Η διαστημική Ευρώπη κινείται με νέες ταχύτητες με τις γεωπολιτικές εξελίξεις του 2022 να επηρεάζουν και τα κράτη μέλη της αλλά και την Ελλάδα όπως φάνηκε από τις συζητήσεις και τις ανακοινώσεις που έγιναν στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Διαστήματος 2022 στην Πράγα και στο πλαίσιο της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Εξελίξεις στις οποίες η χώρα μας διεκδικεί κεντρικό ρόλο.
“Μετά τις 24 Φεβρουαρίου αυτό που έγινε πασιφανές όχι μόνο σε υπηρεσίες της ΕΕ αλλά πλέον και στον απλό πολίτη, είναι ότι οι επικοινωνίες και ειδικότερα οι ασφαλείς τηλεπικοινωνίες, είναι το νευρικό σύστημα ενός κράτους. Εάν δεν έχουμε τη δυνατότητα να ελέγχουμε τις δικές μας τηλεπικοινωνίες, είτε τις εθνικές, είτε της ΕΕ τότε θα πρέπει να αποδεχθούμε και τα ενδεχόμενα ρίσκα.
Το έργο των ελληνικών μικροδορυφόρων που είναι ασφαλείς τηλεπικοινωνίες και πηγαίνει χέρι-χέρι με το έργο του Επιτρόπου Τιερί Μπρετόν για ασφαλείς τηλεπικοινωνίες στην Ευρώπη, μας διευκόλυνε στο να προχωρήσουμε σε αυτό τον σχεδιασμό γιατί η ανάγκη που κάποιο κομμάτι της Ελλάδας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών βλέπανε, έχει αυξηθεί ραγδαία” (σ.σ ανάμεσα στα κράτη της ΕΕ) δήλωσε στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, “Πρακτορείο 104.9FM” o Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων Αθανάσιος Στάβερης- Πολυκαλάς. “Επιβεβαιώνεται πως έχουμε (σ.σ ως χώρα) κινηθεί με τον σωστό τρόπο. Θα πρέπει να δούμε αυτή την τρομακτική πολεμική κρίση πως θα μπορέσουμε ως Ελλάδα και ΕΕ – και η EUSPA παίζει πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτό – να θωρακίσουμε τις υποδομές μας. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε “, τόνισε ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων.
Το πρόγραμμα των ελληνικών μικροδορυφόρων και η συνεισφορά τους στην επερχόμενη πρωτοβουλία Μπρετόν
Πρόκειται για μια επένδυση στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης της τάξης των 200 εκατομμυρίων ευρώ και με project manager την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος. “Το σύστημα των Ελληνικών μικροδορυφόρων θέλουμε να συνδέεται με το GOVSATCOM γιατί μιλάμε για ένα σμήνος μικροδορυφόρων στο πλαίσιο των ασφαλών υπηρεσιών και άρα έρχεται να προστεθεί στο ήδη υπάρχον σύστημα της Ελλάδας και να το βελτιώσει περαιτέρω. Κοιτάζουμε όμως όχι μόνο τις σημερινές μας ανάγκες αλλά και το μέλλον.
Στο μέλλον η κρυπτογράφηση θα γίνεται με κβαντικά κλειδιά που στη θεωρία δεν ‘σπάνε’. Έχουμε λοιπόν εντάξει μέσα σε αυτό το έργο και ένα κομμάτι που έχει ξεπεράσει το στάδιο του πειράματος, την ανταλλαγή κβαντικών κλειδιών. H Ελλάδα είναι μέλος του EuroQCI (European Quantum Communication Infrastructure) με δικό της κονσόρτσιουμ που είναι ελληνικά πανεπιστήμια, οργανισμοί, εταιρίες οι οποίες θα δουλέψουν ώστε να μας δώσουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επόμενες γενιές κρυπτογράφησης” εξήγησε ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Εξήγησε μάλιστα πως ως χώρα έχουμε ήδη έτοιμους για αυτό τρεις σταθμούς οπτικής βάσης (τηλεσκόπια) και το πρώτο, στον Χελμό. “Δοκιμάσαμε επιτυχώς με μεταφορά δεδομένων με οπτικό λίνκ/λέιζερ από δορυφόρο με πολύ μεγάλη επιτυχία. Η Ελλάδα πάει μπροστά γοργά με σταθερά βήματα, όλα κομμάτια ενός μεγαλύτερου σχεδίου”, τόνισε.
Ο κ Στάβερης-Πολυκαλάς εξήγησε μάλιστα πως ένα άλλο κομμάτι που θέλουμε να πετύχουμε ως χώρα σε συνεννόηση με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Τιερί Μπρετόν είναι το ελληνικό σύστημα να μπορέσει να γίνει πιλοτικό του ευρωπαϊκού συστήματος. “Θέλουμε σε κάθε περίπτωση το ελληνικό σύστημα (σ.σ μικροδορυφόρων) πέραν των εθνικών αναγκών που θα εξυπηρετεί να μπορεί να είναι και διαλειτουργικό με το ευρωπαϊκό σύστημα που θα φτιαχτεί. Να μπορέσουμε να είμαστε ένα κύριο κομμάτι μέσα στο ευρωπαϊκό σύστημα ασφαλών τηλεπικοινωνιών”, τόνισε.
Γιατί η Ελλάδα είναι η καταλληλότερη χώρα να φιλοξενήσει τις επίγειες υποδομές του συστήματος
Κρίσιμη είναι όμως και η τεχνολογία που διαθέτει η χώρα στον τομέα των ασφαλών κυβερνητικών επικοινωνιών. “Φέτος το καλοκαίρι είδαμε και τη χρήση που μπορούν να έχουν τα κυβερνητικά δορυφορικά συστήματα, το GOVSATCOM σε αποστολές Έρευνας και Διάσωσης με έναν χρήστη σε σκάφος μέσα στη θάλασσα να ειδοποιεί κατά τη διάρκεια άσκησης μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης και μέσα σε 58 δευτερόλεπτα να ειδοποιούνται οι Λιμενικές Αρχές για το ακριβές στίγμα του συμβάντος. Είναι υπηρεσίες που λειτουργούν μέσα από ευρωπαϊκά διαστημικά συστήματα και η Ελλάδα μπαίνει πλέον δυναμικά και σε ότι αφορά την Ασφάλεια και την Άμυνα της χώρας και σε ότι αφορά τα επόμενα επιχειρηματικά βήματα”, εξήγησε ο Γενικός Γραμματέας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων.
“Η Ελλάδα – αν και πολλοί δεν το γνωρίζουν – διαθέτει σε λειτουργία ένα δίκτυο κυβερνητικών δορυφορικών επικοινωνιών που διασυνδέει τα κέντρα αποφάσεων της χώρας με σκοπό την απρόσκοπτη δυνατότητα επικοινωνίας των κρίσιμων κρατικών υπηρεσιών ακόμα και σε περιόδους κρίσης. Είναι το κυβερνητικό, δορυφορικό σύστημα επικοινωνιών που ελέγχεται εξ’ ολοκλήρου από τον Hellas Sat που είναι ο εθνικός μας πάροχος και από το 2019 είναι επιχειρησιακό. Χρησιμοποιείται στο πλαίσιο της ασφάλειας και της άμυνας, υπάρχει κυβερνητικό δορυφορικό τηλέφωνο στο γραφείο του πρωθυπουργού, σε γραφεία υπουργών, γενικών γραμματέων, το χρησιμοποιούν οι πρεσβείες της Ελλάδας στην Ευρώπη όπως και η Πολιτική Προστασία μεταξύ άλλων”, εξήγησε ο κ. Στάβερης-Πολυκαλάς.
Την ίδια ώρα όμως η Ελλάδα είναι μια από τις περιορισμένες σε αριθμό χώρες της ΕΕ που έχουν τέτοιο σύστημα δικό τους, λειτουργικό. Σε ένα τέτοιο σύστημα οι προδιαγραφές ασφάλειας είναι πολύ υψηλές και αυτό μας βάζει σε μια κούρσα κρατικών δορυφορικών υπηρεσιών. “Πέρα από αυτό, το εθνικό μας κομμάτι, αυτό που θέλουμε να πετύχουμε είναι να δίνουμε υπηρεσίες και στα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ έτσι ώστε να μπορέσουμε να πωλούμε τη δική μας τεχνογνωσία καθώς έχει εκεί τεχνογνωσία.
Βασιζόμαστε στη δουλειά που έχει γίνει μέχρι σήμερα αλλά και εξαιρετικά στελέχη που υπάρχουν στην Ελλάδα. Εκτιμώ πως μέσα στο 2023 θα έχουμε μια εικόνα για το ποιες χώρες θα είναι οι εν δυνάμει “πωλητές” αυτής της υπηρεσίας. Η Ελλάδα λόγω των επιχειρησιακών ικανοτήτων που έχει και γνωρίζουν όλοι στην ΕΕ πλασάρεται ( σ.σ για να αποτελέσει πυλώνα του EU GOVSATCOM )” τόνισε ο κ. Στάβερης-Πολυκαλάς.
Σε ότι αφορά τις ενδεχόμενες νέες θέσεις εργασίας μάλιστα, όταν θα χρειαστεί να έρθει ένα τέτοιο σύστημα το οποίο θα στεγαστεί σε ελληνικούς ασφαλείς χώρους, “αυτό δημιουργεί και ένα οικοσύστημα ανθρώπων οι οποίοι θα πρέπει να γνωρίζουν τι είναι οι δορυφορικές υπηρεσίες, πως μπορούμε να φτιάξουμε έξτρα υπηρεσίες πάνω στα υπάρχοντα asset που έχουμε” εξήγησε και περιέγραψε πως με μια τέτοια εξέλιξη η Ελλάδα μπαίνει σε ένα χώρο, και επιχειρηματικό, στον οποίο μέχρι πρότινος δεν ήταν, με τη χώρα να είναι στο κέντρο τέτοιων υπηρεσιών ανοίγουν και άλλα παράθυρα για τους εξειδικευμένους επαγγελματίες, θέσεις εργασίας καλά αμειβόμενες.
Αναβάθμιση του «EGNOS » στην Ελλάδα
Η Ελλάδα συμβάλλει στην περαιτέρω αναβάθμιση του Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ μέσα από πολλές ευρωπαϊκές συνεργασίες και, όπως και άλλα κράτη μέλη, φιλοξενεί εγκαταστάσεις του Διαστημικού Προγράμματος της ΕΕ. Στις 5 Οκτωβρίου 2022 ο Διοικητής της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) Γεώργιος Δριτσάκος και ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Οργανισμού της ΕΕ για το Διαστημικό Πρόγραμμα (EUSPA), Rodrigo da Costa μετά από διαβουλεύσεις που έγιναν ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, Αθανάσιου Στάβερη-Πολυκαλά συμφώνησαν την αναβάθμιση των επίγειων υποδομών του δορυφορικού συστήματος EGNOS στον Υμηττό.
Η European Geostationary Navigation Overlay Service, ή εν συντομία EGNOS, είναι το περιφερειακό δορυφορικό σύστημα της Ευρώπης (SBAS). Τα SBAS χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση της απόδοσης παγκόσμιων δορυφορικών συστημάτων πλοήγησης, όπως το GPS. Για να επιτευχθεί αυτό, το EGNOS χρησιμοποιεί ένα σύνολο γεωστατικών δορυφόρων και ένα δίκτυο επίγειων σταθμών για να αυξήσει την ακρίβεια του GPS. Στα επόμενα 2 χρόνια, ένα νέο, πιο ισχυρό σύστημα που ονομάζεται «EGNOS V3» θα είναι διαθέσιμο και η εμπειρία των χρηστών θα μεγιστοποιηθεί μέσω της ενίσχυσης του σήματος του Galileo εκτός από του GPS.
Τόσο οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις όσο και οι Ευρωπαίοι πολίτες επωφελούνται καθημερινά σε μεγάλο βαθμό από το EGNOS. Ειδικότερα, το σύστημα υποστηρίζει νέες εφαρμογές σε πλήθος διαφορετικών τομέων όπως για παράδειγμα στη γεωργία όπου θα μπορούν να γίνονται υψηλής ακρίβειας αεροψεκασμοί, στις μεταφορές όπου θα μπορεί να γίνεται αυτόματη χρέωση των οχημάτων στα διόδια των δρόμων αλλά ακόμη και στην χρέωση ασφαλίστρων στα αυτοκίνητα που θα γίνεται ανάλογα με τη χρήση τους, ενώ θα αναπτυχθούν προσωπικές υπηρεσίες πλοήγησης πολύ μεγαλύτερης ακρίβειας, π.χ. νέες συσκευές καθοδήγησης των τυφλών.
Σωτήρης Κυριακίδης
