Περίπου 6.000 αεροπλάνα A320 της Airbus πρέπει να αντικαταστήσουν επειγόντως λογισμικό ελέγχου ευάλωτο στην ηλιακή ακτινοβολία έπειτα από ένα «συμβάν» στις Ηνωμένες Πολιτείες σε αεροπλάνο της εταιρίας JetBlue στα τέλη Οκτωβρίου, δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής αεροναυπηγικής εταιρίας.
Στις 30 Οκτωβρίου 2025, ένα JetBlue A320 που εκτελούσε πτήση από την Κανκούν προς το Νιούαρκ, έχασε ξαφνικά και απότομα ύψος χωρίς εντολή από τους πιλότους, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν 15 επιβάτες κατά την απότομη κάθοδο.
Το αεροσκάφος εκτράπηκε στην Τάμπα και προσγειώθηκε με ασφάλεια, αλλά έρευνες αποκάλυψαν πρόβλημα λογισμικού στα συστήματα ελέγχου πτήσης, που συνδέεται με την ηλιακή ακτινοβολία και μπορεί να αλλοιώσει κρίσιμα δεδομένα στον υπολογιστή ELAC (Elevator and Aileron Computer).
Το σύστημα ELAC είναι ένας από τους βασικούς υπολογιστές ελέγχου πτήσης στο Airbus A320, αεροπλάνο που ενσωματώνει σύστημα FBW (Fly-By-Wire), δηλαδή η διασύνδεση χειριστηρίων στο πιλοτήριο και επιφανειών/πηδαλίων ελέγχου γίνεται με μεσολάβηση ηλεκτρονικών υπολογιστών που «μεταφράζουν» τις εντολές του πιλότου.
Κάθε αεροσκάφος διαθέτει δύο ELAC για πλεονασμό ασφαλείας (redundancy) σε περίπτωση που ο ένας αστοχήσει, ενώ οι λειτουργίες τους περιλαμβάνουν:
- Έλεγχο ανόδου/καθόδου (pitch) μέσω του οριζοντίου, ουραίου πηδαλίου (elevator).
- Έλεγχο roll (πλάγιας κλίσης) μέσω των πηδαλίων ελιγμών στην πτέρυγα (ailerons).
- Συντονισμό με άλλα συστήματα (SEC – Spoiler and Elevator Computers, FAC – Flight Augmentation Computers)
Το λογισμικό του ELAC υποστηρίζει ψηφιακή επεξεργασία δεδομένων από αισθητήρες και εντολές του πιλότου. Κοσμικές ακτίνες και σωματίδια υψηλής ενέργειας της ηλιακής ακτινοβολίας φαίνεται ότι μπορεί να προκαλέσουν bit flips στη μνήμη του υπολογιστή (δηλαδή αλλαγή ενός bit από 0 σε 1 ή αντίστροφα) ή και αλλοίωση κρίσιμων δεδομένων που αφορούν τη θέση των πηδαλίων. Το συνολικό αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες εντολές προς τα πηδάλια, με αποτέλεσμα απρόσμενη κίνηση του αεροσκάφους.
Οι ρυθμιστικές αρχές (EASA, FAA, DGCA) εξέδωσαν επείγουσες οδηγίες αξιοπλοΐας, καθηλώνοντας τα επηρεαζόμενα αεροσκάφη μέχρι να εφαρμοστούν οι διορθώσεις, κάτι που αφορά σε παγκόσμια ανάκληση περίπου 6.000 αεροσκαφών, με υποχρεωτικές διορθώσεις λογισμικού και σε ορισμένες περιπτώσεις υλικού, προκειμένου να μπορέσουν να πετάξουν ξανά με ασφάλεια.
Πιο συγκεκριμένα προτείνεται εγκατάσταση νέων προστατευτικών μηχανισμών λογισμικού (error‑correction codes, redundancy checks) ώστε να ανιχνεύονται και να διορθώνονται τα bit flips. Σε ορισμένα αεροσκάφη απαιτούνται αλλαγές hardware (π.χ. αντικατάσταση μνημών ή επεξεργαστών με πιο ανθεκτικούς σε ακτινοβολία).
Για τα περισσότερα αεροσκάφη, η ενημέρωση λογισμικού διαρκεί 2–3 ώρες, αν και περίπου 1.000 χρειάζονται αλλαγές υλικού, που θα απαιτήσουν περισσότερο χρόνο.
Αεροπορικές εταιρείες σε όλο τον κόσμοεφαρμόζουν τις διορθώσεις, προκαλώντας καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων.
