Συμβολή στο ΑΕΠ της χώρας κατά περίπου 180 δισ. ευρώ σε μια περίοδο 15ετίας, εκτιμάται ότι μπορεί να έχει η εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ), σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε το 2019 η Accenture Greece από κοινού με την Microsoft στην Ελλάδα και η οποία έχει επιδοθεί και στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ήδη, σε παγκόσμιο επίπεδο οι μεγάλες επιχειρήσεις δίνουν σημαντική βαρύτητα στην έρευνα και ανάπτυξη για εφαρμογές Παραγωγικής Τεχνητής Νοημοσύνης (ΠΤΝ). Και υπολογίζεται ότι έως το 2030 η αγορά προϊόντων ΤΝ θα ανέρχεται σε 500 δισ. δολάρια. Στοιχείο, που ουσιαστικά υποδηλώνει δέσμευση για καινοτομία και τεχνολογική ανάπτυξη σε έναν κλάδο που είναι ταχέως εξελισσόμενος και ουδείς επιθυμεί να παραμείνει ουραγός.
Όπως αναφέρουν ειδικοί στο συγκεκριμένο θέμα, η ΠΤΝ μπορεί να ενισχύσει την ανίχνευση και την πρόληψη της απάτης, αναλύοντας τεράστιες ποσότητες δεδομένων συναλλαγών για τον εντοπισμό ύποπτων μοτίβων και πιθανών απειλών σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, μπορεί να βελτιστοποιήσει τις επενδυτικές στρατηγικές με την επεξεργασία δεδομένων της αγοράς, ειδήσεων και ιστορικών τάσεων για την παροχή πληροφοριών και προγνωστικών μοντέλων που βασίζονται σε δεδομένα, βοηθώντας τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τους επενδυτές να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις. Στην εξυπηρέτηση πελατών, τα chatbots και οι εικονικοί βοηθοί μπορούν να παρέχουν εξατομικευμένες οικονομικές συμβουλές, να απαντούν σε ερωτήματα και να βοηθούν στη διαχείριση λογαριασμών, βελτιώνοντας τη συνολική εμπειρία του πελάτη.
Οι υπηρεσίες χρηματοοικονομικών συμβουλών με βάση την ΤΝ και ειδικότερα την ΠΤΝ, χρησιμοποιούν προηγμένους αλγορίθμους για την ανάλυση των οικονομικών δεδομένων και των ατομικών στόχων των χρηστών. Αυτό τους επιτρέπει να παρέχουν εξαιρετικά εξατομικευμένες συστάσεις και καθοδήγηση σχετικά με τον προϋπολογισμό, την αποταμίευση, τις επενδύσεις και τη διαχείριση του χρέους. Ταυτόχρονα, τα εργαλεία φορολογικής διαχείρισης με TN φέρνουν επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο γίνεται η διαχείριση της φορολογίας, αυτοματοποιώντας κουραστικές εργασίες, βελτιστοποιώντας τον φορολογικό σχεδιασμό και ελαχιστοποιώντας τα λάθη. Επιπλέον, η ΤΝ διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου, χρησιμοποιώντας την ανάλυση δεδομένων για την εκτίμηση της πιστοληπτικής ικανότητας και την αξιολόγηση του πιστωτικού κινδύνου για περιπτώσεις δανεισμού και επενδύσεων σε πραγματικό χρόνο. Αυτό όχι μόνο ενισχύει την ακρίβεια των αξιολογήσεων πιστοληπτικής ικανότητας, αλλά και μειώνει τα ποσοστά αθέτησης. Ενώ, η παρακολούθηση της κανονιστικής συμμόρφωσης με τη βοήθεια της ΠΤΝ, απλοποιεί τις διαδικασίες συμμόρφωσης με την αυτοματοποίησή τους και εντοπίζει πιθανές παραβιάσεις και απάτες, εξασφαλίζοντας ένα ασφαλές χρηματοπιστωτικό περιβάλλον.
Πρόσφατα, εκπονήθηκε στη χώρα μια μελέτη από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (EKKE) και το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» (ΕΚΕΦΕ «Δ»), με την υποστήριξη της Ειδικής Γραμματείας Μακροπρόθεσμου Σχεδιασμού, με θέμα «Τάσεις- Ευκαιρίες για την Ελλάδα- Ευαλωτότητες- Αβεβαιότητες- Σενάρια- Προτάσεις Πολιτικής- GenAI & Ελλάδα 2030». Στην εν λόγω μελέτη παρουσιάζονται τα 4 σενάρια για τις πιθανές εναλλακτικές εικόνες του μέλλοντος της ΠΤΝ στην Ελλάδα του 2030.
Τα συγκεκριμένα σενάρια έχουν ως εξής:
*Πρώτο σενάριο: Τεχνοκοινωνική επιτάχυνση.
Σε αυτό το σενάριο, ο τεχνολογικά προηγμένος κόσμος περιγράφεται ως ανθεκτικός και απελευθερωμένος από τεχνοφοβικές αγκυλώσεις, ενώ η αειφορία και η αξία του οικοσυστήματος της ΠΤΝ βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο, μαζί με ένα υγιές και εύρωστο φιλελεύθερο πολιτικό σύστημα. Η ΠΤΝ υιοθετείται ευρέως και ενσωματώνεται σε διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής. Αντιπροσωπεύει την αισιοδοξία που περιβάλλει τις δυνατότητες της ΤΝ εν γένει να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της διοίκησης, την παραγωγικότητα της οικονομίας και την ευημερία των πολιτών, μέσα σε ένα υπεύθυνο, ηθικό και προορατικό πλαίσιο όπου τεχνολογία και κοινωνία συνυπάρχουν λειτουργικά και συγχρονίζονται με γρήγορους ρυθμούς.
Σύμφωνα με το σενάριο της «τεχνοκοινωνικής επιτάχυνσης», η Ελλάδα το 2030 έχει ενισχύσει σημαντικά τις επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων, προασπίζοντας την εθνική ψηφιακή κυριαρχία της, και καθιερώνεται ως περιφερειακό και παγκόσμιο hotspot τεχνολογικής καινοτομίας, συσσωρεύοντας γεωπολιτική ισχύ και δημιουργώντας εξαρτήσεις. Καθιερώνεται επίσης και ως υπερκόμβος παραγωγής, διάδοσης και ανταλλαγής γνώσης για την Ηθική της Τεχνητής Νοημοσύνης- με τη συμβολή επιστημόνων με υψηλή εξειδίκευση που εγκαταστάθηκαν στη χώρα από πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού (brain gain). Το συγκεκριμένο σενάριο διαθέτει τα περισσότερα οφέλη για την ελληνική κοινωνία με την υιοθέτηση της ΠΤΝ.
*Δεύτερο σενάριο: Τεχνονάνος.
Πρόκειται για έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η ανοιχτή οικονομία και μια δέσμη καλοπροαίρετων πολιτικών προθέσεων, ωστόσο το οικοσύστημα της ΠΤΝ χάνει τη βιωσιμότητα και τη δυναμική του και δεν αποτελεί προτεραιότητα. Αυτό το σενάριο απεικονίζει μια αρνητική κατάσταση στην οποία επιβάλλονται αυστηροί κανονισμοί στην ανάπτυξη της ΠΤΝ (με ισχυρές διαφωνίες στους κόλπους της ΕΕ), που ενδεχομένως να φτάσουν σε σημείο να καταπνίξουν ή να περιορίσουν τη διαφαινόμενη πρόοδό της. Έτσι, εγείρονται ανησυχίες σχετικά με την υπερβολική ρύθμιση και τις πιθανές επιπτώσεις της, αλλά και σχετικά με την διογκωμένη γραφειοκρατία, ενώ μεταξύ άλλων επισημαίνονται σημαντικά εμπόδια στην τεχνολογική εξέλιξη και καινοτομία.
*Τρίτο σενάριο: Τεχνοκοινωνική βραδυπορία.
Αυτό αντιπροσωπεύει ένα καχεκτικό ή υπανάπτυκτο οικοσύστημα ΠΤΝ, με υποχώρηση της προόδου των μοντέλων ΠΤΝ και μείωση της τεχνοκοινωνικής δυναμικής, σε έναν κλειστό, κατακερματισμένο και τεχνοφοβικό κόσμο, παράλληλα με μυωπικές στρατηγικές και μια μεγάλη ένδεια ηθικών και ρυθμιστικών πλαισίων, δημοσίων πολιτικών και θεσμικών παρεμβάσεων. Εδώ, η ΠΤΝ αντιμετωπίζει την κοινωνική απόρριψη λόγω των αναδυόμενων χασμάτων και ανισοτήτων, της κακής χρήσης, της αναποτελεσματικότητας και της δυσπιστίας που απορρέει από ανεπαρκείς κανονισμούς και σημαντικές νομικές και δεοντολογικές ελλείψεις
*Τέταρτο σενάριο: Τεχνογίγαντας.
Το σενάριο απεικονίζει έναν «γίγαντα με γυάλινα πόδια» και αντιπροσωπεύει ένα οικοσύστημα ΠΤΝ που αντανακλά την παγκόσμια τεχνολογική έκρηξη μέσα σε ένα κοινωνικοπολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον που αδυνατεί να μετατρέψει την ταχύτητα σε προσαρμογή, να ενσωματώσει τις σύγχρονες τεχνοεξελίξεις και να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και ευκαιρίες που αυτές προσφέρουν. Αυτό το σενάριο δείχνει ένα μάλλον μη βιώσιμο μέλλον όπου η ΠΤΝ δεν οριοθετείται από κανόνες και εξελίσσεται συνεχώς και ανεξέλεγκτα, τροφοδοτώντας τον τεχνολαϊκισμό και δημιουργώντας διάχυτη δυσπιστία και έντονες ανησυχίες σχετικά με πιθανές παραβιάσεις και καταχρήσεις.
Συμπερασματικά, με βάση την έρευνα, με την ανάπτυξη και εκπαίδευση ελληνικών συστημάτων ΠΤΝ σε εγχώριες υποδομές, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να λειτουργεί ανεξάρτητα, χωρίς την ανάγκη για εξωτερικούς πόρους ή εξωτερικά συστήματα, ενισχύοντας την εθνική τεχνολογική κυριαρχία της. Ως εκ τούτου, η επένδυση σε υποδομές εκπαίδευσης (HPC), διαχείρισης και αποθήκευσης μεγάλων δεδομένων (data spaces), καθώς και φιλοξενίας των εφαρμογών παραγωγικής ΤΝ (data centers), είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του τομέα, αλλά και της ανεξαρτησίας της χώρας σε επίπεδο υποδομών και ασφάλειας δεδομένων.
Όμηρος Εμμανουηλίδης
