Η Κολομβία ανακοίνωσε επίσημα την απόφασή της να προχωρήσει στην αγορά μαχητικών αεροσκαφών Saab JAS 39 Gripen από τη Σουηδία, σηματοδοτώντας μια σημαντική αναβάθμιση των αεροπορικών της δυνάμεων. Η είδηση, που δημοσιεύτηκε από το Defense Mirror, επιβεβαιώνει τις φήμες που κυκλοφορούσαν εδώ και μήνες σχετικά με τις προθέσεις της κυβέρνησης του Προέδρου Γκουστάβο Πέτρο να εκσυγχρονίσει την Κολομβιανή Αεροπορία (Fuerza Aérea Colombiana – FAC), αντικαθιστώντας τα παλαιά μαχητικά Kfir ισραηλινής κατασκευής, τα οποία βρίσκονται σε υπηρεσία για περισσότερες από τρεις δεκαετίες.
Η Κολομβία αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια την πρόκληση της διατήρησης μιας αξιόπιστης αεροπορικής δύναμης, ικανής να ανταποκριθεί τόσο στις εσωτερικές απειλές, όπως οι ένοπλες ομάδες ανταρτών, όσο και στις εξωτερικές, ιδιαίτερα από τη γειτονική Βενεζουέλα, η οποία διαθέτει προηγμένα μαχητικά Su-30MK2 ρωσικής κατασκευής.
Τα Kfir, αν και αποτέλεσαν τη ραχοκοκαλιά της FAC από τη δεκαετία του 1980, έχουν φτάσει πλέον στα όρια της επιχειρησιακής τους ζωής. Η συντήρησή τους έχει γίνει ολοένα και πιο δαπανηρή, ενώ η τεχνολογία τους θεωρείται ξεπερασμένη σε σχέση με τα σύγχρονα πρότυπα. Αν και η Κολομβία τα είχε εξοπλίσει με σύγχρονους πυραύλους αέρος-αέρος από το Ισραήλ, τα αεροσκάφη αυτά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τα Su-30 της Βενεζουέλας.
Η τελική απόφαση για την αντικατάσταση των Kfir δεν ήταν σίγουρα εύκολη για την νοτιοαμερικανική χώρα. Εδώ και πάνω από μία δεκαετία, η Κολομβία εξέταζε διάφορες επιλογές, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών F-16, των γαλλικών Rafale και των σουηδικών Gripen. Κάθε επιλογή είχε προφανώς τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της, τόσο από τεχνική όσο και, κυρίως, από πολιτική άποψη. Ωστόσο, η τελική επιλογή του Gripen φαίνεται να αντικατοπτρίζει έναν συνδυασμό πρακτικών, οικονομικών και στρατηγικών παραγόντων που ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της Κολομβίας.
Το Saab JAS 39 Gripen είναι ένα ελαφρύ, μονοκινητήριο, μαχητικό αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων τέταρτης γενιάς, που η κατασκευάστρια εταιρεία το διαφημίζει για την ευελιξία, την προηγμένη τεχνολογία και, το σημαντικότερο, το χαμηλό κόστος λειτουργίας του. Με τη πτέρυγα σε διαμόρφωση delta και canard, το Gripen προσφέρει ευελιξία και ικανότητα ελιγμών, καθιστώντας το ιδανικό για αποστολές αεράμυνας, εγγύς αεροπορικής υποστήριξης και αναγνώρισης.
Επιπλέον, η ικανότητά του να επιχειρεί από σύντομους και αυτοσχέδιους διαδρόμους αποπροσγείωσης (το έχουμε δει πολύ συχνά σε ασκήσεις αυτό), το καθιστά ιδιαίτερα κατάλληλο για το πολύπλοκο γεωγραφικό περιβάλλον της Κολομβίας, που περιλαμβάνει ζούγκλες, ορεινές περιοχές με οροπέδια, αλλά και πολλές απομακρυσμένες ζώνες.
Ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα του Gripen είναι η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας. Σε σύγκριση με ανταγωνιστές όπως το F-35 ή το Rafale, το Gripen είναι σημαντικά φθηνότερο τόσο στην αγορά όσο και στη συντήρηση, επιτρέποντας στη χώρα να αποκτήσει έναν μεγαλύτερο αριθμό αεροσκαφών χωρίς να επιβαρύνει υπερβολικά τον προϋπολογισμό της.
Όταν η Ταϊλάνδη «λογικεύτηκε»… αποφάσισε για καινούργια Gripen
Η αγορά των Gripen δεν περιορίζεται μόνο στην απόκτηση των αεροσκαφών. Σύμφωνα με το Defense Mirror, η συμφωνία περιλαμβάνει και σημαντικά αντισταθμιστικά έργα, τα οποία θα ενισχύσουν την οικονομία και την υποδομή της Κολομβίας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται επενδύσεις σε έργα ηλιακής ενέργειας από φωτοβολταϊκά, υποδομές ύδρευσης και ιατρικές εγκαταστάσεις. Αυτά τα έργα όπως όλα δείχνουν, αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση της κυβέρνησης Πέτρο να συνδυάσει τις αμυντικές δαπάνες με την κοινωνική ανάπτυξη, μια προσέγγιση που έχει προκαλέσει τόσο θετικά σχόλια όσο και σκεπτικισμό.
Η αξία της συμφωνίας εκτιμάται σε περίπου 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ, αν και ο ακριβής αριθμός των αεροσκαφών δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί. Η Saab, από την πλευρά της, έχει προωθήσει το Gripen στην Νότια Αμερική, όχι μόνο ως στρατιωτικό εργαλείο, αλλά και ως ευκαιρία για βιομηχανική συνεργασία. Υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατασκευάστρια εταιρεία θα μπορούσε να συνεργαστεί με τοπικές βιομηχανίες στην Κολομβία, ενισχύοντας την εγχώρια παραγωγική ικανότητα και δημιουργώντας θέσεις εργασίας.
Πρέπει να τονιστεί πως η επιλογή του Gripen έναντι αμερικανικών ή γαλλικών εναλλακτικών λύσεων έχει σημαντικές γεωπολιτικές διαστάσεις. Τους τελευταίους μήνες, η Κολομβία είχε αντιμετωπίσει εμπόδια στην απόκτηση του Gripen λόγω της άρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών να εγκρίνουν την εξαγωγή του κινητήρα General Electric F414, ο οποίος αποτελεί βασικό στοιχείο του αεροσκάφους.
Η αμερικανική κυβέρνηση, επιθυμώντας να προωθήσει τα δικά της μαχητικά (όπως το F-16), είχε ασκήσει πιέσεις για να αποτρέψει τη συμφωνία. Ωστόσο, η τελική επιτυχία της Κολομβίας να εξασφαλίσει το Gripen υποδηλώνει είτε μια διπλωματική νίκη έναντι της Ουάσινγκτον είτε μια εναλλακτική λύση που βρέθηκε για την παράκαμψη του αμερικανικού βέτο.
Αυτή η εξέλιξη ενδέχεται να επηρεάσει τις σχέσεις της Κολομβίας με τις ΗΠΑ, έναν παραδοσιακό σύμμαχο και βασικό εταίρο στον τομέα της άμυνας. Παράλληλα, ενισχύει περαιτέρω τη θέση της Σουηδίας και της Saab στην αγορά της Λατινικής Αμερικής, όπου το Gripen έχει ήδη υιοθετηθεί από τη Βραζιλία. Η συνεργασία μεταξύ Κολομβίας και Βραζιλίας, η οποία διαθέτει μια γραμμή παραγωγής Gripen στο Σάο Πάολο, θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για περαιτέρω περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της άμυνας.
Επιπλέον, η ενσωμάτωση του Gripen στην FAC θα απαιτήσει σημαντική εκπαίδευση του προσωπικού και αναβάθμιση των υποδομών, κάτι που ενδέχεται να δημιουργήσει πρόσθετες δαπάνες για την Κολομβία. Ωστόσο, η Saab έχει δεσμευτεί να παρέχει πλήρη υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων εκπαίδευσης και τεχνικής βοήθειας, για να εξασφαλίσει την ομαλή μετάβαση.
