Τί σημαίνει η τοποθέτηση του Ναυάρχου Γιεβμιένοφ στην ηγεσία του Ρωσικού Ναυτικού

Οι πρόσφατες κρίσεις και προαγωγές στο ρωσικό Ναυτικό ήταν προβλεπόμενες αλλά αυτό δεν σημαίνει πως στερούνται σημασίας. Ο μέχρι πρότινος Διοικητής του Βόρειου Στόλου, Ναύαρχος Νικαλάι Ανατόλιεβιτς Γιεβμιένοφ, είναι ο νέος Αρχηγός Ναυτικού διαδεχόμενος τον Ναύαρχο Βλαντίμιρ Καραλιόφ ο οποίος μετά από 46 έτη υπηρεσίας αναλαμβάνει πόστο στα κρατικά ναυπηγεία OCK (Объединенная судостроительная корпорация).
Με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα ο Αντιναύαρχος Ίγκορ Οσίποφ τοποθετείται Διοικητής του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας ενώ ο Ναύαρχος Αλεξάντερ Μοϊσέιεφ προάγεται ως επικεφαλής του Βορείου Στόλου, μεταδίδει το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Νόβαστι. Οι συνηθισμένες αλλαγές στην ηγεσία ενός Ναυτικού, θα μπορούσε να πει κανείς. Όχι ακριβώς.

Γεννημένος την Μόσχα τον Απρίλιο του 1962, ο νέος Αρχηγός Ναυτικού προέρχεται από τα πυρηνικά υποβρύχια, με τα περισσότερα χρόνια της θητείας του στον Στόλο του Ειρηνικού. Απόφοιτος της Ναυτικής Ακαδημίας «Ναύαρχος Κουζνιτσόφ» και της Ανωτέρας Σχολής Υποβρυχίων «Λένιν Κομσαμόλ» ο Νικαλάι Γιεβμιένοφ υπηρέτησε μεταξύ άλλων στα υποβρύχια βαλλιστικών πυραύλων Κ-490 (Delta III, αποσύρθηκε πριν το 2008) και στο Κ-506 «Ζελέναγκραντ» (Delta III, αποσύρθηκε το 2010) πρώτα ως Ύπαρχος και κατόπιν ως Κυβερνήτης του ενώ διετέλεσε Διοικητής της 25^ης Μοίρας Υποβρυχίων του ρωσικού Στόλου του Ειρηνικού.
Το τελευταίο του πόστο ως επικεφαλής του Στόλου της Βόρειας Θάλασσας λέει πολλά. Ο Προέδρος Πούτιν θα έχει Αρχηγό του Ναυτικού έναν έμπειρο αξιωματικό καριέρας που γνωρίζει καλά την επιχειρησιακή κατάσταση στην περιοχή της Αρκτικής την οποία η Μόσχα θεωρεί την «πίσω αυλή» της. Και κάνει τα πάντα για να το θυμίζει στους άλλους.
Το γεγονός ότι ο Ναύαρχος Γιεβμιένοφ είναι των υποβρυχίων και δη των πυρηνοκίνητων SSBN θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν από το ΝΑΤΟ το οποίο είναι ήδη προβληματισμένο από την «επηυξημένη δραστηριότητα» του ρωσικού Ναυτικού, ιδίως των υποβρυχίων του, στην στρατηγικής σημασίας Βόρεια Διαδρομή. Υπενθυμίζεται ότι από την θέση του Διοικητή του Βόρειου Στόλου είχε αναπτύξει στο φόρουμ ‘Άρμια 2018’ τις «πρωταρχικές απειλές κατά της στρατιωτικής ασφάλειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Αρκτική» επισημαίνοντας ότι «ο κίνδυνος σύγκρουσης στην περιοχή αυξάνεται».

Στόχοι του ρωσικού Ναυτικού, σύμφωνα με τον Ναύαρχο Γιεβμιένοφ, είναι ο «πλήρης έλεγχος της κατάστασης» στα αρκτικά εδάφη της Ρωσίας και στην Βόρεια Διαδρομή και η παροχή υποστήριξης –ναυτιλία, διάσωση, επισκευές, ανεφοδιασμός κ.ά. Το Ναυτικό θα πρέπει να συμμετέχει στην στρατηγική αποτροπή όχι μόνο με πολεμικά πλοία αλλά και με την Ναυτική Αεροπορία, διασφαλίζοντας την άμυνα περιοχών στα ρωσικά χωρικά ύδατα.
Πέραν της «επέκτασης του Βόρειου Στόλου στην Αρκτική» προβλέπεται η ανάπτυξη ενός ευρέως δικτύου αρκτικών βάσεων, η ανακατασκευή αεροδρομίων και η βελτίωση της κατάστασης από την «εσφαλμένη στρατιωτική απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων τα προηγούμενα χρόνια». Χρειάζεται να γίνει περισσότερο σαφές πού εστιάζει την στρατηγική προσοχή της η Ρωσία;

Ιδιαίτερη σημασία έχει και η τοποθέτηση του απερχομένου Αρχηγού του Ναυτικού, Ναυάρχου Καραλιόφ, στα ναυπηγεία OCK. Ρώσοι αναλυτές επισημαίνουν ότι η εταιρία διοικείται από ανθρώπους που ως επί το πλείστον δεν έχουν καμμία σχέση με την ναυπήγηση πλοίων ή το Ναυτικό. Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση προγραμματισμένων αναβαθμίσεων/επισκευών –με συνέπεια την μη έγκαιρη παράδοση πλοίων στον Στόλο– και η αδυναμία τήρησης χρονοδιαγραμμάτων, όπως συνέβη με το πρόγραμμα ναυπήγησης των νέων πυρηνοκίνητων επιθετικών υποβρυχίων κλάσης Yasen, έχουν προκαλέσει δυσφορία στο υπουργείο Άμυνας.
Ειδικά με τα υποβρύχια το θέμα των καθυστερήσεων έχει λάβει σχεδόν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι το αναβαθμισμένο δεύτερο σκάφος της κλάσης Yasen (Σχέδιο 880Μ) Κ-561 «Καζάν» είναι ακόμα στο στάδιο των δοκιμών από τα ναυπηγεία Σεβμάς και δεν προβλέπεται να παραδίδεται σύντομα ενώ τα Κ-573 «Νόβασιμπίρσκ», Κ-571 «Κρασναγιάρσκ», Κ-564 «Αρχάνγκελσκ», «Περμ» και «Ουλιάναφσκ» τελούν υπό κατασκευή. Καθυστερήσεις παρουσιάζει και το πρόγραμμα των στρατηγικών υποβρυχίων 4ης γενεάς κλάσης «Μπορέιι» (Проект 955) τα οποία σχεδιάσθηκαν για τους διηπειρωτικούς πυραύλους στερεών προωθητικών R-30 «Μπουλαβά» (κωδ. ΝΑΤΟ, SS-NX-30/SS-N-32).

Επιχειρώντας να αλλάξει την κατάσταση, το υπουργείο ήθελε κάποιον που να μην συνδέεται με βρώμικες υποθέσεις ή τους λομπίστες που λυμαίνονται την εταιρία, κάποιον με επιρροή και πραγματικό ενδιαφέρον για τον Στόλο. Το άτομο αυτό ήταν ο Βλαντίμιρ Ιβάνοβιτς Καραλιόφ. Δεν είναι τυχαίο ότι αμέσως μετά τα νέα της τοποθέτησής του εκεί, πηγές της εταιρίας διέρρεαν την έναρξη της φάσης έρευνας και ανάπτυξης (R&D) του πρώτου πυρηνοκίνητου αεροπλανοφόρου του ρωσικού Ναυτικού –σχέδιο το οποίο εντάσσεται στο κρατικό εξοπλιστικό πρόγραμμα της περιόδου 2018-2027.
Είναι γνωστό ότι η Ρωσία αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα που έχουν καθυστερήσει αρκετά εξοπλιστικά της προγράμματα. Όμως δεν κρύβει την πρόθεσή της να καταστήσει το Ναυτικό στρατηγικό όπλο –και έχει τα μέσα να το κάνει– για την προάσπιση των γεωστρατηγικών/οικονομικών της συμφερόντων. Υπό το πρίσμα αυτό, οι αλλαγές στην ηγεσία του Ναυτικού ίσως έχουν μεγαλύτερη σημασία απ’ ότι νομίζουμε.
Αλέξανδρος Θεολόγου