Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νικόλαος Παναγιωτόπουλος, παραχώρησε χθες συνέντευξη στον δημοσιογράφο Λάμπρο Καλαρρύτη στον ραδιοφωνικό σταθμό «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ 90,1», κατά τη διάρκεια της οποίας μίλησε για τα κύρια τρέχοντα εξοπλιστικά προγράμματα και τις επόμενες προτεραιότητες ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων:
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Κατά γενική ομολογία, αυτό που εκτιμάται τουλάχιστον σε εσάς, κι όχι μόνο για όσους ασχολούνται, αλλά για όσους γενικά έχουνε μία άποψη για το θέμα της Άμυνας, είναι ότι κατά τη δική σας θητεία τα Εξοπλιστικά έτρεξαν με τρόπο που κατά γενική παραδοχή δεν έχουν τρέξει παλαιότερα. Δηλαδή έγινε μια κοσμογονία πραγματικά μετά από μια δεκαπενταετία απραξίας. Έγιναν πάρα πολλά πράγματα. Έτρεξαν γρήγορα, βρέθηκε η Ελλάδα με νέα αεροσκάφη, με παραγγελία για φρεγάτες, εκκρεμούν διάφορα άλλα. Γενικά υπήρξε μια κοσμογονία και στους τρεις Κλάδους. Πάμε να ξεκινήσουμε τώρα. Υπάρχουν κάποιες εκκρεμότητες και θα δούμε τι θα γίνει από εδώ και πέρα στην πορεία. Θα ξεκινήσουμε για αυτό το οποίο έχει γίνει πολλή συζήτηση, για το θέμα των κορβετών. Τελικά η απόφαση δεν ελήφθη πριν από τις εκλογές. Εκεί σε τι φάση βρισκόμαστε;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, γενικό σχόλιο εισαγωγικό πρώτα. Αυτή ήταν η εντολή που είχα από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ο Πρωθυπουργός μου είπε, φέρε μου σχέδιο, προτεραιοποιημένο, κοστολογημένο, να ξέρουμε πόσο θα κοστίσει. Το κάναμε μαζί με την Στρατιωτική Ηγεσία. Το υπέβαλα, εγκρίθηκε, το τρέχουμε και το υλοποιούμε. Πρέπει να καλύψομε πολύ χαμένο έδαφος γιατί οι ελλείψεις πλέον είχαν αρχίσει να γίνονται κραυγαλέες και επικίνδυνα τα πράγματα, και λόγω των εντάσεων. Και σε διμερές επίπεδο με την Τουρκία, αλλά και λόγω της γεωπολιτικής ανάφλεξης με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Άρα, έπρεπε να λειτουργήσουμε με ταχύτητα, αποτελεσματικότητα, αλλά και διαφάνεια, ώστε να μην υπάρχουν σκιές που στο παρελθόν υπήρχαν κατά κόρον και να μην έχω κι εγώ πράγματα να ανησυχώ σε προσωπικό επίπεδο. Αυτό το κάναμε νομίζω αλλά το συνεχίζουμε διότι η προσπάθεια αυτή είναι διαρκής, δεν σταματά. Εμένα περισσότερο με απασχολούν αυτά που δεν έγιναν και μένει να γίνουν, παρά αυτά που δρομολογήθηκαν και υλοποιήθηκαν, που δεν είναι και λίγα όπως είπατε.
Επομένως, η απόφαση για τις κορβέτες όντως δεν έχει ληφθεί μέχρι τώρα, διότι υπάρχουν– να το πω έτσι – κάποια ερωτηματικά που αφορούν κυρίως στη δυνατότητα ναυπήγησης στην Ελλάδα. Είχαμε πει ότι αυτά τα πλοία επιπέδου σχεδόν φρεγάτας, ιδίως όσον αφορά στις δυνατότητες και τον εξοπλισμό, τα όπλα, θέλουμε να έχουμε ναυπήγησή τους σε ελληνικά ναυπηγεία. Αυτό ήταν βασικό πρόταγμα. Είναι δύο οι προτάσεις που βρίσκονται στον τελικό αν μου επιτραπεί αυτή η έκφρασης, η Γαλλική και η Ιταλική ή η Ιταλική και η Γαλλική αν προτιμάτε, για να μη δώσω καμία, την παραμικρή υπόνοια προκατάληψης υπέρ μιας ή άλλης. Είναι εξίσου ελκυστικές όσον αφορά την κάλυψη των αναγκών του Πολεμικού Ναυτικού, όμως εδώ θέλουμε να έχουμε και λύση όσον αφορά στη δυνατότητα ναυπήγησης κάποιων από αυτά σε ελληνικά ναυπηγεία
Είναι τρία συν ένα τα καράβια. “option”, την εναλλακτική. Ξέρουμε ότι το πρώτο θα ξεκινήσει να ναυπηγείται στο εξωτερικό. Διότι μέσα σε ένα χρόνο αν ακόμα λάβουμε αύριο την απόφαση που επίκειται να ληφθεί και θεωρώ ότι θα ληφθεί μέσα στο καλοκαίρι, στους επόμενους μήνες δηλαδή. Αν λοιπόν ξεκινούσαμε άμεσα δεν έχει κανένα ναυπηγείο αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να αναλάβει τόσο μεγάλο ναυπηγικό έργο. Μετά όμως από επενδύσεις που πρέπει να γίνουν και εκεί σε επίπεδα υποδομών τους, αυτό θα καταστεί δυνατό για το δεύτερο και τρίτο και ούτω καθεξής.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Άρα, συγγνώμη, άρα η μετάθεση της απόφασης είχε να κάνει με την αναμονή για την ετοιμότητα των δικών μας ναυπηγείων ή με τις προτάσεις των ενδιαφερομένων;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, οι προτάσεις βρίσκονται, έχουν κατατεθεί, έχει προκύψει συνεχής βελτίωση. Προκύπτει αυτό αν υπάρχει να το πω έτσι ανταγωνισμός και λειτουργεί. Έρχονται βελτιωμένες προτάσεις η μια μετά την άλλη και αυτό είναι κάτι που θέλουμε γιατί και οικονομικά να το πω έτσι, γίνεται συμφερότερη κάποια αγορά αλλά και περισσότερα στοιχεία προστίθενται από αυτά που ζητούν οι αρμόδιοι, δηλαδή οι άνθρωποι των Επιτελείων, ειδικά του Πολεμικού Ναυτικού.
Επομένως, όπως σας είπα, έχει να κάνει με τη δυνατότητα να έχουμε ναυπηγείο για να αναλάβει αυτό το έργο. Για να γίνει αυτό πρέπει να πραγματοποιηθούν επενδύσεις. Όπως ξέρετε ο Σκαραμαγκάς είχε επενδυτή, για την Ελευσίνα περιμένουμε την έγκριση από το αρμόδιο δικαστικό όργανο, του σχεδίου εξυγίανσης που έχει κατατεθεί εδώ και μήνες. Όταν τα έχουμε αυτά θα έχουμε και όλα τα δεδομένα στο τραπέζι μπροστά μας για να φτάσουμε και στην τελική απόφαση.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Άρα η απόφαση εντός θέρους αν εν πάση περιπτώσει επανεκλεγεί η Νέα Δημοκρατία, εκτιμάται ότι η απόφαση είναι δρομολογημένη; Έχετε καταλήξει σε ποια από τις δύο και μένει να ανακοινωθεί ή ακόμα εξετάζονται οι προτάσεις;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ασφαλώς θα παίξει ρόλο σε σχέση με αυτό που σας είπα. Δηλαδή η Ελευσίνα έχει συμβληθεί ή μάλλον έχει συνεννοηθεί με την ιταλική εταιρία για να αναλάβει εκεί τη ναυπήγηση. Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά έχουν συνεννοηθεί με τους Γάλλους, τη “Naval Group” που ναυπηγεί και τις Belh@rra τις φρεγάτες όπως στη Γαλλία αυτή τη στιγμή. Θα δούμε. Μένει αυτό πάντως να αποφασιστεί. Χθές (σ.σ.: Πέμπτη 18 Μαΐου 2023) ο Πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη, εκεί ήμουν μπροστά και τον άκουγα, έστειλε σαφές μήνυμα ότι έχουμε ακόμα αποφάσεις να πάρουμε για τα Εξοπλιστικά μας κι αυτό θα γίνει το επόμενο διάστημα χωρίς καμία απόκλιση από το πρόγραμμα και τις στοχεύσεις.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Ωραία, καλό είναι αυτό γιατί η Ελλάδα δυστυχώς έχει μια παράδοση να κάνει ένα spread στα Εξοπλιστικά μετά από κρίσεις και να τα παρατάει. Εδώ φαίνεται ότι υπάρχει ένα βάθος, μακάρι.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί υπάρχει το σχέδιο, κύριε Καλαρρύτη. Υπάρχει το σχέδιο, έχει κατατεθεί, οι ανάγκες είναι δεδομένες. Το κοστολόγιο είναι επίσης δεδομένο και δεν έχουμε παρά να τρέξουμε να το υλοποιήσουμε.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Με την προαίρεση για την τέταρτη Belharra έχει τελειώσει ή το παρατείνουμε; Τι γίνεται εκεί;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δύσκολο να βρεθεί άλλο ένα δισεκατομμύριο για μια τέταρτη Belh@rra όταν ας πούμε επίκειται η απόφαση για τρεις κορβέτες, οι οποίες θα στοιχίσουν περίπου 1,6-1,7 δισεκατομμύριο περίπου.
Σε κάθε περίπτωση η οψιόν αυτή είναι στο τραπέζι ακόμα. Εμείς έχουμε το δεδομένο των τριών. Και μάλιστα οι δύο από τις τρεις, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα αναμένεται να παραδοθούν αρχές προς τα μέσα και τέλος του 2025. Άρα σύντομα! Η ναυπήγηση αυτών των πλοίων είναι σε πολύ καλό επίπεδο σύμφωνα με τα χρονοδιαγράμματα, λίγο μπροστά από τα χρονοδιαγράμματα στη Γαλλία και έπεται συνέχεια.
Πάντως επειδή η τέταρτη Belh@rra είναι άλλο ένα δισ. στον αμυντικό προϋπολογισμό, όπως καταλαβαίνετε, αυτό πρέπει να εξευρεθεί όταν έχουμε πάρει την απόφαση να επενδύσουμε και στις κορβέτες που είναι τρία καράβια κι επομένως καλύπτεται αυτό που πάντα έλεγε και χρειάζεται το Ναυτικό, δηλαδή τα περισσότερα πλοία, ή περισσότερες πλώρες με καινούργια καράβια.
Και θυμίζω ότι στο ίδιο διάστημα δρομολογείται και ο εκσυγχρονισμός μέσης ζωής των τεσσάρων φρεγατών MEKO. Ήδη έχει ξεκινήσει ο τεχνικός διάλογος με την αρχική κατασκευάστρια εταιρεία, δηλαδή τους Γερμανούς που τις κατασκεύασαν κι αυτό θα πάρει χρόνο μέχρι να οριστικοποιηθεί. Δηλαδή τι ακριβώς θα αφορά ή θα αναβαθμίσουν ως προς τα συστήματά τους τα καράβια αυτά. Εκσυγχρονισμός μέσης ζωής για ένα καράβι που πλησιάζει τα 35 χρόνια ηλικία ακούγεται λίγο παράδοξο και οξύμωρο.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Εντάξει, έχει ξεπεράσει ναι…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αλλά κάλιο αργά παρά ποτέ.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Εκεί έχετε καταλήξει;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Χρειάζονται και αυτά, οι νεότερες φρεγάτες μας από αυτές που έχουμε μέχρι στιγμής.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Έχετε καταλήξει για τι αναβάθμιση θα γίνει;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, ο τεχνικός διάλογος που είναι μια χρονοβόρα διαδικασία γιατί πρέπει να μπει σε βάθος λεπτομέρειας και πολλά τεχνικά ζητήματα ως προς τα συστήματα, γίνεται αυτή τη στιγμή. Θα κρατήσει μερικούς μήνες, θα κρατήσει αρκετά μέχρι να έχουμε το εύρος της αναβάθμισης το οποίο ανταποκρίνεται και στον προϋπολογισμό που έχουμε σχεδιάσει γι’ αυτή την παρέμβαση. Και στο τέλος θα ξέρουμε μετά από αρκετούς μήνες τι ακριβώς θα αλλάξει στην αναβάθμιση του συστήματος σε αυτά τα πλοία.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Επειδή η Δομή Δυνάμεων προβλέπει δώδεκα φρεγάτες και έξι κορβέτες, δεκαοκτώ κύριες μονάδες επιφανείας και αυτό από ότι φαίνεται δεν υπάρχουν χρήματα να βρεθούν. Να υπενθυμίσουμε ότι η Ελλάδα συμμετέχει στην Ευρωπαϊκή Κορβέτα, European Patrol Corvette…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα που θίγετε το οποίο θα μας απασχολήσει στο μέλλον. Ήδη όπου στέκομαι και όπου βρίσκομαι σε ευρωπαϊκά φόρα με συναδέλφους έχω πει ότι το μέλλον της αμυντικής βιομηχανίας της Ευρώπης είναι η συνέργεια, οι συνέργειες μεταξύ χωρών γύρω από μεγάλα project.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Εκεί είμαστε σε πρώτη φάση με τρία πλοία;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι, εκεί έχουμε συμμετάσχει στη σχεδίαση και την υλοποίηση της λεγόμενης «ευρωπαϊκής κορβέτας» ως συμμετέχουσα χώρα, με την εμπειρία και την τεχνογνωσία που έχουμε και μεταφέρουμε στο τραπέζι και τους εταίρους μας, μαζί με άλλες χώρες που έχουν δηλώσει συμμετοχή σε αυτό το project, χώρες με βαριά ναυπηγική βιομηχανία, Γαλλία, Ιταλία και τα λοιπά.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Κατ’ αρχήν ενδιαφέρον έχουν δηλώσει έτσι;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ναι, μα είμαστε συμμετέχοντες!
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Όχι λέω κατ’ αρχήν ενδιαφέρον έχουν δηλώσει και διάφορες χώρες με το πόσα πιθανά πλοία η κάθε μία.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, εκεί πρέπει να προκύψει κάποιο αποτέλεσμα. Είναι πρόγραμμα της Διαρθρωμένης Αμυντικής Συνεργασίας, της λεγόμενης PESCO της Ε.Ε., πρέπει να βρούμε κατ’ αρχάς το πρωτογενές αποτέλεσμα, ένα σχέδιο για κάποιο πλοίο και από κει και πέρα να σχεδιάσουμε πως θα μπούνε κάποιες χώρες σε συμπαραγωγή, ώστε σε κάποια χρόνια από σήμερα, δεν υπάρχει κάτι δεδομένο σήμερα γιατί η κάθε χώρα έχει τα δικά της προϊόντα, να που Γαλλία και Ιταλία ανταγωνίζονται ας πούμε για τη δική μας κορβέτα που θα πάρουμε.
Αυτό είναι το μέλλον της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, δηλαδή μία ευρωπαϊκή κορβέτα, ένα ευρωπαϊκό μαχητικό στο μέλλον, το οποίο έχει δρόμο ακόμα για να παράξει αποτέλεσμα, ένα ευρωπαϊκό UAV, ένα ευρωπαϊκό βαρύ πυροβόλο ας πούμε ή οποιοδήποτε σύστημα μπορείτε να σκεφτείτε. Εκεί όμως πρέπει να ξεπεράσουν οι χώρες τα Κράτη-Μέλη τις ενστάσεις της δικής τους εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας που θέλουν να είναι πρώτες παντού και να πουλάνε αυτές τα προϊόντα και να αναπτύξουμε όρους συνεργασίας, συνέργειας, συμπαραγωγής. Έχω κάνει τις προτάσεις μου, έχω πει ότι κάθε χώρα έχει κάποια ατού και θα έπρεπε οι μεγάλες χώρες να αναλάβουν την ηγεσία σε κάποιο project η κάθε μια. Να είναι η Γαλλία στη φρεγάτα ας πούμε, να είναι η Ιταλία-Ισπανία στην κορβέτα, να είναι οι Γερμανοί που παράγουν συστήματα στην ξηρά για το νέο τεθωρακισμένο που θα χρησιμοποιηθεί όμως από όλη την Ευρώπη. Κι οι άλλες χώρες να μπαίνουν ως συμπαραγωγοί και εταίροι σε κάθε project απ’ αυτά.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Κατανοητό, η κάθε μία να ηγείται εκεί που έχει συγκριτικό πλεονέκτημα, κατανοητό.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να έχουμε λύση και αποτέλεσμα ως ενιαία ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία. Αυτό είναι όμως κάτι που έχει πολύ δρόμο μπροστά του.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Εντάξει εκεί είναι το μέλλον στρατηγικά. Πάμε τώρα για να προλάβουμε και τα άλλα όπλα, υποβρύχια τι κάνουμε εκεί; Κι εκεί έχουμε ανάγκες.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, σε λίγα χρόνια θα ανακύψει ανάγκη συντήρησης των υποβρυχίων μας, του εκσυγχρονισμού μέσης ζωής, που πραγματικά θα πιάσουν τη μέση ζωή τους. Εκεί αυτή τη στιγμή δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις κι εκεί θα χρειαστεί να δεσμευτούν χρήματα για το μέλλον ενδεχομένως. Προς το παρόν υλοποιείται η σύμβαση απόκτησης νέων σύγχρονων τορπιλών ξέρετε. Αυτό είναι μία λεπτομέρεια που πολλοί την παραβλέπουν. Έχουμε τα πολύ σύγχρονα και αποτελεσματικά, αποδείχθηκε αυτό και στο πεδίο το 2020, υποβρύχια και έχουν παλιάς τεχνολογίας τορπίλες, άρα απομειώνονται οι δυνατότητές τους. Προχωρήσαμε κι αυτό το πρόγραμμα, δεν ήταν και υπερβολικό από πλευράς οικονομικού βάρους, περί τα 100 εκατομμύρια στοίχισε η πρόσκτηση και αναβάθμιση περίπου 38 τορπιλών.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Με καθυστέρηση 20 ετών έγινε.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μετά από πολλά χρόνια μπορούμε να ξέρουμε ότι στα σύγχρονα υποβρύχιά μας θα έχουμε σύγχρονες με αντίστοιχες δυνατότητες βαριές.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Άρα νέα υποβρύχια ακόμα δεν εξετάζουμε…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όχι αυτή τη στιγμή δεν είναι στον αμέσως επικείμενο και επόμενο σχεδιασμό μας.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Σε σχέση με τα drones τώρα, μια και αναφερθήκατε, είδαμε και με αφορμή την DEFEA ότι στην Ελλάδα έχει αρχίσει και κινείται η αμυντική βιομηχανία και παρουσιάζονται ενδιαφέροντα σχέδια. Εκεί είστε σε επαφή, υπάρχει ενδιαφέρον, υπάρχει συνδιαμόρφωση, εν πάση περιπτώσει ανταλλαγή, σχέδιο πληροφοριών;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μα κοιτάξτε, ασφαλώς και είμαστε. Τις ανάγκες μας είτε σε συστήματα μη-επανδρωμένων, είτε σε συστήματα αναχαίτισης μη-επανδρωμένων, τις έχουμε καλυμμένες. Αλλά ασφαλώς και θα ενδιαφερόμασταν να αποκτήσουμε στο μέλλον νέα συστήματα για διάφορες δυνατότητες. Η γκάμα είναι πολύ μεγάλη, μπορεί να έχεις επιθετικά drone με οπλισμό επάνω για να πλήξουν επίγειους στόχους. Μπορεί να έχεις drone μόνο για επιτήρηση. Μπορεί να έχεις στρατηγικά drones που να καλύπτουν μεγάλη εμβέλεια ή τοπικά.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Κάποια από αυτά τα οποία βλέπουν το φως της δημοσιότητας, έχουμε τον «Αρχύτα»…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Έχουμε ασφαλώς αποτέλεσμα και στην αμυντική βιομηχανία, σας θυμίζω ότι πριν από δυο-τρεις μήνες σε μία κοινή εκδήλωση με το Υπουργείο Οικονομικών που έχει τη διαχειριστική εποπτεία της ΕΑΒ, ανακοινώθηκε μία συνέργεια όπου τέσσερα ελληνικά πανεπιστήμια με ομάδες εργασίας και καθηγητές να τις εποπτεύουν, είχαν σχεδιάσει πρωτότυπα drones, μη – επανδρωμένα οχήματα, δηλαδή, εναέρια. Κάποιοι είχαν φτάσει σε επίπεδο των πρώτων δοκιμών στον αέρα.
Και με χρηματοδότηση του Υπουργείου Οικονομικών και βοήθεια σε έμψυχο υλικό, δηλαδή στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας που λειτουργούν συμβουλευτικά και εποπτεύουν την πρόοδο των εργασιών και με τεχνικές συμβουλές, και σε συνεργασία με μια ομάδα εργασίας της ΕΑΒ γίνεται μία μεγάλη συνέργεια για την παραγωγή ελληνικού drone στην ΕΑΒ. Αυτό αυτή τη στιγμή θεωρώ ότι είναι ένα πολύ ενδιαφέρον project, θα αρχίσει να παράγει κάποια αποτελέσματα σε ένα – δύο χρόνια. Θυμίζω ότι οι Τούρκοι, που έχουν προχωρήσει στο συγκεκριμένο πεδίο, χρειάστηκαν γύρω στα 12-15 χρόνια για να έχουν τελικά αποτελέσματα. Και καλά έκαναν για να καλύψουν αυτή την ανάγκη τους και εξάγουν αυτή τη στιγμή τέτοια προϊόντα στο εξωτερικό. Αλλά και η Ελλάδα θα μπορούσε γρήγορα, πολύ πιο γρήγορα να αποκτήσει λύσεις.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Πέραν του project, το οποίο αναφέρατε, είδαμε ότι και ιδιωτικές εταιρείες παρουσίασαν σχέδια, εκτέλεσαν βολές και τα λοιπά. Εκεί υπάρχει συναντίληψη;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Μα υπάρχει μία, καταρχάς, δυνατότητα παρουσίασης στα επιτελεία. Τα επιτελεία τα κάνουν, βλέπουν το σύστημα, λαμβάνουν τις εξηγήσεις ποιες είναι οι δυνατότητές τους, πώς λειτουργεί και από εκεί και πέρα παίρνουν και αποφασίζουν.
Υπάρχουν αυτή τη στιγμή, να το πω έτσι, ελληνικά drone που έχουν αγοραστεί, τοπικής εμβέλειας περισσότερο, πιο μικρά, από τα Επιτελεία για να καλύπτουν τοπικές ανάγκες. Αλλά αυτό που έχει σημασία, ξέρετε, στην βιομηχανική παραγωγή ενός προϊόντος σαν το drone, το μη επανδρωμένο εναέριο, είναι οι απαιτήσεις και οι ανάγκες όπως αυτές προσδιορίζουν τα επιτελεία, αυτά θα πουν πού τα θέλουν, αντιστοίχως, σε θάλασσα, αέρα και ξηρά, να εναρμονίζονται και να στοιχίζονται με τις δυνατότητες που δίνει η έρευνα και το προϊόν που παράγει η βιομηχανία. Μόνο τότε αν όλα αυτά, «οι πλανήτες στοιχηθούν» που λέμε, μπορούμε να έχουμε την βιομηχανική παραγωγή ενός προϊόντος που καλύπτει τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων. Κι αυτή τη στιγμή αυτή η συζήτηση, θα έλεγα, είναι στο φουλ αναπτυγμένη.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Στο θέμα των F-16, τα Viper δρομολογήθηκαν, τα 50άρια επίσης δρομολογήθηκαν. Έχει οριστικοποιηθεί το είδος της αναβάθμισης των 50αριών;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη η αναβάθμιση των 83 “Viper”. Και ήδη βγαίνουν αεροπλάνα κάθε μήνα από την ΕΑΒ. Η αναβάθμιση των Block 50 είναι το επόμενο project. Έχει λίγη δουλειά μπροστά γιατί πάλι πρέπει να οριστούν οι τεχνικές προδιαγραφές, οι τεχνικοί όροι, τι ακριβώς δηλαδή θα αναβαθμιστεί, τι θα μπει ακριβώς, καινούριο ή μεταχειρισμένο από αυτά που τώρα γίνονται “Viper” τα Block 50 και πού θα γίνει αυτή η αναβάθμιση. Έχει προκριθεί η βάση Πολεμικής Αεροπορίας στην Αγχίαλο, εκεί απ’ όπου επιχειρούν τα Block 50, για λόγους, να το πω έτσι, εγγύτητας της αναβάθμισης που θα γίνει επί τόπου. Η συζήτηση πρέπει να προχωρήσει αρκετά, έχουμε μέλλον σε αυτό, αλλά προς το παρόν έχουμε, να το πω έτσι, πολλά να κάνουμε με τα “Viper” που βγαίνουν μήνα με το μήνα.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Άρα τα 50άρια τι ορίζοντα βλέπετε να καταλήγουμε σε αποφάσεις;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, να σας πω κάτι; Δεν μπορούμε να τα βάλουμε όλα μέσα στα υπόστεγα για να τα αναβαθμίσουμε γιατί θα χρειαστεί να είναι και κάνα δύο F-16 έξω και να επιχειρούν δεδομένων των προκλήσεων.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Όχι, λέω, στην οριστικοποίηση για τις προδιαγραφές λέω.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Άρα δεν θα γίνουν ταυτόχρονα όλα αυτά. Θα εξελίσσεται και θα τελειώνει η αναβάθμιση των 83 “Viper” και μετά θα πάμε σιγά-σιγά στα Block 50. Ξέρετε, πρέπει να έχουμε και αεροπλάνα διαθέσιμα.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Να πετάνε, σωστά. Με τα 30άρια τελικά….
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Αυτό δηλαδή το λένε οι άνθρωποι της Πολεμικής Αεροπορίας. Αν τα βάλουμε όλα ταυτοχρόνως να συντηρήσουμε ποια θα βγαίνουν στο να αναχαιτίζουν ή να διασφαλίζουν την εδαφική κυριαρχία στον αέρα όλο αυτό το διάστημα;
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Με τα 30άρια;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Τα 30άρια, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ακόμα. Κοιτάξτε, να σας πω κάτι; Σας έχουμε κακομάθει λίγο. Αφήστε να τα πιάσουμε ένα, ένα. Δηλαδή τώρα μου πήρατε όλη την Πολεμική Αεροπορία…
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Αλλά ξέρετε, μετά από 15 χρόνια τώρα που βλέπουμε κίνηση…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Και χρήματα χρειάζονται και προτεραιοποίηση χρειάζεται και πολύ εργασία χρειάζεται.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Βέβαια. Σωστό είναι αυτό.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Δηλαδή, να αφήσουμε και κανέναν άλλο να κάνει τίποτα ενδεχομένως…
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Όχι, τίποτα για το μέλλον. Ό,τι μπορούμε τώρα. Να ρωτήσω τώρα, με το θέμα, με το θέμα των Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης και λοιπά, Lynx, Bradley και λοιπά. Εκεί που είμαστε;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, μελετάμε πρώτα. Εγώ και τα Επιτελεία έχουμε την άποψη ότι μια από τις βασικές ανάγκες για τον στρατό ξηράς, γιατί κάναμε πολλά για την Πολεμική Αεροπορία, τα περισσότερα. Παίρνουμε αποφάσεις για το Πολεμικό Ναυτικό. Και ο Στρατός ξηράς έχει τις ανάγκες του, θέλει το μεγάλο του πρόγραμμα, αν θέλετε.
Λοιπόν, το μεγάλο πρόγραμμα αυτό ίσως θα μπορούσε να είναι η απόκτηση του νέου Τεθωρακισμένου Οχήματος Μάχης. Η Ουκρανία διδάσκει ότι τα πιο προηγμένα τεθωρακισμένα, χωρίς την συνοδεία και την υποστήριξη και την προστασία που προσφέρουν τα Τεθωρακισμένα Οχήματα Μάχης, δηλαδή, τα οχήματα που πάνε μαζί με τα, με τα άρματα μάχης. Έχουνε στρατιωτικό προσωπικό, μεταφέρουν στρατιώτες εκκαθαρίζουν, αυτή είναι η αποστολή τους, τους θύλακες αντιαρματικών στοιχείων που απειλούν και σκοτώνουν, εντός εισαγωγικών, τα άρματα, είναι απαραίτητη συνθήκη. Και αυτό διδάσκει η Ουκρανία. Δεν το βγάζω από το μυαλό μου. Το ξέρουν καλύτερα οι επιτελείς…
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Άρα εκεί που είμαστε; Υπάρχει συζήτηση με τους Γερμανούς για τα Lynx;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εκεί, λοιπόν, εκεί, λοιπόν, υπάρχει μια συζήτηση με τους Γερμανούς σε εξέλιξη.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Και με τους Αμερικανούς για τα…
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Υπάρχει πρόταση με τους Αμερικανούς. Θεωρώ ότι οι αποφάσεις αυτές είναι στην επόμενη δεσμίδα αποφάσεων που θα ληφθούν, ίσως και μέσα στο 2023, για να δούμε πως πάμε να καλύψουμε και αυτή την ανάγκη.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Στον Στρατό υπάρχει ενδιαφέρον και για ελικόπτερα; Σωστά;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, ο στόλος των μεταφορικών ελικοπτέρων, των μεταγωγικών ελικοπτέρων πάντα θα είναι ένα μεγάλο ζητούμενο για τον στρατό, ιδίως λόγω της γεωγραφίας της Ελλάδας, ανάγκη να υποστηριχθούν τα νησιά, αλλά και λόγω των συχνών απαιτήσεων των επιχειρήσεων σήμερα. Αεραποστολές έρευνας- διάσωσης. Είδαμε τι έγινε στο Σουδάν. Χρειάζεσαι μεταγωγικά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Εκεί οι απαιτήσεις επίσης είναι δεδομένες. Έχουμε ήδη μπει σε μια συζήτηση για τα Black Hawk.
Για μένα πρέπει να διευρύνουμε και τις δυνατότητες υποστήριξης των “Chinook” που διαθέτουμε, ίσως ψάχνοντας και προς τα έξω, πέρα από τις δυνατότητες της Αεροπορίας Στρατού, δηλαδή. Είναι ένα μεγάλο ζητούμενο. Αυτή είναι άλλη μια από τις αποφάσεις που θα μας απασχολήσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΛΑΡΡΥΤΗΣ: Και κάτι τελευταίο, γιατί απλά με πιέζει ο χρόνος γιατί θέλω να συνδεθούμε κάποια στιγμή, πρέπει να συνδεθούμε με το κέντρο. Με το θέμα της αναβάθμισης των MLRS, πολλαπλών εκτοξευτών γενικά με το θέμα του Πυροβολικού;
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Και αυτό, και αυτό. Σας βλέπω ιδιαίτερα ενημερωμένο. Η αναβάθμιση των MLRS, άλλο ένα στοιχείο των Ενόπλων Δυνάμεων που φαίνεται ιδιαίτερα χρήσιμο, όπως προκύπτει από τα διδάγματα του πολέμου της Ουκρανίας. Σε εμβέλεια, δηλαδή, περισσότερο των βλημάτων αλλά και σε μεγαλύτερο εκσυγχρονισμό και καλύτερο. Άρα ακρίβεια βολής και στόχευσης του συστήματος, είναι επίσης το άλλο μεγάλο πρόγραμμα που νομίζω έχει ανάγκη το Πυροβολικό και ο Στρατός ξηράς κατ’ επέκταση.
Επομένως, ΤΟΜΑ, αναβάθμιση των MLRS και στόλος μεταγωγικών-μεταφορικών ελικοπτέρων, είναι τα τρία μεγάλα προγράμματα που αφορούν στον Στρατό και θα μας απασχολήσουν αμέσως το επόμενο χρονικό διάστημα. Και κάτι να πω, μια που τελειώνει και ο χρόνος. Κοιτάξτε, καλά τα Εξοπλιστικά αλλά έχει σημασία να, να φροντίζεις και το προσωπικό. Το προσωπικό, βέβαια, νοιώθει ανάταση ηθικού όταν βλέπει ότι στηρίζεται από την Πολιτεία και εξοπλίζεται με τα καλύτερα μέσα για να εκτελεί την αποστολή του. Χρειάζονται, όμως, και άλλες πρόνοιες. Ίσως η πιο κομβική πρόνοια που είναι υπό σχεδίαση αυτή την στιγμή από τα Επιτελεία και κάποια στιγμή μέσα στο 2023 θα οδηγηθεί προς το Υπουργείο Οικονομικών για να γίνει σχετική συζήτηση, είναι το νέο μισθολόγιο των Ενόπλων Δυνάμεων. Για να αποκατασταθούν και οι αδικίες, αν θέλετε, από τις περικοπές προηγούμενων ετών που επηρέασαν περισσότερο τα στελέχη. Νομίζω ότι έφτασε η ώρα να γίνει και αυτή η κουβέντα. Τα Επιτελεία κάνουν την δουλειά τους και σύντομα σε θέση να πούμε περισσότερα και γι’ αυτό.
