταυτοποιούν εχθρικές εκπομπές ραντάρ και επικοινωνιών, καθώς και το σύστημα Nettuno 4100 για ενεργητικά αντίμετρα, ενώ υπάρχουν και εκτοξευτές αντιμέτρων SCLAR.
Ο οπλισμός της φρεγάτας GP είναι ιδιαίτερα ισχυρός και προσαρμοσμένος για πολλαπλές απειλές. Στην πλώρη, το πλοίο φέρει ένα πυροβόλο OTO Melara 127/64 LW Vulcano, ικανό να εκτοξεύει πυρομαχικά υψηλής ακρίβειας με εμβέλεια 100 χιλιομέτρων, κατάλληλο για κρούση κατά στόχων επιφανείας και χερσαίων στόχων. Στο πρυμναίο τμήμα, πάνω από το υπόστεγο ελικοπτέρων, υπάρχει ένα δεύτερο πυροβόλο OTO Melara 76/62 Super Rapid/Strales, το οποίο υποστηρίζει αντιαεροπορική άμυνα με κατευθυνόμενα πυρομαχικά DART.
Η φρεγάτα διαθέτει δύο κάθετους εκτοξευτές Sylver A50, με συνολικά 16 κελιά για πυραύλους Aster 15 ή Aster 30, προσφέροντας αντιαεροπορική προστασία. Επιπλέον, οκτώ αντιπλοϊκοί πύραυλοι MBDA Otomat Teseo Mk2, με εμβέλεια 180 χιλιομέτρων, ενισχύουν τις δυνατότητες κρούσης κατά πλοίων. Δύο τριπλοί τορπιλοσωλήνες B515/3 των 324 χιλιοστών για τορπίλες MU90 προσφέρουν δυνατότητες ανθυποβρυχιακού πολέμου, ενώ δύο τηλεχειριζόμενοι πυργίσκοι OTO Melara 25 mm παρέχουν προστασία από ασύμμετρες απειλές σε κοντινή απόσταση.
Η φρεγάτα GP διαθέτει επίσης υπόστεγο και κατάστρωμα για τη λειτουργία δύο ελικοπτέρων 10 τόνων, όπως τα MH-60R, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αποστολές έρευνας και διάσωσης, ανθυποβρυχιακού πολέμου ή μεταφοράς ειδικών δυνάμεων. Η ράμπα στο πίσω μέρος, που χρησιμοποιείται για την ανάπτυξη σκαφών RIB, ενισχύει την ευελιξία του πλοίου σε αποστολές ειδικών επιχειρήσεων.
Η έκδοση ASW, όπως η Virginio Fasan (F 591), έχει σχεδιαστεί με κύριο σκοπό την ανθυποβρυχιακή μάχη, διατηρώντας παράλληλα ικανότητες για αποστολές επιφανείας και αντιαεροπορικής άμυνας. Το εκτόπισμα, οι διαστάσεις και το σύστημα πρόωσης παραμένουν ίδια με την έκδοση GP, εξασφαλίζοντας ομοιογένεια στη συντήρηση και τη λειτουργία. Το σόναρ κύτους UMS 4110 CL συμπληρώνεται από το συρόμενο σόναρ CAPTAS-4, το οποίο προσφέρει ανίχνευση υποβρυχίων σε αποστάσεις έως 150 χιλιομέτρων και πλήρη κάλυψη 360 μοιρών μέσω διασύνδεσης με το σόναρ κύτους. Το CAPTAS-4, με βάρος 35 τόνους και χωροταξικό αποτύπωμα 84 τετραγωνικών μέτρων στην πρύμνη, αποτελεί ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα ανθυποβρυχιακού πολέμου, δίνοντας στη φρεγάτα ASW ισχυρές δυνατότητες εντοπισμού και αντιμετώπισης υποβρυχίων.
Στον τομέα του οπλισμού, αντί για το πυροβόλο 127 mm στην πλώρη…
Η συνέχεια στο Naval Defence
