Με τη συνεργασία των Joris Van Boven και Alex Van Noije. Επιπλέον στοιχεία Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης, αναδημοσίευση από την “ΠΤΗΣΗ”, τεύχος 31, Δεκέμβριος 2022
Ήταν στις 17 Ιουνίου 2022 όταν το ολλανδικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε την επιλογή του Embraer C-390 Millenium ως αντικαταστάτη των τεσσάρων Hercules της Βασιλικής Ολλανδικής Αεροπορίας (KLu, Koninklijke Luchtmacht). Το γεγονός, αν και δεν αποτέλεσε έκπληξη, καθώς οι σχετικές πληροφορίες υπήρχαν ήδη από την αρχή της περασμένης άνοιξης, προκάλεσε αίσθηση, τόσο διότι το βραζιλιάνικο μεταγωγικό υποσκέλισε το C-130J Super Hercules της Lockheed Martin όσο όμως κυρίως για τους λόγους που αυτό συνέβη.
Η KLu σκόπευε να εκκινήσει την αντικατάσταση των C-130H προς τα μέσα της τρέχουσας δεκαετίας, έχοντας αρχικά ολισθήσει το αρχικό χρονοδιάγραμμα που αναφερόταν στην περίοδο 2022-2023. Ανάμεσα στους απαράβατους όρους της προμήθειας ήταν ότι το αεροπλάνο έπρεπε:
- Να είναι ήδη σε παραγωγή και όχι σε εξέλιξη
- Να έχει μεταφορική ικανότητα 60 αλεξιπτωτιστών
- Να διαθέτει ράμπα για τη φόρτωση οχημάτων και παλετών με ικανότητα ρίψης με αλεξίπτωτο
- Να έχει εμβέλεια 2.000 ναυτικών μιλίων
- Να μπορεί να επιχειρεί από πρόχειρους και μη προετοιμασμένους διαδρόμους με ικανότητα βραχείας προσαπογείωσης
- Να διαθέτει ή να μπορεί να τοποθετηθεί εξοπλισμός ασφαλών επικοινωνιών και ολοκληρωμένο σύστημα αυτοπροστασίας
- Να είναι πολλαπλών ρόλων, περιλαμβανομένης και της ικανότητας για επιχειρήσεις MEDEVAC/CASEVAC με δυνατότητα παροχής ιατρικής φροντίδας εν πτήσει.
Στη μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία εποχή όμως, το ολλανδικό υπουργείο Άμυνας επανεξέτασε τις ανάγκες τακτικών μεταφορών, ενώ, όπως αναφέρεται, στο κάδρο της επαναξιολόγησης μπήκε και η εμπειρία από την απομάκρυνση αμάχων από το Αφγανιστάν και των ελλείψεων κατάλληλων μέσων που εμφανίστηκαν σε εκείνη την κρίση. Η τελευταία φαίνεται ότι υπαγόρευσε στην KLu ένα αεροσκάφος που θα μπορούσε να γεφυρώσει τις τακτικές με τις στρατηγικές μεταφορές στο κατώτερο σκέλος τους, ενώ το ανώτερο σκέλος των τελευταίων καλύπτεται και από τον ευρωπαϊκό στόλο των A330MRTT. Επιπλέον, οι ανάγκες ωρών πτήσης ετησίως αναφέρονταν πλέον στο εύρος των 2.400-4.000, αρκετά αυξημένες απ’ ό,τι στην αρχική εκτίμηση, με βάση τον στόλο των C-130H.
Αν και στη διάρκεια της διαδικασίας επιλογής είχαν υπάρξει διάφορες πληροφορίες για τις πιθανές συμμετοχές, τελικά, μετά την ανακοίνωση της επιλογής του βραζιλιάνικου αεροσκάφους, αποκαλύφθηκε ότι η αξιολόγηση αφορούσε μόνο δύο υποψηφιότητες: το C-130J και το C-390M. Έγινε επίσης γνωστό ότι το Millenium ήταν το μόνο από τα δύο που ικανοποιούσε όλους τους απαράβατους όρους αλλά και άλλες προϋποθέσεις, όπως τα (πιεστικά) χρονοδιαγράμματα της KLu. Εξαίρεση αποτελούσε ο εξοπλισμός αυτοπροστασίας και ασφαλών επικοινωνιών, που όντας ΝΑΤΟϊκών προδιαγραφών (περιλαμβανομένων και ειδικών ολλανδικών απαιτήσεων), θα πρέπει να τοποθετηθεί, να πιστοποιηθεί και να γίνει αποδεκτός σε ξεχωριστό πρόγραμμα.
Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον ζήτημα αναφορικά με την ολλανδική αξιολόγηση ήταν ότι -σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία που αποδέσμευσε το υπουργείο Άμυνας- το C-390 θα προσφέρει υψηλότερη διαθεσιμότητα και θα μπορεί να πετά περισσότερες ώρες ετησίως για τον ίδιο αριθμό αεροσκαφών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ανατροπή της κατάστασης ανάμεσα στους δυο «μονομάχους» συνέβη μετά την αναδιαμόρφωση των απαιτήσεων στην επαύριον της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Όταν οι ολλανδικές ανάγκες για περισσότερες ώρες πτήσης κατ’ έτος αυξήθηκαν, το C-390 μπορούσε να ικανοποιήσει την απαίτηση για 2.400 ώρες τον χρόνο με τέσσερα αεροπλάνα και τις 4.000 ώρες με πέντε αεροπλάνα, ενώ με το C-130J χρειάζονταν τουλάχιστον πέντε αεροπλάνα, τα οποία όμως δεν μπορούσαν να ικανοποιήσουν την απαίτηση των τεσσάρων χιλιάδων ωρών (απαιτείτο και έκτο αεροσκάφος).
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, η Ολλανδία θα παραγγείλει πέντε C-390 με προαίρεση για ένα έκτο, έναν πλήρη εξομοιωτή πτήσης και έναν προσομοιωτή καμπίνας μεταφοράς φορτίου, με προοπτική αντικατάστασης των C-130H από το 2026. Επιπλέον η KLu στοχεύει στο να αξιοποιήσει τα Millenium μέσα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής διοίκησης EATC (European Air Transport Command), η οποία ως γνωστόν συγκεντρώνει τα αεροπλάνα μεταφορών και εναέριου ανεφοδιασμού αριθμού ευρωπαϊκών χωρών σε έναν ενοποιημένο στόλο και διαθέτει τις υπηρεσίες τους από κοινού στις χώρες-μέλη ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Σε μια εξέλιξη-ορόσημο αναφορικά με την ολλανδική προμήθεια C-390 που προαναφέρθηκε, το Millennium «PT-ZNG», το οποίο αποτελεί αεροσκάφος επιδείξεων της κατασκευάστριας εταιρείας, πραγματοποίησε ευρωπαϊκή περιοδεία σε σειρά χωρών της περιοχής. Πέταξε αρχικά στο Faro της Πορτογαλίας, όπου έγινε ο ευρωπαϊκός εορτασμός των 200 χρόνων της ανεξαρτησίας της Βραζιλίας, και στη συνέχεια συμμετείχε στο airshow Air Power στο Zeltweg της Αυστρίας και έκανε μια εντυπωσιακή εμφάνιση. Στις αρχές Σεπτεμβρίου πραγματοποίησε επίσκεψη στην αεροπορική βάση Tampere/Pirkkala βόρεια του Ελσίνκι, στην οποία βρίσκεται η Διοίκηση Αερομεταφορών (Satakunnan Lennosto) της Φινλανδικής Αεροπορίας, όπου το διάστημα 8 και 9 Σεπτεμβρίου πέταξε αρκετές φορές σε επιδείξεις στους επιτελείς της, δεδομένου του ενδιαφέροντος για την προμήθεια νέου μεταγωγικού αεροσκάφους από τη χώρα του ευρωπαϊκού Βορρά. Στην επιστροφή του στη Βραζιλία το «PT-ZNG» προσγειώθηκε στην αεροπορική βάση Εindhoven και στις 12 Σεπτεμβρίου έκανε και εκεί πτήση γνωριμίας με επιβαίνοντες Ολλανδούς αξιωματικούς, περιλαμβανομένου του αρχηγού της KLu, Αντιπτεράρχου Dennis Luyt.
