Η κρίση έπληξε σκληρά τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας. Το υλικό που εξοπλίζει τις μονάδες πρώτης γραμμής, σε φυσιολογικές συνθήκες, χρειάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα εκσυγχρονισμό ή/και αντικατάσταση. Δυστυχώς, το ΠΝ κατά κύριο λόγο, αλλά και ο ΕΣ άφησαν κατά μέρους τον εκσυγχρονισμό τους, λόγω έλλειψης κονδυλίων, και το ρολόι των εξοπλισμών φάνηκε να σταματά στο 2008 (για να μην πούμε νωρίτερα). Έτσι, σήμερα, στις Ένοπλες Δυνάμεις υπηρετούν υπέργηρες φρεγάτες, παμπάλαιες ΤΠΚ και υποβρύχια με ηλικία μεγαλύτερη και από τους κυβερνήτες τους.
Στα €2 δις το κόστος του προγράμματος των δύο ελληνικών Belh@rra
Σε μια φυσιολογική χώρα, που πρέπει υποχρεωτικά να έχει Ναυτικό, όπως η Ελλάδα, ο εκσυγχρονισμός του Στόλου θα είχε λογική, συνέχεια, προγραμματισμό, μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία και θα έδινε δυνατότητες ανάπτυξης στη χώρα.
Σε μια φυσιολογική χώρα. Στην Ελλάδα, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Γιατί απλά, δεν είμαστε μια φυσιολογική χώρα, όσο κι αν μας πονά όλους αυτό.
Έχουμε φτάσει λοιπόν στο σήμερα. Χωρίς να τους γνωρίζουμε προσωπικά, θεωρούμε τα πληρώματα των πολεμικών μας πλοίων αφανείς ήρωες, που μπορούν και βγάζουν σε κάθε άσκηση το 99% των πολεμικών μας, παρά την ανυπαρξία χρημάτων για ανταλλακτικά ή επισκευές. Ξεπερνούν σε ικανότητα ναυτικά με στελέχη που πληρώνονται πλουσιοπάροχα (πχ Γερμανικό), ναυτικά που έχουν και νεότερα πλοία, με μεγάλους προϋπολογισμούς, αλλά πάλι δεν καταφέρνουν να βγάλουν σε πέρας τις αποστολές τους. Κι όμως, το Ελληνικό ΠΝ το καταφέρνει. Για πόσο όμως θα μπορούν να γίνονται θαύματα;
Τώρα, κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, η προηγούμενη κυβέρνηση ξεκίνησε μια σειρά διαπραγματεύσεων με τη Γαλλία, για την αγορά πολεμικών πλοίων. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (ή ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ) ουσιαστικά συνέχισε μια “ιστορία” που ξεκινά σχεδόν 12 χρόνια πίσω, με τις τότε υπερσύγχρονες FREMM ΗΝ.
Οι συζητήσεις συνεχίστηκαν μέχρι και με την κυβέρνηση Σαμαρά, αλλά διακόπηκαν το 2014. Η επόμενη κυβέρνηση, διαπίστωσε πως εκτός από ανάγκη για άμεση προμήθεια πλοίων για το ΠΝ, χρειαζόταν και να ευχαριστήσει όσους στάθηκαν δίπλα στη χώρα τις δύσκολες ώρες που κάποιοι ήθελαν να την “πετάξουν” εκτός Ευρωζώνης. Και πολύ σωστά, επέλεξε την Γαλλία, παλιά φίλη και σύμμαχο.
Το πρόβλημα με τη Γαλλία είναι πως τα πλοία που διαθέτουν δεν είναι ακριβώς αυτό που ψάχνει το ΠΝ. Αν και οι ιταλικές FREMM θα λέγαμε πως είναι πολύ κοντά σε αυτό που ψάχνει η Ελλάδα, οι γαλλικές FREMM είναι υπερσύγχρονες μεν, υποεξοπλισμένες δε. Ακόμη κι αν νοικιάζαμε δυο από αυτές, και πάλι, δεν θα είχαμε τόσο μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με τους φίλους και γείτονες, που θεωρούν την Κρήτη, κάτι όπως η Κίνα θεωρεί την Ταϊβάν.
Το ΠΝ στις αρχές του 2018 άρχισε να συζητά για μια απόκτηση που θα περιελάμβανε τις υπερσύγχρονες FTI (νυν FDI), που στην εξαγωγική τους έκδοση ονομάζονται Belh@rra, και εδώ στην ΠΤΗΣΗ τις λέμε Belh@rra Helleniques. Τώρα, αν και η βασική έκδοση που θα αγοράσει η Γαλλία είναι αρκετά μακρυά από αυτό που θα ήθελε το ΠΝ σαν ένα πλοίο AAW, θυμίζουμε πως η Γαλλία τις αγοράζει σαν φρεγάτες γενικής χρήσης που θα αντικαταστήσουν τις LaFayette. Ο κάθε χρήστης, μπορεί να βάλει επάνω ότι επιπλέον οπλισμό θέλει, αρκεί να πληρώσει βέβαια (δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα).
Καθώς όμως το σχέδιο αντέχει επιβαρυντικών για το εκτόπισμα (και το κόστος) επεμβάσεων, το ΠΝ είδε στο σχέδιο αυτό τη δυνατότητα να αποκτήσει επιτέλους προηγμένα πλοία Α/Α άμυνας περιοχής, που όμως δεν θα υστερούν και σε καθήκοντα γενικής χρήσης. Έτσι, η χώρα μας κινήθηκε στη λογική της απόκτησης 2+2 φρεγατών Belh@rra, που αργότερα, όταν το κόστος έδειξε να είναι σχετικά υψηλό, περιοριζόμαστε στις “2 και μετά βλέπουμε”.
CAMM-ER, ποιος είναι ο πύραυλος που εξετάζει το ΠΝ για τις Belh@rra Helleniques;
Θεωρούμε πως το deal για την αγορά των δυο φρεγατών είναι “κλεισμένο”, και πολύ δύσκολα θα αλλάξει κάτι, μιας και η απόφαση είναι πρωτίστως πολιτική. Το ΠΝ έχει το δικαίωμα, και μέσα στα πλαίσια που το επιτρέπεται, προσπαθεί να τροποποιήσει τα πλοία προσθέτοντάς τους επιπλέον δυνατότητες.
Η τελική ελληνική διαμόρφωση είναι άγνωστη, αν και η πρόσφατη ανακοίνωση της συνεργασίας της Naval Group με ελληνικές εταιρείες και ιδρύματα, στις φωτογραφίες που διανεμήθηκαν, φαίνεται πως τελικά το ελληνικό πλοίο θα έχει 4 οκταπλούς εκτοξευτές με 32 κελιά συνολικά, πυροβόλο 76mm STRALES και αντιπλοϊκούς πυραύλους. Δεν φαίνεται κάποιο σύστημα CIWS (πχ RAM), κάτι που σημαίνει πως πιθανά το ΠΝ να προσθέσει κατόπιν παραλαβής, κάποιο από τα αντιπυραυλικά Phalanx που έχει στο οπλοστάσιό του. Για το θέμα αυτό είχαμε γράψει παλαιότερα.
Τώρα, όπως όλοι πολύ καλά γνωρίζουμε, η Ελλάδα έπιασε από τα “μαλλιά” την ευκαιρία της αμερικανοτουρκικής “κόντρας” σε πολλά μέτωπα. Έτσι, η χώρα μας αναδείχτηκε ο καλύτερος και σταθερότερος εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή.
Η προσέγγισή μας “σφραγίστηκε” με την υπογραφή της συμφωνίας του εκσυγχρονισμού των F-16V, ενώ φαίνεται πως διευρύνεται με την μελλοντική αγορά των αεροσκαφών F-35A, αλλά και την παραχώρηση μεταχειρισμένου υλικού.
Τον Ιούλιο ο νικητής του προγράμματος FFG(X), το πρώτο πλοίο έτοιμο το 2026
Πολλές πληροφορίες έχουν κυκλοφορήσει για την προσφορά εκ μέρους των ΗΠΑ μεταχειρισμένων πολεμικών πλοίων. Το ενδιαφέρον του ΠΝ εστιάστηκε εδώ και χρόνια στα αντιτορπιλικά κλάσης Arleigh Burke, και οι πληροφορίες μας, που σας έχουμε μεταφέρει, αναφέρουν πως οι ΗΠΑ πλέον αντιμετωπίζουν θετικά το ενδεχόμενο παραχώρησης δυο εξ’αυτών στο ΠΝ. Το θέμα αυτό θα το θίξουμε σε νεότερο άρθρο μας.
Τώρα, οι ΗΠΑ, σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις, μας πρότειναν την “σύμπλευσή” μας στο πρόγραμμα FFG(X), το νέο πρόγραμμα φρεγάτας για το USN, που θα αποδώσει ένα πλοίο που θα λάβει θέση, από πλευράς μεγέθους και αποστολών, ανάμεσα στα Littoral Combat Ships και τα Arleigh Burke. Μιλάμε για φρεγάτες με δυνατότητες αντιαεροπορικού πολέμου, αλλά και ταυτόχρονη δυνατότητα ανθυποβρυχιακών αποστολών καθώς και εμπλοκής θαλάσσιων ή χερσαίων στόχων.
Το Αμερικανικό Ναυτικό ανακοίνωσε τις πέντε υποψήφιες εταιρείες για το πρόγραμμα FFG(X)
Το πλοίο που θα επιλεγεί, θα έχει ένα προηγμένο 3D radar, εκτοξευτή Mk41 32 θέσεων (που θα δέχεται πυραύλους SM-2 αλλά και ESSM Block 2), πυροβόλο 76 χιλιοστών, πυραύλους NSM (ή αντίστοιχους), ελικόπτερο MH-60R και άλλα προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου. Για το τελικό σχέδιο διαγωνίζεται η ιταλική FREMM (με επιπλέον θωράκιση), η ισπανική F-100, η Austal με ένα μεγενθυμένο LCS Independence, αλλά και μια αμερικανική, η Ingalls, με μια έκδοση του πλοίου ακτοφυλακής Legend Class (η 5η διαγωνιζόμενη, η LM με την Freedom, αποχώρησε).
Όλα τα σχέδια είναι αρκούντως ικανά, και το USN σκοπεύει να αγοράσει τουλάχιστον 20 από τις FFG(X). Μια πιθανή προσθήκη της Ελλάδος στο πρόγραμμα, με πιθανή κατασκευή του σχεδίου σε ελληνικό ναυπηγείο, θα μπορούσε να αποδώσει για την χώρα μας μέχρι και 10+ πλοία, σε βάθος 20 ετίας. Μην ξεχνάμε, πως ΑΝ τελικά εκσυγχρονίσουμε τις ΜΕΚΟ200ΗΝ, τα πλοία έχουν ήδη από 20 ως 28 χρόνια υπηρεσίας. Πόσο να μείνουν παραπάνω σε υπηρεσία; Συνεπώς, μιλάμε για ανάγκη αντικατάσταση 9 φρεγατών S και 4 φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ, πάντα σε βάθος 25ετίας.
Η Fincantieri ποντάρει στο συγκρότημα ισχύος για να κερδίσει τον διαγωνισμό για τις νέες φρεγάτες
Τώρα, θεωρητικά το πρόγραμμα FFG(X) θα αποδώσει πλοία μέχρι το 2026 ή 2027. Λογικά το ΠΝ θα μπορούσε ακόμη και να προηγηθεί του USN, καθώς το τελευταίο δεν έχει τόση πίεση για να αποκτήσει πλοία επιπέδου FFG(X). Άλλωστε οι FFG αντικαθίστανται από τις LCS, ενώ τα ΑΒ είναι οι ξεκάθαροι κυρίαρχοι των θαλασσών. Απλά το κόστος χρήσης τους, καθώς και στελέχωσής τους, είναι υπερβολικά υψηλό ακόμη και για ένα ναυτικό όπως το USN, από τη στιγμή μάλιστα που σε λίγο τα ΑΒ θα έχουν τριψήφιο νούμερο σε υπηρεσία (υπερβάλουμε, αλλά έτσι όπως πάει…). Εκεί θεωρητικά θα δώσει λύση η FFG(X), με τα χαμηλότερα κόστη χρήσης.
Το πρόβλημα είναι πως οι FFG(X) δεν είναι πια τόσο φθηνές σε σχέση με τα Arleigh Burke. Το κόστος τους υπολογίζεται πως θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει το 1 δις δολάρια, τη στιγμή που τόσο πλέον έχει φτάσει να κοστίζει ένα Arleigh Burke Flight III (οκ, είναι ίσως ακριβότερο, καθώς οι εκτιμήσεις κόστος δεν περιλαμβάνουν το προωστήριο σκεύος και φυσικά τα όπλα).
Μετά τα Arleigh Burke κινδυνεύει με περικοπές και το πρόγραμμα νέας φρεγάτας των ΗΠΑ
Τώρα, σχεδόν σε όλες τις προτάσεις, το εκτόπισμα της FFG(X) είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που σήμερα εκτοπίζουν οι περισσότερες φρεγάτες. Δεν θα ήταν έκπληξη αν το σχέδιο εγκαταλειπόταν, υπέρ ενός Arleigh Burke Flight IV. Άλλωστε, ένα Super AB θα αντικαταστήσει τα γηραιά αλλά ικανότατα και πιστά Ticonderoga. Γιατί να μην σχεδιαστεί ένα μικρότερο ΑΒ;
Ένα ΑΒ με περισσότερους αυτοματισμούς, το ραντάρ της FFG(X) και μικρότερο πλήρωμα, θα μπορούσε να είναι η οικονομικότερη λύση για το USN. Άλλωστε, περιμέναμε αποτέλεσμα της διαδικασίας τον περασμένο Σεπτέμβριο, αλλά τελικά υπήρξε μετάθεση για τον φετινό Ιούλιο (στον διαγωνισμό της FFG(X)).
300 τόνοι επιπλέον χάλυβας για την θωράκιση της «αμερικανικής» FREMM
Συνεπώς, η επιλογή του ΠΝ να αγοράσει δυο Belh@rra σαν άμεση (;) λύση είναι η καλύτερη σε ότι αφορά τον κίνδυνο εξέλιξης. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, η Naval Group κατασκευάζει την πρώτη FDI, συνεπώς δεν τίθεται θέμα σχεδίου. Το κόστος του τελικού σχεδίου δεν το ξέρουμε (για το ελληνικό πλοίο) καθώς δεν έχει ακόμη κλείσει το θέμα του οπλισμού/εξοπλισμού.
Ας δούμε όμως και τις δυνατότητες που θα πρέπει να συγκρίνουμε. Σε πλοία αυτής της κατηγορίας, τη μεγάλη διαφορά παίζουν όπως είναι φυσικό τα ραντάρ. Η FDI εφοδιάζεται με το SeaFire 500, ενώ η FFGX με το AN/SPY-6(V)3 EASR. Οι δυνατότητες των δυο συστημάτων είναι συγκρίσιμες, αν και η Thales ισχυρίζεται πως το SF500 είναι ανώτερο σε δυνατότητες και χαρακτηριστικά από το EASR. Θυμίζουμε πως το ραντάρ AN/SPY-6(V)1 AMDR, μια άλλη έκδοση του EASR, τοποθετείται στα Flight III Arleigh Burke.
Φοβού την Ιταλική FREMM στον διαγωνισμό για την Αμερικάνικη Φρεγάτα του μέλλοντος!
Τώρα, σε ότι αφορά τον οπλισμό, η FFGX αλλά και η FDI (στο ελληνικό σχέδιο) έχουν 32 κελιά για πυραύλους. Συνεπώς, μπορούν να φέρουν τον ίδιο αριθμό SM-2 και ASTER 30. Το πυροβόλο προφανώς μπορεί να είναι 76 χιλιοστά στις FFGX, αν και για αρχή θα τοποθετείται το 57 χιλιοστών των LCS. Φυσικά κάποιοι θα πουν ότι στους Mk41 μπορούν να μεταφερθούν και 4πλοί ESSM Block 2, αλλά και στους Sylver μπορούν να μεταφερθούν 4πλοί CAMM-ER.
Τώρα, και τα δυο πλοία μπορούν να λάβουν 8 αντιπλοϊκούς πυραύλους, NSM ή Exocet Block3c. Απλά, μιας και υπάρχει στο ελληνικό οπλοστάσιο, δεν υπάρχει σοβαρός λόγος για μια άλλη επένδυση σε NSM. Συνεπώς, ο οπλισμός στα δυο πλοία είναι συγκρίσιμος. Σε ότι αφορά το ελικόπτερο, μπορούν να φέρουν και τα δυο πλοία MH-60R, καθώς και κάποιο μη επανδρωμένο ελικόπτερο.
Νέο ραντάρ AN/SPY-6 για τα Arleigh Burke Flight III του Αμερικανικού Ναυτικού
Τώρα, αν εξαιρέσουμε τις ενισχυμένες Independence, αλλά και ίσως το αλλαγμένο Legend, οι υπόλοιπες FFGX δεν περιορίζονται κάτω των 5000 τόνων σε εκτόπισμα. Αν και αυτό δεν μπορεί, και δεν πρέπει να είναι λόγος επιλογής, τονίζουμε πως μεγαλύτερα πλοία θα πρέπει να ελιμενίζονται στη Σούδα, ή να κάνουμε σημαντικά λιμενικά έργα στη Σαλαμίνα. Τονίζουμε πως αυτό δεν είναι τόσο ανασταλτικός παράγοντας, ειδικά αν σκεφτούμε πως τα πλοία αυτά θα επιχειρούν στην Ανατολική Μεσόγειο, εντός της Ελληνικής και Κυπριακής ΑΟΖ.
Θεωρητικά, το κόστος διατήρησης σε υπηρεσία των FFGX θα μοιράζεται με το USN. Θυμίζουμε πως η ΠΑ είχε πολύ καλή εμπειρία από το USN στη συντήρηση των A-7H Corsairs, και μάλιστα καλύτερη των σχέσεων και των διαδικασιών της USAF. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως οι ΗΠΑ θα κρατήσουν πολλά χρόνια σε υπηρεσία της κλάση (αν την βάλουν σε υπηρεσία), και σίγουρα τα πλοία δεν θα μείνουν χωρίς υποστήριξη.
Το αμερικανικό Ναυτικό δείχνει το δρόμο: εγκατάσταση πυροβόλου λέιζερ σε αντιτορπιλικό Arleigh Burke
Το ίδιο όμως μπορεί να γίνει και με τις Belh@rra, καθώς και το Γαλλικό Ναυτικό έχει παραγγείλει ήδη 5 FDI, ενώ δεν αποκλείεται να παραγγείλει κι άλλες, για να καλύψει κενά από τις FREMM που πούλησε. Πιστεύουμε πως το πλοίο θα συνεχίσει την εμπορική επιτυχία των LaFayette, FREMM, Gowind, και αρκετά ναυτικά θα το θέσουν σε υπηρεσία, ειδικά αν δουν ένα ναυτικό πρώτης γραμμής σαν το ελληνικό να υψώνει εκεί τη σημαία του. Άρα, πρόβλημα στο μέλλον δεν θα έχουν οι ελληνικές Belh@rra (εκτός αν τις αφήσουμε χωρίς FOS για καμιά δεκαριά χρόνια, έτσι, για να μάθουν).
Τώρα, κάτι που μπορεί να πει κανείς είναι πως αν ποτέ θελήσουμε να πάρουμε μεταχειρισμένα πλοία, το USN θα ήταν καλύτερη δεξαμενή για να πάρουμε FFGX 20τίας κάποτε. Εδώ θέλουμε να κάνουμε μια ερώτηση. Αν η πρώτη FFGX μπει σε υπηρεσία το 2027, σημαίνει πως το 2050 η Ελλάδα ακόμη θα ψάχνει για μεταχειρισμένα πλοία; δεν θα έχει καταφέρει ούτε και τότε να ψωνίζει πλοία καινούργια;
10 νέα αντιτορπιλικά κλάσης Arleigh Burke Flight III για το αμερικανικό Ναυτικό προς 9 δις $
Επίσης, η πιθανή συμμετοχή μας στο πρόγραμμα των Belh@rra, είναι προφανές πως μας έστρωσε το δρόμο για το European Patrol Corvette. Συνεπώς, μετά τις 2 ή 4 Belh@rra, η Ελλάδα θα ξεκινήσει να παραλαμβάνει προηγμένες ευρωπαϊκές κορβέτες, που προφανώς θα έχουν ναυπηγηθεί σε ελληνικά ναυπηγεια. Άρα, δεν τίθεται θέμα ελληνικής κατασκευής, και για αυτά τα προγράμματα.
Η επιλογή FFG(X) ή επιπλέον Belh@rra υφίσταται βέβαια μετά την αγορά των πρώτων δυο Belh@rra, που όπως έχουμε πει, μάλλον έχει “κλείσει” με κάποιον τρόπο, ανεξαρτήτως τελικού κόστους. Θεωρούμε πως και τα δυο πλοία (FFGX & Belh@rra) θα είναι ότι καλύτερο στον τομέα τους, απλά η Belh@rra θα έχει περιορισμένο εκτόπισμα σε σχέση με το αμερικανικό σχέδιο (όποιο κι αν είναι αυτό). Το τι θα κάνουμε, θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, με βασικότερο την περίφημη “ενδιάμεση λύση”.
Αν η λύση αυτή περιλαμβάνει Arleigh Burke FlightI/II, τότε μάλλον το ΠΝ θα στραφεί στην FFG(X), βάζοντας πλοία της κατηγορίας σε υπηρεσία στο μέλλον, αντικαθιστώντας τις εκσυγχρονισμένες S.
Αν οι Γάλλοι, προσφέρουν μεταχειρισμένες FREMM, ή κάτι άλλο (αλήθεια, τι;), τότε αυτό σημαίνει πως το ΠΝ έχει δέσει το μέλλον του με τη Thales και τους ASTER 30. Καλώς ή κακώς, πάντα, ένα και ένα κάνουν δυο. Ελπίζουμε να έχουμε νεότερα το συντομότερο δυνατόν από τα προγράμματα του Ναυτικού, γιατί αισίως είμαστε στα μέσα του 2ου μήνα του 2020.
