Το Αφγανιστάν είναι μια χώρα με πληθυσμό 32 εκατομμυρίων ανθρώπων. Η πρόσφατη ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν, που με χαρακτηριστική ευκολία ανέτρεψαν το προηγούμενο καθεστώς, έχει προκαλέσει φόβους για μαζική έξοδο μεταναστών και προσφύγων προς χώρες της Δύσης, όμοια με τη μεταναστευτική κρίση του 2015/16, όπου ένα εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως από τη Συρία, επιχείρησαν και πολλοί εξ αυτών κατάφεραν να περάσουν στην Ευρώπη, σε μεγάλο ποσοστό μέσω Ελλάδας.
Το Αφγανιστάν συνορεύει βόρεια με το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν, επί συνολικού μήκους συνόρων 1.680 χλμ., βορειοανατολικά με την αυτόνομη περιοχή Σιντζιάνγκ, (Αυτόνομη Περιοχή των Ουιγούρων του Σιντζιάνγκ), της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, με μήκος συνόρων 80 χλμ., καθώς και με την περιοχή Τζαμού και Κασμίρ, με μήκος συνόρων 320 χλμ., ανατολικά και νότια με το Πακιστάν με συνολικό μήκος συνόρων 1810 χλμ. και δυτικά με το Ιράν, με μήκος συνόρων 820 χλμ.
Πέρα από την τρέχουσα κατάσταση με τους Ταλιμπάν, θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφέραμε πως μια επερχόμενη μεταναστευτική κρίση με επίκεντρο το Αφγανιστάν, έχει και άλλους λόγους που λίγο-πολύ πέρασαν απαρατήρητοι. Η πανδημία με την COVID-19 και η ξηρασία που πλήττει τη χώρα, έχει ήδη προκαλέσει εσωτερικές μετακινήσεις πληθυσμών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει και σε μετακινήσεις οικονομικών μεταναστών προς δυτικές χώρες.
Ήδη το Ιράν φιλοξενεί περί το ένα εκατομμύριο καταγεγραμμένους Αφγανούς και άγνωστο, αλλά μεγάλο αριθμό μη καταγεγραμμένων. Ομοίως, το Πακιστάν φιλοξενεί επίσημα 1,4 εκατομμύρια Αφγανούς και άγνωστο αριθμό ανθρώπων χωρίς χαρτιά.
Όσον αφορά την Ελλάδα, σήμερα οι υπουργοί Εθνικής ‘Αμυνας, Νικόλαος Παναγιωτόπουλος και Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, επισκέφτηκαν μονάδες και φυλάκια στη ζώνη ευθύνης του Δ’ Σώματος Στρατού. Ως γνωστόν το Δ’ ΣΣ, διαθέτει μονάδες σε πολλά σημεία της ελληνοτουρκικής μεθορίου, όπως στην Αλεξανδρούπολη, στις Φέρες, στον Πρωβατόνα, στο Διδυμότειχο κτλ. Σε περίπτωση απόπειρας εισόδου Αφγανών από τον Έβρο, οι μονάδες και τα φυλάκια θα κληθούν (για άλλη μια φορά), να επιτηρήσουν και να διαφυλάξουν τα σύνορα.
Οι δυο υπουργοί θα επισκεφθούν στρατιωτικά φυλάκια της περιοχής, τη συνοριακή γέφυρα «Κήπων», το Συντονιστικό Κέντρο της ΕΛΑΣ στην Ορεστιάδα και την έδρα της ΧΙΙ Μ/Κ ΜΠ (12ης Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού). Θα συνοδεύονται από τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο και τον αρχηγό της ΕΛΑΣ, αντιστράτηγο Μιχαήλ Καραμαλάκη.
«Τα σύνορά μας θα παραμείνουν ασφαλή και απαραβίαστα», δηλώνει ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη
Ο γνωστός φράχτης του Έβρου αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τμήμα των Φερών εντός του τρέχοντος μηνός, ενώ σύμφωνα με την “ΗΜΕΡΗΣΙΑ“, εξετάζεται το ενδεχόμενο επέκταση του μεταλλικού φράχτη και η κατασκευή νέων τμημάτων, με Ευρωπαϊκά κυρίως κονδύλια, μεταξύ Διδυμοτείχου και Σουφλίου, αλλά και στην περιοχή του Τριγώνου Ορεστιάδας (Δίλοφος, Μαράσια, Ορμένιο). Ο φράχτης συμπληρώνεται ήδη από ηλεκτρονικά μέσα επιτήρησης και αποτροπής της παράνομης εισόδου μεταναστών. Στόχος είναι να «κλείσουν οι τρύπες» εισόδου τις οποίες εκμεταλλεύονται οι διακινητές και κατευθύνουν από εκεί τους μετανάστες για να περάσουν τα σύνορα.
Ταυτόχρονα, με ευθύνη του Στρατού πραγματοποιούνται εργασίες καθαρισμού των αναχωμάτων σε όλη την περιοχή του Τριγώνου και προς την πλευρά των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, που το τελευταίο διάστημα είναι η κύρια είσοδος παράνομων μεταναστευτικών ροών. Τέλος, έχουν κυκλοφορήσει βίντεο στα κοινωνικά δίκτυα που δείχνουν τη μεταφορά ειδικών εμποδίων με φορτηγά του Ελληνικού Στρατού για ενίσχυση της συνοριακής φύλαξης σε συγκεκριμένες περιοχές του βόρειου Έβρου.
Μεταφορά ειδικών εμποδίων με φορτηγά του Ελληνικού Στρατού για ενίσχυση της συνοριακής φύλαξης σε συγκεκριμένες περιοχές του βόρειου Έβρου. pic.twitter.com/fzSjupy45V
— e-Αmyna (@e_amyna) August 20, 2021
Αν κρίνουμε από την σχεδόν άψογη αντιμετώπιση από ελληνικής πλευράς της τουρκικής απόπειρας για τη διοχέτευση μεταναστών στον Έβρο στις αρχές του 2020, μια ανάλογη στρατηγική θα μπορούσε να αναχαιτίσει την αθρόα είσοδο Αφγανών στη χώρα μας. Σε κάθε περίπτωση, η μέχρι τώρα αντίδραση των ελληνικών αρχών φαίνεται να είναι άμεση και αποφασιστική.
Τι αναφέρει το EURACTIV
Σε σχετικό του άρθρο, το EURACTIV επιχειρεί να σταχυολογήσει τις επερχόμενες εξελίξεις αναφορικά με το ζήτημα μιας πιθανής επερχόμενης μεταναστευτικής κρίσης.
Θα είναι οι θύρες της Ευρώπης τόσο ανοιχτές όσο το 2015;
Εν ολίγοις, όχι.
Η Γερμανία άνοιξε τα σύνορά της το 2015/16 σε Σύρους και άλλους που εγκατέλειψαν τον πόλεμο και τη φτώχεια, μια κίνηση που έδωσε πόντους στην καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο εξωτερικό, αλλά της στοίχισε πολιτικά στο εσωτερικό.
Η Μέρκελ σχεδιάζει να παραιτηθεί μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές της 26ης Σεπτεμβρίου, οπότε δε θα αποφασίζει πλέον. Σε κάθε περίπτωση, η Μέρκελ λέει τώρα ότι θα πρέπει να διασφαλίζεται η ασφάλεια των προσφύγων στις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν προτού η ΕΕ εξετάσει το ενδεχόμενο εισόδου μεταναστών.
Άλλες χώρες της ΕΕ είναι αποφασισμένες να αποτρέψουν την επανάληψη της περιόδου 2015/16, εν μέρει λόγω των φόβων της αντίδρασης των ψηφοφόρων.
Η Αυστρία πρότεινε τη δημιουργία «κέντρων απέλασης» για τους Αφγανούς μετανάστες που δεν πληρούν τα κριτήρια εισόδου και ήταν ένα από τα έξι κράτη της ΕΕ που προειδοποίησαν την περασμένη εβδομάδα ενάντια στη διακοπή της απέλασης των Αφγανών που τους αρνήθηκε το άσυλο στην ΕΕ. Έκτοτε, τρεις από τις έξι χώρες – η Δανία, η Γερμανία και η Ολλανδία – έχουν αντιστρέψει την πολιτική τους.
Οι συνοριακές δυνάμεις της Ελλάδας είναι σε επιφυλακή για να αποφύγουν την επανάληψη των μαζικών αφίξεων Σύρων μεταναστών μέσω της Τουρκίας το 2015 και στο πρόσφατο παρελθόν έχει σταματήσει τους ανθρώπους να εισέρχονται στα χωρικά ύδατά και αρνείται σθεναρά τις κατηγορίες περί παράνομων επαναπροωθήσεων.
Από την κρίση του 2015/16, η ΕΕ έχει ενισχύσει τη συνοριακή υπηρεσία συνόρων Frontex, η οποία έχει πλέον μεγαλύτερη ικανότητα και περισσότερα επίγεια, εναέρια και θαλάσσια μέσα για να αποτρέψει και να επαναπατρίσει παράνομους μετανάστες.
Θα βρουν οι Αφγανοί εύκολες διαδρομές προς την Ευρώπη;
Το να φτάσουν στην Ευρώπη θα είναι δυσκολότερο για τους Αφγανούς από πριν.
Το Ιράν, με την οικονομία του σχεδόν διαλυμένη από τις κυρώσεις των ΗΠΑ, ενθάρρυνε πολλούς από τους περισσότερους από 2 εκατομμύρια χωρίς χαρτιά και περισσότερους από 800.000 εγγεγραμμένους Αφγανούς πρόσφυγες στην Ισλαμική Δημοκρατία να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.
Η Τουρκία είναι ήδη η χώρα με το μεγαλύτερο στον κόσμο αριθμό προσφύγων και αιτούντων άσυλο στον κόσμο, με περισσότερα από 4 εκατομμύρια να ζουν εκεί, στη συντριπτική τους πλειοψηφία Σύροι. Θέλοντας να αποτρέψει ένα νέο κύμα, χτίζει ένα τείχος σε μεγάλο μέρος των συνόρων της με το Ιράν.
Η ΕΕ έχει επίσης μια συμφωνία με την Τουρκία που δημιουργήθηκε μετά την τελευταία κρίση, σύμφωνα με την οποία η Άγκυρα θα απορροφά τις ροές μεταναστών προς στην Ευρώπη με αντάλλαγμα χρήματα και άλλα οφέλη.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προέτρεψε τις ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν τις ευθύνες τους για τους μετανάστες που προέρχονται από το Αφγανιστάν, προσθέτοντας ότι η Τουρκία δεν είχε καμία πρόθεση να γίνει «χώρα αποθήκευσης μεταναστών της Ευρώπης» εξαιτίας των αναταραχών στη χώρα μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν.
Οι διάδρομοι προς την ΕΕ μέσω των Δυτικών Βαλκανίων έχουν επίσης γίνει λιγότερο ανοιχτοί από ό, τι στο παρελθόν.
Τι μοχλούς πίεσης έχει η Ευρώπη για τους Ταλιμπάν;
Οι δυτικές χώρες δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει επίσημα τους Ταλιμπάν ως κυβέρνηση του Αφγανιστάν, αλλά αναγνωρίζουν ότι απαιτείται βοήθεια για τη χώρα που πλήττεται από τη φτώχεια και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για τους Ταλιμπάν να αποτρέψουν την έξοδο.
Η Μέρκελ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι η ανθρωπιστική βοήθεια θα είναι το κλειδί για να αποτραπεί η επανάληψη της μεταναστευτικής κρίσης του 2015.
Η Βρετανία ανακοίνωσε ότι θα διπλασιάσει την ανθρωπιστική και αναπτυξιακή της βοήθεια στο Αφγανιστάν σε σχεδόν 400 εκατομμύρια δολάρια φέτος και η Κομισιόν θέλει να δει περισσότερη υποστήριξη στους γείτονες του Αφγανιστάν για να κρατήσουν τους μετανάστες εκεί.
🇦🇫 The #Taliban’s takeover of #Afghanistan has stoked fears of an exodus of #Afghans and a repeat of Europe’s 2015/16 #migration crisis, when more than a million people from the #Middle #East fled to the continent and resettled there.https://t.co/8FX1VDplMR
— EURACTIV (@EURACTIV) August 20, 2021
