Για όποιον μελετά τη γλώσσα της διπλωματίας, η ανακοίνωση του Κρεμλίνου στις 28 Δεκεμβρίου, όπως και η αντίστοιχη του Προέδρου του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίγιεφ, με τις συνομιλίες των δύο ηγετών σχετικά με την πολύνεκρη πτώση στο Καζακστάν, του επιβατηγού αεροσκάφους Embraer 190 της Azerbaijan Airlines (AZAL) στις 25 Δεκεμβρίου, είναι ότι πιο κοντά σε μια έμμεση παραδοχή της ρωσικής ευθύνης για το συμβάν.
Παραθέτουμε το αγγλικό κείμενο της ρωσικής ανακοίνωσης, με δικό μας σχολιασμό και τονισμό:
Vladimir Putin apologised for the fact that the incident happened in Russian airspace, once again offered deep and sincere condolences to the victims’ families and wished a speedy recovery to the injured. It was noted during the conversation that the Azerbaijani passenger airliner was flying according to schedule and repeatedly tried to land at Grozny Airport. At that time, Ukrainian unmanned combat aerial vehicles (UCAVs) attacked Grozny, Mozdok and Vladikavkaz, and Russian air defence systems were repelling these attacks.
Η πρώτη παράγραφος είναι η πιο ξεκάθαρη, όπου έχουμε 3 στοιχεία:
- Α. Παραδοχή Πούτιν ότι το “συμβάν” που οδήγησε στην πτώση, έγινε “εντός Ρωσικού εναέριου χώρου” και όχι βέβαια αργότερα, στο Καζακστάν, όπου είχαμε τη συντριβή.
- Β. Χρήση της λέξης “απολογία” (συγγνώμη), από έναν επικεφαλής υπερδύναμης. Αν το συμβάν ήταν κάποια δυσλειτουργία του αεροσκάφους, ή μια πρόσκρουση σε σμήνος πουλιών ή κάτι ανάλογο, δεν έχει κανένα λόγο ο Ρώσος Πρόεδρος να “απολογείται” για το ότι έγινε εντός χώρας του. Θα εξέφραζε τη λύπη του για το πολύνεκρο και θα τελειώνε εκεί. Στη διπλωματική φρασεολογία, με κείμενα που “διυλίζονται” δεκάδες φορές από ειδικούς πριν δημοσιευθούν, η συγκεκριμένη λέξη σταματά λίγο πριν την παραδοχή ευθύνης, με ένα κομψό λόγο.
- Γ. Και για το τι συνέβη, η ίδια παράγραφος παρέχει και την εξήγηση, πάλι με διπλωματική εκφορά. Ότι δηλαδή, ενώ το αεροσκάφος προσπαθούσε να προσγειωθεί στο Γκρόζνι, εκείνη την στιγμή η πόλη όπως και γειτονικές, ήταν υπό ουκρανική επίθεση με μη επανδρωμένα και η ρωσική αντιαεροπορική άμυνα ήταν σε δράση. Η παράθεση αυτών των γεγονότων μετά την λέξη “απολογία”, υποδεικνύουν ότι το αεροσκάφος, χωρίς πρόθεση βέβαια, χτυπήθηκε απο αντιαεροπορικά. Αν το τελευταίο δεν συνέβη, δεν υπήρχε κανένας λόγος σε μια επίσημη ανακοίνωση σε τόσο υψηλό επίπεδο, να αναφερθεί η αντιαεροπορική δράση.
The Russian Investigative Committee initiated a criminal case under Article 263 of the Criminal Code (violation of the rules for traffic safety and operation of the air transportation systems). Initial investigation is underway, with authorities questioning civilian and military specialists.
Στην επόμενη παράγραφο έχουμε και ενημέρωση πως διεξάγεται “ποινική έρευνα” στη Ρωσία, με τις αρχές να ανακρίνουν “πολίτες και στρατιωτικούς ειδικούς”. Και εδώ η διατύπωση είναι όσο διάφανη επιτρέπεται. Γιατί η ανάκριση στρατιωτικών αρχών, σημαίνει πως αυτές πιθανά εμπλέκονται στο συμβάν.
Η απάντηση Αλίγιεφ με τις κατηγορίες για κατάρριψη
Την ίδια μέρα η Αζερική προεδρία, έβγαλε την αντίστοιχη ανακοίνωση για τη συνομιλία Αλίγιεφ-Πούτιν. Εδώ παραθέτουμε μέρη του αγγλικού κειμένου, με δικό μας σχολιασμό:
President Ilham Aliyev emphasized that the Azerbaijan Airlines passenger plane encountered external physical and technical interference while in Russian airspace, resulting in a complete loss of control. The Azerbaijani President noted that the aircraft was redirected to Kazakhstan’s city of Aktau and was able to make an emergency landing solely due to the courage and professionalism of the pilots. The head of state highlighted that the multiple holes in the aircraft’s fuselage, injuries sustained by passengers and crew due to foreign particles penetrating the cabin mid-flight, and testimonies from surviving flight attendants and passengers confirm evidence of external physical and technical interference.
Δηλαδή, ο Πρόεδρος Αλίγιεφ τόνισε ότι το αεροσκάφος “αντιμετώπισε εξωτερική τεχνική και φυσική παρεμβολή, εντός ρωσικού εναέριου χώρου”. Το “εξωτερική” χρησιμοποιείται για να αποκλειστεί κάθε σενάριο δυσλειτουργίας του αεροσκάφους, και το “τεχνική” δείχνει πως δεν έχουμε επίσης κάποιο τυχαίο εξωτερικό γεγονός, π.χ. σμήνος πουλιών, κεραυνό ή κάτι άλλο. Στη συνέχεια η αζερική ανακοίνωση γίνεται πιο συγκεκριμένη λέγοντας: “Ο επικεφαλής του κράτους τόνισε ότι οι πολλαπλές τρύπες στην άτρακτο του αεροσκάφους, οι τραυματισμοί επιβατών και πληρώματος εξαιτίας ξένων σωμάτων που διαπέρασαν την καμπίνα κατά την πτήση, όπως και οι μαρτυρίες των επιζώντων, επιβατών και αεροσυνοδών, επιβεβαιώνουν τις αποδείξεις εξωτερικής και τεχνικής παρεμβολής”. Εδώ ο Αλίγιεφ περιγράφει το τι ακριβώς το Αζερμπαϊτζαν είναι βέβαιο ότι συνέβη: δηλαδή πλήγμα του αεροσκάφους από “ξένα σώματα”, σε μια πραγματικά πρωτότυπη περιφραστική περιγραφή των θραυσμάτων από αντιαεροπορικά πυρά.
Η αζερική ανακοίνωση συνεχίζει ως εξής: During their discussions, the heads of state emphasized the need for a thorough and comprehensive investigation into all the details of the tragedy, ensuring those responsible are held accountable.
Δηλαδή πως “οι δύο επικεφαλής (Ρωσίας και Αζερμπαϊτζάν), τόνισαν την ανάγκη για μια ενδελεχή διευρεύνηση σε όλες τις λεπτομέρειες της τραγωδίας, ώστε να εξασφαλιστεί πως οι υπεύθυνοι θα λογοδοτήσουν”. Να πούμε πως αυτές οι κρατικές ανακοινώσεις, από κάθε πλευρά, γίνονται σε συννενόηση εφόσον αφορούν μεταξύ τους επικοινωνία. Οπότε εδώ, η ανακοίνωση από πλευράς Αλίγιεφ βεβαιώνει πως η Ρωσία συμφωνεί στο “να βρεθούν οι υπεύθυνοι”.
Σήμερα όμως, ο Πρόεδρος του Αζερμπαϊτζαν, δίνοντας συνέντευξη στο αεροδρόμιο του Μπακού, μπροστά από άλλα αεροσκάφη της AZAL, ήταν ακόμη πιο σαφής και καυστικός. Αναφέροντας πλέον ευθέως, πως η Ρωσία κατέρριψε κατά λάθος το αεροσκάφος και ζητώντας να υπάρξει επίσημη συγγνώμη, γιατί κιόλας “προσπάθησαν να θάψουν το γεγονός”. O Αλίγιεφ είπε πως η διατύπωση συγγνώμης έγινε εν μέρει “χθες” (δηλαδή στην συνομιλία με τον Πούτιν), αλλά πρέπει να ακολουθήσει η παραδοχή της ενοχής, η τιμωρία των υπευθύνων και η πληρωμή αποζημιώσεων και “ελπίζω ότι και αυτές οι απαιτήσεις μας θα ικανοποιηθούν”.
Αλίγιεφ: Η Ρωσία κατέρριψε το αεροσκάφος μας, να μας ζητήσουν συγγνώμη
Το συμπέρασμα λοιπόν από τα παραπάνω είναι το εξής: Η Ρωσία δεν λέει ευθέως ότι φέρει την ευθύνη της πτώσης του αεροσκάφους, αλλά με μια περίτεχνη εκφορά αναγνωρίζει ότι “έχει βάρος”, υπόσχεται διερεύνηση και τιμωρία των υπευθύνων. Ως μια “κολοβή” συγγνώμη χωρίς όμως να τολμά μια ανοιχτή παραδοχή. Την οποία τώρα απαιτεί το Αζερμπαϊτζάν καθώς είναι βέβαιο ότι υπήρξε και πλήγμα και μετά προσπάθεια συγκάλυψης. Υποθέτουμε εμείς λόγω αρχικής ρωσικής αμηχανίας και… τυπικής για τη Μόσχα προσπάθειας, να “εξαφανιστεί” ότι αρνητικό.
Κάπως έτσι, μάλλον έχουμε και την απάντηση στο τι συνέβη στην πτήση 8243, οπότε δεν υπάρχει λόγος περί φαντασιακών και ιδεοληπτικών αναζητήσεων άλλων σεναρίων που να επιχειρούν να καθάρουν τη Μόσχα. Δυστυχώς τέτοια συμβάντα, πλήγματος πολιτικών αεροσκαφών σε ζώνες εμπόλεμες ή έντασης, έχουν ξανασυμβεί και σε Ανατολή και σε Δύση. Και ανάλογα την εποχή κάθε χώρα που έφερε την ευθύνη κατάρριψης από εσφαλμένο ή βεβιασμένο χειρισμό, συνήθως το παραδέχεται, προβάλλοντας (ή όχι) κάποιες δικαιολογίες.
Επιβατικά αεροπλάνα στο στόχαστρο! – μια καταγραφή δεκαετιών
