Το σουηδικό υποβρύχιο τύπου A26, κλάσης Blekinge (υπό κατασκευή) αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες και τεχνολογικά προηγμένες προσεγγίσεις στη σύγχρονη σχεδίαση συμβατικών υποβρυχίων με σύστημα ανεξάρτητης πρόωσης από τον αέρα. Η Saab Kockums ανέπτυξε ένα σκάφος που συνδυάζει υψηλή αυτοματοποίηση, χαμηλό ηχητικό ίχνος, και μια έντονα αρθρωτή σχεδίαση που δεν περιορίζεται στις ανάγκες του Σουηδικού Ναυτικού, αλλά μπορεί να επεκταθεί σε εξαγωγικές διαμορφώσεις.
Η φιλοσοφία του A26 δεν εστιάζει στην υπεροχή σε βαθιά ωκεάνια ύδατα, όπως συμβαίνει με ορισμένα ευρωπαϊκά σχέδια, αλλά στη μέγιστη επιβιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα σε παράκτια ύδατα μικρού βάθους, σε περιοχές με υψηλό ακουστικό θόρυβο, περίπλοκα θερμοκλινή και πυκνή παρουσία αισθητήρων και μέσων ανθυποβρυχιακού πολέμου. Αυτές οι συνθήκες χαρακτηρίζουν πλήρως το επιχειρησιακό περιβάλλον της Βαλτικής, αλλά πρέπει να τονίσουμε πως το ίδιο συμβαίνει και σε πολλές ζώνες της Μεσογείου, από τους κόλπους της Μικράς Ασίας ως τα πολυσύχναστα περάσματα του Αιγαίου.
Το A26 Blekinge είναι η εξέλιξη της κλάσης Gotland, ενός υποβρυχίου που έγινε διεθνώς γνωστό όταν το HMS Gotland «βύθισε» εικονικά το αμερικανικό αεροπλανοφόρο USS Ronald Reagan κατά τη διάρκεια ασκήσεων, αποδεικνύοντας τις εξαιρετικές επιδόσεις του σε “σιωπηλή” περιπολία. Το A26 βέβαια χρησιμοποιεί νέα υλικά, νέα ηλεκτρονικά και ολοκληρωμένη τεχνολογία stealth που η Saab συνοψίζει ως GHOST (Genuine Holistic Stealth Technology), μια πολυεπίπεδη προσέγγιση μείωσης υπογραφών που καλύπτει ακουστική, ηλεκτρομαγνητική, υπέρυθρη, μαγνητική και οπτική υπογραφή. Το αποτέλεσμα είναι ένα υποβρύχιο με πολύ μικρότερο ίχνος από οποιοδήποτε προηγούμενο σουηδικό σχέδιο, με ισχυρή ψηφιακή αρχιτεκτονική, με δυνατότητα «bottoming» σε αμμώδη βυθό και με εξαιρετικά χαμηλή ανάγκη αναδύσεων χάρη στο εξελιγμένο σύστημα AIP τύπου Stirling.
Πως ένα σουηδικό ντιζελοκίνητο υποβρύχιο “βύθισε” το αεροπλανοφόρο USS Ronald Reagan – βίντεο
Το Σουηδικό Ναυτικό έχει παραγγείλει δύο A26 Bπου βρίσκονται υπό ναυπήγηση, τα HMS Blekinge και HMS Skåne. Αυτές οι μονάδες δεν ενσωματώνουν κατακόρυφους εκτοξευτές πυραύλων, ούτε προορίζονται για στρατηγική πλήξη μεγάλης εμβέλειας. Ωστόσο, η Saab έχει αναπτύξει μια εξαγωγική έκδοση μεγαλύτερων διαστάσεων, γνωστή ως A26 Oceanic Extended Range (ER) ή Expeditionary, η οποία μπορεί να φέρει κελιά κατακόρυφης εκτόξευσης για βλήματα cruise (έως και 18). Η διαφορά μεταξύ των δύο εκδόσεων είναι κρίσιμη για οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο στόλο και ιδιαίτερα για το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, το οποίο εξετάζει σε βάθος το ενδεχόμενο απόκτησης νέων υποβρυχίων. Η πιο βαριά έκδοση προσφέρει δυνατότητες στρατηγικής κρούσης, αλλά με αυξημένο κόστος, μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και υψηλότερο ρίσκο ενσωμάτωσης νέων συστημάτων.
Με μήκος περίπου 66 μέτρα, εκτόπισμα γύρω στους 1.900–2.000 τόνους και διάμετρο κύτους 6,75 μέτρα, το A26 Blekinge είναι λίγο μεγαλύτερο από τα Gotland, αλλά παραμένει εντός της κατηγορίας μεσαίου μεγέθους υποβρυχίων. Η εκδοχή Oceanic ER φτάνει τους 80+ μέτρα και εκτόπισμα άνω των 3.000 τόνων, ώστε να φιλοξενήσει μεγαλύτερες δεξαμενές καυσίμου, αυξημένες ποσότητες υγρού οξυγόνου και φυσικά τα κελιά εξαπόλυσης πυραύλων.
Η ολοκληρωμένη αρχιτεκτονική stealth και το σύστημα μάχης 9LV
Η Saab έχει επιλέξει μια συνολική προσέγγιση μείωσης των ακουστικών, θερμικών αλλά και κάθε είδους υπογραφών για το A26. Το κύτος μονής δομής κατασκευάζεται από υψηλής αντοχής χάλυβα για να αντιμετωπίσει υποβρύχιες εκρήξεις, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για βυθούς με νάρκες και παγιδευμένα σημεία, όπως συμβαίνει συχνά στην Βαλτική. Η εσωτερική διαρρύθμιση στηρίζεται σε αποσβεστήρες κραδασμών, ενώ όλα τα μηχανικά συγκροτήματα έχουν τοποθετηθεί σε μονωμένες βάσεις ώστε να μειώνεται κάθε μορφής δομικός θόρυβος. Ακόμη και το Stirling AIP έχει αναπτυχθεί με στόχο να μειώσει τις μηχανικές δονήσεις, ώστε η ακουστική «υπογραφή» του A26 να βρίσκεται κάτω από τα επίπεδα ανίχνευσης πολλών σύγχρονων sonar.
Ο σχεδιασμός των πηδαλίων σε διάταξη Χ προσφέρει μεγάλη σταθερότητα και ασφάλεια χειρισμού κοντά στον βυθό, επιτρέποντας την παραμονή σε μικρά βάθη με υψηλή ακρίβεια. Το A26 μπορεί να καθίσει στον πυθμένα («bottoming») σε συνθήκες πλήρους σιωπής χωρίς να παράγει εμφανή μαγνητική ή ηλεκτρική υπογραφή, χάρη στα συστήματα απομαγνητισμού. Αυτό είναι κρίσιμο για περιοχές με μικρό βάθος, όπου η επιβίωση ενός υποβρυχίου εξαρτάται από την ικανότητά του να εξαφανίζεται ακουστικά και μαγνητικά.
Η τεχνολογική εξέλιξη στο A26 είναι το σύστημα διαχείρισης μάχης (Combat Management System) 9LV. Πρόκειται για ένα πλήρως ανοικτής αρχιτεκτονικής CMS, σχεδιασμένο να ενσωματώνει αισθητήρες, όπλα και εξωτερικά δεδομένα σε ένα ενιαίο περιβάλλον μάχης. Το 9LV υποστηρίζει υψηλού επιπέδου σύντηξη δεδομένων (data fusion), επιτρέποντας στο πλήρωμα να λαμβάνει ακριβείς τακτικές εικόνες. Παρέχει αυτοματοποιημένες διαδικασίες ταξινόμησης στόχων, εντοπισμό ανωμαλιών, ανάλυση απειλών και υποστήριξη αποφάσεων με χρήση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.
Στον τομέα των αισθητήρων, το A26 ενσωματώνει σόναρ κύτους και πλευρικές διατάξεις του, όπως και συρόμενο για ανάλυση σε μεγάλες αποστάσεις. Τα συστήματα αυτά δύνανται να εντοπίζουν πολύ μικρά αντικείμενα, από UUV μέχρι μικρά υποβρύχια σε περίπλοκα θερμοκλινή. Η Saab χρησιμοποιεί αισθητήρες που στηρίζονται σε τεχνολογία υδροφώνων πολλαπλών στοιχείων, με υψηλή ευαισθησία και χαμηλό θόρυβο της ίδιας πηγής.
Το σύστημα ESM του A26 ανήκει στην οικογένεια Saab Signals Intelligence, με δυνατότητα ανίχνευσης εκπομπών ραντάρ, επικοινωνιών και άλλων ηλεκτρομαγνητικών πηγών σε ευρύ φάσμα συχνοτήτων. Η συσκευή ESM μπορεί να αναλύει τύπους εκπομπών, να αναγνωρίζει απειλές, να εκτελεί γεωεντοπισμό διαφορικής κατεύθυνσης και να υποστηρίζει παθητικές τακτικές πλοήγησης. Επιπλέον, συνεργάζεται με το 9LV, μετατρέποντας κάθε ανίχνευση σε στοιχείο της συνολικής τακτικής εικόνας.
Το A26 διαθέτει επίσης περισκόπια τύπου optronic (δηλαδή διαθέτουν κάμερες και όχι φακούς), τα οποία δεν εισέρχονται μέσα στο κύτος, μειώνοντας τις πιθανότητες θορύβου ή κραδασμών και επιτρέποντας μεγαλύτερη ευελιξία στη διάταξη του εσωτερικού χώρου. Αυτά προσφέρουν υψηλής ανάλυσης οπτική και υπέρυθρη απεικόνιση του στόχου και μπορούν να λειτουργήσουν για ελάχιστο χρονικό διάστημα αναδυόμενου ιστού, μειώνοντας την πιθανότητα εντοπισμού από εχθρικά ραντάρ.
Το σύστημα AIP Stirling
Το A26 διαθέτει ένα από τα πιο ώριμα συστήματα ανεξάρτητης πρόωσης από τον αέρα στον κόσμο, το Stirling AIP πέμπτης γενιάς. Ο κινητήρας V4-275R MkV λειτουργεί με καύση πετρελαίου και υγρού οξυγόνου σε κλειστό κύκλο, χωρίς να παράγει μηχανικό θόρυβο αντίστοιχο ενός κινητήρα εσωτερικής καύσης. Το Stirling είναι απλούστερο, πιο αξιόπιστο και δομικά πιο ανθεκτικό από τα συστήματα κυψελών καυσίμου που χρησιμοποιούνται στα γερμανικά 214 ή στα 212, αν και πιο θορυβώδες.
Κάθε μονάδα Stirling αποδίδει περίπου 75 kW, ενώ η υποβρύχια αυτονομία που προσφέρει φτάνει τις 18–20 ημέρες πλήρους κατάδυσης. Με την εφαρμογή νέων μπαταριών ιόντων λιθίου –οι οποίες έχουν ήδη ενσωματωθεί σε μεταγενέστερες εκδόσεις σουηδικών υποβρυχίων– η αυτονομία του A26 μπορεί να επεκταθεί περαιτέρω, μειώνοντας το χρόνο “αδιακρισίας”, δηλαδή την ανάγκη για ανάδυση ώστε να λειτουργήσουν οι ντιζελογεννήτριες.
Η επιχειρησιακή εμβέλεια του A26 φτάνει τα 6.500 ναυτικά μίλια, ενώ η παραμονή σε κατάδυση μπορεί να ξεπεράσει τις 3 εβδομάδες σε ταχύτητες περιπολίας, σημαντικό για ανθυποβρυχιακό πόλεμο, αλλά και σε επιχειρήσεις συλλογής πληροφοριών.
Οπλισμός, Multi Mission Portal και VLS
Το A26 Blekinge διαθέτει τέσσερις τορπιλοσωλήνες των 533 χιλιοστών και δύο 400 χιλιοστών. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τις προηγμένες σουηδικές Torpedo 62, με υψηλή ταχύτητα, δυνατότητα λειτουργίας σε πολλαπλά θερμοκλινή, ψηφιακό σύστημα καθοδήγησης και υψηλή ανθεκτικότητα σε αντίμετρα. Το υποβρύχιο μπορεί επίσης να μεταφέρει νάρκες, ελαφρές τορπίλες (των 400 mm, ιδανικές για να κυνηγά μικρότερα υποβρύχια ή UUV) και ειδικά φορτία για επιχειρήσεις ειδικών δυνάμεων σε αποστολές καταστροφής εχθρικών υποδομών.
Ένα από τα πιο ιδιαίτερα στοιχεία της σχεδίασης του είναι το Multi Mission Portal, ένας θάλαμος δυτών στην πλώρη, που επιτρέπει την ασφαλή άφεση και ανάκτηση UUV, AUV, ROV, καθώς και την έξοδο δυτών ειδικών δυνάμεων. Το Portal μετατρέπει το υποβρύχιο σε κέντρο επιχειρήσεων βυθού, ικανό να εκτελεί αποστολές χαμηλής παρατηρησιμότητας, εντοπισμού, προστασίας ή καταστροφής καλωδίων και δικτύων, αναγνώρισης παράκτιων υποδομών ή εντοπισμού και χαρτογράφησης ναρκοθετημένων περιοχών.
Το ζήτημα των κατακόρυφων εκτοξευτών (VLS) είναι το σημείο που διαφοροποιεί περισσότερο από όλα την εξαγωγική έκδοση Oceanic ER. Το σχετικό module έχει σχεδιαστεί ώστε να υποστηρίζει ευρωπαϊκά και αμερικανικά βλήματα cruise, μεταξύ των οποίων βλήματα τύπου ELSA, καθώς και μελλοντική έκδοση του Naval Strike Missile (NSM). Η Saab έχει ανακοινώσει ότι το module επιτρέπει χρήση ακόμη και πυραύλων στρατηγικής εμβέλειας αν το επιθυμεί ο πελάτης, με την αρχιτεκτονική του σκάφους να είναι ήδη ενισχυμένη ώστε να αντέχει τις πιέσεις και τις θερμοκρασίες εκτόξευσης.
Για το Πολεμικό Ναυτικό, αυτό δημιουργεί διάφορες εκδοχές. Η πρώτη είναι η…
