Η επιλογή του εκσυγχρονισμού των αεροσκαφώς P-3B Orion το 2015, αντί του ποσού των 500 εκ. δολαρίων, ήταν μια έκπληξη. Η Ελλάδα χρειάζονταν τότε αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας (ΑΦΝΣ), νυν Ναυτικής Επιτήρησης (ΑΦΝΕ), και ήταν ανάμεσα στις απαιτήσεις του Πολεμικού μας Ναυτικού για τον εκσυγχρονισμό του. Η επιτήρηση της μελλοντικής ελληνικής ΑΟΖ δεν μπορεί φυσικά να γίνει μόνο με μονάδες επιφανείας, και ένας αριθμός ΑΦΝΕ είναι απαραίτητος.
Φυσικά, η επιλογή τότε είχε δεχτεί κριτική πολλάκις. Το ΠΝ χρειάζονταν τότε τόσο εσπευσμένα 4+1 παλαιά αεροσκάφη Ρ-3Β, κι όχι τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ ή τις τορπίλες υποβρυχίων; όχι, το ΠΝ γνώριζε πως θα προχωρούσαν όλα τα προγράμματά του, δεν πίστευε μάλλον πως θα έφτανε 2020 και ακόμη θα “λιβανίζαμε” τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ.
Η τότε κυβέρνηση προφανώς είδε το πρόγραμμα και σαν μια καλή ευκαιρία για την εξασφάλιση έργου για την ΕΑΒ. Άλλωστε, ασχέτως με τα όσα έχουν γραφτεί, το πρόγραμμα υπεγράφη με το Αμερικανικό Ναυτικό κι όχι με την Lockheed Martin, με διακρατική συμφωνία. Συνεπώς, δεν υπάρχουν περιθώρια για “σκιές” στη σύμβαση, όπως ισχυρίζονται κάποιοι. Και το δίκαιο της τιμής το εξασφαλίζει το Αμερικανικό Ναυτικό.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Μπορούν τα “νέα” P-3B του ΠΝ να διεξάγουν ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις;
Οι λόγοι που επελέγη αυτή η λύση είναι ίσως άγνωστοι σε όλο το βάθος σκέψης της τότε περιόδου. Οι ΗΠΑ ήταν η μόνη χώρα τότε που προσέφερε διακρατική συμφωνία (FMS), αλλά και χρηματοδότηση (σε μια χώρα που ουσιαστικά ήταν υπό διαρκή χρεωκοπία, ή κίνδυνο αυτής), ενώ το ΠΝ/ΠΑ είχαν τα αεροσκάφη στην “αυλή” τους, στην 112 ΠΜ. Συνεπώς, υπήρχε μια κάποια οικονομία κλίμακος. Και ασχέτως με τα όσα έχουν ειπωθεί, μια αγορά Ρ-8Α Poseidon θα κόστιζε τουλάχιστον τα διπλά.
Φυσικά υπήρχαν κι άλλες λύσεις, αλλά απαιτούσαν εμπορική συμφωνία, ενώ στερούνταν χρηματοδότησης. Δεν δικαιολογούμε την τότε κυβέρνηση, ποτέ δεν το κάναμε, απλά λέμε κάποιες παραμέτρους. Και δεν μπορούμε ακόμη και σήμερα να πούμε αν είμαστε υπέρ ή κατά του προγράμματος. Ας δούμε τα εκσυγχρονισμένα Ρ-3Β στον αέρα, και μετά συζητάμε.
Εκεί που εμείς παραξενευτήκαμε, είναι πως σήμερα, 5 χρόνια μετά την τότε απόφαση, σε πτήση είναι ένα καλά συντηρημένο Ρ-3Β μη εκσυγχρονισμένο, που μάλιστα οι κακές γλώσσες λένε, πως παρά τις άοκνες προσπάθειες του ΠΝ, και της ΕΑΒ, παρουσιάζει συχνά πυκνά προβλήματα. Λογικό δεν είναι για ένα τόσο παλαιό αεροσκάφος; Τα 4 εκσυγχρονισμένα θα έχουν νέες πτέρυγες, και από πλευράς δυνατοτήτων θα είναι ανώτερα των P-3C, αλλά είμαστε ήδη στο 2020, και ακόμη θέλουμε πολύ καιρό για να παραλάβουμε το πρώτο αεροσκάφος. Θα φτάσει 2022 να δούμε το πρώτο “νέο” αεροσκάφος. Κι όλα αυτά, ενώ το πρόγραμμα δεν έχει καθυστερήσεις.
Τώρα, γιατί γράφουμε το σημερινό μας άρθρο; περσινά ξυνά σταφύλια, που λέμε και ο λαός. Όχι, δεν σκοπεύουμε να κουνήσουμε το δάκτυλο στην απόφαση αυτή, ξαναλέμε πως η ένστασή μας είναι για το χρονοδιάγραμμα. Σε κάθε περίπτωση, το λόγο για να γράψουμε αυτό το άρθρο μας το έδωσε ένα δελτίο τύπου της General Atomics, κατασκευάστριας των γνωστών σε όλους μας MQ-9 Reaper. Η εταιρεία, έχει αναπτύξει μια παραλλαγή του Guardian, που τη λέει Sea Guardian. Το Sea Guardian λοιπόν, φιλοδοξεί να πάρει τη δουλειά από τα ΑΦΝΕ/ΑΦΝΣ. Αν λοιπόν μας ρωτήσετε σήμερα, τι θα προτιμούσαμε, 4 Ρ-3Β εκσυγχρονισμένα ή 6 Sea Guardian, χωρίς περιστροφές θα απαντούσαμε το δεύτερο.
Φυσικά το 2015 δεν υπήρχε λύση UAV αντί για ΑΦΝΕ. Συνεπώς το ΠΝ τότε δεν μπορεί να κατηγορηθεί για την τότε επιλογή του. Θα μπορούσε να κατηγορηθεί αν μας είχε προσφερθεί ίδια ή αντίστοιχη λύση με FMS ή άλλη διακρατική συμφωνία, και με δάνειο. Προφανώς δεν είχε γίνει κάτι τέτοιο. Αλλά ας δούμε τι εστί το Sea Guardian.
Η GA-ASI έχει αναπτύξει μια παραλλαγή της σειράς UAV Predator B Remotely Pilot Aircraft (RPA) που πληροί τα πρότυπα του ΝΑΤΟ (STANAG-4671). Σε συνεργασία με την FAA, το έχει πιστοποιήσει για πτήσεις σε ελεγχόμενο εναέριο χώρο στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο. Η παραλλαγή αυτή βασίζεται στο UAV MALE Predator B όσο και τον σταθμό ελέγχου εδάφους (CGCS). Σημειώνουμε πως το MQ-9B, έχει ενσωματώσει αναβαθμίσεις υλικού και λογισμικού, αυξημένη ικανότητα αντοχής σε δομική κόπωση, μεγαλύτερη ανοχή στις ζημιές και πιο ανθεκτικό λογισμικό ελέγχου πτήσης. Οι βελτιώσεις αυτές του επιτρέπουν τη λειτουργία σε αντίξοες καιρικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των συνθηκών πάγου. Επιπλέον, το αεροσκάφος είναι σχεδιασμένο για να επιβιώνει από συγκρούσιες με πτηνά αλλά και πτώσεις κεραυνών.
Το Sea Guardian είναι ικανό να μεταφέρει πολλά διαφορετικά φορτία, ενώ ενσωματώνει ένα υπερσύγχρονο σύστημα ανίχνευσης και αποφυγής συγκρούσεων (DAA). Η θαλάσσια παραλλαγή του MQ-9B, το Sea Guardian, μπορεί να διαμορφωθεί με δυνατότητες μεταξύ τομέων για ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων θαλάσσιων επιχειρήσεων, όπως:
- Αποστολές εναντίον στόχων επιφανείας (ASuW)
- Ανθυποβρυχιακός πόλεμος (ASW)
- HA / DR – Ανθρωπιστική βοήθεια / Ανακούφιση από φυσικές καταστροφές
- Search And Rescue
- Law Enforcement (διακίνηση ναρκωτικών, παράνομη μετανάστευση, πειρατεία
- OMSI – Πρωτοβουλία για την Ασφάλεια στη Θάλασσα του Ωκεανού)
- Αντιναρκικές επιχειρήσεις (δυνατότητα υπό ανάπτυξη)
Το MQ-9B έχει ένα κόστος πτήσης περίπου στα 5.000 δολάρια, ενώ το κόστος πτήσης ενός ειδικού αεροσκάφους ΑΦΝΕ έχει πολλαπλάσιο κόστος. Και πως να μην το έχει, αφού καταναλώνει μόλις το 90% του καυσίμου ενός αεροσκάφους ΑΦΝΕ, ενώ μπορεί να πετά για περισσότερες από 48 ώρες, σε τεράστιες αποστάσεις.
Η εταιρεία έχει αναπτύξει ειδικούς φορείς ηχοσημαντήρων, που επιτρέπουν στο αεροσκάφος να κυνηγά υποβρύχια, να τα εντοπίζει, ενώ μπορεί να μεταφέρει και όπλα για να τα καταστρέφει. Φυσικά, με το ραντάρ Lynx, μπορεί να έχει τεράστιες ικανότητες εντοπισμού θαλάσσιων στόχων (κι όχι μόνο), δρώντας έτσι σαν πλατφόρμα εντοπισμού στόχων επιφανείας, και υπόδειξής τους στα πλοία του Στόλου.
Sky Guardian, “θάνατος από ψηλά” – ξεκίνησαν οι δοκιμές του βελτιωμένου MQ-9B παραγωγής
Αντίστοιχες λύσεις είναι πολύ εύκολο να αναπτύξει και η IAI για το πολύ γνωστό μας HERON. Φυσικά το τελευταίο δεν έχει δυνατότητες ASW, αλλά εντούτοις μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα σε ρόλους θαλάσσιας επιτήρησης.
Η αλήθεια είναι πως το MQ-9B μας τράβηξε το ενδιαφέρον, γιατί μπορεί να εκτελέσει όλες τις αποστολές ενός Ρ-3Β, με πολύ μικρότερο κόστος, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, μικρότερο κίνδυνο για το ίδιο από ότι το Ρ-3Β, ενώ δεν χρειάζεται να πούμε πως οι χειριστές του δεν θα διατρέχουν κανένα κίνδυνο. Ας σκεφτούμε μια Ανατολική Μεσόγειο, που ASW UCAV θα πετούν σε αποστολές για δεκάδες ώρες, δίνοντας real time πληροφόρηση στο ΠΝ, ενώ αν χρειαστεί θα μπορούν και να συνδράμουν στο ανθυποβρυχιακό πλέγμα με τους ηχοσημαντήρες τους.
General Atomics: «Εντυπωσιακή η επίδειξη των δυνατοτήτων του MQ-9 στην Ελλάδα»
Αυτό που θέλουμε να πούμε είναι πως οι αγαπητοί μας γείτονες, δεν είναι ανόητοι που έδωσαν UAV στο δικό τους Πολεμικό Ναυτικό. Πιστεύουμε πως δεν θα αργήσουμε να δούμε ΑΝΚΑ ή Bayraktar σε ρόλους ASW/ASuW, ενώ ήδη έχουν πει πως θα επιχειρούν τα UAVs τους από το Anadolu (το παρολίγον αεροπλανοφόρο τους). Ας δράσουμε κάποια στιγμή κι εμείς προληπτικά, αποκτώντας UAV/UCAV για ναυτικές αποστολές. Ούτως ή άλλως, τα Ρ-3Β δεν θα έχουν προαίρεση, συνεπώς 4 αεροσκάφη είναι οριακά λίγα για τις αποστολές του ΠΝ. Το ιδανικότερο θα ήταν μια αγορά UAV, που θα συμπλήρωναν δυναμικά τα Ρ-3Β, αλλά και θα βοηθούσαν στις αποστολές των S-70B6 και MH-60R.
