Όπως φαίνεται δεν είναι καθόλου ασυνήθιστη η εικόνα των ρωσικών τεθωρακισμένων τραίνων, που κινούνται κοντά στις γραμμές του μετώπου στην Ουκρανία. Τα οποία παρουσιάζονται σε διάφορες “συνθέσεις” οπλισμού και εξοπλισμού αναλαμβάνοντας διάφορους ρόλους.
Η χρήση τους όμως δεν είναι νέα για την Ρωσία, και προέρχεται από τη μεγάλη σοβιετική εμπειρία: όπου τέτοιες αμαξοστοιχίες, με ενσωμάτωση ελαφριών πυροβόλων, πολυβόλων, όλμων, ακόμα και πύργων αρμάτων, όπως και αρκετά αποτελεσματικών πλακών θωράκισης στη μηχανή και στα βαγόνια, χρησιμοποιούνταν κατά τον Β’ Παγκόσμιο.
Σε διαδρομές πάλι κοντά στο μέτωπο, αλλά και βαθιά σε μόλις κατακτημένες εχθρικές περιοχές, όπου δρούσαν εχθρικές ομάδες δολιοφθοράς, αλλά και γίνονταν συνεχώς καταδρομικές επιχειρήσεις. Έτσι τα τεθωρακισμένα τραίνα εξασφάλιζαν την προώθηση των εφοδίων στην πρώτη γραμμή, είχαν και αντιαεροπορικά πυροβόλα πάνω στα βαγόνια τους, ώστε να μπορούν να αμυνθούν στα γερμανικά Στούκας ή άλλα αεροσκάφη, μπορούσαν κιόλας με υλικά που μετέφεραν μόνιμα, να επισκευάσουν τις χαλασμένες σιδηροτροχιές που συναντούσαν, ανοίγοντας το δρόμο για τις επόμενες αμαξοστοιχίες.
Η εμπειρία αυτή συντηρήθηκε και στον 21ο αιώνα, όταν οι Ρωσικές Ένοπλες Δυνάμεις διατηρούσαν ενεργές δύο τέτοιες αμαξοστοιχίες, τις “Baikal” και “Amur”, κάθεμια ενταγμένη σε ένα τάγμα Μηχανικού. Οι αμαξοστοιχίες έχουν 2 μηχανές και περίπου 10-12 βαγόνια, όλα με κάποια θωράκιση, όπως και ενσωματωμένα ελαφρά αντιαεροπορικά πυροβόλα (των 23 χιλιοστών), με ικανότητα όμως και βολής κατά στόχων εδάφους, αλλά βέβαια και πολυβόλα και ελαφρύ οπλισμό των πληρωμάτων τους. Οι αμαξοστοιχίες αυτές είχαν δει και χρήση πρόσφατη, στους πολέμους της Τσετσενίας όπως και στην Νότια Οσσετία, αλλά και στον ανεφοδιασμό των δύο αποσχισθέντων περιοχών του Ντονμπάς, από το 2014 και μετά, άρα ποτέ δεν σταμάτησε η χρήση τους, έστω και σε περιορισμένο βαθμό.
Δεν είναι λοιπόν παράξενο που στην Ουκρανία έχουν εμφανιστεί αυτές οι αμαξοστοιχίες, αλλά πλέον και περισσότερες. Δηλαδή οι αρχικές “Baikal”, “Amur”, ενώ τώρα αναφέρονται και οι “Terek”, “Don” και “Yenisei”.
Οι πιο σύγχρονες, ενσωματώνουν βέβαια τα μαθήματα του παρελθόντος, συν κάποια από τα νεότερα πολεμικά δεδομένα. Έτσι και εδώ, οι μηχανές είναι στο κέντρο της αμαξοστοιχίας, ώστε αν το τραίνο πέσει σε κάποιο εκρηκτικό μηχανισμό, να μην αχρηστευθούν, αλλά να χτυπηθεί μόνο το μπροστινό βαγόνι. Σε κάποια βαγόνια-πλατφόρμες, είναι φορτωμένα τεθωρακισμένα, συνήθως BMP-2, μόνιμα δεμένα επάνω τους, τα οποία προσφέρουν με το κύριο πυροβόλο τους για άμυνα. Η θωράκιση τώρα, αναφέρεται ως πάχους κάπου 20 χιλιοστών, με πλάκες προσαρμοσμένες σε απόσταση από τα βαγόνια και τις μηχανές, όχι δηλαδή πολύ βαριά, αλλά επαρκής για θραύσματα και μικρά μη επανδρωμένα.
Σε άλλα βαγόνια υπάρχουν αντιαεροπορικά πυρόβολα ZSU-23, ενώ στα μεταφοράς προσωπικού υπάρχουν θυρίδες βολής ελαφριών όπλων. Μάλιστα μεταφέρονται και μικρά μη επανδρωμένα παρατήρησης, ώστε η αμαξοστοιχία, καθώς κινείται να έχει “εικόνα” τι γίνεται χιλιόμετρα μπροστά της, όπως και να εντοπίζει την κατάσταση των σιδηροτροχιών, ώστε να ρυθμίζει ανάλογα την ταχύτητα της.
Άλλο όχημα που συναντάται πάνω στα τραίνα, είναι ένα όχημα διοίκησης, σε φορτηγό ZIL-131, το οποίο φέρει και τις κεραίες τηλεπικοινωνιών. Έτσι δεν χρειάζεται να δημιουργηθεί σε βαγόνι κάτι αντίστοιχο, αλλά λειτουργεί ως έτοιμο.
Η σύγχρονη δράση των τεθωρακισμένων ρωσικών τραίνων είναι πολλών αποστολών. Αρχικά η συντήρηση και επιδιόρθωση των γραμμών, κοντά στο μέτωπο, που πολλές φορές έχουν φθορές από βολές ουκρανικού πυροβολικού, αλλά και από επιθέσεις μη επανδρωμένων. Ακολουθεί η αποναρκοθέτηση στις παράπλευρες της τροχιάς ζώνες, φυσικά η μεταφορά εφοδίων και προσωπικού, αλλά και ενίοτε η λειτουργία τους ως κέντρων διοίκησης που μπορεί να μετακινηθούν γρήγορα.
Τι προσφέρουν συνολικά; Δεν μπορεί να αξιολογηθεί πλήρως, αλλά η επανεμφάνιση τους και η επέκταση τους αριθμητικά, δείχνει ότι αποδίδουν, έστω και αν ως οχήματα σταθερής τροχιάς, είναι πιο ευάλωτα σε επιθέσεις μη επανδρωμένων. Έστω κι έτσι, δείχνουν, άλλη μια φορά, το πως η πολεμική δράση ανασκαλεύει συνεχώς το παρελθόν για να βρει λύσεις…
