Μετά από πολύωρο παρασκηνιακό «παζάρι», ένταση και γαλλογερμανικές κόντρες, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησαν σήμερα να καταρτιστεί «οδικός χάρτης» και να τεθούν σε εφαρμογή τις επόμενες εβδομάδες μέτρα για να περιοριστεί η ανάφλεξη των τιμών της ενέργειας, ενώ βρήκαν και «χρυσή τομή» για το ακανθώδες ζήτημα του πλαφόν στο φυσικό αέριο.
Tην ικανοποίησή της για την ευρωπαϊκή συμφωνία στο ενεργειακό, με την οποία αποφασίστηκαν «μέτρα περιορισμού των τιμών της ενέργειας», εξέφρασε η Αθήνα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία προκάλεσαν ραγδαία άνοδο των τιμών του πετρελαίου, του αερίου, του ηλεκτρισμού. Μολαταύτα, από τον Φεβρουάριο, η Ευρώπη αντιδρά με βραδύτητα, καθώς τη βαραίνουν οι αποκλίσεις των συμφερόντων των χωρών μελών της.
Μολονότι έπειτα από σκληρές συνομιλίες, η ΕΕ επιδίωξε να προβάλει την ενότητά της, πολλά από τα σημεία στο κείμενο των συμπερασμάτων μένει να αποσαφηνιστούν κι οι διαπραγματεύσεις των επόμενων εβδομάδων αναγγέλλονται δύσκολες.
«Έχουμε πλέον πολύ καλό οδικό χάρτη», διαβεβαίωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ενώ ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μίλησε περί «συμφωνίας για πακέτο μέτρων», που όμως μένει ακόμη να ξεκαθαρίσουν οι λεπτομέρειές τους.
Ωστόσο ο Γερμανός καγκελάριος ξεκαθάρισε ότι εάν οι υπουργοί Ενέργειας δεν μπορέσουν να συνεννοηθούν για την τελική εκδοχή του σχεδίου, θα χρειαστεί νέα Σύνοδος Κορυφής για το ζήτημα.
Κατά τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, οι μηχανισμοί που περιγράφονται στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή «τέλη Οκτωβρίου, αρχές Νοεμβρίου». Θεωρεί πως οι ηγέτες «έστειλαν με πολύ σαφή τρόπο σήμερα μήνυμα στις αγορές για την αποφασιστικότητά (τους) και την ενότητά (τους)».
«Μήνυμα στις αγορές»
Όπως αναφέρεται στο κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που δημοσιοποιήθηκε μετά την ολοκλήρωση της πρώτης ημέρας της Συνόδου Κορυφής, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ζητούν από την Κομισιόν να τους υποβάλει, «επειγόντως», «συγκεκριμένες αποφάσεις» για μέτρα, συμπεριλαμβανομένων παρεμβάσεων για την αποτροπή της «μεταβλητότητας» των τιμών του αερίου.
Οι 27 συμφώνησαν να γίνουν αγορές αερίου από κοινού, σε επίπεδο ΕΕ, με το σκεπτικό πως θα είναι «εθελοντικές», αλλά θα καλύπτουν τουλάχιστον το «υποχρεωτικό» επίπεδο του 15% των στόχων πλήρωσης των αποθηκευτικών υποδομών της ΕΕ ενόψει του χειμώνα του 2023.
Κάλεσαν ακόμη να «επιταχυνθούν οι διαπραγματεύσεις» με «αξιόπιστους» προμηθευτές, όπως η Νορβηγία και οι ΗΠΑ, ώστε οι χώρες-μέλη «να επωφεληθούν από το οικονομικό βάρος της ΕΕ» αθροιστικά αντί να ανταγωνίζονται στην παγκόσμια αγορά, με κίνδυνο να ανεβάσουν τον πυρετό στις αγορές.
Εκτός από ένα μέτρο για τον καθορισμό των τιμών χονδρικής στο λεγόμενο «χρηματιστήριο αερίου», οι ηγέτες ζητούν επίσης συγκεκριμένο σχέδιο για έναν «προσωρινό» μηχανισμό ώστε να επιβληθεί πλαφόν στην τιμή του αερίου που χρησιμοποιείται για να παράγεται ηλεκτρισμός — μέτρο που ήδη εφαρμόζεται στην Ισπανία και στην Πορτογαλία και η Γαλλία ζητούσε να επεκταθεί σε όλη την ΕΕ.
Όμως —παραχώρηση για να εξασφαλιστεί η συναίνεση της Γερμανίας—, ο μηχανισμός αυτός θα συνοδεύεται από εγγυήσεις «αποφυγής κάθε αυξημένης κατανάλωσης αερίου». Θα πρέπει επίσης να αποτραπεί κάθε ενδεχόμενο η ΕΕ να επιδοτεί τον ηλεκτρισμό που εξάγεται σε γειτονικές της χώρες (Νορβηγία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία…)
Μακρόν – Σολτς, κατευνασμός μετά τις «ξιφομαχίες»
Ερωτηθείς για «το γαλλογερμανικό άξονα», τον κινητήρα της ευρωπαϊκής συνεργασίας που μοιάζει να έχει υποστεί βλάβη, ο κ. Μακρόν είπε πως το τετ-α-τετ που είχαν κατά τη διάρκεια της συνόδου με τον Γερμανό καγκελάριο επέτρεψε να «ξεκαθαριστούν πολλά πράγματα».
Μερικές ώρες νωρίτερα, εκτιμούσε πως το Βερολίνο ακολουθούσε «απομονωτική» πορεία, μοιάζοντας να επιρρίπτει στη γερμανική κυβέρνηση ευθύνες για τις δυσκολίες της ΕΕ.
«Νομίζω πως δεν είναι καλή, ούτε για τη Γερμανία, ούτε για την Ευρώπη, η απομόνωση» του Βερολίνου, τόνισε. «Ο δικός μας ρόλος είναι να κάνουμε τα πάντα ώστε να υπάρχει ευρωπαϊκή ενότητα και η Γερμανία να είναι μέρος της», πρόσθεσε.
«Είναι πολύ καθαρό ότι η Γερμανία πάντα ενεργεί με πολύ αλληλέγγυο τρόπο», αντέτεινε ο Όλαφ Σολτς.
Ο Γερμανός καγκελάριος κατηγορήθηκε για «εγωιστική» συμπεριφορά όταν ανακοίνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου σχέδιο στήριξης με 200 δις ευρώ της γερμανικής οικονομίας, χωρίς κανέναν συντονισμό με τους ευρωπαίους εταίρους του.
Επίσης χωρίς συντονισμό με το Βερολίνο, το Παρίσι ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ότι θα κατασκευαστεί νέα υποδομή, έπειτα από χρόνια που το σχέδιο παρέμενε καθηλωμένο: Γαλλία, Ισπανία και Πορτογαλία συμφώνησαν να αντικατασταθεί το σχέδιο για τον αγωγό MidCat από υποθαλάσσιο αγωγό, που θα συνδέει τη Βαρκελόνη με τη Μασσαλία και θα μεταφέρει αέριο και μεταγενέστερα υδρογόνο.
Υπέρ του έργου MidCat, που ξεκίνησε το 2003, τάσσονταν η Λισαβόνα, η Μαδρίτη και το Βερολίνο, αλλά συναντούσε αντίσταση στη Γαλλία. Σκοπός ήταν να συνδέσει τα δίκτυα αερίου της Γαλλίας και της Ισπανίας με αγωγό 190 χιλιομέτρων.
Μέσα στη νύχτα, έπειτα από κάπου 12 ώρες διαπραγματεύσεων των 27, Εμανουέλ Μακρόν και Όλαφ Σολτς έδειξαν διάθεση κατευνασμού, με τον Γερμανό καγκελάριο να μιλά περί «έντονης και καρποφόρας» σχέσης. Οι δύο ηγέτες έχουν δώσει ραντεβού την Τετάρτη στο Παρίσι.
