Του Βασίλη Παπακώστα, δημοσιεύθηκε στην “ΠΤΗΣΗ”, τεύχος 140 – Νοέμβριος 1996
H πιθανή επικείμενη απόκτηση συστημάτων S-300 PMU-1 και οι σκέψεις για την απόκτηση τακτικών βλημάτων εδάφους-εδάφους είναι το αποτέλεσμα μιας νέας θεώρησης της ΕΦ για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου στην Κύπρο.
Από την εμπειρία του 1974 αλλά και από τις πρόσφατες πολεμικές συρράξεις από τη δεκαετία του ’80 έως σήμερα, έχει καταδειχθεί η αξία του αεροπορικού όπλου στην επιτυχή έκβαση μιας πολεμικής αναμέτρησης. H κατάσταση που επικρατεί στην Κύπρο σήμερα και ειδικότερα η πλήρης τουρκική υπεροχή στον αέρα δημιoυργεί σοβαρούς κινδύνους για μία νέα επιχείρηση κατάληψης και του υπολοίπου νησιού και δυσκολεύει την εξεύρεση ειρηνικής λύσης καθώς ενισχύει την τουρκική αδιαλλαξία.
H Εθνική Φρουρά τα τελευταία χρόνια με μία σειρά από σημαντικές αγορές δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας μικρής ποσοστικά δύναμης που να έχει ποιοτική υπεροχή έναντι του πολυπληθούς κατοχικού στρατού. Παρά τη σταθερή πορεία υλοποίησης του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, οι αμυντικές αδυναμίες παραμένουν σημαντικές και εστιάζονται κυρίως στην περιορισμένη δυνατότητα αεροπορικής υποστήριξης οποιασδήποτε στρατιωτικής ενέργειας.
Οι πτήσεις ελληνικών αεροσκαφών πάνω από την Κύπρο έχουν ιδιαίτερη σημασία, τόσο ψυχολογικά όσο και σαν μία δήλωση αποφασιστικότητας προς την τουρκική πλευρά. Στην επιχειρησιακή του διάσταση όμως, το θέμα της παρουσίας της Π.Α. πάνω από την Κύπρο παρουσιάζει σοβαρές δυσκολίες. H δημιουργία της αεροπορικής βάσης της Πάφου είναι κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση μιας μονιμότερης ελληνικής παρουσίας στο νησί. Δε λύνει όμως το πρόβλημα.
H βάση αυτή είναι βέβαιο ότι θα συγκεντρώσει την προσοχή της τουρκικής αεροπορίας τις πρώτες ώρες πιθανής σύρραξης και είναι επίσης πιθανή η αδρανοποίησή της. Κάτι τέτοιο τις πρώτες ώρες εκδήλωσης επιθετικής ενέργειας από την τουρκική πλευρά θα ήταν καταστροφικό. Το πρόβλημα της απόστασης λοιπόν παραμένει.
Σε αυτό να προστεθεί και η διαθεσιμότητα των αεροσκαφών της Π.Α. και ειδικότερα στην περίπτωση (που είναι και το πιθανότερο) να βρίσκεται σε εξέλιξη ελληνοτουρκική εμπλοκή. Στο νέο ΕΜΠΑΕ ίσως περιλαμβάνει -σύμφωνα με πληροφορίες- η απαίτηση της Π.Α. για την απόκτηση αεροσκαφών τάνκερ. H απαίτηση αυτή όμως, ακόμη και αν εκφραστεί, δε θα απολαμβάνει κορυφαία προτεραιότητα και η πιθανότητα είναι να δούμε τέτοια αεροσκάφη σε υπηρεσία στην Πολεμική Αεροπορία να μετατίθενται για τον επόμενο αιώνα, ενώ δεν πρέπει να λησμονούμε και το χρόνο που θα απαιτηθεί για την πλήρη επιχειρησιακή ένταξη ενός τέτοιου συστήματος στην Π.Α.
Τα αεροσκάφη εναερίου εφοδιασμού θα λύσουν το πρόβλημα της απόστασης, παραμένει ωστόσο το ζήτημα της διαθεσιμότητας αεροσκαφών της Π.Α. Είναι λοιπόν φανερό ότι η παρουσία της Π.Α. μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στο πρόβλημα αντιμετώπισης της Τουρκικής Αεροπορίας και παροχής υποστήριξης στην Εθνική Φρουρά. H προσφορότερη λύση για την αντιμετώπιση των ανωτέρω προβλημάτων είναι η δημιουργία μιας μικρής αεροπορικής δύναμης ενός ή δύο πολεμικών μοιρών. H λύση αυτή προσκρούει σε μία σειρά προβλημάτων:
Κόστος: Μέχρι τώρα ο εξοπλισμός της Εθνικής Φρουράς έγινε με συστήματα χαμηλού ή μέσου κόστους που δεν απαιτούν τη δημιουργία μεγάλης υποδομής. H απόκτηση 20 τουλάχιστον αεροσκαφών (και του ανάλογου οπλισμού) για τη δημιουργία μιας μοίρας με αποστολή τόσο την αναχαίτιση όσο και αποστολές δίωξης/βομβαρδισμού απαιτεί κονδύλι που υπερβαίνει το 1 δις δολ. Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει ότι η υποδομή (αεροπορικές βάσεις/εκπαίδευση/οπλισμός) για τη δημιουργία τέτοιας δύναμης σήμερα, είναι ανύπαρκτη με αποτέλεσμα το δυνητικό κόστος να αυξάνεται.
Ανθρώπινο Δυναμικό: H σύσταση τέτοιας δύναμης απαιτεί σημαντική δέσμευση προσωπικού (και μάλιστα προσωπικού με υψηλή εξειδίκευση) που είναι περιορισμένο για την Εθνική Φρουρά. H λύση δε της προσέλκυσης προσωπικού από την Ελλάδα, δεν είναι η καταλληλότερη.
Συντήρηση: H Ε.Φ. θα αναλάβει το επιπλέον κόστος συντήρησης των αεροσκαφών που δεν είναι διόλου αμελητέο.
Χρόνος: Το χρονικό διάστημα από τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης έως την πλήρη ένταξη των αεροσκαφών σε υπηρεσία θα ήταν της τάξεως των 4-5 ετών, ενώ η επιχειρησιακή τους εκμετάλλευση -ιδιαίτερα εάν επανδρωθούν από κυπριακό προσωπικό- θα είναι χρονικά ακόμη μεγαλύτερη.
H επιλογή του εξοπλισμού (αεροσκάφος – οπλισμός) θα περιορίζεται στο ρωσικό οπλοστάσιο με αποτέλεσμα η δυνατότητα της Π.Α. για παροχή υποστήριξης και εκπαίδευσης να είναι περιορισμένη.
Στον αντίποδα όλων αυτών; Ασφαλώς η υψηλή αποτελεσματικότητα της αεροπορικής δύναμης. Για τους λόγους αυτούς η κυπριακή πλευρά φαίνεται να έχει καταλήξει σε ένα συνδυασμό μέσων που θα ενισχύονται από την Π.Α.
Το πρώτο συστατικό μιας τέτοιας θεώρησης είναι η δημιουργία ισχυρού δικτύου αντιαεροπορικής άμυνας. Ήδη η Ε.Φ. χρησιμοποιεί τα συστήματα Skyguard σε συνδυασμό με τα βλήματα Aspide, τα πυροβόλα GDF003 και επιπλέον τους εκτοξευτές βλημάτων MISTRAL και SA-7. Παράλληλα με τη συμπλήρωση των συστημάτων Skyguard με επιπλέον εκτοξευτές Aspide, προωθείται η απόκτηση του ραντάρ συντονισμού πυρός MCP της Matra για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων των βλημάτων MISTRAL.
Το MCP παρέχει τη δυνατότητα ιχνηλάτησης 8 στόχων με εμβέλεια 8 χιλιομέτρων και την παροχή δεδομένων σκόπευσης σε 9 μονάδες πυρός, ημέρα ή νύκτα και με δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Τα παραπάνω καλύπτουν τα μικρά και μεσαία ύψη. Επιτακτική είναι ωστόσο η ανάγκη απόκτησης ενός συστήματος με ευρύτερες δυνατότητες. Αρχικά ως επικρατέστερο σύστημα εμφανίστηκε το ρωσικό BUK 9K37M που παρέχει δυνατότητα αντιμετώπισης επερχομένων αεροσκαφών σε εμβέλεια 32KM και ύψος 15 μ. – 22 χλμ. και περιορισμένη δυνατότητα εμπλοκής τακτικών βαλλιστικών βλημάτων.
H απόκτηση 72 βλημάτων ATACMS Block I από τον Τουρκικό Στρατό τροποποίησε τις αρχικές απαιτήσεις ώστε αυτές να περιλαμβάνουν το μοναδικό σύστημα σε υπηρεσία με πλήρεις δυνατότητες ATBM. Το σύστημα που πληροί τις απαιτήσεις αυτές και προσφέρεται προς πώληση στην ΕΦ είναι το S-300 στην έκδοση PMU-1.
To S-300 PMU-1 επιδείχθηκε σε αντιπροσωπεία της ΕΦ στη Ρωσία τον περασμένο Μάρτιο και έχει δρομολογηθεί η απόκτηση 1 (;) πλήρους αντιαεροπορικού Συντάγματος. Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, έχουν δεσμευθεί τα απαραίτητα κονδύλια από την Επιτροπή Αμυνας της Βουλής αλλά δεν έχει υπογραφεί η σύμβαση. Οι Ρώσοι προσφέρουν δυνατότητα άμεσης παράδοσης και αξιοποίησής του με την παρουσία συμβούλων στο νησί.
Προτείνουν επίσης τη δημιουργία Κέντρου Επισκευών και Συντήρησης του συστήματος που θα αναλάβει και τη συντήρηση των συστημάτων που θα αποκτηθούν από χώρες της M. Ανατολής. Έτσι το S-300 PMU-1 έχει τρία πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα για τις απαιτήσεις της ΕΦ:
- Άμεση παράδοση
- Μικρό αριθμό απαιτούμενου προσωπικού και
- Αντιμετώπιση ολόκληρου του φάσματος των απειλών συμπεριλαμβανομένης και της ανάπτυξης βλημάτων ATACMS Block I από τις κατοχικές δυνάμεις στο νησί.
Το Σύνταγμα αποτελείται από 3 πυροβολαρχίες. H κάθε πυροβολαρχία περιλαμβάνει το ραντάρ πολλαπλών λειτουργιών 30N6E, το σταθμό εμπλοκής στον ίδιο κλωβό και 12 τετραπλούς εκτοξευτές TEL 5P8STE (ρυμουλκούνται από οχήματα 6×6 KRAZ 260B) ή 5P8SSE επί οχημάτων MAZ-543M. Χρησιμοποιείται το βλήμα 48NE6 ταχύτητας 6 Mach με γόμωση 148kg.
O Κεντρικός Σταθμός Διοίκησης του Συντάγματος 83M6E περιλαμβάνει το ραντάρ έρευνας 64N6E και το Σταθμό Διοίκησης 54K63. Το σύστημα συνολικά έχει τη δυνατότητα ιχνηλάτησης 100 στόχων σε απόσταση έως 300 KM και εμπλέκει αεροσκάφη σε απόσταση 150KM και βαλλιστικά βλήματα στα 40KM, σε ύψη έως και 27KM. Σε περίπτωση που το σύστημα δε συνδέεται με δίκτυο αεράμυνας είναι δυνατή η προσθήκη των 3D ραντάρ 36D6 αν και η Ε.Φ. προσανατολίζεται στην απόκτηση ενός τέτοιου ραντάρ από την Thomson CSF. Πιο συγκεκριμένα η Εθνική Φρουρά έχει επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το νέο 3D ραντάρ της Thomson CSF TRS-2245.
Πρόκειται για το διάδοχο της οικογένειας TRS-2215/2230. Είναι ραντάρ μπάντας E/F με εμβέλεια εντοπισμού στόχου 2 τ.μ. στα 400KM. Οι παραδόσεις θα αρχίσουν το 1998. Για το λόγο αυτό είναι πιθανό να επιλεγεί η απόκτηση ραντάρ παλαιότερου τύπου TRS 2215/2230. Το 2215 είναι κινητό ενώ το 2230 προσφέρεται για εγκατάσταση σε σταθερή βάση.
Το S-300 PMU-1 είναι πλήρως αυτοκινούμενο και παρέχει τη δυνατότητα ανάπτυξης των πυροβολαρχιών σε απόσταση 10KM από το σταθμό 83M6E. O χρόνος ανάπτυξής του περιορίζεται σε 5 λεπτά και η κάθετη εκτόξευση των βλημάτων μειώνει δραματικά το χρόνο αντίδρασης, αυξάνοντας έτσι την ευελιξία και επιβιωσιμότητά του. Παράλληλα έχει μικρές απαιτήσεις συντήρησης.
Είναι χαρακτηριστικό το ότι τα βλήματα παραμένουν σε αποθήκευση για 10 χρόνια χωρίς επιθεώρηση. H εμβέλεια του συστήματος εξασφαλίζει επαρκή προστασία των αστικών κέντρων και του Στρατιωτικού Συγκροτήματος της Πάφου (Ναύσταθμος, αεροδρόμιο) και επιτυγχάνει τη φθορά του αντιπάλου πριν αυτός να έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύσει βλήματα μακρού πλήγματος «stand-off» ή αντι-ραντάρ. Παράλληλα όπως προαναφέραμε έχει τη δυνατότητα αντιμετώπισης των βλημάτων ATAMCS.
Στη σύνθεση που προαναφέραμε, το σύστημα έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει και μεγάλης εκτάσεως επιθέσεις της Τουρκικής Αεροπορίας (100 ιχνηλατούμενοι στόχοι, 36×4 εκτοξευτές, ταυτόχρονη εκτόξευση βλημάτων σε έξι στόχους) εμπλέκοντας μάλιστα (κατά την πάγια ρωσική τακτική) 2 βλήματα ανά στόχο. Πάντως δε θα πρέπει να αποκλείουμε την περίπτωση, οι συστοιχίες της ΕΦ να είναι μειωμένης συνθέσεως αναφορικά με τον αριθμό των εκτοξευτών.
Να σημειωθεί επίσης ότι η χρησιμοποιούμενη καθοδήγηση TVM (Track Via Missile) (όπως και στον αμερικανικό Patriot) εξασφαλίζει υψηλή αντοχή στα ηλεκτρονικά αντίμετρα ECM. Στόχος της ανάπτυξης του συστήματος είναι η αποδυνάμωση της τουρκικής υπεροχής και η εμπλοκή των υπολοίπων αεροσκαφών που θα εκδηλώσουν τέτοια ενέργεια από την Π.Α. και τα συστήματα Skyguard.
H ΠΡΟΘΕΣΗ ΑΠΟΚΤΗΣΗΣ ΤΑΚΤΙΚΩΝ ΒΛΗΜΑΤΩΝ ΕΔΑΦΟΥΣ-ΕΔΑΦΟΥΣ
Πέρα από το πρόβλημα της αντιμετώπισης της Τουρκικής Αεροπορίας, θα πρέπει να αντιμετωπισθεί και η ανάγκη πληγμάτων (το σκέλος δηλαδή της κρούσης που θα προσέφερε η ύπαρξη αεροπορίας) σε Σταθμούς Διοίκησης, αεροδρόμια και άλλους στόχους που βρίσκονται σε βάθος στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου.
H υποστήριξη των μαχόμενων μονάδων της Ε.Φ. θα αναληφθεί από τις δυνάμεις πυροβολικού, τα συστήματα πολλαπλής εκτόξευσης ρουκετών και τα επιθετικά ελικόπτερα που σχεδιάζει να αποκτήσει στο άμεσο μέλλον η Ε.Φ. Ειδικότερα όσον αφορά τα συστήματα πολλαπλής εκτόξευσης ρουκετών η Ε.Φ. ενδιαφέρεται έντονα για το ρωσικό SMERCH που έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύει ρουκέτα με γόμωση 300 kg (72 βομβίδια) σε απόσταση 70KM.
Ακόμη μεγαλύτερη εμβέλεια εξασφαλίζει το κινεζικό σύστημα WS-1 που παρουσιάστηκε στην Defendory ’96 με δυνατότητα να εκτοξεύει ρουκέτα με γόμωση 150 kg σε απόσταση 80KM. Για την προσβολή στρατηγικών στόχων με μεγάλο βάθος τα τακτικά βαλλιστικά (ή μη) βλήματα παρουσιάζουν μία σειρά από πλεονεκτήματα:
- Μεγάλη ταχύτητα επίτευξης του πλήγματος που αφήνει μικρό περιθώριο αντίδρασης στον αμυνόμενο.
- Έλλειψη μέσων αντιμετώπισής τους (αφορά το οπλοστάσιο που διαθέτει ήδη ο
Τουρκικός Στρατός). - Είναι απλά στη χρήση και απαιτούν ελάχιστο προσωπικό.
- Έχουν χαμηλό κόστος κτήσης και μικρές απαιτήσεις συντήρησης.
- Είναι συνήθως κινητά και έτσι δυσκολεύουν το έργο αντιμετώπισής τους.
Χρησιμοποιήθηκαν (βλήματα Frog-7, Scud B) από τη Συρία και την Αίγυπτο κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1973 για να πλήξουν βάσεις της Ισραληνικής Αεροπορίας χωρίς όμως αποτέλεσμα. Επίσης χρησιμοποιήθηκαν σε μεγάλους αριθμούς (Ιράκ 331 βλήματα, Ιράν 339-ScudB, Oghab) στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ και τέλος από το Ιράκ (93 βλήματα-Scud B και εγχώριες παραλλαγές) στον πόλεμο του Περσικού.
Τα αποτελέσματα ήταν φτωχά λόγω της παρωχημένης τεχνολογίας των βλημάτων και ειδικότερα του φτωχού CEP (Circular Error of Probability). To CEP ορίζεται ως η ακτίνα του κύκλου από το στόχο μέσα στην οποία το βλήμα έχει πιθανότητα να βρεθεί κατά 50%. Επίσης τα βλήματα Scud χρησιμοποιούν κινητήρες υγρών καυσίμων με αποτέλεσμα να αυξάνεται το μέγεθός τους και να απαιτείται η χρονοβόρα διαδικασία πλήρωσης των αντλιών
καυσίμου.
O χρόνος προετοιμασίας βολής για το Scud A φθάνει τη μία ώρα, ενώ για το Scud B o χρόνος είναι πιθανόn να είναι ελαφρά μικρότερος. Στο διάστημα αυτό το βλήμα είναι εκτεθειμένο γι’ αυτό ο κλασικός χώρος εκτόξευσής του είναι οι δασώδεις περιοχές. Παράλληλα το CEP του βλήματος υπολογίζεται ότι υπερβαίνει το 1KM και είναι συγκριτικά υψηλό με την εμβέλεια του βλήματος (280KM).
Σήμερα η τεχνολογία των τακτικών βλημάτων έχει σημειώσει προόδους. Τα περισσότερα βλήματα που βρίσκονται σε υπηρεσία χρησιμοποιούν κινητήρες στερεών καυσίμων. Αυτοί παρέχουν σημαντικά πλεονεκτήματα:
- Εξοικονόμηση χώρου από τις αντλίες καυσίμου και τις σωληνώσεις. Το κινέζικο βλήμα M9 με εμβέλεια 600KM έχει μήκος 9,1 μ. και βάρος 6,2 t ενώ το βλήμα Scud B έχει μήκος 11,25 μ. και βάρος 6,4 t με τη μισή μόνο εμβέλεια (280KM).
- O χρόνος προετοιμασίας για την εκτόξευση μειώνεται σημαντικά
Οι κινητήρες στερεών καυσίμων παρέχουν μεγαλύτερη ασφάλεια. Στα παλαιότερα βλήματα η κατεύθυνση ήταν πλήρως αδρανειακή χωρίς τη δυνατότητα παρεμβάσεων για διορθώσεις στην πορεία προς το στόχο. Σήμερα η τεχνολογία των συστημάτων CPS (Δορυφορικών Δικτύων Πλοήγησης) είναι προσιτή και σχετικά φθηνή, ώστε να παρέχει στα βλήματα αυτά δυνατότητα πλοήγησης στο στόχο. Έτσι επιτυγχάνεται δραματική μείωση του CEP.
H κυπριακή πλευρά φαίνεται να έχει ξεκινήσει την αναζήτηση για απόκτηση τέτοιων βλημάτων από την Κίνα. Οι πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει, θορύβησαν την Τουρκία, η οποία προέβη και σε άτυπη διαμαρτυρία προς την αμερικανική πλευρά. Αυτή με τη σειρά της μετέφερε τις επιφυλάξεις αυτές στην Κυπριακή κυβέρνηση αλλά αυτές απερρίφθησαν με το αιτιολογικό ότι αυτά είναι αναγκαία για την Αμυνα της Κύπρου.
Εάν αναλογιστούμε και τις αντιδράσεις της Τουρκίας για την άφιξη των αρμάτων T-80U, η πιθανή ένταξη τέτοιων βλημάτων θα δημιουργήσει νέα ένταση.
Και αυτό γιατί για πρώτη φορά περιοχές της Τουρκίας θα βρεθούν εντός εμβέλειας τακτικών βλημάτων της Ε.Φ. χωρίς μάλιστα να απαιτείται η συμβολή της ελληνικής πλευράς. Τα τουρκικά επιχειρήματα είναι διάτρητα καθώς η υπεροχή τους στην κατεχόμενη Κύπρο παραμένει (τουλάχιστον ποσοτικά) συντριπτική.
H προοπτική δημιουργίας ενός ακόμη ισχυρού στρατιωτικά πόλου στο Νότο φαίνεται ότι ενοχλεί τους Τούρκους που θεωρούσαν την κατάσταση στο νησί παγιωμένη. Σε αυτό συνέβαλαν και οι δισταγμοί της ελληνικής πλευράς να ενισχύσει τη στρατιωτική παρουσία στο νησί. Σε αντιστάθμισμα οι Τούρκοι αναμένεται να αναπτύξουν βλήματα ATACMS τα οποία θα χρησιμοποιούσαν ως διαπραγματευτικό όπλο.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να παγιδεύσει μόνο αφελείς καθώς η πρόσβαση της Τουρκικής Αεροπορίας στην Κύπρο γίνεται ταχύτητα και είναι δυνατή η μεταφορά ανά πάσα στιγμή βλημάτων ATACMS.
Το ζήτημα που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Κυπριακή κυβέρνηση είναι η πρόκληση αντιδράσεων από γειτονικές χώρες. H πλειοψηφία πάντως των γειτόνων διαθέτουν ανάλογα όπλα: Αίγυπτος, Ισραήλ, Συρία κ.ά. Για το λόγο αυτό οι διεθνείς αντιδράσεις θα είναι χλιαρές και ειδικότερα στην περίπτωση που τα βλήματα που θα αποκτηθούν καλύπτουν τα όρια που τέθηκαν από τη συμφωνία MTCR (Missile Technology Control Regime).
Αυτή υπογράφηκε τον Απρίλιο του 1987 και αφορά την εξαγωγή τεχνολογίας, βλημάτων ή μερών για βλήματα με γόμωση μεγαλύτερη των 500 kg και εμβέλεια μεγαλύτερη των 300KM. H συμφωνία αυτή έχει υπογραφεί από 25 χώρες. Προβλήματα έχουν δημιουργηθεί από τη στάση της Κίνας και γι’ αυτό τον Αύγουστο του 1983 η κυβέρνηση των ΗΠΑ επέβαλε εμπορικούς περιορισμούς.
H απόκτηση τέτοιων συστημάτων θα λειτουργήσει ευεργετικά στο ηθικό των πολιτών της Κύπρου και θα καταδείξει την αποφασιστικότητα για δημιουργία ισχυρού αμυντικού μηχανισμού ικανού να αποτρέψει νέα τετελεσμένα. Επίσης είναι φανερό ότι στο εξής οποιαδήποτε σκέψη της Τουρκίας για πρόκληση εμπλοκής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και τις στρατιωτικές ισορροπίες στο νησί.
Τα ανωτέρω δεν αναιρούν φυσικά την αναγκαιότητα της παρουσίας της Π.Α. στο νησί. H αποτελεσματικότητα του αεροσκάφους είναι δεδομένη. Ένα αεροσκάφος A-7E/H μπορεί να μεταφέρει οπλικό φορτίο 6t και να το εξαπολύσει με ακρίβεια, σε σύγκριση με τα 500 kg του τακτικού βλήματος. Το ενδιαφέρον της Ε.Φ. έχει επικεντρωθεί στα βλήματα της σειράς. H ανάπτυξή τους ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 από την εταιρία CPMIEC.
Ελάχιστα στοιχεία έχουν γίνει γνωστά σχετικά με τις δυνατότητές τους. Χρησιμοποιούν κινητήρα ενός σταδίου, στερεών καυσίμων, βελτιωμένη ακρίβεια σε σχέση με παλαιότερα τακτικά βλήματα και φέρονται επί κινητών εκτοξευτών σε οχήματα 8×8.
H καθοδήγησή τους γίνεται αδρανειακά πιθανότατα μέσω των τεσσάρων πτερυγίων που βρίσκονται στην έξοδο του κινητήρα και τα οποία ρυθμίζουν την ώση του. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για δυνατότητα επέμβασης στην πορεία του βλήματος. Οι βαλλιστικοί υπολογισμοί γίνονται αναλογικά και αυτό απαιτεί για λόγους εξοικονόμησης χρόνου, η εκτόξευση να γίνεται από προεπιλεγμένες θέσεις.
H διαδικασία εκτόξευσης φθάνει τα 30 λεπτά. Τα βλήματα που προσφέρονται είναι:
- M7/CSS-8 εμβέλειας 150KM και γόμωση 190 kg. Έχει ήδη εξαχθεί στο Ιράν (20 βλήματα). H απόκτηση του M7 θα πρέπει να θεωρείται απίθανη λόγω της μικρής γομώσεως που φέρει.
- Το βλήμα M11/CSS-7 εμβέλειας 300KM και γόμωση 500 kg. Το M11 θεωρείται ως η πιθανότερη επιλογή κυρίως για πολιτικούς λόγους. Εκπληρώνει δηλαδή κάποιες από τις προϋποθέσεις που τέθηκαν προηγούμενα. Παράλληλα δεν αναμένεται να υπάρξουν προβλήματα για την εισαγωγή του καθώς σύμφωνα με τους Κινέζους δεν εμπίπτει στη συμφωνία MTCR. Για το λόγο αυτό η κινεζική πλευρά υποστηρίζει πως πρόκειται για βλήμα με εμβέλεια 280KM. Το M11 έχει εξαχθεί στο Πακιστάν (30 βλήματα) και στη Συρία. Σε περίπτωση που αποκτηθεί, θέτει εντός εμβέλειας το λιμάνι της Μερσίνας που είναι στρατηγικής σημασίας για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων στην Κύπρο και οριακά την πόλη των Αδάνων.
- Το βλήμα M9/CSS-6 με εμβέλεια 600KM και γόμωση 500 kg. Έχει εξαχθεί στο Ιράν, Πακιστάν, Συρία. Παράλληλα αναπτύσσεται μία βελτιωμένη έκδοση με CEP 650 μ. (της αρχικής έκδοσης υπολογίζεται σε 800-900 τμ).
H περίπτωση απόκτησης του M9 είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καθώς αγγίζει τα όρια του χαρακτηρισμού «στρατηγικό όπλο». Θέτει στην εμβέλειά του μεγάλο αριθμό σημαντικών πόλεων: Αγκυρα, Ικόνιο, Αδανα, Μερσίνα, Καισάρεια, Ντιγιαρμπακίρ κ.ά. Μέσα σε αυτό το χώρο είναι εγκατεστημένος μεγάλος αριθμός στόχων: αεροδρόμια, σταθμοί ραντάρ και η ναυτική βάση της Μαρμαρίδας.
Οριακά εκτός εμβέλειας παραμένει η Σμύρνη, ενώ σε περίπτωση εκτόξευσης από το Β.Δ. άκρο του νησιού είναι δυνατό να τεθεί εντός εμβέλειας το Εσκισεχίρ. Σε περίπτωση που δεν αποκτηθεί κινεζικό βλήμα, η μόνη ορατή εναλλακτική λύση είναι η απόκτηση του ρωσικού βλήματος SS-21 Scarab κυρίως λόγω και της στενής αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών.
Είναι πολιτικά «σωστή» επιλογή αφού η εμβέλειά του περιορίζεται στην κυπριακή επικράτεια και είναι ανάλογη των βλημάτων ATACMS Block I του Τουρκικού Στρατού. Το βλήμα αναπτύχθηκε στη δεκαετία του ’70 ως ο αντικαταστάτης του Frog-7. Πρόκειται για βλήμα μήκους 6 μ., διαμέτρου 0,85 μ. και βάρους 3 τ. Διαθέτει κινητήρα στερεών καυσίμων και παρέχει εμβέλεια 120 χιλιόμετρα και φέρει γόμωση 450 kg.
O εκτοξευτής του είναι εγκατεστημένος σε όχημα 6×6 Type 5937 που χρησιμοποιείται και για το σύστημα SA-8. Λόγω του μεγέθους του βλήματος και του οχήματος αποτελεί εξαιρετικά δύσκολο στόχο. Στο ρωσικό στρατό συγκροτείται σε πυροβολαρχίες των 4 εκτοξευτών. O χρόνος επαναγέμισης περιορίζεται σε 15 λεπτά. Το σύστημα καθοδήγησης είναι αδρανειακό.
Επίσης δεν υπάρχουν πληροφορίες για την ακρίβειά του. Πιστεύεται πάντως ότι το CEP δεν υπερβαίνει τα 200-300 μ. Το βλήμα που αντικατέστησε την οικογένεια Scud (εκτός του D) στο Ρωσικό Στρατό, το SS-23 αποσύρθηκε από υπηρεσία ως αποτέλεσμα της συνθήκης INF.
Μία ακόμη πρόταση θα ήταν η απόκτηση βλημάτων ATACMS! Όσο παράλογο και εάν ακούγεται θα ήταν δυνατή η ενσωμάτωση μιας παραγγελίας 4-6 συστημάτων MRLS και βλημάτων ATACMS σε μία παραγγελία του ΕΣ (στα πλαίσια του ΕΜΠΑΕ αναμένεται επιπλέον παραγγελία 9-18 συστημάτων). Επίσης υλοποιήθηκε από ελληνικής πλευράς η αναμενόμενη παραγγελία για βλήματα ATACMS. H παραγγελία αφορά 42 βλήματα ATACMS Block I.
Τα συστήματα που θα αποκτηθούν τυπικά θα ανήκουν στον ΕΣ και θα τα χειρίζονται προσωπικό της ΕΛΔΥΚ, θα ήταν ωστόσο πλήρως ενταγμένα στο σχεδιασμό δράσης της Ε.Φ. Στην περίπτωση αυτή θα ήταν δυνατή και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων του συστήματος και ως απλού εκτοξευτή πολλαπλών ρουκετών.
Στην περίπτωση αυτή πάντως οι τουρκικές αντιδράσεις θα ήταν ακόμη και θα μπορούσαν να προκαλέσουν επέμβαση της αμερικανικής πλευράς για να αποτραπεί η ανάπτυξή τους. Σε κάθε περίπτωση, η υλοποίηση των δύο αυτών προγραμμάτων σε συνδυασμό με το γενικότερο πνεύμα του εκσυγχρονισμού, αλλάζουν τις ισορροπίες στο νησί και πιστεύουμε ότι θα συμβάλλουν στην κάμψη της τουρκικής αδιαλλαξίας.
Είναι σίγουρο ότι η τουρκική κυβέρνηση θα κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την υλοποίησή τους. Στην παρούσα φάση η Ρωσία φαίνεται να είναι διατεθειμένη να προσφέρει ολόκληρη την γκάμα των προϊόντων στην ΕΦ.
Παράλληλα προσφέρει τα προϊόντα σε χαμηλές τιμές και με μικρούς χρόνους παράδοσης και διευκολύνει το επείγον χαρακτήρα του εκσυγχρονισμού. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι τόσο η ελληνική πλευρά όσο και η κυπριακή θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες για δυναμική αντίδραση της Τουρκίας όπως αυτή που απειλήθηκε πρόσφατα με την άφιξη των αρμάτων T-80U.
