Η εκστρατεία για τις βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία ολοκληρώνεται σήμερα, δύο ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες, με τον απερχόμενο πρωθυπουργό Λουίς Μοντενέγκρο να εμφανίζεται ως φαβορί, αλλά χωρίς να μπορεί να πει κανείς εάν θα καταφέρει να σχηματίσει μια κυβέρνηση πιο σταθερή από αυτή της οποίας ηγήθηκε για ένα χρόνο.
Ο κυβερνητικός του συνασπισμός της μετριοπαθούς δεξιάς, η Δημοκρατική Συμμαχία (AD), συγκεντρώνει ποσοστό 32,2% στην πρόθεση ψήφου, έναντι 26,5% για το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), σύμφωνα με το Radio Renascença. Το κόμμα της άκρας δεξιάς Chega (Τσέγκα, ‘Αρκετά’) θα μπορούσε να συγκεντρώσει το 17,6% των ψήφων, περίπου το ίδιο ποσοστό με τις εκλογές του Μαρτίου του 2024, και να παγιώσει έτσι τη θέση του ως τρίτης πολιτικής δύναμης της χώρας.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας για το δίκτυο RTP που δημοσιοποιήθηκε αργά χθες, Πέμπτη, ο Μοντενέγκρο συγκεντρώνει 34% στην πρόθεση ψήφου, από 32% στην ίδια δημοσκόπηση μία εβδομάδα νωρίτερα. Η στήριξη για το PS έπεσε στο 26% από το 28%, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Ο Μοντενέγκρο ενδέχεται έτσι να ξαναβρεθεί επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας και να βρεθεί υπό πίεση μεταξύ του PS, που ήταν στην εξουσία από το 2015 έως το 2024, και της άκρας δεξιάς, με την οποία αρνείται να κυβερνήσει.
Κατηγορούμενος από τους επικριτές του για σύγκρουση συμφερόντων σε μια υπόθεση που σχετίζεται με τις δραστηριότητές της εταιρίας συμβούλων του, ο 52χρονος αυτός δικηγόρος παραιτήθηκε τον περασμένο Μάρτιο αφού δεν επέζησε πρότασης μομφής, οδηγώντας έτσι τη χώρα σε τρίτες βουλευτικές εκλογές μέσα σε τρία χρόνια. Ο ίδιος αρνείται κάθε παρατυπία.
Στο πλαίσιο αυτό, «η παραμονή του στην εξουσία θα είναι ήδη ένα καλό αποτέλεσμα» για τον πρωθυπουργό, που πήρε ένα «υπολογισμένο ρίσκο» με την ελπίδα να ενισχύσει τις κοινοβουλευτικές του έδρες, σχολίασε η Πάουλα Εσπίριτο Σάντο, πολιτικός επιστήμονας του ανώτατου ινστιτούτου κοινωνικών και πολιτικών επιστημών του Πανεπιστημίου της Λισαβόνας (ISCSP).
Οι δημοσκοπήσεις μοιάζουν να αποκλείουν την πιθανότητα κυβερνητικής πλειοψηφίας μόνο από το AD, αλλά ο Μοντενέγκρο θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη στήριξη του κόμματος Φιλελεύθερη Πρωτοβουλία, που λαμβάνει το 6,4% στην πρόθεση ψήφου, σύμφωνα με το Radio Renascença.
«Μια μεγαλύτερη πλειοψηφία, αυτό θέλουμε», δήλωσε ο ίδιος χθες, χωρίς να ζητήσει όμως από τους Πορτογάλους να του δώσουν την απόλυτη πλειοψηφία.
Από την πλευρά του, ο σοσιαλιστής υποψήφιος Πέντρο Νούνιο Σάντος, ένας 48χρονος οικονομολόγος, κατηγόρησε και πάλι τον πρωθυπουργό ότι «προκάλεσε εκλογές για να αποφύγει να δώσει εξηγήσεις» για το θέμα σχετικά με την εταιρία συμβούλων του ενώπιον κοινοβουλευτικής επιτροπής.
Απέναντι στον κίνδυνο μιας επίμονης αστάθειας, αναλυτές και ψηφοφόροι καταγγέλλουν μια πολιτική τάξη που είναι αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα μιας χώρας που δεν επιθυμούσε αυτές τις εκλογές.
«Πραγματικά κουράστηκα από όλα αυτά τα πολιτικά παιχνίδια. Δεν κάνουν τίποτα για εμάς. Κανονικά ψηφίζω τα μικρά κόμματα, αλλά αυτή τη φορά δεν θέλω να χάσω τον χρόνο μου για να πάω να ψηφίσω», δήλωσε η Μαρία Περέιρα, μια 53χρονη έμπορος σε συνοικία της Λισαβόνας.
«Αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί», δήλωσε ο Πέντρο Πάουλος, ένας 43χρονος οδηγός.
«Πέρυσι, ψήφισα το AD, τώρα είναι πιθανόν να ψηφίσω το Chega διότι θέλω πραγματική αλλαγή», πρόσθεσε ο ίδιος, δηλώνοντας ότι είναι «κατά της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης».
Η κυβέρνηση του Μοντενέγκρο αυστηροποίησε, ωστόσο, τη μεταναστευτική πολιτική της χώρας, που είχε γίνει μία από τις πιο ανοικτές της Ευρώπης υπό τους σοσιαλιστές. Από το 2017 έως το 2024, ο αριθμός των αλλοδαπών που ζούσαν στην Πορτογαλία τετραπλασιάστηκε, φθάνοντας περίπου το 15% του συνολικού πληθυσμού.
Παρόλο που η μετανάστευση και οι υποψίες σε βάρος του πρωθυπουργού είναι ζητήματα που στηρίζουν την άκρα δεξιά, το Chega αντιμετωπίζει επίσης θέματα που το φέρνουν σε δύσκολη θέση, όπως αυτό του βουλευτή στις Αζόρες που κατηγορήθηκε ότι έκλεβε βαλίτσες από ιμάντες αποσκευών στα αεροδρόμια. Η εκστρατεία του ωστόσο διεκόπη την Τρίτη και την Πέμπτη από δύο επεισόδια αδιαθεσίας του προέδρου του, του Αντρέ Βεντούρα, ενός 42χρονου πρώην σχολιαστή ποδοσφαιρικών αγώνων.
Κάθε προεκλογική δραστηριότητα πρέπει να σταματήσει σήμερα τα μεσάνυχτα, πριν από μία ημέρα περισυλλογής ενόψει της κάλπης της Κυριακής.
