Συνέντευξη στο τουρκικό κανάλι TV100 έδωσε ο τεχνικός διευθυντής της Baykar και συνιδιοκτήτης της Selcuk Bayraktar (Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ), σχετικά με το μέλλον των τουρκικών μη επανδρωμένων, στις 3 Ιανουαρίου. Από αυτή καταγράφουμε τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία μαζί με τα σχόλια μας:
“Η Τουρκία διαθέτει ήδη 150 Bayraktar TB2 και 12 Akinci (δικινητήρια)”. Εδώ να σχολιάσουμε πως στον αριθμό αυτό πρέπει να προσθέσουμε κάπου 40 ANKA και Aksungur της Turkish Aerospace και βέβαια πολλές εκατοντάδες μικρότερα UAV, διαφόρων τύπων, από άλλες εταιρίες. Άρα η Τουρκία ήδη μετρά σημαντικό στόλο μέσου μεγέθους-μεγάλης εμβελείας μη επανδρωμένων, τα οποία όλα έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς όπλων. Έτσι η εκτίμηση μας για την Τουρκική Αεροπορία πρέπει πλέον να συμπεριλάβει και αυτή τη δύναμη «πυρός» με τα όποια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της.
“Το Bayraktar TB2 είναι ήδη κατά 93% εγχώριας προστιθέμενης αξίας με τον κινητήρα του ήδη να παράγεται τοπικά”. Εδώ ο ίδιος ο Bayraktar επιμένει πως η βασική αξία του αεροσκάφους είναι το λογισμικό του, και όχι τα εξαρτήματα. Ως κύρια εισαγωγή περιγράφει τα τσιπ που χρησιμοποιούνται στις πολλές πλακέτες ηλεκτρονικών του σκάφους, λέγοντας μάλιστα πως «υπάρχουν 40 υπολογιστές μέσα στο TB2». Σε αυτό θα συμφωνήσουμε καθώς η σχεδίαση του TB2 δεν είναι κάτι καινοτομικό, αλλά η εμπορική επιτυχία του βασίζεται περισσότερο στην πώληση του ως αποδοτικό «πακέτο» σε καλή τιμή, με πλήρη υποστήριξη και εκπαίδευση και χωρίς ειδικούς περιορισμούς. Το ότι πολλά εξαρτήματα πλέον παράγονται τοπικά όπως π.χ. ο πυργίσκος ηλεκτροοπτικών, δείχνει και τις δυνατότητες τοπικής αντιγραφής αλλά και πως κρίσιμος είναι ο συνδυασμός τους σε ένα λειτουργικό σύστημα και όχι κάθε εξάρτημα ξεχωριστά.
“Το Kizilelma (το νέο μη επανδρωμένο της εταιρίας, αλλά με κινητήρα τζετ) θα μπορεί να αντιμετωπίζει μαχητικά, ενώ θα υπάρξει εκδοχή του ως υπερηχητικό.” Η ικανότητα «αερομαχίας» του Kizilelma, κατά πάσα πιθανότητα εντοπίζεται στην μεταφορά πυραύλων αέρος-αέρος, κάτι που είναι γενικό σχέδιο για τα τουρκικά μη επανδρωμένα, ειδικά των πιο μεγάλα. Η Τουρκία ήδη έχει πρόγραμμα εξέλιξης 3 τύπων πυραύλων αέρος-αέρος, οπότε θα δούμε πως ακριβώς αυτά θα συνδυαστούν με τα μη επανδρωμένα της. Όσο για την υπερηχητική έκδοση εδώ παραμένει ανοιχτό το ζήτημα του κατάλληλου κινητήρα, κάτι που έχει μπροστά πολύ δρόμο για να επιλυθεί. Πάντως η εμμονή της εταιρίας σε αυτή την έκδοση, δείχνει πως το Kizilelma είναι ακόμη σε πρώιμη φάση σε ότι αφορά τις τελικές δυνατότητες του, που περιλαμβάνουν και την ενσωμάτωση ραντάρ, εξελιγμένων αισθητήρων κ.λπ.
“Θα έχουμε και διαστημική δραστηριότητα. Έχουμε ιδρύσει μια σχετική θυγατρική πριν λίγους μήνες, στόχος είναι να πάμε σε εκτόξευση δορυφόρου σε 2 χρόνια, αλλά μιας και θα είναι «σμήνος δορυφόρων» μπορεί να χρειαστεί να εκτοξεύσουμε δεκάδες ή εκατοντάδες από αυτούς.” Η περιγραφή αυτή με την επισήμανση ότι μιλά για χαμηλές διαστημικές τροχιές, δείχνει πως η Baykar θέλει να δημιουργήσει κάποιο δικό της δίκτυο μικρών τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων, όπως π.χ. το Starlink της SpaceX. Η τεχνολογία για κάτι τέτοιο πράγματι είναι προσιτή αυτή τη στιγμή για το επιστημονικό δυναμικό της Τουρκίας, που σε συνδυασμό με τους ήδη σε τροχιά μεγάλους δορυφόρους τηλεπικοινωνιών και επισκόπησης που έχει αγοράσει και συμπαράγει, δείχνει πως η Άγκυρα στοχεύει σε «δορυφορική ανεξαρτησία». Με δικό της μάλιστα σύστημα GPS, κάτι για το οποίο κάνει νύξη και ο Selcuk Bayraktar.
Στη συνέντευξη τονίστηκε ακόμη πως “η εταιρία δεν έχει λάβει καμμία ενίσχυση” και πως αποτελεί ιδιαίτερο παράδειγμα, με κάθε προιόν που πετυχαίνει και εξαγωγές να χρηματοδοτεί το επόμενο μοντέλο. Για το πρώτο έχουμε τις αμφιβολίες μας, με την έννοια πως το τουρκικό κράτος σταθερά “επιδοτεί” με παραγγελίες τις αμυντικές εταιρίες της χώρας, δημόσιες και ιδιωτικές. Σε κάθε περίπτωση η Baykar πράγματι έχει κάνει ταχύτατη ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία, πετυχαίνοντας και σημαντικές εξαγωγές, αλλά θα εντοπίσουμε ως κομβικό σημείο για αυτές τη “διαφήμιση” που κέρδισε το Bayraktar TB2 στον πόλεμο Αζερμπαιτζάν-Αρμενίας, όπου παρουσιάστηκε σε όλα τα ΜΜΕ διεθνώς, ως βασικός παράγοντας νίκης των Αζέρων.