Η Τουρκία είναι μακροχρόνιος και αξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ και πρέπει να ενταχθεί στα νέα αμυντικά προγράμματα της ΕΕ, δήλωσε την Παρασκευή ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεπουλ.
Όπως μεταδίδουν τα τουρκικά ΜΜΕ, τα παραπάνω λέχθηκαν στην σημερινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στο Βερολίνο.
Ο Βάντεπουλ τόνισε η Τουρκία είναι «γεωστρατηγικός εταίρος» της ΕΕ, οπότε, όπως είπε, «…πιστεύω ότι το πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, πρέπει να ανοίξει στην Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο ως σημαντικούς εταίρους του ΝΑΤΟ». «Διεξάγουμε εποικοδομητικές συνομιλίες. Όπως έχω ήδη τονίσει, η Τουρκία υπήρξε πάντα πολύ αξιόπιστος και σταθερός εταίρος του ΝΑΤΟ. Ως γερμανική κυβέρνηση, επιδιώκουμε να αναβαθμίσουμε τις διμερείς σχέσεις μας σε νέο επίπεδο, ιδίως ενισχύοντας την αμυντική διάσταση», πρόσθεσε.
Ως υποστηρικτικό στοιχείο των διμερών σχέσεων ο Γερμανός υπουργός ανέφερε ότι πάνω από 3 εκατομμύρια Τούρκοι ζουν στη Γερμανία και έχουν ενσωματωθεί πλήρως στην κοινωνία. «Πέρα από αυτή τη στενή σύνδεση, υπάρχει και άλλος λόγος συνεργασίας: η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα. Ως σύμμαχοι του ΝΑΤΟ, Γερμανία και Τουρκία μοιράζονται απτά κοινά συμφέροντα», δήλωσε. Ανακοίνωσε επίσης ότι Βερολίνο και Άγκυρα θα επαναφέρουν τον μηχανισμό «στρατηγικού διαλόγου» σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών, στις αρχές του επόμενου έτους.
Σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, ο Βάντεπουλ επανέλαβε την υποστήριξη της Γερμανίας σε στενότερη συνεργασία και δήλωσε έτοιμος να λάβει μέτρα για την επιτάχυνση της παγωμένης ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας. «Η Τουρκία έχει γίνει βασικός εταίρος σε πολλούς τομείς, επομένως είναι σαφώς προς το συμφέρον μας να ενισχύσουμε τη συνεργασία ΕΕ-Τουρκίας. Αν η Τουρκία θέλει να ενταχθεί στην ΕΕ – και κατανοώ αυτή την επιθυμία – θα έχει στη Γερμανία έναν αξιόπιστο και φιλικό εταίρο».
Από την πλευρά του, ο Φιντάν είπε πως η ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. παραμένει στρατηγικός στόχος και πρέπει να “ξεπαγώσει” με πρωτοβουλία της Ένωσης, ενώ σχετικά για την ευρωπαϊκή ασφάλεια τόνισε πως αυτή απαιτεί μεγαλύτερη συνεργασία και όχι αποκλεισμούς χωρών, όπως την Τουρκία. Η οποία, έχει την εξελιγμένη αμυντική βιομηχανία να συνεισφέρει σχετικά. Μάλιστα κάνοντας έμμεσα σχόλια και για τις ελληνικές αντιρρήσεις για την τουρκική συμμετοχή στο SAFE, είπε πως “δεν μπορούμε να ανεχθούμε καθυστερήσεις σε στρατηγικά ζητήματα και θέματα ασφαλείας, εξαιτίας κάποιων προβλήματων πρωτοκόλλου”.
Η επίσκεψη Φιντάν στο Βερολίνο ακολουθεί εκείνη της αντίστοιχης του Βάντεπουλ στην Άγκυρα πριν λίγες εβδομάδες, αλλά και εκείνη του Καγκελαρίου Μερτς, όπου συνάντησε τον Οκτώβριο τον Ρ.Τ. Ερντογάν.
Η συνολική αναθέρμαση των γερμανοτουρκικών σχέσεων ακολουθεί εκείνη της διατηρούμενης στενής σχέσης Άγκυρας-Λονδίνου, αλλά και της φετινής μεγαλύτερης προσέγγισης Άγκυρας-Ρώμης, με βέβαια φόντο τις εξοπλιστικές συννενοήσεις για την αγορά Eurofighter από την Τουρκία. Η εικόνα, ειδικά με τη Γερμανία αλλάζει πλέον ραγδαία, από εκείνη προ περίπου δεκαετίας, όπου το Βερολίνο είχε επιβάλλει άτυπο εμπάργκο εξοπλισμών στην Τουρκία, επιβραδύνοντας σημαντικά κάποια εξοπλιστικά του προγράμματα (όπως το “εθνικό άρμα μάχης” Altay που σχεδιαζόταν να έχει γερμανικό κινητήρα).
Πλέον, με την αλλαγή κυβέρνησης στην Γερμανία, αλλά και το ασταθές και ρευστό γεωπολιτικό περιβάλλον που επιβάλλει επιτάχυνση της συγκρότησης θεσμικά και πρακτικά δομών ευρωπαϊκής ασφάλειας, η Τουρκία εμφανίζεται ως “χρήσιμος συνεργάτης”: με πληθώρα εξοπλιστικών επιλογών, ισχυρή αμυντική βιομηχανία και προθυμία μεταφοράς τεχνογνωσίας. Αλλά και έτοιμη να διαπραγματευθεί την παροχή ασφάλειας στα ανατολικά του ΝΑΤΟ, βέβαια υπό προυποθέσεις. Επίσης η Τουρκία προβάλλει στην Ευρώπη την “επίλυση του Κουρδικού” αλλά και την “σχετική σταθερότητα στην Συρία” με το νέο καθεστώς το οποίο επηρεάζει ισχυρά. Άρα παρέχει και επιχειρήματα (ή έστω δικαιολογίες επαρκείς για το δημόσιο λόγο), ώστε να δηλώσει πως “λύνει” θέματα που είχαν θίξει τις σχέσεις της με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Προφανώς τα βαθιά τουρκικά προβλήματα παραμένουν, με τον εγχώριο αυταρχισμό, την κυριαρχία Ερντογάν σε προσκήνιο και παρασκήνιο (με έντονη την δράση ενός βαθέος κράτους), την καταδίωξη της αντιπολίτευσης, την υποστήριξη της Χαμάς και γενικότερα ισλαμιστικών ριζοσπαστικών κινήσεων, την ισλαμιστική ρητορεία και τον σκληρό εθνικισμό. Συν βέβαια την μόνιμη εξωστρεφή διεκδίκηση επιρροής, εις βάρος της Ελλάδας. Αλλά αυτά, έστω και για το τρέχον διάστημα, δεν φαίνονται να πτοούν την γερμανική αλλά και τη βρετανική και την ιταλική (και άλλων χωρών) εκτίμηση πως “άλλες είναι οι προτεραιότητες” και ειδικά εκείνες περί ασφαλείας. Άρα η Τουρκία εδώ μπορεί να προσφέρει και να κερδίσει την ανάλογη ευμένεια και κατευνασμό. Το ενδιαφέρον; Τα παραπάνω τα προωθεί προφανώς και η Τουρκία, χωρίς όμως να κάνει ριζική στροφή και στις σχέσεις της με την Μόσχα, παίζοντας ένα παιχνίδι ισορροπιών, που όσο παραμένει “κερδοφόρο” ή έστω “χωρίς απώλειες” για όλες τις πλευρές, παραμένει ανεκτό.
Τα παραπάνω για την Ελλάδα είναι αρνητικά προφανώς, αλλά δεν πρέπει να θεωρούνται καινοφανή και αναπάντεχα. Ανάλογους “κύκλους” αναθέρμανσης σχέσεων Τουρκίας-Ευρώπης έχουμε ξαναζήσει και σε παρεμφερές μοτίβο. Με την Τουρκία ως “ειδικά ισχυρή οπότε δεν μπορεί να την παραβλέπουμε” να ακούγεται συχνά στα διεθνή “σαλόνια” και να έχει και πραγματιστική βάση. Όσο για την δική μας θέση; Αν εξαντληθεί κατά τα γνωστά (και επαναλαμβανόμενα) σε καταγγελίες και ρητορικές αυτοεπιβεβαίωσης, απλώς θα επικυρώσει την όποια αδυναμία παρέμβασης μας.
