Η απόφαση της Αμερικανικής Αεροποπορίας να προτείνει για το επόμενο έτος -στον αμυντικό προϋπολογισμό του 2026- την απόσυρση 340 αεροσκάφών ίσως δημιουργεί ευκαιρίες απόκτησης τους, ως μεταχειρισμένων για πολλές χώρες, ανάμεσα τους και την Ελλάδα. Άλλωστε η Πολεμική Αεροπορία μας έχει αποδείξει ιστορικά ότι δεν έχει πρόβλημα με την απόκτηση μεταχειρισμένων αεροσκαφών, εφόσον αυτά πληρούν τις επιχειρησιακές της ανάγκες και μπορούν να ενσωματωθούν αποτελεσματικά στον στόλο της.
Τα αμερικανικά αεροσκάφη και ελικόπτερα που προγραμματίζεται να αποσυρθούν (εφόσον βέβαια συναινέσει και το Κογκρέσο) περιλαμβάνουν μια ευρεία γκάμα τύπων, από μαχητικά και βομβαρδιστικά έως μεταφορικά και ελικόπτερα. Αναλυτικά είναι τα εξής:
- 162 A-10C Thunderbolt II: Ουσιαστικά το σύνολο του στόλου των A-10, γνωστών και ως Warthog, σηματοδοτώντας το τέλος μιας εποχής για αυτό το εμβληματικό αεροσκάφος εγγύς αεροπορικής υποστήριξης.
- 62 F-16C/D Fighting Falcon: Πρόκειται για παλαιότερες εκδόσεις τα οποία, αν και έχουν υποστεί συνεχείς εκσυγχρονισμούς, έχουν φτάσει στο όριο της επιχειρησιακής τους ζωής λόγω εκτεταμένης χρήσης σε επιχειρήσεις στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Συρία.
- 21 F-15E Strike Eagle: Εξελιγμένες εκδόσεις του F-15 με δυνατότητες εδάφους-εδάφους,που παρά το υψηλό όριο ζωής τους που ξεπερνά τις 20.000 ώρες, έχουν υποστεί σημαντική φθορά λόγω χρήσης.
- 13 F-15C/D Eagle: Παλαιότερων Block μαχητικά τα οποία θεωρούνται πλέον ξεπερασμένα.
- 14 C-130H Hercules: Μεταφορικά που έχουν υπηρετήσει για δεκαετίες σε αποστολές εφοδιασμού, αλλά πλέον αντικαθίστανται από νεότερα C-130J Super Hercules.
- 3 EC-130H Compass Call: Ηλεκτρονικού πολέμου, τα οποία, είναι απίθανο να παραχωρηθούν στην Ελλάδα λόγω της εξειδίκευσής τους, ενώ επίκειται και η λήξη της γραμμής συντήρησής τους.
- 14 KC-135R Stratotanker: Εναέριου ανεφοδιασμού, και παρουσιάζουν σημαντικό ενδιαφέρον για την ΠΑ.
- 11 HH-60G Pave Hawk: Ελικόπτερα ειδικών επιχειρήσεων όπως και έρευνας και διάσωσης μάχης, τα οποία αποσύρονται λόγω της ηλικίας τους, αλλά θα μπορούσαν να αποτελέσουν ευκαιρία για την ΠΑ, με την αφαίρεση διαβαθμισμένων συστημάτων.
- 35 T-1A Jayhawk: Εκπαιδευτικά.
- 4 UH-1N Huey: Ελικόπτερα γενικής χρήσης, θα μπορούσαν να αποτελέσουν επιλογή για την εξεύρεση ανταλλακτικών για την ΠΑ.
- 1 B-1B Lancer: Στρατηγικό βομβαρδιστικό, το οποίο αποσύρεται στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του στόλου τους.
Η απόσυρση των 162 A-10C Thunderbolt II αποτελεί ίσως το πιο εμβληματικό σημείο του προγράμματος παροπλισμού. Γνωστό για την αντοχή του και την ικανότητά του να παρέχει εγγύς αεροπορική υποστήριξη, έχει υπηρετήσει με επιτυχία σε πολέμους όπως αυτούς στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ωστόσο, η USAF θεωρεί ότι το αεροσκάφος αυτό δεν ανταποκρίνεται πλέον στις απαιτήσεις του σύγχρονου πεδίου μάχης, ιδιαίτερα έναντι προηγμένων αντιαεροπορικών συστημάτων. Βέβαια, αν θα αποσυρθούν τελικά είναι άγνωστο, καθώς η USAF προσπαθεί εδώ και πολλά χρόνια να τα… ξεφορτωθεί και διαφωνεί το Κογκρέσο.
Όμως παρά το θρυλικό του status, το A-10 δεν έχει επιχειρησιακή αξία για την ΠΑ, καθώς οι ανάγκες της Ελλάδας επικεντρώνονται περισσότερο στην αεροπορική υπεροχή και την αποτροπή στο Αιγαίο, παρά σε αποστολές υποστήριξης χερσαίων δυνάμεων. Το A-10 θα μπορούσε να έχει αξία για χώρες όπως η Ουκρανία, σε συνδυασμό με τα Su-25 της για αποστολές υποστήριξης στο μεγάλο χερσαίο μέτωπο.
Τα 62 F-16C/D Fighting Falcon αποτελούν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες επιλογές για την ΠΑ. Αν και αυτά τα αεροσκάφη έχουν χρησιμοποιηθεί εκτενώς σε επιχειρήσεις στο Ιράκ, το Αφγανιστάν και τη Συρία, παραμένουν πιο σύγχρονα από τα F-16 Block 30 και Block 50 που διαθέτει η ΠΑ, λόγω εκσυγχρονισμών. Η απόκτηση επιπλέον F-16C/D από την USAF θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τον στόλο της ΠΑ, ιδιαίτερα αν κάποια είναι σε αξιοπρεπή κατάσταση και μπορούν να αναβαθμιστούν στο επίπεδο Viper ευκολότερα από τα υπάρχοντα Block 50.
Επίσης η ομοιογένεια του στόλου, με την πλειοψηφία των μαχητικών της ΠΑ να είναι F-16, διευκολύνει τη συντήρηση, την εκπαίδευση και την επιμελητεία, μειώνοντας το συνολικό κόστος λειτουργίας. Ακόμη αν τα F-16C/D που αποσύρονται από την USAF συνοδεύονται από ανταλλακτικά και εξοπλισμό υποστήριξης, αυτό θα διευκόλυνε την ενσωμάτωσή τους στην ΠΑ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η USAF έχει πολλά αεροσκάφη με κινητήρες F100 (αντί των F110 των Block 30/50), κάτι που σημαίνει μια ομοιογενοποίηση στη συντήρηση με τα F-16V (που έχουν όλα F100).
Τα 21 F-15E Strike Eagle και τα 13 F-15C/D Eagle, αν και εξαιρετικά μαχητικά, παρουσιάζουν μάλλον ανυπέρβλητες προκλήσεις για την ΠΑ. Ειδικά τα F-15E, προσφέρουν σημαντικές δυνατότητες σε αποστολές βαθιάς κρούσης. Ωστόσο, η ενσωμάτωσή τους στην ΠΑ θα ήταν δύσκολη λόγω της πολυτυπίας του στόλου της, ο οποίος περιλαμβάνει ήδη F-16, Rafale, Mirage 2000-5, αι στο άμεσο μέλλον F-35A. Συν βέβαια το υπέρογκο κόστος που θα συνοδεύει μια τέτοια κίνηση. Επιπλέον, είναι πιθανό τα F-15E και τα λειτουργικά F-15C/D να καταλήξουν στο Ισραήλ, το οποίο διαθέτει ήδη εμπειρία με αυτόν τον τύπο αεροσκάφους και έχει εκφράσει ενδιαφέρον για την ενίσχυση του στόλου του.
Τα 14 C-130H Hercules αποτελούν ευκαιρία για την ΠΑ, η οποία αναζητά λύσεις για να συμπληρώσει τον υπάρχοντα στόλο της από C-130B/H. Εφόσον βέβαια κάποια από από τα αποσυρόμενα είναι σε αξιοπρεπή κατάσταση.
Τα 14 KC-135R Stratotanker αποτελούν μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ευκαιρίες για την ΠΑ. Τα αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού είναι κρίσιμα για την επέκταση της εμβέλειας των μαχητικών της ΠΑ, ιδιαίτερα σε αποστολές στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα KC-135R σε αμερικανική υπηρεσία έχουν υποστεί εκσυγχρονισμούς, όπως η αναβάθμιση Block 45, η οποία περιλαμβάνει glass cockpit και βελτιωμένα συστήματα πλοήγησης.
Επιχειρησιακά, τα KC-135R θα μπορούσαν να πετούν κοντά στην ηπειρωτική Ελλάδα ή νότια στην Κρήτη, στο ύψος της Σούδας, επεκτείνοντας την εμβέλεια των ελληνικών μαχητικών, όπως και τον μεταφερόμενο φόρτο όπλων, ώστε να μπορεί να καλυφθεί και η Κύπρος, αλλά πλέον και η δράση στο Λιβυκό πέλαγος.
Τα 11 HH-60G Pave Hawk που αποσύρονται, αποτελούν μια ενδιαφέρουσα επιλογή για την ΠΑ που θέλει επέκταση του αριθμού των SAR ελικοπτέρων της και με δυνατότητες διάσωσης μάχης/ειδικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα αν αφαιρεθούν τα διαβαθμισμένα συστήματά τους, όπως ορισμένα προηγμένα ηλεκτρονικά ή συστήματα επικοινωνιών που χρησιμοποιούν μόνο οι ΗΠΑ. Άλλωστε η Ελλάδα διαθέτει ήδη εμπειρία με ελικόπτερα της οικογένειας Black Hawk μέσω της Αεροπορίας Στρατού και του Ναυτικού, γεγονός που θα διευκολύνει την ενσωμάτωση. Τα τελευταία έχουν και την ικανότητα ανεφοδιασμού με πρόβολο, κάτι που διευρύνει σημαντικά την εμβέλεια τους.
Τώρα, τα 35 T-1A Jayhawk και το… 1 B-1B Lancer δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον για την ΠΑ. Τα T-1A είναι εκπαιδευτικά αεροσκάφη που δεν καλύπτουν τις ανάγκες της ΠΑ, η οποία διαθέτει ήδη T-6 Texan II και Μ-346.
Συνολικά η απόκτηση κάποιων F-16C/D, KC-135R, C-130H, HH-60G θα μπορούσε να διατηρήσει την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο και να συμπληρώσει/καλύψει ελληνικές ανάγκες, ενώ η συνεργασία με τις ΗΠΑ μέσω προγραμμάτων Foreign Military Sales (FMS) εξασφαλίζει πρόσβαση σε ανταλλακτικά, εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη. Επιπλέον, η Ελλάδα μπορεί να επωφεληθεί από την εμπειρία της στην αναβάθμιση αεροσκαφών, όπως φαίνεται από το πρόγραμμα F-16V, το οποίο υλοποιείται από την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ). Βέβαια η απόκτηση μεταχειρισμένων μέσων, δεν είναι μια εύκολη διαδικασία καθώς απαιτεί προσεκτικό έλεγχο των όποιων προσφερόμενων, εκτίμηση του κόστους ενσωμάτωσης/συντήρησης και πιθανά μετατροπών και βέβαια όλα αυτά σε ταχύ χρόνο, καθώς μπορεί να υπάρχουν και άλλοι διεκδικητές.
