Τι έπεται για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις μετά την απελευθέρωση Brunson;

Ο Αμερικανός πάστορας Andrew Brunson, ο οποίος βρισκόταν στο επίκεντρο της διπλωματικής διαμάχης μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ, απελευθερώθηκε την Παρασκευή μετά από μια διετή κράτηση. Αν και αυτή η κίνηση θα βοηθήσει την Άγκυρα να περιορίσει το κόστος των δασμών που έχει επιβάλει η αμερικανική κυβέρνηση, υπάρχουν ακόμη 3 σημαντικά ζητήματα που θα συνεχίσουν να “ταλαιπωρούν” τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Α. Ο έλεγχος της Manbij
Η Manbij αποτελεί πηγή έντασης μεταξύ των δύο χωρών από το 2016, όταν οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), υπό την ηγεσία του κουρδικού YPG, πήραν τον έλεγχο της πόλης, με την υποστήριξη του αμερικανικού στρατού.
Η Τουρκία βλέπει το YPG ως τρομοκρατική ομάδα και μια επέκταση του PKK, ωστόσο η Ουάσιγκτον βλέπει το YPG ως βασικό σύμμαχο στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους (IS).
Σε μια προσπάθεια επίλυσης της διαφωνίας, οι δύο χώρες συμφώνησαν τον Ιούνιο να ξεκινήσουν κοινές περιπολίες στη Manbij, τη μόνη Συριακή επαρχία υπό τον έλεγχο του SDF δυτικά του ποταμού Ευφράτη.
Την εποχή εκείνη, οι ΗΠΑ συμφώνησαν ότι το SDF θα αποσυρθεί και θα μετακινηθεί ανατολικά του ποταμού εντός 90 ημερών.
Η προθεσμία των 90 ημερών πέρασε στις αρχές Σεπτεμβρίου, αλλά το SDF βρίσκεται ακόμα στο Manbij, ενώ οι κοινές περιπολίες, που αναμένεται να ξεκινήσουν τον Ιούλιο, ξεκίνησαν μόλις στις 9 Οκτωβρίου.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει διαμηνύσει προς κάθε κατεύθυνση πως δεν θα επιτρέψει τη παρουσία Κούρδων στα σύνορα με τη Τουρκία. Η παρουσία όμως 2.000 Αμερικανών στην Manbij που έχουν αναλάβει το συντονισμό και την εκπαίδευση του SDF, κάνει απαγορευτική οποιαδήποτε σκέψη για τουρκική επίθεση “τύπου Αφρίν”.
Β. Η αγορά των S-400
Τον Σεπτέμβριο του 2017, η Τουρκία αποφάσισε να αγοράσει το σύστημα S-400, παρά την αντίθεση των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ, και τις ανησυχίες των Αμερικανών νομοθετών ότι η Ρωσία θα μπορούσε να συλλέξει πληροφορίες για την τεχνολογία του F-35.
Τον Ιούνιο, η Γερουσία των ΗΠΑ ενέκρινε νομοσχέδιο (NDAA) που θα εμπόδιζε ή θα καθυστερούσε την πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Τουρκία και ο Αμερικανός πρόεδρος το υπέγραψε, αποφασίζοντας να καθυστερήσει την παράδοση αεροσκαφών στην Τουρκία για τουλάχιστον 90 ημέρες.
Μέχρι τέλος Νοεμβρίου (οπότε λήγει το περιθώριο των 90 ημερών), το Αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας θα πρέπει να παραδώσει έκθεση που θα εκτιμά τον κίνδυνο διαρροής τεχνολογίας από την παράλληλη χρήση των S-400 με το F-35 από τη Τουρκία. Στην ίδια έκθεση θα συμπεριληφθούν οι εναλλακτικές επιλογές σε περίπτωση που η Τουρκία -που κατασκευάζει ένα μικρό μέρος του F-35- εκπαραθυρωθεί εντελώς από το πρόγραμμα.
Γ. Η περίπτωση του Serkan Golge
Ο Andrew Brunson δεν ήταν ο μοναδικός Αμερικανός υπήκοος που κρατείτο σε τουρκικές φυλακές. Ο νόμος NDAA κάνει σαφή αναφορά στον Αμερικανό τουρκικής καταγωγής Serkan Golge, έναν επιστήμονα που έχει εργαστεί παλαιότερα στη NASA και συνελήφθη το 2016 με τη κατηγορία πως είχε δεσμούς με τους γκιουλενιστές.
O Golge καταδικάστηκε αρχικά σε 7,5 χρόνια φυλάκισης και εν συνεχεία η ποινή του μειώθηκε στα 5, κάτι του το State Department αφενός χαιρέτισε, αφετέρου συνεχίζει να χαρακτηρίζει τις εναντίον του κατηγορίες ως αβάσιμες.
Από τα ανωτέρω γίνεται σαφές πως οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις έχουν να διανύσουν ακόμη πολύ δρόμο μέχρι να εξομαλυνθούν.