Μια ανάλυση του πρακτορείου Anadolu καταγραφει τις δέκα τουρκικές εταιρίες είχαν τις μεγαλύτερες αμυντικές/αεροδιαστημικές εξαγωγές το 2023, όπου -όπως έχουμε ήδη γράψει- σημειώθηκε ρεκόρ τέτοιων, φθάνοντας τα 5,5 δις δολάρια σε αξία.
Ετσι πρώτη εμφανίζεται η Baykar, που παράγει τα γνωστά μη επανδρωμένα Bayraktar TB2, Akinci, Kizilelma κ.α. με εξαγωγές στο 1,766 δις δολάρια. Η εταιρία κάνει συνεχόμενα ρεκόρ εξαγωγών και έχει “αναστατώσει” την τουρκική αμυντική σκηνή, καθώς είναι ιδιωτική, ενώ παραδοσιακά τις μεγάλες παραγωγές και εξαγωγές έκαναν κρατικές εταιρίες, ή κρατικά ελεγχόμενες. Η εταιρία πάντως έχει δηλώσει κατά καιρούς πως το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της -πάνω από 80%- είναι από εξαγωγές, παρά τις μεγάλες πωλήσεις που κάνει στο τουρκικό κράτος.
Μάλιστα ο Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, ένα από τα 2 αδέλφια ιδιοκτήτες της εταιρίας (και γαμπρός του Ερντογάν), αποκαλύφθηκε πως το 2021 και το 2022 πλήρωσε ως ιδιώτης το μεγαλύτερο φόρο εισοδήματος στην Τουρκία! Συγκεκριμένα πλήρωσε 5,1 εκατ. δολάρια φόρο το 2021 και 18,9 εκατ. το 2022 (και για το 2023 υποθέτουμε ακόμη περισσότερα).
- Στη δεύτερη θέση εξαγωγών, ακολουθεί η κρατική Turkish Aerospace Industries (ΤΑΙ), η οποία είναι και η μεγαλύτερη αμυντική/αεροδιαστημική εταιρία της χώρας, με 864 εκατ. δολάρια. Η TAI κάνει εξαγωγές καθώς παράγει πολλά εξαρτήματα για την Boeing και την Airbus, αλλά και μετέχει σε πολλά υποσυστήματα άλλων κατασκευαστών.
- Τρίτη είναι η ΜΚΕ (κρατική επίσης) που παράγει πολλά πυρομαχικά και πυροβόλα κάθε τύπου, με 439 εκατ.
- Ακολουθεί η ΤΕΙ (TUSAS Engine Industries), η οποία έιναι θυγατρική της ΤΑΙ και παράγει αεροπορικούς κινητήρες, με 337 εκατ. δολάρια, ενταγμένη κι αυτό στον ίδιο χώρο παραγωγής αεροδιαστημικών υλικών.
- Πέμπτη είναι η BMC με 255 εκατ. δολάρια, ιδιωτική με το 49% να ανήκει στο Κατάρ. Η συγκεκριμένη παράγει τεθωρακισμένα οχήματα, όπως τα Kipri και Vuran, τα οποία έχουν αρκετή επιτυχία σε χώρες της Αφρικής, στην κεντρική Ασία και αλλού.
- Στην 6η θέση η κρατική Roketsan, με 161 εκατ. που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πυραυλικών συστημάτων στην Τουρκία και εξάγει ρουκέτες και πυρομαχικά για μη επανδρωμένα.
- 7η είναι η Ram Dis Ticaret με 160 εκατ. δολάρια. Η συγκεκριμένη είναι του ομίλου Κοτς (από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές οικογένειες της Τουρκίας) και συνδέεται με την Otokar (του ίδιου ομίλου), η οποία εξάγει τεθωρακισμένα τροχοφόρα οχήματα, με τα πιο γνωστά να είναι τα Cobra, Ural, Akrep.
- Στη θέση 8 είναι η Turkish Engine Center (TEC), η οποία είναι συνεργασία της αμερικανικής RTX (Raytheon) και της τουρκικής Turkish Technik. H τελευταία είναι εταιρία παροχής αεροπορικής συντήρησης και μέσω ΤΕC έχει συναιτεριστεί με τον μεγάλο αμερικανικό κατασκευαστή κινητήρων, Pratt & Whitney (θυγατρική της RTX) για να επισκευάζουν κινητήρες της. Το εξαγωγικό της σκορ για το 2023 ήταν 111 εκατ. δολάρια.
- Στη 9η θέση με 108 εκατ. δολάρια, είναι η κρατική Aselsan, ο μεγαλύτερος εγχώριος κατασκευαστής ηλεκτρονικών συστημάτων κάθε τύπου (ραντάρ, οπτικά, τηλεπικοινωνίες κ.ο.κ.) που εξάγει και απευθείας συστήματα της, αλλά και είναι υποκατασκευαστής άλλων εταιριών.
- Τέλος, δέκατη με 104 εκατ. είναι η Samsun Yurt Savunma, η οποία είναι πιο γνωστή από την μάρκα της, CANiK, με την οποία λανσάρει διεθνώς μια μεγάλη γκάμα από πιστόλια (και πολυβόλα), ενώ μετέχει ως υποκατασκευαστής και σε αεροδιαστημικά προγράμματα της TEI, κυρίως εκείνο του ελικοπτέρου Τ625 Gokbey.
Από τα παραπάνω βλέπουμε πως η τουρκική αμυντική βιομηχανία είναι και μεγάλη και πολύπλοκη στη δομή της, κυρίως κρατική, αλλά και με αρκετές ανερχόμενες ιδιωτικές εταιρίες που απολαμβάνουν βέβαια κρατική στήριξη σε κάθε επίπεδο. Πέρα από τις 10 “υψηλών εξαγωγών” που καταγράφονται εδώ, υπάρχουν πολλές ακόμη εκατοντάδες που δεν είναι γνωστές στην Ελλάδα, αλλά έχουν και διεθνή παρουσία, μέσω συνεργασιών, ως εργολάβοι, υποκατασκευαστές, συνεργάτες, ως τοπικά ερευνητικά κέντρα, ακόμη και ως απλό “φασόν” παραγωγής. Μια εικόνα δηλαδή τελείως διαφορετική από την δική μας εγχώρια, όπου υπάρχουν μεν κάποιες δυναμικές εταιρίες και με εξαγωγικό προορισμό, αλλά με ελάχιστη κρατική υποστήριξη και παραγγελίες. Ενώ την ίδια στιγμή κάνουμε τεράστιες αγορές εξοπλισμών, χωρίς να διασφαλίζουμε την εγχώρια συμμετοχή!
Στα 5,5 δις δολάρια οι τουρκικές αμυντικές εξαγωγές για το 2023, νέο ρεκόρ
