Είναι ίσως ένα σημείο καμπής για την τουρκική αεροδιαστημική βιομηχανία, το ότι η Ισπανία υπέγραψε μαζί της ένα “μνημόνιο συνεννόησης” για την πιθανή αγορά 24 εκπαιδευτικών τζετ, Hurjet, που παράγει η Turkish Aerospace Industry (TAI).
Το παραπάνω που είναι ένα βήμα προς το συμβόλαιο (άρα κρατάμε μια επιφύλαξη για την ολοκλήρωση του), μπορεί να προσφέρουν στην Τουρκία τις εξής “πρωτιές” της: Θα μπει για πρώτη φορά στον μικρό διεθνή κύκλο χωρών που παράγουν και κυρίως πουλάνε πολεμικά αεροσκάφη τζετ. Στη συνέχεια θα έχει καταφέρει για πρώτη φορά να κάνει τέτοια πώληση σε άλλη χώρα ΝΑΤΟ. Τρίτο να είναι η πρώτη διεθνής πώληση του Hurjet, που μέχρι σήμερα έχει παραγγελθεί μόνο από την Τουρκική Αεροπορία.
Πιο αναλυτικά, η Ισπανία αναζητούσε ένα νέο τζετ εκπαιδευτικό ώστε να αντικαταστήσει τα παλαιά SF-5M που χρησιμοποιεί σε αυτό το ρόλο. Ανάμεσα στους τύπους που εξέτασε ήταν και το Hurjet, πρωτότυπο του οποίου πέταξε φέτος στην Ισπανία για επίδειξη. Πέρα από αυτό, η τουρκική προσπάθεια να καταφέρει την πώληση (που δίνει πέρα από κύρος και άνοιγμα νέων αγορών) ήταν μεθοδική, καθώς προσέφερε μια ιδιότυπη ανταλλαγή σε περίπτωση επιλογής του Hurjet: δηλαδή να αγοράσει 6 μεταγωγικά A400M τα οποία η Ισπανία είχε παραγγείλει αλλά δεν επιθυμούσε να παραλάβει (λόγω αλλαγής εξοπλιστικών αναγκών).
Επίσης η τουρκική πλευρά έκανε διερεύνηση της ισπανικής βιομηχανικής βάσης αναζητώντας συνεργάτες, π.χ. κλείνοντας συμβόλαια με την τοπική Airtificial, η οποία θα παράγει χειριστήρια για το πιλοτήριο των Hurjet. Μόνο μέσα στο 2024 η συγκεκριμένη εταιρεία πήρε 2 συμβόλαια από την ΤΑΙ, συνολικής αξίας 7,3 εκατ. ευρώ, όχι ένα μεγάλο ποσό, αλλά ένα δείγμα από τουρκικής πλευράς πως είναι πρόθυμη να επενδύσει στην Ισπανία, κάτι το οποίο πάντα μετρά για να κερδίσεις διεθνή συμβόλαια (αυτό βέβαια δεν ισχύει στην Ελλάδα… όπου και αγοράζουμε τα πάντα από έξω και επενδύσεις σοβαρές σπάνια βλέπουμε).
Το τουρκικό Hurjet στην Ισπανία για επίδειξη αναζητώντας διεθνείς πωλήσεις
Τι προβλέπει τώρα το μνημόνιο συννενόησης; Πως Ισπανία και Τουρκία θα συνεργαστούν στην ανάπτυξη ενός “εξελιγμένου εκπαιδευτικού” για την Ισπανική Αεροπορία, με βιομηχανική συμμετοχή και των δύο χωρών. Κάτι που δείχνει πως η Ισπανία βαδίζει να πάρει τα Hurjet, με κάποιες μετατροπές που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες της και πως θα υπάρχει κατασκευή τους σε μεγάλο βαθμό τοπικά, όπου άλλωστε υπάρχει και μεγάλη σχετική βιομηχανική υποδομή, κυρίως από την Airbus Ισπανίας.
Να αναφέρουμε εδώ πως στην Ισπανία κατασκευάζονται από την Airbus και τα μεταγωγικά C-235, των οποίων μεγαλύτερος χρήστης διεθνώς είναι η Τουρκία (με 58 αεροσκάφη), τα οποία αναβαθμίζει και συντηρεί η TAI. Ακόμη εκεί γίνεται και μερική παραγωγή των στρατιωτικών μεταγωγικών Α400, που επίσης έχει η Τουρκία και μετέχει στο πρόγραμμα τους. Πάλι η ΤΑΙ, αλλά και άλλες τουρκικές εταιρείες, έχουν εδώ και χρόνια συμβόλαια με τoν όμιλο Airbus για παραγωγή εξαρτημάτων των επιβατηγών της αεροσκαφών (των A320, Α321, Α330neo, A350 και Α220). Eνώ από τον ίδιο όμιλο το τουρκικό κράτος έχει προμηθευθεί τους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους Turksat 5A και 5Β, όπως και πολλά ελικόπτερα, Cougar και EC-135. Και βέβαια με ισπανική τεχνογνωσία, η Τουρκία κατασκεύασε το ελικοπτεροφόρο TCG Anadolu, που είναι μια παραλλαγή της κλάσης Juan Carlos του ναυπηγείου της Navantia.
Συνολικά δηλαδή η ΤΑΙ αλλά και ευρύτερα το τουρκικό κράτος, έχουν ήδη μια αγαστή και πολυποίκιλη συνεργασία με τον ισπανικό βιομηχανικό “χώρο” (και ειδικά τον αμυντικό), οπότε υπάρχει έδαφος περαιτέρω ανάπτυξης. Τέλος η Ισπανία είναι ένας από τους κύριους αναδόχους του προγράμματος Eurofighter, των μαχητικών δηλαδή που η Τουρκία δηλώνει πως “θέλει να αγοράσει”, αν και το τελευταίο είναι προς συζήτηση.
Με τα παραπάνω, εφόσον συνεχιστούν με το Hurjet, η Τουρκία θα έχει εξασφαλίσει μια σημαντική πώληση αμυντικού υλικού στην Ισπανία, εξελίσσοντας το άνοιγμα της σε ευρωπαϊκές/νατοϊκές αγορές. Ήδη το μη επανδρωμένο Bayraktar TB2 έχει κάνει πολλές πωλήσεις εντός ΝΑΤΟ (με κυριότερη εκείνη της Πολωνίας), πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκε πως η Πορτογαλία παραγγέλνει 2 πλοία γενικής υποστήριξης για το Ναυτικό της από τουρκικά ναυπηγεία, υπάρχουν και άλλες μικρότερες συμμετοχές και συμβόλαια, οπότε και με το Hurjet μπορεί να γίνει ένα ακόμη βήμα.
Τουρκία: Οι αμερικανικοί κινητήρες των εκπαιδευτικών Hurjet θα συναρμολογούνται τοπικά