H πρώτη εικόνα της συνάντησης Τραμπ-Ερντογάν είναι αυτή της ευθείας υποβάθμισης της διεθνούς πολιτικής. Ο “πλανητάρχης” με το F-35 σε καρφίτσα στο πέτο, να έχει ξεδιπλώσει την “πραμάτεια” που πουλά στον επισκέπτη, δηλαδή πρακτική και τακτική που έως σήμερα αναλάμβαναν οι κατά τόπους πρεσβευτές κι αυτοί με κάποια μεγαλύτερη διακριτικότητα.
Το σκηνικό χρυσοποίκιλτο, σε ένα παλατιανό Οβάλ Γραφείο που συναγωνίζεται σε βάρος επίχρυσων/χρυσών διακοσμητικών οίκο εγχώριου περιφερειάρχη, με προσθήκη αγχωμένων αυλοκολάκων στον περίγυρο.
Η διαδικασία, αυτή της χοντροκομμένης συναλλαγής, “θα σου δώσω, θα μου δώσεις, θα τα βρούμε”, ένα σκηνικό όπου ο μεσανατολίτης αισθάνεται οικεία και ο στην έναρξη του WASP Αμερικανός, επίσης το ίδιο, σε μια διαδρομή ζωής όπου όλα είναι business, άρα παζαρεύουμε και το σπίτι που ζούμε.
Αυτά στην επιφάνεια όμως. Η ουσία; Μια ριζική μεταστροφή των ΗΠΑ από εκείνο το διαχρονικά αμήχανο σχήμα ωφελιμισμού/εξαγωγής αξιών/εξουσιαστικής υποκρισίας/ιμπεριαλιστικής επιβολής/αλλά και προτεσταντικής συστολής, που αν μη τι άλλο ήταν σε κάποιο βαθμό προβλέψιμο.
Τώρα έχουμε μια πολύ πιο σαθρή βάση επαφής, γιατί δεν υπάρχει ούτε καν η επίκληση κάποιου κοινού αξιακού περιεχομένου, καμμία “κόκκινη γραμμή”, κανείς ενδοιασμός. Απλώς πουλάμε, είτε προιόντα, είτε διαμεσολαβήσεις, είτε απειλούμε εργαλειακά με δασμολογήσεις και εμπορικούς αποκλεισμούς, ενίοτε και με πολεμικό πέλεκυ.
Σχεδόν μόνος στόχος; Η ταμειακή απόδοση στο τέλος κάθε μέρας, ένα υπερθετικό “Ζήτα”, με απαραίτητο όμως συμπλήρωμα την κολακεία του σκαμπρόζου επιχειρηματία, που ζει σε ένα λαβύρινθο παραμορφωτικών καθρεπτών, όπου τον δείχνουν σταθερά “λεπτότερο, ψηλότερο, ομορφότερο, εξυπνότερο” όλων.
Θα γίνει το μεγάλο παζάρι και ο επισκέπτης “θα ψωνίσει ότι θέλει να ψωνίσει”, όπως δηλώνει ο οικοδεσπότης, δίνοντας και την ουσία της συνάντησης; Πιθανά ναι, με κάποιες αλληλουποχωρήσεις και διαπραγματεύσεις.
Αλλά το σκηνικό ξεπερνά την αγορά μαχητικών αεροσκαφών (που εμάς θίγει πρωτίστως). Η εκ νέου αναγνώριση της τουρκικής “εποπτείας” στη Συρία (ως απονομή φέουδου στον ευνοούμενο Δούκα κάποιου ανατολικού Θέματος), η παραδοχή της “μεσολαβητικής ισχύος” με την νεοτσαρίζουσα Ρωσία ως χρήσιμης μεταβιβαστικής διαχείρισης, ο έπαινος περί “σκληρής μα σεβάσμιας προσωπικότητας” (αντίστοιχα εισέπραττε ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων από τους δυτικούς περιηγητές), η παράθεση κάποιων παραχωρήσεων/υποκλίσεων βιτρίνας που οφείλει να κάνει ο εισερχόμενος στον επίσημο οντά, για να αποδείξει την υποταγή του, όλα θυμίζουν μια νεοθωμανική κουλτούρα μεταφερμένη “στην Εσπερία”.
Όχι δηλαδή ακόμη μια μίμηση αλά Αραμπέσκ, αλλά ασυνείδητη υιοθέτηση του, πλέον με νεοσουλτανισμό αμερικανικής υφής, δηλαδή ένα κατεξοχήν παράδοξο, που όμως μπορεί να έχει διάρκεια. Τι άλλο έχουμε δει; Τα πρόθυμα γιουσουφάκια γύρω από τον αφέντη, τους τελάληδες του Χ και συναφών μέσων, το οριεντάλ της εγχώριας πολιτικής, τη μεσαία κάστα γενιτσάρων να κάνουν έλεγχο φρονημάτων αλλά και να αλληλοσφάζονται για διασφάλιση εύνοιας, όπως και την τηλεκαρατόμηση των έστω και “υπόπτων για ανυπακοή στην Πύλη”.
Τελικά δεν μπήκε ο Τούρκος στο Λευκό Οίκο, αλλά ο Βεζίρης σε ένα νεο Τurquerie σκηνικό, για να συναντήσει τον μεγάλο Χαλίφη.
Τurquerie: Η δυτική τάση μίμησης της Οθωμανικής κουλτούρας.
