Η ιστορία της εξέλιξης της τεχνολογίας αυτοματοποίησης της διαδικασίας εναέριου ανεφοδιασμού (AAR, Air-to-Air Refuelling), τουλάχιστον για την Airbus πηγαίνει πίσω στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας και αφορούσε φυσικά το αεροσκάφος A330MRTT (Multi-Role Tanker Transport).
Το ιπτάμενο τάνκερ/μεταγωγικό πολλαπλών ρόλων έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επιτυχημένο εξαγωγικά, με πωλήσεις όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στην Αυστραλία (πρώτος πελάτης), Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Νότιο Κορέα, Καναδά, Βραζιλία και Σιγκαπούρη, ενώ στους ενδιαφερόμενους πελάτες αναφέρεται η Ινδία.
Τόσο το A330MRTT, όσο και το ανταγωνιστικό Boeing KC-46A, έχουν καταργήσει τη θέση του χειριστή (τον αποκαλούμενο boomer) του συστήματος στην ουρά και τον έχει μεταφέρει σε σημείο πίσω από το πιλοτήριο, από όπου «πετά» του boom (δηλαδή τον εκτεινόμενο πρόβολο) ανεφοδιασμού.
Το σύστημα ελέγχου ενσωματώνει fly-by-wire ή fly-by-light, που μεταφράζει τις εντολές του χειριστή στο στικ, μέσω υπολογιστών, σε κινήσεις των αεροδυναμικών επιφανειών που υπάρχουν στο boom.
Η ύπαρξη αυτής της υποδομής άνοιξε το δρόμο για αυτοματοποίηση της διαδικασίας, όπου ο boomer γίνεται σταδιακά (και με κάθε βελτιωτική εξέλιξη όλο και περισσότερο) “επιτηρητής” της.
Η Airbus είχε ξεκινήσει δοκιμές αυτοματοποίησης της διαδικασίας, που είναι πλέον γνωστή ως A3R (Automatic Air-to-Air Refuelling), από το 2020. Με υποδομές που χρησιμοποιούν τεχνολογία, η οποία όπως αναφέρεται, είναι αντίστοιχη με αυτή που χρησιμοποιείται σε βιομηχανικές εφαρμογές αυτομάτου ελέγχου ή στην αυτοκινητοβιομηχανία με συστήματα αποφυγής συγκρούσεων ή αυτόματης στάθμευσης.
Κάμερες, που είναι τοποθετημένες σε διάφορα σημεία του ιπτάμενου τάνκερ και προσφέρουν εικόνα στον boomer, υποβοηθούσαν ήδη τη διαδικασία «τοποθέτησης» του αεροσκάφους-δέκτη στο κατάλληλο σημείο.
Στην A3R η ίδια υποδομή παρέχει στοιχεία για αυτοματοποίηση της διαδικασίας προσέγγισης, παρέχοντας οπτικά σήματα στον πιλότο του αεροπλάνου που θα ανεφοδιαστεί και υλοποιείται αυτόνομα. Στη συνέχεια μειώνει τον φόρτο εργασίας του boomer αναλαμβάνοντας να διατηρεί τον πρόβολο στην βέλτιστη θέση.
Οι υποδομές A3R εξελίχθηκαν από το 2020 και σε μια νέα περίοδο δοκιμών το διάστημα Απριλίου-Ιουνίου 2024, με την Αεροπορία της Σιγκαπούρης, πιστοποιήθηκαν και τη νύχτα.
Η τεχνολογία A3R δεν στοχεύει στο να καταργήσει τον boomer από μέλος του πληρώματος του ιπτάμενου τάνκερ, τουλάχιστον όχι σύντομα. Μπορεί όμως να μεταμοσχευτεί σε ΜΕΑ/Μ (Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα/Μάχης), όπου «μητρικά» αεροσκάφη θα ανεφοδιάζουν άλλα, αυτόματα και αυτόνομα. Οπότε επόμενος στόχος είναι το A4R (Autonomous Automatic Air-to-Air Refuelling)!
