Οι πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές στο Λος Άντζελες επανέφεραν στο προσκήνιο το θέμα της αεροπυρόσβεσης τη νύκτα και η εκεί δραστηριότητα διαφόρων τύπων ελικοπτέρων, τα οποία συνεχίζουν τον αγώνα σε όλη τη διάρκεια του 24ωρου, κάνει πολλούς να αναρωτιούνται για τους λόγους που δεν υπάρχει αντίστοιχη δράση στην Ευρώπη, περιλαμβανομένης και της χώρας μας.
Υπάρχουν μάλιστα και αρκετοί που θεωρούν ότι όσα έχουν υποστηριχθεί κατά καιρούς, συνήθως μετά από μεγάλες δασικές φωτιές στη χώρα μας, ότι δεν υπάρχει δυνατότητα νυκτερινής πυρόσβεσης ήταν ανακριβή, αν όχι και συνομωσιολογικά (…τι μας κρύβουν άραγε τα… συμφέροντα).
Επειδή και ο υπογράφων έχει υποστηρίξει -και επιμένει- αυτή τη θέση, ας δούμε τι πραγματικά συμβαίνει με την πυρόσβεση τη νύκτα.
Είναι αλήθεια ότι δυνατότητα αεροπυρόσβεσης μετά το τελευταίο φως, που ήταν το χρονικό όριο των σχετικών επιχειρήσεων (όπως και το πρώτο φως σαν αφετηρία έναρξή τους), υφίσταται στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία, κάτι όμως που έχει διευκρινιστεί σε όλες τις παραπάνω αναφορές.
Η δυνατότητα αυτή υπάρχει, αποκλειστικά για ελικόπτερα και επιτεύχθηκε μετά από δοκιμές και πιστοποίηση εναέριων μέσων και ιπτάμενου προσωπικού, ήδη από τα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας, αν και αναπτύχθηκε σταδιακά.
Αφορά στη χρήση Διοπτρών Νυκτερινής Όρασης (ΔΝΟ) τρίτης γενιάς (GEN III), σε ελικόπτερα που έχουν κατάλληλα διασκευασμένα πιλοτήρια, με συμβατό εσωτερικό φωτισμό, όργανα και υποδομές, ορατές με την χρήση των ΔΝΟ.
Αν και οι ΔΝΟ έχουν περιορισμένο πεδίο όρασης, συνήθως 40-45 μοίρες και η όραση μέσα από αυτές τις διατάξεις τύπου κιαλιών «υποφέρει» από το φαινόμενο που αποκαλείται «tunnel vision», όπου λόγω έλλειψης περιφερειακής όρασης ο χρήστης τείνει να επικεντρώνεται στο μικρό κομμάτι του οπτικού πεδίου στον άξονα της θέας, εντούτοις αποδείχθηκε μετά από εκτεταμένες δοκιμές ότι οι επιχειρήσεις πυροσβεστικών ελικοπτέρων ήταν ασφαλείς.
Ακρογωνιαίος λίθος της ασφάλειας είναι η ειδική εκπαίδευση των ιπτάμενων που επιχειρούν με αυτά, όπως άλλωστε γίνεται και σε στρατιωτική εφαμογή, στην οποία τα πληρώματα ελικοπτέρων πρέπει να παραμένουν διαθέσιμα στη χρήση ΔΝΟ με επαναληπτικές εκπαιδεύσεις σε τεκτική βάση.
Με τις προϋποθέσεις αυτές, οι κανονιστικές αρχές στις ΗΠΑ και την Αυστραλία έχουν επιτρέψει τις νυκτερινές επιχειρήσεις πυρόσβεσης με ελικόπτερα, με την εταιρία Coulson (που διαθέτει, ανάμεσα σε άλλα UH-60 και CH-47 τροποποιημένα με δεξαμενές, είτε σύμμορφές κοιλιακές, είτε στην καμπίνα των Chinook), να πρωτοπορεί στον χώρο.
Αρκετές πολιτειακές υπηρεσίες στις ΗΠΑ έχουν επίσης ακολουθήσει, ανάμεσά τους αυτή της Καλιφόρνιας (CAL Fire).
Οι διόπτρες που χρησιμοποιούνται είναι οι AN/AVS-9 και αφορούν σε μοντέλα M949 της L3 EOS, πρώην (Litton/Northrop Grumman) και Harris F4949 και διατίθενται τόσο για στρατιωτική όσο και χρήση από κυβερνητικές υπηρεσίες και οργανισμούς καθώς και από εμπορικές οντότητες με ειδική άδεια. [Σημειώνεται ότι μετά από απόφαση του 2023 η Αεροπορία Στρατού θα παραλάβει τουλάχιστον 250 AN/AVS-9 σε αντικατάσταση των παλαιότερων AN/AVS-6 που είναι σημαντικά υποδεέστερες και είναι δύσκολο να υποστηριχθούν.]
Στις εφαρμογές αυτές που λέγονται NAFF (Night Aerial Firefighting), για την αποτελεσματική ρίψη τα εναέρια μέσα συνεργάζονται με άλλα ελικόπτερα-ιχνηλάτες, που προηγούνται και επισημαίνουν τα σημεία έναρξης της άφεσης του επιβραδυντικού υγρού (που χρησιμοποιείται συνήθως), με καταδείκτες λέιζερ (ορατούς μέσω των ΔΝΟ) ή άλλες συμβατές μεθόδους.
Αντίστοιχη εφαρμογή με αεροπλάνα δεν υφίσταται ακόμη για μια σειρά λόγων, περιλαμβανομένου και του ότι τα αεροσκάφη σταθερών πτερύγων πραγματοποιούν αφέσεις με υψηλότερες ταχύτητες. Παρόλα αυτά γίνονται προσπάθειες με τεχνολογίες όπως κάσκες με διατάξεις περιμετρικής όρασης για τα πληρώματα (όπως οι TopOwl των ελικοπτέρων NH90 και Tiger), υποδομές HUD (Head Up Display) με ενσωματωμένη δυνατότητα προβολής FLIR, αλλά και συστήματα LIDAR (Light Detection and Ranging) για 3D αποτύπωση του πεδίου. Το πολύ υψηλό κόστος αυτών των υποδομών όμως είναι σήμερα ανασχετικός αν όχι και απαγορευτικός παράγοντας στις σχετικές εξελίξεις.
Υπογραμμίζεται ότι πιστοποιήσεις NAFF δεν υφίστανται στην Ευρώπη, ούτε για ελικόπτερα, ούτε φυσικά για αεροπλάνα και δεν είναι ξεκάθαρο πότε θα υπάρξει τέτοια εξέλιξη.
Επί του θέματος και επειδή πολλές φορές έχει αναφερθεί (εσφαλμένα) ότι τα νέα Canadair DHC-515 που έχει υπό παραγγελία η Ελλάδα έχουν δυνατότητα νυκτερινής πυρόσβεσης, να υπογραμμίζουμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Αυτό που αναφέρει η κατασκευάστρια εταιρία de Havilland Canada, είναι ότι θα έχουν τέτοια δυνατότητα στο μέλλον και υπό προϋποθέσεις. Για παράδειγμα τα νέα DHC-515 θα είναι «HUD ready», δηλαδή εξοπλισμένα με την υποδομή υποδοχής αλλά όχι και με το σύστημα HUD, («fitted-for-but-not-with»). Αυτό θα μπορεί να τοποθετηθεί μελλοντικά και όταν γίνει διαθέσιμο, κάνοντας ένα βήμα προς την κατεύθυνση NAFF, αν και για να γίνει το επόμενο και ουσιαστικό βήμα θα χρειαστούν και διατάξεις νυκτερινής όρασης με ευρύτερο πεδίο όρασης από ΔΝΟ.
Σε κάθε περίπτωση, τα DHC-515 με την παραλαβή τους (και εκτός και εάν έχουν υπάρξει σχετικές εξελίξεις στο μεσοδιάστημα) δεν θα έχουν δυνατότητα νυκτερινής πυρόσβεσης.
Πρώτη πυρόσβεση με DNO το 2021
Δοκιμές της Coulson Aviation
