Σοβαροί είναι οι προβληματισμοί στην Αυστραλία για ακόμη ένα εξοπλιστικό της πρόγραμμα, το οποίο κατακρίνεται «εκ των έσω». Η χώρα άλλωστε αρχίζει και ξεχωρίζει διεθνώς σε εξοπλιστικές επιλογές που αποδεικνύονται πανάκριβες και με σημαντικά ζητήματα απόδοσης.
Στο στόχαστρο τώρα βρέθηκαν οι νέες φρεγάτες κλάσης Hunter, των οποίων έχει ξεκινήσει η κατασκευή. Αυτές υποτίθεται θα είναι ο κορμός του Αυστραλιανού Ναυτικού για πολλές δεκαετίες, αντικαθιστώντας τη κλάση ANZAC (δηλαδή τις γνωστές μας MEKO). To σχέδιο είναι πολυεθνικό με επικεφαλής τη βρετανική BAE η οποία φτιάχνει μια τοπική εκδοχή της Type 26, δηλαδή της μεγάλης φρεγάτας που θα μπει σε υπηρεσία τόσο σε Βρετανία όσο και σε Καναδά.
Η Αυστραλία απαίτησε τα 9 πλοία να κατασκευαστούν τοπικά ώστε να ενισχύσει την ναυπηγική της βιομηχανία, στο κρατικό ναυπηγείο ASC Shipbuilding (το ίδιο είχε κάνει και με τα γαλλικά υποβρύχια Barracuda με την γνωστή κατάληξη…). Είναι όμως το πλοίο εντός απαιτήσεων; «Μάλλον όχι» απαντά μια μηχανολογική μελέτη που προήλθε από το ίδιο το Αυστραλιανό υπουργείο Εθνικής Αμύνης. Η μελέτη, στοιχεία της οποίας διέρρευσαν, μιλά για ένα πλοίο αργό, μειωμένης εμβελείας και πιο εύκολα εντοπίσιμο από εχθρικά σκάφη, πάντα σε σχέση με τα υπεσχημένα. Η κριτική εστιάζει και στην όλη διαχείριση του χτισίματος τους, που δεν επιτρέπει στην αυστραλιανή κυβέρνηση να πιέσει αποδοτικά τη ΒΑΕ να διορθώσει τα όποια ζητήματα.
Η πρώτη φρεγάτα της κλάσης έχει ήδη πάρει αναβολή στη ναυπήγηση της, ακριβώς λόγω πολλών σχεδιαστικών προβλημάτων, που υποτίθεται θα λυθούν, αν και η μελέτη αμφισβητεί αν το νέο πρόγραμμα για έναρξη τον Ιούνιο το 2024 θα είναι επιτεύξιμο.
Πως δημιουργήθηκαν τόσα ζητήματα; Σύμφωνα με αυστραλιανές πηγές που έχουν δει τη μελέτη, το σκάφος υπέστη πολλές μετατροπές στην αρχική του σχεδίαση για να ικανοποιήσει τις τοπικές απαιτήσεις. Έτσι σε αυτό υιοθετήθηκε το αμερικανικό σύστημα μάχης Aegis, αλλά όχι με το ραντάρ SPY-6 με το οποίο «κουμπώνει» άριστα. Αντίθετα, στο πλοίο θα μπει το νέο ραντάρ CEAFAR2, τεχνολογίας AESA της αυστραλιανής CEA Technologies ενώ θα προστεθεί και ένα σύστημα διαχείρισης της Saab. Προφανώς η επιλογή αυτή που θυμίζει λίγο «κουρελού» συστημάτων είναι άριστη συνταγή για αποτυχία. Τα ίδια είχαν συμβεί και με τα γαλλικά υποβρύχια Barracuda, όπου υποτίθεται η αρχική αυστραλιανή παραγγελία (πριν ακυρωθεί με την συμφωνία AUKUS) προέβλεπε την ενσωμάτωση όχι του γαλλικού συστήματος μάχης SYCOBS αλλά του αμερικανικού AN/BYG-1 που χρησιμοποιείται στα αμερικανικά πυρηνικά υποβρύχια κλάσης Virginia. Δηλαδή πάλι ένα μπλέξιμο διαφορετικών τεχνολογιών χωρίς ουσιαστικό λόγο.
Έτσι, παρατηρεί η έκθεση, το πλοίο απαιτεί αυξημένες ηλεκτρικές και ψυκτικές παροχές για να εξυπηρετήσει τα συστήματα αυτά. Πέρα από τα ηλεκτρονικά όλο το σκάφος έχει βαρύνει υπερβολικά (τώρα το σχέδιο είναι κάπου στους 8.200 τόνους άδειο ενώ οι βρετανικές Type 26 είναι στους 8.000 γεμάτες), με το υπουργείο Αμύνης να παραδέχεται πως έχει ένα ελάχιστο περιθώριο μελλοντικής αύξησης βάρους, μόλις 270 τόνων. Κάτι που σημαίνει πως δεν υπάρχει περιθώριο αναβάθμισης σε κάποια χρόνια. Κανονικά το πλοίο έπρεπε να έχει ένα περιθώριο κάπου 1.000 τόνους ώστε να μπορεί να εξυπηρετήσει μελλοντικά οπλικά συστήματα, ηλεκτρονικά κ.λπ. ενώ και οι 270 τόνοι του υπολογισμού, στην τελική κατασκευή μπορεί να βγουν ακόμη λιγότεροι.
Εδώ ξεκινά νέος φαύλος κύκλος. Ένα βαρύ σκάφος ή θα μειώσει ταχύτητα, όπως φαίνεται ότι έχει γίνει στο Hunter, που πλέον εκτιμάται ότι θα είναι κάτω από 27 κόμβους μεγίστη, είτε θα εγκατασταθούν αυξημένης ισχύος κινητήρες οι οποίοι όμως έχουν μεγαλύτερο βάρος, απαιτούν μεγαλύτερες δεξαμενές καυσίμων, σε μια δίνη δηλαδή αντικρουόμενων προδιαγραφών. Η αυστραλιανή μελέτη εντοπίζει έτσι και πρόβλημα ταχύτητας αλλά και εμβέλειας δράσης. Ακόμη μιλά για ζητήματα εσωτερικής διαρρύθμισης που δυσκολεύουν την κίνηση του πληρώματος σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, για ευκολία εντοπισμού από εχθρικές μονάδες κ.λπ.
Τι απαντούν στις διαρροές κυβέρνηση και BAE; Ο Peter Dutton, υπουργός Άμυνας χαρακτήρισε τη μελέτη που διέρρευσε ως «τεχνικό υπηρεσιακό έγγραφο, το οποίο μπορεί να εντοπίζει ζητήματα αλλά καταλήγει πως αυτά αντιμετωπίζονται, και πως εκεί πρέπει να εστιαστεί η προσοχή, ότι δηλαδή υπάρχουν λύσεις», αν και παραδέχθηκε πως όλα αυτά θα σημάνουν αυξημένα κόστη. Από την πλευρά της η BAE υποστηρίζει ότι το πλοίο παραμένει εντός αρχικών προδιαγραφών, και πως δεν υπάρχει θέμα που τελικά δεν θα αντιμετωπιστεί. Ανεπίσημα όμως άλλες διαρροές καταλήγουν πως η αρχική σχεδίαση της «αυστραλιανής Type 26» είναι ανώριμη και πως, για μια ακόμη φορά, το τοπικό υπουργείο Αμύνης κατάφερε να επιβάλλει μια σειρά από απαιτήσεις που αποσυναρμολόγησαν την λογική ενός οπλικού συστήματος.
Πόσο θα κοστίσουν οι Hunter; Κάπου 2,8 δις δολάρια η μία (πλήρες κόστος) για ένα σκάφος 10.000 τόνων έμφορτο, με 32 κελιά ΜΚ41, οκτώ αντιπλοϊκούς πυραύλους, πυροβόλο 127 χιλιοστών, διπλό Phalanx, δύο τριπλούς τορπιλοσωλήνες, σόναρ τρόπιδος Ultra 2150, συρόμενο σόναρ μεταβλητού βάθους 2087 (ουσιαστικά το Captas 4). Εφόσον βέβαια το όλο πρόγραμμα ολοκληρωθεί στο πνεύμα της AUKUS, μιας και συνδυάζει -καθόλου ιδανικά- τα άπαντα: Βρετανικό σκαρί, αμερικανικά ηλεκτρονικά, αυστραλιανή διαχείριση…
75 άρματα μάχης Abrams παραγγέλνει η Αυστραλία και άλλα 52 υποστήριξης