Μια ραδιοφωνική συνέντευξη σχετικά με την εξέλιξη και τις προοπτικές του μη επανδρωμένου “Αρχύτας” που αναπτύσσει η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), έδωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της, κ. Αλέξανδρος Διακόπουλος, στον Λάμπρο Καλαρρύτη, στη ραδιοφωνική εκπομπή του, “Εμείς Οι Έλληνες”, στα Παραπολιτικά 90,1.
Η συνέντευξη – αν και έχει περάσει κάποιος καιρός από τότε που δόθηκε- νομίζουμε πως πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω, καθώς δίνει την πιο καθαρή εικόνα για το πρόγραμμα, που έχει απασχολήσει και έντονα τον ελληνικό αμυντικό χώρο.
Συνοπτικά τι λέει ο κ. Διακόπουλος;
- Πως η ΕΑΒ ξεκίνησε το πρόγραμμα μετά από παραγγελία του υπουργείου Οικονομικών (ήταν τότε ο μέτοχος της εταιρείας, πριν περάσει στην διαχείριση του υπουργείου Εθνικής Αμύνης).
- Πως η εξέλιξη ενός drone δεν είναι απλή υπόθεση και απαιτεί σοβαρές επενδύσεις και μελέτες μέχρι να φθάσει σε παραγωγή.
- Πως η εταιρεία ξεκίνησε χωρίς να διαθέτει τεχνογνωσία, μιας και η παλαιότερη που υπήρχε στην χώρα μας, είχε χαθεί. Να σχολιάσουμε εδώ πως αυτή η απώλεια είναι ενδεικτική της κακής διαχείρισης που γίνεται διαχρονικά στην Ελλάδα σε θέματα καινοτομίας: όπου μπορεί να ξεκινά μια έρευνα στον αμυντικό τομέα που συζητάμε και ουδέποτε να εξελίσσεται ή να παραμένει σε βασικό στάδιο, χωρίς να διασφαλίζεται χρηματοδότηση και κάποια παραγγελία για να την συντηρήσει. Πάντως στη μελέτη της ΕΑΒ προσέφεραν γνώσεις ελληνικά πανεπιστήμια, αλλά μετά υπήρξε αλλαγή των αρχικών σχεδίων από την εταιρεία.
- Το “Αρχύτας” που σχεδιάζεται, θα έχει άνοιγμα πτερύγων γύρω στα 6 μέτρα, με δυνατότητα κάθετης απογείωσης με 8 ηλεκτρικούς κινητήρες σε δυάδες, μετά οριζόντια πτήση, με αυτονομία κάπου στις 9 ώρες και με προοπτική για περισσότερο, ενώ το ωφέλιμο βάρος θα είναι στα περίπου 15 κιλά. Πιθανά μάλιστα να έχει και πιστοποιητικό έγκρισης για πολιτικές πτήσεις.
- Η εξέλιξη είναι ακόμη σε πρώιμο στάδιο, αλλά έχει κατασκευαστεί ένα “iron bird”, δηλαδή ένας σκελετός σε κλίμακα του πρωτοτύπου, το οποίο έχει ήδη δοκιμαστεί να κάνει επιτυχημένα κάθετη απογείωση εντός υποστέγου (ως δηλαδή ένα αρχικό δοκιμαστήριο), κάτι που είναι σημαντικό ορόσημο.
- Θα συνεχιστούν οι δοκιμές με αυτό το σύστημα, που σταδιακά θα φθάσουν και εκτός υποστέγου, ώστε να ελεγχθεί σε πολλές παραμέτρους. Στη συνέχεια όταν θα υπάρχει όγκος δεδομένων θα προχωρήσει η κατασκευή ολοκληρωμένου πρωτοτύπου. Ο κ. Διακόπουλος έδωσε ένα χρονοδιάγραμμα -μη δεσμευτικό- για την κατασκευή πρωτοτύπου από έξη μήνες έως ένα έτος, άρα για κάπου εντός του 2025.
- Στο θέμα της βιομηχανικής παραγωγής και αξιοποίησης του “Αρχύτα”, αυτό -και λογικά- εξαρτάται από το άν το παραγγείλουν οι Ένοπλες Δυνάμεις, ώστε να μπορεί να υπάρξει το επόμενο στάδιο.
Έτσι η συνολική εικόνα που αποκομίζεται είναι αρχικά θετική, καθώς βλέπουμε την κρατική ΕΑΒ να επιχειρεί να συγκροτήσει με δικές της δυνάμεις αλλά και ακαδημαϊκή ενίσχυση, ένα “σώμα” τεχνογνωσίας ώστε να δημιουργήσει ένα λειτουργικό, μεσαίου μεγέθους, μη επανδρωμένο, με ικανότητα και κάθετης απογείωσης. Το οποίο στην συνέχεια, ανάλογα το φορτίο (σαφώς θα υπάρχει κάποιο σύστημα ηλεκτροοπτικό για αναγνώριση/πλοήγηση), θα μπορεί να αναλάβει διάφορες αποστολές, τόσο πολεμικές όσο και πολιτικής φύσης.
Το αρνητικό της όλης υπόθεσης – και δεν καταλογίζεται αυτό στην ΕΑΒ– πως ακόμη και το “Αρχύτας” να φθάσει στην ολοκλήρωση του και να πετύχει τις προδιαγραφές/επιδόσεις που περιγράφονται σε κάποια χρόνια, όταν δηλαδή το πρωτότυπο θα έχει ολοκληρωθεί και συμπληρώσει κύκλο δοκιμών, θα είναι ένα σύστημα που ήδη έχει “εφευρεθεί” από άλλους χρήστες παγκοσμίως.
Ενδεικτικά εδώ, να αναφέρουμε το μοντέλο Jump 20 της αμερικανικής AeroVironment, που προσεγγίζει πάρα πολύ ό,τι περιγράφεται ως στόχος του “Αρχύτα”. Mε μικτό βάρος απογείωσης τα 100 κιλά, ωφέλιμο τα 13,5 κιλά, εκπέτασμα 5,7 μέτρα, παραμονή στον αέρα 13 ώρες, εμβέλεια 185 χιλιόμετρα, κάνει κάθετη απογείωση με ηλεκτροκινητήρες και μετά πετά οριζόντια με θερμικό μοτέρ. To συγκεκριμένο, που παρουσιάστηκε το 2021, ήδη έχει πάρει μέρος σε διεθνείς ασκήσεις, δοκιμάζεται από τις αμερικανικές Ένοπλες δυνάμεις, οπότε έχει συσσωρεύσει και εμπειρία χρήσης.
JUMP 20, ένα νέο UAV αναγνώρισης δοκιμάζεται από τον αμερικανικό Στρατό
Αυτό λοιπόν είναι το ζήτημα: Που δεν ακυρώνει την προσπάθεια της ΕΑΒ που καλώς γίνεται, αλλά φανερώνει το πόσο πίσω έχει μείνει η χώρα μας σε τέτοια έρευνα και ανάπτυξη. Ενώ διεθνώς είναι στην κυριολεξία εκατοντάδες οι κατασκευαστές μη επανδρωμένων με ικανότητα στρατιωτικής δράσης, με τα μοντέλα και τις παραλλαγές τους να εμφανίζονται ακατάπαυστα, και με συνεχή καινοτομία και ενσωμάτωση εμπειριών και από πεδία μάχης. Επίσης, παράλληλα με την ΕΑΒ, εντός Ελλάδας, υπάρχουν και ιδιωτικές εταιρείες που εξελίσουν δικά τους δείγματα και ήδη έχουν φθάσει σε ακόμη πιο προχωρημένα στάδια. Η EFA Group, η Intracom Defense, η SAS, η Altus, είναι μερικές από αυτές, και περιμένουν όλες – και αξίζουν- κρατική χρηματοδότηση και αξιολόγηση, ώστε επιτέλους να δοθούν κάποιες παραγγελίες για εγχώρια παραγωγή.
Έως ότου αυτό αποφασιστεί, θα βλέπουμε είτε κάποιο μικρό drone να μετέχει σε εγχώριες στρατιωτικές ασκήσεις αλλά ως “δείγμα”, είτε την τουρκική γκάμα μη επανδρωμένων να έχει περάσει στην εποχή των κινητήρων τζετ, των stealth σχεδιάσεων και των μοντέλων με ικανότητα μεταφορά φορτίου να μετριέται σε τόνους…
