ΑΝΑΛΥΣΗ: OH-58D Kiowa Warrior, «Ινδιάνοι πολεμιστές» με ελληνικά χρώματα

Του Βασίλη Παπακώστα. Επιπλέον στοιχεία Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης.
Από το αρχείο της ΠΤΗΣΗΣ

Η απόκτηση 70 ελικοπτέρων OH-58D Kiowa Warrior από αμερικανικά πλεονάσματα έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις για τη σκοπιμότητά της, αναλύσεις των πλεονεκτημάτων, προβληματισμούς και ενστάσεις. Ο σκοπός του παρόντος άρθρου δεν είναι να δαιμονοποιήσει ή να εκθειάσει τη δυνητική προμήθεια, αλλά να βάλει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, χωρίς να επεκταθεί σε μια ακόμη «βαρετή» παράθεση των χαρακτηριστικών του Kiowa Warrior.

Μια πρώτη συζήτηση για το ενδεχόμενο απόκτησης OH-58D είχε γίνει τη δεκαετία του 90, στο πλαίσιο της απόκτησης των AH-64A. O Ελληνικός Στρατός απέρριψε τελικά το ενδεχόμενο για λόγους κόστους και επιχειρησιακής ασυμβατότητας, καθώς το ελληνικό δόγμα χρήσης του Apache είναι διαφορετικό από αυτό του Αμερικανικού Στρατού· που επιπλέον, από το 1985 «απομάκρυνε» σταδιακά τους δύο τύπους και άλλαξε τους κύριους ρόλους του OH-58D.

Άλλωστε, ελάχιστοι διεθνείς χρήστες (όπως η Σαουδική Αραβία στην έκδοση Bell 406CS «Combat Scout» κ.ά.) επέλεξαν τη συνδυαστική χρήση Apache και Kiowa Warrior. Αν ανατρέξει κάποιος σε παλαιότερα ΕΜΠΑΕ (ή μάλλον σε… παραλειπόμενά τους), υπήρχε μια απαίτηση της Αεροπορίας Στρατού (ΑΣ) για απόκτηση είκοσι ελαφρών ελικοπτέρων ένοπλης αναγνώρισης, αλλά αυτή δεν έλαβε ποτέ υψηλή προτεραιότητα και δεν προχώρησε καν σε στάδιο που θα οδηγούσε σε διαγωνιστική διαδικασία.

Στα τέλη του 2013 ο Αμερικανικός Στρατός αποφάσισε την απόσυρση του συνόλου των OH-58D στο πλαίσιο του ARI (Aviation Restructure Imitative) 2013 για λόγους κόστους και περιορισμού των τύπων σε υπηρεσία (για την πρωτοβουλία ARI βλέπε Π&Δ Νο 365, «US Army Apache, Ινδιάνοι στην Ευρώπη»). Την εποχή εκείνη ο Αμερικανικός Στρατός διέθετε 338 ενεργά OH-58D, πλέον των 30 που υπηρετούσαν στην Εθνοφυλακή, και η απόσυρσή τους προκάλεσε το έντονο ενδιαφέρον ξένων χωρών, καθώς τα 308 από αυτά που ήταν σε επιχειρησιακή κατάσταση προσφέρονταν μέσω του προγράμματος EDA (Excess Defense Articles).

Τα Kiowa Warrior κατατάσσονται στην κατηγορία μαχητικής διαμόρφωσης C, δηλαδή δεν μπορούν να αξιοποιηθούν για μη στρατιωτική χρήση από ξένους χρήστες. Τα πρώτα 26 ελικόπτερα τέθηκαν σε κατάσταση μακράς αποθήκευσης το 2014 και η απόσυρση θα ολοκληρωθεί στο διάστημα μεταξύ των Οικονομικών Ετών 2014 έως 2017 (πρακτικά πριν από τον Σεπτέμβριο του 2017). Για τα Kiowa Warrior εμφανίστηκαν 14 ενδιαφερόμενες χώρες που δυνητικά θα αποκτήσουν 242 ελικόπτερα . Ο Αμερικανικός Στρατός σκοπεύει να παραδώσει το σύνολο τους έως το 2019 και προορίζει για αντικαταστάτες στις αποστολές που εκτελούσαν τα UAV MQ-1C/RQ-7 και τα AH-64E.

Υπό το πρίσμα αυτό και με κάποιες αρχικές πληροφορίες ότι η Ελλάδα ήταν μέσα σε αυτές της χώρες, δεν είναι παράξενο που από τις αρχές του 2014 εμφανίστηκαν διάφορα δημοσιεύματα περί «απόκτησης μεγάλου αριθμού Kiowa». Οι «υποθέσεις εργασίας» όμως και οι «αναλύσεις» υποστήριζαν την απόκτηση όχι μόνο για την κάλυψη αναγκών ένοπλης αναγνώρισης ή τη συνεργασία με τα AH-64, αλλά κάποιοι τα πρόβαλλαν ως τη λύση του «λίγο απ’ όλα»… ακόμη και ως μεταφορικά στη θέση των γερασμένων Huey (παρά την εξαιρετικά περιορισμένη μεταφορική δυνατότητά τους).

Το ενδιαφέρον επιβεβαιώθηκε από τον τότε Α/ΓΕΣ Μανωλά στη διάρκεια της άσκησης Gordian Knot 2014 τον Δεκέμβριο του 2014 σε ανεπίσημη ενημέρωση των δημοσιογράφων.

Ακολούθησε επίσκεψη αξιωματικών του Αμερικανικού Στρατού με σκοπό την ενημέρωση της ελληνικής πλευράς σχετικά με τα OH-58D. Αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της άσκησης ΠΗΓΑΣΟΣ 2015 και αφορούσε την Ανασκόπηση Τεχνικής Υποστήριξης των Αμερικανών προς την ΑΣ. Έκτοτε μεσολάβησε χρονικό διάστημα ενός έτους χωρίς κάποια εξέλιξη στην υπόθεση. Την ίδια στιγμή άλλοι από τους αρχικούς υποψήφιους χρήστες, όπως η Κροατία, κινήθηκαν δραστήρια και τα πρώτα πέντε από τα δεκαέξι ελικόπτερα που της παραχωρήθηκαν έφτασαν σε κροατικό έδαφος στις 30/7/2016 και οι παραδόσεις ολοκληρώθηκαν εντός του έτους.

Η «αδράνεια» αυτή οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το σχέδιο είχε εγκαταλειφθεί, αλλά το επανέφερε ο ΥΕΘΑ Π. Καμμένος τον Ιανουάριο του 2016 σε ομιλία του στη Βουλή. Στις 14/4/2016 δόθηκε τελικά στη δημοσιότητα από την αρμόδια αμερικανική υπηρεσία DSCA (Defense Security Cooperation Agency) ο πίνακας των παραχωρήσεων υλικού μέσω του προγράμματος EDA.

Εκεί περιλαμβάνονταν για την Ελλάδα 70 OH-58D, ένας εξομοιωτής-βοήθημα για τη συντήρηση των ελικοπτέρων (OH-58D AHIP, Composite Maintenance Trainer), δύο εξομοιωτές για τις διαδικασίες εκπαίδευσης πιλοτηρίου (OH-58D Cοckpit Procedures Trainer, Image Generator) και ένας εξομοιωτής για εκπαίδευση στα ηλεκτρονικά συστήματα και τον οπλισμό (OH-58 Armament/Avionic/Electrical Trainer). Τα ανωτέρω προέκυψαν από ειδοποίηση του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ στις 9/3/2016 και η αξία του εξοπλισμού υπολογιζόταν σε 86.514.800 δολάρια (το κύριο ποσό των 85.591.000 δολαρίων αναφέρεται στα ελικόπτερα).

Το πρόγραμμα EDA αφορά παραχωρήσεις υλικού (ελικόπτερα, εξομοιωτές-βοηθήματα) στην κατάσταση «ως έχουν» («as is») και οποιοσδήποτε λοιπός εξοπλισμός ή υπηρεσίες (οπλισμός και παρελκόμενα, εκπαίδευση, υποστήριξη) δεν περιλαμβάνεται και δεν παραχωρείται δωρεάν. Πρέπει δηλαδή να ακολουθηθεί η γνωστή διαδικασία (LOR/LOA, Letter of Request/Letter of Offer and Acceptance) που θα προσδιορίζει το κόστος ώστε η συναλλαγή να γίνει μέσω FMS (με σχετική ανακοίνωση της DSCA προς το Κογκρέσο). Ως λοιπό εξοπλισμό ο Αμερικανικός Στρατός ορίζει επίσης οτιδήποτε έχει εγκατασταθεί στο ελικόπτερο εκ των υστέρων και φυσικά τα όπλα.

Η σημερινή κατάσταση και η ένταξη των OH-58D στη δομή της ΑΣ

Ο ρόλος της ένοπλης αναγνώρισης για την ΑΣ σήμερα μπορεί να εκτελεσθεί μόνο από τα πολύτιμα AH-64A/AH-64DHA, ενώ και οι δύο τύποι ταλαιπωρούνται από χαμηλές διαθεσιμότητες λόγω της οικονομικής ένδειας. Επιπλέον, για τα Apache «A» το μέλλον είναι άδηλο, καθώς οποιαδήποτε προσπάθεια εκσυγχρονισμού τους στο επίπεδο «DHA» είναι πλέον πρακτικά απίθανη και βλέπουν ήδη τον ορίζοντα υποστήριξής τους από την κατασκευάστρια εταιρεία.

Ο συνολικός αριθμός των επιθετικών αυτών ελικοπτέρων έχει συρρικνωθεί από τις απώλειες και φυσικά πρέπει να χρησιμοποιηθούν κατά προτεραιότητα στον βασικό τους ρόλο που είναι η προσβολή τεθωρακισμένων σχηματισμών.

Η ΑΣ θεωρητικά διαθέτει τα λίγα «επιζώντα» σε εύχρηστη κατάσταση από 14 ελικόπτερα AB.206B Jet Ranger, τα οποία χρησιμοποιούνται σε ρόλους παρατήρησης και επικοινωνιών (liaison). Πληροφορίες όμως αναφέρουν ότι η αξιοποίηση του τύπου (στο 3^ο ΤΕΑΣ) είναι πλέον εξαιρετικά περιορισμένη και έχει τεθεί θέμα ολοκληρωτικής τους απόσυρσης. Τα Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα δεν υφίστανται στην παραπάνω εικόνα, αφού το ελληνικό οπλοστάσιο δεν περιλαμβάνει εξοπλισμένα UCAV και τα UAV Sperwer έχουν άλλους ρόλους.

Έτσι, η απουσία ενός εναέριου μέσου με δυνατότητες ένοπλης αναγνώρισης αποτελεί αναμφισβήτητα έλλειψη που πρέπει να καλυφθεί. Όπως όμως θα αναλύσουμε παρακάτω, ο κύριος λόγος απόκτησης των Kiowa Warrior δεν είναι μόνο η κάλυψη του συγκεκριμένου κενού αλλά και αρκετών διαφορετικών αναγκών και ελλείψεων στο στερέωμα της ΑΣ. Συγκεκριμένα, το Όπλο φαίνεται ότι προωθεί τη συγκρότηση δύο ταγμάτων με έναν αριθμό από τα Kiowa Warrior και την παραχώρηση 10 ελικοπτέρων στη ΣΑΣ (Σχολή Αεροπορίας Στρατού).

Η τελευταία βασίζεται σήμερα στα εναπομείναντα NH-300C που παρέλαβε το 1985 και τα χρησιμοποιεί για την αρχική εκπαίδευση, ενώ για το επόμενο στάδιο κάνει χρήση των UH-1H. Συνεπώς, υπάρχει μια σημαντική έλλειψη για ένα πιο σύγχρονο εκπαιδευτικό μέσο για τη μετάβαση ενός χειριστή από τα NH-300C στα NH90, CH-47D και AH-64A/DHA. Ένας αριθμός από τα ΟΗ-58D αναμένεται να κανιβαλιστούν για προσπορισμό ανταλλακτικών προκειμένου να δημιουργηθεί αρχικό απόθεμα, περιορίζοντας έτσι το κόστος αξιοποίησης των Kiowa σε αυτήν τη φάση.

Η τελική κατανομή των 70 ελικoπτέρων που θα αποκτηθούν θα εξαρτηθεί από τη σύνθεση των δύο ταγμάτων που επιθυμεί η ΑΣ. Στην Αεροπορία του Αμερικανικού Στρατού τα Kiowa ήταν ενταγμένα σε μονάδες επιθετικής αναγνώρισης «ελαφρών μεραρχιών» που διέθεταν αποκλειστικά OH-58D ή σε «μέσες μεραρχίες» που συνδύαζαν τα AH-64D και τα OH-58D. Η τυπική σύνθεση ενός αμερικανικού τάγματος περιλάμβανε τρεις λόχους από 10 OH-58D για ένα σύνολο 30 ανά τάγμα, ενώ παλαιότερα η σύνθεση περιοριζόταν στα 8 OH-58D (ή AH-1F Cobra), δηλαδή σύνολο 24 ανά τάγμα.

Με την υποθετική παραχώρηση των 10 ελικoπτέρων στη ΣΑΣ, η αξιοποίηση των 48 από τα 60 υπολειπόμενα και ο κανιβαλισμός 12 εξ αυτών φαίνεται πιο λογική επιλογή, αν αναλογιστεί κανείς και τη σημερινή σύνθεση των δύο ΤΕΕΠ. Ο τελικός αριθμός ωστόσο των Kiowa που θα αξιοποιηθεί συνδέεται και με τους σχετικούς περιορισμούς της «οροφής» της συνθήκης CFE (Conventional armed Forces in Europe), που υπενθυμίζουμε ότι προβλέπει για την Ελλάδα την κατοχή 65 επιθετικών ελικοπτέρων.

Εάν τα Kiowa Warrior χαρακτηρισθούν «Επιθετικά Ελικόπτερα», τότε με δεδομένη την ύπαρξη 28 AH-64A/AH-64DHA, τα Kiowa που θα αξιοποιηθούν (εξαιρουμένων όσων υπαχθούν στη ΣΑΣ, αφού πιθανότατα θα τους έχει αφαιρεθεί ο σχετικός εξοπλισμός) δεν μπορούν να υπερβούν τα 37. Επομένως, η σύνθεση του κάθε τάγματος θα περιλαμβάνει 18  που θα κατανεμηθούν σε δύο λόχους των εννέα ή τρεις λόχους των έξι. Το θέμα του χαρακτηρισμού των Επιθετικών Ελικοπτέρων υπό τη CFE ξεπερνά τους σκοπούς αυτού του άρθρου. Εάν δεν χαρακτηριστούν επιθετικά, τότε υπάρχει δυνητικά η δυνατότητα συγκρότησης των δύο ταγμάτων με 24 ελικόπτερα το καθένα σε τρεις λόχους των οκτώ (ή δύο των 12).

Συστήματα και όπλα του Kiowa Warrior

Το OH-58D διαθέτει εκτεταμένη υποδομή glass cockpit με συμβατότητα ANVIS (Aviation Night Vision System) για χρήση Διοπτρών Νυχτερινής Όρασης (ΔΝΟ) όπως οι AN/AVS-6. Στον πίνακα οργάνων του πιλοτηρίου είναι εγκατεστημένες δύο οθόνες πολλαπλών λειτουργιών (MFD), μία για τον πιλότο και μία για τον συγκυβερνήτη/παρατηρητή, όπου απεικονίζονται δεδομένα πτήσης, στοιχεία ναυτιλίας, πληροφορίες τακτικής κατάστασης, επικοινωνίες και η εικόνα από τη μονάδα MMS (Mast-Mounted Sight) που επιτρέπει τη χρήση των μεταφερόμενων όπλων.

Επίσης υπάρχει μια τρίτη, μικρότερη οθόνη ενδιαμέσως, που χρησιμοποιείται για τη μεταβίβαση στόχων πυροβολικού, ορισμένα εφεδρικά αναλογικά όργανα πτήσης και οι ενδείκτες λειτουργίας των κινητήρων (σε μορφή «κινούμενης ταινίας»). Η διασύνδεση όλων των υποσυστημάτων γίνεται με αρτηρία MIL-STD 1553.

Το συγκρότημα MMS έχει διαστάσεις 119,38×63,5 cm (ύψοςxδιάμετρο) επί ιστού στον άξονα του στροφείου, σε θέση 1,83 m υψηλότερα από το επίπεδο των ματιών του χειριστή, παρέχοντας έτσι δυνατότητα έρευνας και πρόσκτησης στόχων ενώ το ελικόπτερο αιωρείται σε απόκρυψη από το εδαφικό ανάγλυφο. Η ενσωματωμένη υποδομή σταθεροποίησης των ηλεκτροοπτικών του απαρτίων είναι καλύτερη από 20μ Rad και η περιοχή κάλυψης (Field Of Regard) φτάνει τις +/-190 μοίρες σε αζιμούθιο και +/-30 μοίρες στο κατακόρυφο επίπεδο.
Το MMS διαθέτει τρεις αισθητήρες:

1. TIS (Thermal Imaging Sensor). Μια κάμερα θερμικής απεικόνισης 2^ης γενιάς με διάταξη 640×480 και ερευνητή Ινδίου-Αντιμονίου (InSb), που λειτουργεί στο φάσμα μήκους κύματος 3,8-4,8 μm παρέχοντας «στενό» πεδίο θέας 1,6×2 μοιρών και «ευρύ» 4,9×3,7 μοιρών. Η απόσταση εντοπισμού (που βέβαια εξαρτάται από τις συνθήκες περιβάλλοντος και το αντικείμενο παρατήρησης) φθάνει στα 10+ km με δυνατότητα αναγνώρισης/ταυτοποίησης έως τα 3 km, κάτι που επιτρέπει στο Ε/Π (στις περισσότερες περιπτώσεις απειλών) να κινείται σε ασφαλή απόσταση από τον στόχο.
2. Συσκευή αποστασιομέτρησης/κατάδειξης λέιζερ LRF/D (Laser Range Finder/Designator) τεχνολογίας NdYAG που λειτουργεί στα 1,06 μm και παρέχει δυνατότητα σήμανσης λέιζερ σε μέγιστη εμβέλεια 9,99 km.
3. Κάμερα TVS (Tele-Vision System). Ένα σύστημα απεικόνισης χαμηλού επιπέδου φωτισμού (Low Light Level TV) για χρήση τόσο την ημέρα όσο και τη νύχτα. Παρέχει εμβέλεια αποκάλυψης/εντοπισμού στόχων στα 8+ km και ταυτοποίησης στα 4-6 km. Λειτουργεί στο φάσμα 0,65-0,9 μm παρέχοντας «στενό» πεδίο θέας 2 μοιρών και «ευρύ» 8 μοιρών.

Στον τομέα του οπλισμού περιλαμβάνεται η δυνατότητα τοποθέτησης πολυβόλου M3P των 12,7 mm ή ατρακτιδίου πολυβόλου M296 ίδιου διαμετρήματος στην αριστερή πλευρά του Kiowa Warrior παρέχοντας μέγιστο βεληνεκές 2 km και δραστικό 1.000 m ή και εξάκαννου minigun M134DH των 7,62 mm σε πλευρική θύρα. Ας σημειωθεί ότι το M3P είναι μια ειδική έκδοση του γνωστού πολυβόλου σχεδίασης της FN HERSTAL, αρχικά ως δευτερεύων οπλισμός του πυραυλικού αντιαεροπορικού συστήματος Avenger της Boeing που υιοθετήθηκε και για το OH-58D. Άρα, η προμήθειά του είναι απαραίτητη, αν θέλουμε να διατηρήσουμε τη δυνατότητα αυτή.

Το M296 είναι άλλη μια ειδική επιλογή (πρέπει δηλαδή να αποκτηθεί επί τούτοις), που αν και έχει το ίδιο διαμέτρημα και πρακτικά τις δυνατότητες του M3P, προσφέρει (ως ατρακτίδιο) ορισμένα πλεονεκτήματα στην ταχεία προσθαφαίρεσή του. Υπενθυμίζεται ότι και το (εξαιρετικά αποτελεσματικό) M134DH επίσης δεν βρίσκεται στο ελληνικό οπλοστάσιο, αν και θα μπορούσε να αποτελεί οικονομική λύση για παροχή αποτελεσματικού κατασταλτικού πυρός στα μεταφορικά ελικόπτερα της ΑΣ (όπως συμβαίνει σε πολλές άλλες αεροπορίες).
Το OH-58D μπορεί να μεταφέρει δύο κάλαθους ρουκετών LAU-68 που φέρουν 7 ρουκέτες Hydra των 70mm με μέγιστο βεληνεκές 9 km και δραστικό βεληνεκές 4 km ή δύο ζευγάρια βλημάτων Hellfire.

Για εμπλοκές εναέριων στόχων μπορεί να μεταφέρει έως τέσσερα βλήματα ATAS (Air-To-Air Stinger ή AIM-92) με «φάκελο» εμπλοκής 1-4 km. Ο εγκλωβισμός μπορεί να γίνει μέσω του σκοπευτικού του χειριστή (αναπτύσσεται στο πάνω μέρος του πίνακα οργάνων) ή της οθόνης MFD. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η δυνατότητα ενσωμάτωσης ρουκετών 70mm με ημιενεργό καθοδήγηση laser (βλέπε αναλυτικό άρθρο Π&Δ Νο 342, «Κατευθυνόμενες ρουκέτες αέρος-εδάφους, Νέες δυνατότητες για ένα παλιό όπλο»).

Στη γνωστοποίηση της DSCA στις 3/05/2016 στο Κογκρέσο για την αξιοποίηση των 24 OH-58D Kiowa Warrior που αποκτήθηκαν μέσω EDA από την Τυνησία περιλαμβάνεται η προμήθεια 82 απαρτίων APKWS (Advanced Precision Kill Weapon System), 82 γομώσεων M152 HE και 82 πυραυλοκινητήρων Mk66 Mod 4.

To απάρτιο APKWS χρησιμοποιεί τέσσερα πτερύγια και προσαρμόζεται στη ρουκέτα των 70 mm μεταξύ της γόμωσης και του κύριου σώματος και την μετατρέπει σε κατευθυνόμενο όπλο, που προσδίδει πιθανότητα πλήγματος 80% με μέγιστη απόκλιση 2 m από το σημείο σήμανσης με τη δέσμη λέιζερ. Με γόμωση Μ151 και πυροσωλήνα M423 το όπλο έχει βάρος 15,8 kg, μήκος 1,90 m και διάμετρο 70 mm. Με «φάκελο» εμπλοκής 1,5-5 km είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό κατά στόχων χωρίς ή με ελαφρά θωράκιση. Οι APKWS, που χρησιμοποιούν τον ίδιο κάλαθο με τις Hydra, έχουν πιστοποιηθεί για χρήση σε AH-64D/E, AH-1W και MH-60R/S (βλέπε αναφορά στο άρθρο IKE Vs ISIS στο τρέχον τεύχος), ενώ μεταξύ των ελικοπτέρων  στα οποία έχει δοκιμασθεί είναι και τα OH-58D Kiowa Warrior.

Μια άλλη αντίστοιχη περίπτωση είναι η DAGR (Direct Attack Guided Rocket), η οποία ωστόσο δεν είναι απάρτιο, αλλά μια ολοκληρωμένη κατευθυνόμενη ρουκέτα με καθοδήγηση ημιενεργού λέιζερ. Παρέχει ακρίβεια 1 m από το σημείο σήμανσης, μέγιστη εμβέλεια 12 km, εάν η εκτόξευση γίνει στα 20.000 πόδια (αφορά αεροπλάνα), ή 6 km με εκτόξευση στο επίπεδο της θάλασσας.

Το όπλο έχει βάρος 16,3 kg, μήκος 1,9 m και διάμετρο 70 mm. Παρέχει δυνατότητα εκτόξευσης σε διαμόρφωση LOAL (Lock On After Launch) ή LOBL (Lock On Before Launch) και μεταφέρεται σε ειδικό κάλαθο RMC (Rail Mounted Canister) τεσσάρων ρουκετών συνολικού βάρους 86,2 kg, που μπορεί να προσαρμοστεί στους αναλογικούς ή ψηφιακούς εκτοξευτήρες M272/M299/M310 των Hellfire ή σε τροποποιημένους M260/M261. Το DAGR έχει βληθεί από OH-58D Kiowa Warrior, αλλά δεν έχει πιστοποιηθεί στον τύπο. Είναι προφανές ότι παρέχει υψηλότερες επιδόσεις, αλλά το κόστος απόκτησης και ενσωμάτωσηςείναι προφανώς πολύ μεγαλύτερο.

Ο λοιπός εξοπλισμός αποτελείται από σύστημα αυτοπροστασίας που είναι ικανοποιητικό, αν και δεν ανήκει στην αιχμή της τεχνολογίας και αποτελείται από:

• RWR (Radar Warning Receiver) APR-39(V)1 ή APR-39A(V)1
• RWR APR-44(V)3 για κάλυψη ραντάρ συνεχούς κύματος
• Παρεμβολέα IR AN/ALQ-144
• Δέκτη LDS (Laser Detection Set) AN/AVR-2A
• Συσκευή προειδοποίησης επερχόμενου βλήματος CMWS AN/AAR-57, σε κάποια μόνο ελικόπτερα (και που -σημειωτέον- περιλαμβάνεται στον επιθυμητό εξοπλισμό της Τυνησίας για τα 24 KW που απέκτησε).

To Kiowa διαθέτει επίσης πλήρες συγκρότημα επικοινωνιών με δύο ασυρμάτους AN/ARC-201D SINCGARS VHF, ένα AN/ARC-186 VHF και ένα AN/ARC-164 Have Quick II UHF που μπορούν να διασυνδεθούν με την κρυπτογραφική συσκευή KY-58. O εξοπλισμός συμπληρώνεται με το modem IDM και IFF AN/APX-100. Η ανακοίνωση της DSCA για την τυνησιακή προμήθεια περιλαμβάνει τη συσκευή IFF AN/APX-118 αντί της 100, το ίδιο σετ επικοινωνιών αλλά όχι τη συσκευή APR-44(V)3 και τον παρεμβολέα AN/ALQ-144.

Το τελευταίο στοιχείο σε συνδυασμό με την απόκτηση θερμοβολίδων Μ-211 και Μ-212 και αερόφυλλων Α965Μ1 υποδηλώνει την πρόθεση αναβάθμισης του «πακέτου» αυτοπροστασίας, χωρίς όμως να περιλαμβάνεται στην τρέχουσα γνωστοποίηση της DSCA για την αφρικανική χώρα.

Επίσης, περιέχει βελτιωμένο εξοπλισμό πλοήγησης (EGI Embedded GPS Inertial). Θα είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική η γνωστοποίηση της αμερικανικής υπηρεσίας για την ελληνική περίπτωση που, εάν ισχύουν οι προαναφερθείσες πληροφορίες για τη LOR, πρέπει οσονούπω να εκδοθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Η ύπαρξη του IDM θα μπορούσε να εξυπηρετήσει επικοινωνία των Kiowa Warrior με τα F-16C/D Block 50/52+ της ΠΑ που διαθέτουν ανάλογο εξοπλισμό, τουλάχιστον έως τον αναμενόμενο εκσυγχρονισμό τους, οπότε και θα εφοδιασθούν και αυτά με το Link 16 που διαθέτουν ήδη τα F-16C/D Block 52M.

Δυνητικοί ρόλοι των ελληνικών OH-58D

Λαμβάνοντας ως δεδομένη την καλή κατάσταση των ελικοπτέρων αλλά και τη δυνατότητα της ΑΣ να αξιοποιήσει τα OH-58D (βλέπε παρακάτω) μπορούν να εκτελέσουν πληθώρα ρόλων, οι οποίοι στις περισσότερες περιπτώσεις δεν σχετίζονται με τη χρήση τους στον Αμερικανικό Στρατό. Φυσικά, η αξιοποίηση των «ελληνικών Kiowa Warrior» θα εξαρτηθεί τελικά από τον οπλισμό (και εν μέρει τον εξοπλισμό) που θα τα συνοδεύει ή ίσως θα αποκτήσουν στο μέλλον (Hellfire, APKWS;).

Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Δράση κατά αποβατικών δυνάμεων και σκαφών επιφανείας.
• Υποβοήθηση στοχοποίησης και κατάδειξη στόχων για αεροσκάφη της ΠΑ που χρησιμοποιούν LGB (οικογένεια Paveway).
• Παροχή δεδομένων στόχων, που δεν είναι άμεσα ορατοί, σε μονάδες επιφανείας του ΠΝ.
• Κατάδειξη στόχων ή και καταύγαση για Ε/Π S-70B-6 του ΠΝ που χρησιμοποιούν όπλα καθοδήγησης λέιζερ (AGM-114M1BF).
• Παροχή δεδομένων στόχων σε μονάδες Πυροβολικού. H δυνατότητα αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις ενταγμένες μονάδες στην ΑΣΔΕΝ, οι οποίες θα κληθούν να πλήξουν εχθρικές δυνάμεις σε αποβατική επιχείρηση αλλά και στόχους στην εχθρική ενδοχώρα.
• Επιτήρηση πεδίου μάχης ή σε ειρηνική περίοδο επιτήρηση θαλάσσιων ή/και χερσαίων συνόρων χάρη στο συγκρότημα αισθητήρων MMS.
• Εμπλοκή μη/ελαφρώς τεθωρακισμένων στόχων υπό την κάλυψη του εδαφικού ανάγλυφου.
• Αντιαρματικό αγώνα σε συνεργασία με τα AH-64A/AH-64DHA καταδεικνύοντας στόχους σε συντονισμό (hunter-killer) ή δρώντας από κοινού με τα Apache ως αυτόνομες μονάδες βολής (σε περίπτωση ενσωμάτωσης AGM-114). Το OH-58D μπορεί να εμπλέκει-ιχνηλατεί έως και έξι στόχους ταυτόχρονα.
• Συνοδεία CH-47D, NH90 και UH-1H
• Δίωξη ελικοπτέρων με την υιοθέτηση ATAS (Air to Air Stinger), υποδομή που διαθέτουν ορισμένα από τα Ε/Π που διατίθενται ως EDA.
• Ένοπλη αναγνώριση
• Μεταφορά προσωπικού ειδικών δυνάμεων
• Υποστήριξη ειδικών επιχειρήσεων

Σε σύγχρονες στρατιωτικές δυνάμεις κάποιοι από τους παραπάνω ρόλους θα μπορούσαν να αναληφθούν από UAV, αλλά η απουσία τους από το ελληνικό οπλοστάσιο συνηγορεί υπέρ της απόκτησης των OH-58D.  Πέραν των ρόλων που θα κληθούν να αναλάβουν τα KW, η ένταξη και αξιοποίησή τους από την ΑΣ είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα, για το οποίο τη δεδομένη στιγμή υπάρχουν μόνο κάποια σενάρια και… άφθονες εικασίες.

Ένα από τα σενάρια αναφέρεται στη δημιουργία μικρών σχηματισμών Kiowa Warrior που θα ενταχθούν οργανικά στις μονάδες της ΑΣΔΕΝ, αναπτυγμένα σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Κάτι τέτοιο από άποψη υποδομών και λογιστικής υποστήριξης είναι μάλλον ανέφικτο. Θα μπορούσαν ωστόσο να δημιουργηθούν προκεχωρημένες βάσεις με στοιχειώδεις υποδομές ανεφοδιασμού καυσίμων και πυρομαχικών ώστε να ενισχύουν τις δυνάμεις της ΑΣΔΕΝ ασκώντας κάποιους από τους ρόλους που προαναφέρθηκαν.

Μια πιο προηγμένη πρόταση θα ήταν η δημιουργία μιας δομής κεντρικής διαχείρισης του στόλου των OH-58D, δηλαδή η ένταξη όλων των ελικοπτέρων σε ένα συγκρότημα (μονάδας επίπεδου συντάγματος;), το οποίο (εκτός από την εκπαίδευση, συντήρηση και υποστήριξη), ανά τακτά χρονικά διαστήματα θα αναπτύσσει υπομονάδες του σε προκεχωρημένες θέσεις στο Αιγαίο, με επιχειρησιακά ελικόπτερα και πληρώματα όπου θα παραμένουν εκεί για διάστημα μερικών εβδομάδων. Η λειτουργία αυτή σε συνθήκες «εκστρατείας» θα δίνει στα πληρώματα ικανή εξοικείωση με τους χώρους των επιχειρησιακών καθηκόντων τους, ενώ θα απαλλάσσει από τη δημιουργία πολλαπλών υποδομών υψηλού κόστους.

Υπό τη σκέπη ενός συντάγματος, η αξιοποίηση ενός αριθμού 36 ή 48 ελικοπτέρων θα μπορούσε να δημιουργήσει αρκετές υπομονάδες, ώστε ακόμη και με κατανομή σε τρεις κύκλους αξιοποίησης (επιχειρησιακή ανάπτυξη, εκπαίδευση/προετοιμασία και συντήρηση) να αποδίδει αρκετές διμοιρίες (των τεσσάρων ελικοπτέρων) για το πλαίσιο που προαναφέρθηκε. Παρενθετικά να αναφέρουμε ότι κυκλοφορούν κάποιες (επιεικώς περίεργες) πληροφορίες για τη δημιουργία δεύτερης ταξιαρχίας Αεροπορίας Στρατού στην Κρήτη και την ένταξη σε αυτήν των «νέων» CH-47 και των OH-58D. Η ιδέα δεν είναι νέα αλλά επαναλαμβάνεται από τη δεκαετία του 2000, όταν όμως οι καιροί ήταν… διαφορετικοί!

Επανερχόμενοι στα Kiowa (με δεδομένο τον οπλισμό και τον εξοπλισμό τους), είναι κατάλληλες πλατφόρμες για προκεχωρημένη ανάπτυξη σε περιοχές ενδιαφέροντος (όπως τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου), όπου ενταγμένα σε συγκροτήματα υψηλού χρόνου ετοιμότητας θα ενεργούν ως τοπικές δυνάμεις ταχείας αντίδρασης.

Έτσι θα επιτρέπουν τις δυνάμεις άμυνας να επεμβαίνουν μέρα και νύχτα, σε ελάχιστο χρόνο και με μεγάλη ισχύ πυρός όπου και όταν απαιτηθεί, καταβάλλοντας έγκαιρα συντριπτικό πλήγμα στην εχθρική δύναμη (πριν αυτή εδραιωθεί). Είναι δηλαδή μια δυνατότητα που δεν υφίσταται σήμερα στα νησιά, παρά σε περιορισμένα μεγέθη, απαιτώντας ενισχύσεις από εναέρια μέσα (Apache) που θα έλθουν από την ενδοχώρα.

Έτσι, η χρήση των OH-58D θα αποδεσμεύσει τα AH-64A/DHA, επιτρέποντας στα τελευταία να επικεντρωθούν στον κύριο ρόλο τους, τον αντιαρματικό αγώνα στον Έβρο. Σε σχέση με την ανάπτυξη των ελικοπτέρων και την περιορισμένη αυτονομία τους (εμβέλεια μάχης 120 km), θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει η δυνατότητα για δύο από αυτά να μεταφερθούν από αεροσκάφος C-130H/E και να έλθουν σε πτητική κατάσταση σε 15 λεπτά.

Στον Αμερικανικό Στρατό έως το 1985 ο κύριος ρόλος του OH-58D ήταν ο συντονισμός επιθετικών προωθήσεων, η σήμανση στόχων και η παροχή πληροφοριών στα AH-64A ενταγμένα στις Μονάδες Επιθετικών Ελικοπτέρων. Δευτερεύοντες ρόλοι είναι ο εντοπισμός και κατάδειξη στόχων για τις μονάδες Πυροβολικού και η συμμετοχή στις Μονάδες Εναέριου Ιππικού παρέχοντας εναέρια αναγνώριση στους διοικητές των χερσαίων δυνάμεων. Από το 1988 η συνεργασία με τα AH-64A εξαλείφθηκε σταδιακά και κύριος ρόλος τους έγινε η εναέρια αναγνώριση με δευτερεύοντα την αποκάλυψη και σήμανση στόχων για το Πυροβολικό.

Το 1987 ο Αμερικανικός Στρατός προέβη σε μια παράλληλη αξιολόγηση πέντε τύπων Ε/Π (AH-64A, AH-1, OH-58D, OH-58C, OH-58C+) για τον ρόλο της εναέριας αναγνώρισης σε πέντε διαφορετικές κατηγορίες (εντοπισμός, πλοήγηση, επιβιωσιμότητα, ανάθεση στόχων, επικοινωνίες) και το OH-58D κρίθηκε το πλέον κατάλληλο, με το AH-64A να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση.