Υπάρχει ένας “ελέφαντας μέσα στο δωμάτιο”, και κάποια στιγμή πρέπει να μιλήσουμε ανοιχτά για αυτόν. Και δεν είναι άλλος από το F-35, ενώ το “δωμάτιο” είναι η Πολεμική Αεροπορία και ο ελληνικός αμυντικός προϋπολογισμός. Η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ επικύρωσε αυτό που υποψιαζόμασταν. Η ΠΑ θα συνεχίσει να αγοράζει αμερικανικά, και το Ναυτικό θα αρχίσει να αγοράζει γαλλικά. Η ερώτηση όμως που πρέπει να απαντηθεί είναι μια. Γιατί η Αεροπορία μας, έχοντας αγοράσει Rafale, πρέπει να αγοράσει και F-35;
Έκτακτο: Yπεγράφη το επίσημο αίτημα της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ για απόκτηση F-35
Θα πούμε ξεκινώντας πως αυτή είναι η λάθος ερώτηση. Ή μάλλον, η σωστή ερώτηση αλλά σε λάθος σειρά. Κανονικά πρέπει να προηγηθεί άλλη ερώτηση. Από τη στιγμή που η ΠΑ είχε πρόσβαση και μπορούσε να αγοράσει το F-35, γιατί προτιμήσε το Rafale, ένα μαχητικό 4,5 γενιάς;
Η απάντηση δεν είναι τόσο απλή, αλλά υπάρχει. Από το 2011 μέχρι το 2014, η χώρα ήταν σε σοκ. Θεωρητικά το 2015 θα βγαίναμε από τα Μνημόνια, και ήδη από το καλοκαίρι του 2014 η χώρα είχε κάνει κάποια έξοδο στις αγορές (για δανεικά πάντα). Έτσι το 2014 έγινε η περίφημη λίστα των 44 προγραμμάτων προτεραιότητας για την άμυνα, ελάχιστα από τα οποία τελικά υλοποιήθηκαν από την επόμενη κυβέρνηση.
Το 2019 η νέα κυβέρνηση είδε έναν τρομακτικό αριθμό αιτημάτων των Επιτελείων για επανεξοπλισμό των Ε.Δ., ενώ το 2020, το Μάρτιο, το σοκ του Έβρου ήταν τόσο ισχυρό που “ξύπνησε” την Ελληνική κοινωνία από το λήθαργό της. Το ίδιο και το καλοκαίρι του 2020, με τους δυο στόλους, ελληνικό και τουρκικό, να φτάνουν σε απόσταση “αναπνοής” από τη σύγκρουση. Έτσι ακόμη κι αν αγοράζαμε “επιτόπου” αεροσκάφη, πλοία ή άρματα μάχης, πάλι θα χρειάζονταν πολλά χρόνια για να τα παραλάβουμε. Εδώ αγοράσαμε πλοία ήδη σε γραμμή παραγωγής, και θα περάσουν 4 χρόνια για να παραλάβουμε το πρώτο.
Κάποιοι “πιπιλάνε” την καραμέλα πως το ΓΕΑ “δεν ήθελε” και “δεν γνώριζε” τα Rafale. Ας πούμε τι πραγματικά συνέβη. Το Rafale δεν είναι διόλου άγνωστο στην ΠΑ. Έχει μελετηθεί τόσο όσο και το Typhoon, αλλά και το F-35A. H Dassault και η Γαλλία σε ανύποπτες στιγμές είχαν μιλήσει για τα Rafale, υπάρχουν απόρρητες μελέτες για το αεροσκάφος. Ας συγχωρέσουμε την ΠΑ που δεν τις έστειλε στο mail κάθε “αρνητή” για να τον πείσει…
Όταν λοιπόν το καλοκαίρι του 2020 η χώρα βρέθηκε να αντιμετωπίζει ένα πιθανό πόλεμο με τον εχθρό, τα Επιτελεία έκαναν τη δουλειά τους, αλλά ζήτησαν όπλα. Και δεν μιλάμε για συμπληρωματικά προγράμαμτα επιπέδου “νέο τυφέκιο” και “νέο φορτηγό”, που κι αυτά έχουν την αξία τους, αλλά για game changers. Και σε όσο το δυνατόν πιο γρήγορη επένδυση, που θα έδινε απτά αποτελέσματα, αλλά και αλλαγή της ισορροπίας δυνάμεων.
Το θέμα είναι πως δεν μας αρκούσαν αμερικανικά μεταχειρισμένα μέσω EDA, ή λύσεις που απλά ενισχύουν, αλλά δεν αλλάζουν κάτι. Χρειαζόμασταν τότε και τώρα, κάτι που να αλλάζει τα δεδομένα. Και τα δεδομένα δεν αλλάζουν με αγορές νέων F-16, ούτε φυσικά με πεφωτισμένες και ουρανομήκεις ανοησίες επιπέδου SU-35, χρειάζονται υπαρκτά συστήματα και σοβαρές λύσεις. Και η Γαλλία, και ειδικά ο ίδιος ο Μακρόν, μας πρόσφερε μια λύση.
Οπότε δεν υπήρχε άλλο οπλικό σύστημα, από οποιαδήποτε χώρα, που θα μπορούσε να έρθει τόσο γρήγορα στην ΠΑ, να προσφέρει ένα όπλο που δεν υπάρχει στην περιοχή (Meteor), να αγοραστεί σε λογική τιμή, και να μπορεί η ΠΑ να το βάλει άμεσα σε υπηρεσία. Όσοι “αντιδρούν” ακόμη στα Rafale, έχουν καταλάβει πως τώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στην Τανάγρα έχουμε ήδη 6 Rafale, που μπορούν να μεταφέρουν στους ουρανούς του Αιγαίου 12 ή 24 Meteor, σκορπώντας το χάος στην εχθρική αεροπορία; Και πως αναμένονται σύντομα ακόμη 6;
Ενώ η ΠΑ, με βάση την εμπειρία της από τα Mirage 2000-5Mk2, έχει ήδη αξιοποιήσει τα μαχητικά. Δεν έχει ακόμη η Μοίρα Initial Operational Capability, αλλά αυτή δεν θα αργήσει. Αν όμως γίνει “κάτι”, οι φίλοι μας γνωρίζουν πως ο Meteor θα τους έρθει με ταχύτητα από το πουθενά. Συνεπώς, ναι, όσα και να πληρώσαμε για τα Rafale, η αγορά της δυνατότητας του Meteor, κοστίζει με το παραπάνω την επένδυση.
Το ξαναλέμε. Η δυνατότητα βολής Meteor, δεν είναι θεωρητική, δεν είναι πως “θα έρθει αύριο”. Είναι σήμερα εδώ. Η ΠΑ είναι από τις λίγες αεροπορίες της Δύσης, αλλά και του πλανήτη, που μπορεί να κάνει βολές σε πραγματικά αποστάσεις “πέρα του ορίζοντος” που ούτε να τις φανταστούμε δεν μπορούσαμε κάποτε.
Έτσι κάθε είδους αντιπολίτευση στο θέμα είναι ίσως όχι τόσο εκ του πονηρού, αλλά εκ του “ανοήτου”. Αν κάποιος ήθελε να έχει η ΠΑ ποιοτική υπεροχή, ας μην λιβάνιζε το θέμα του εκσυγχρονισμού των F-16V από το 2015. Αν για παράδειγμα είχαμε κλείσει το θέμα εκσυγχρονισμού το 2016, θα είχαμε ήδη τουλάχιστον 20 μαχητικά με ραντάρ AESA. Και τότε ίσως αγοράζαμε μόνο κάποια έκδοση AIM-120 όπως ο AIM-120D. Τώρα όμως, τι να οπλίσουμε;
Οι αμυντικοί εξοπλισμοί δεν γίνονται ούτε για τις παρελάσεις, ούτε για να έχουν έσοδα κρατικές αμυντικές βιομηχανίες. Γίνονται γιατί με τα όπλα, αγοράζουμε… ειρήνη. Αν αφοπλιστείς, τότε ο εχθρός θα σου επιτεθεί. Αν είσαι οπλισμένος, ο εχθρός θα μείνει να σε κοιτάει. Και ας λέει πως “δεν θα σωθούν οι Έλληνες με λίγα μεταχειρισμένα Rafale”.
Ας απαντήσουμε τώρα στο γιατί η ΠΑ θέλει διακαώς το F-35. Για το F-35 έχουμε γράψει πολλές, μα πάρα πολλές φορές. Θυμόμαστε το 2017-2018, όταν οτιδήποτε δεν ήταν φτιαγμένο στη Ρωσία, ήταν για πέταμα… Και το ότι τολμούσαμε να γράψουμε για το F-35 ήταν έγκλημα. Φυσικά γράφαμε, “εγκληματώντας” μιας και δεν ζητούσαμε Su-35GR, S-400, Brahmos κ.λπ.
Πρώτες στον κόσμο καταρρίψεις για τα F-35: Ιρανικά UAV και με πολύ παρασκήνιο
Αρχικά στα αεροπορικά συστήματα, το άλμα από τη μια γενιά στην άλλη είναι χαώδες, όχι σε δυνατότητες μόνο, αλλά και σε υποδομές. Τα Spitfire κάποτε πετούσαν από χωμάτινους διαδρόμους, τα F-4K/M ήθελαν αποκλειστικά σκληρούς. Ενώ, αν τα F-16 μπαίνουν σε shelters που κάποτε έμπαιναν τα F-5, τώρα τα F-35 θέλουν τα δικά τους “χρυσά” (για να μην πούμε πλατινένια). Οι συνθήκες για την υποστήριξη των F-35 είναι πρωτόγνωρες. Όπως πρωτόγνωρες είναι και οι δυνατότητές του.
Έτσι, όταν γράφαμε για αγορά περισσότερων F-16V αντί για λίγα F-35, είχαμε στο μυαλό μας πως τα F-35 χρειάζονται τεράστιες επενδύσεις για να είναι επιχειρησιακά. Θέλουν πανάκριβα αποθέματα ανταλλακτικών, θέλουν εκπληκτικά στάνταρντς ασφαλείας (για προσπαθήστε να μπείτε στο internet κοντά σε ένα F-35), θέλουν κάτι που δεν έχουμε σε αφθονία: Πολλά χρήματα. Οπότε αυτό που λέγαμε, είναι πως καλύτερα τα λίγα που έχουμε να να επενδύσουμε σε F-16V. Αλλά… πάντα υπάρχει ένα “αλλά”.
F-35A στη Κρήτη, πρώτη ευκαιρία συνεκπαίδευσης επί ελληνικού εδάφους
Δεν θα κάνει η ΠΤΗΣΗ τις αποστολές της ΠΑ πάνω από το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ούτε οι αναγνώστες μας, όπου κι αν βρίσκονται (εκτός από αυτούς που υπηρετούν στην ΠΑ). Αλλά οι χειριστές των αεροσκαφών θα πολεμήσουν. Αν αυτοί, μελετώντας τα σενάρια, έχουν διαπιστώσει πως η τουρκική αεράμυνα δεν είναι αυτή που ήταν πριν από 20 χρόνια. Εκεί ακριβώς, σε αυτή τη εξίσωση, μπαίνει το F-35. Ως το μόνο αεροσκάφος που μπορεί να καταστρέψει όχι μόνο τους S-400, αλλά και τα πάμπολλα συστήματα HISAR που θα απλωθούν σε όλη την Τουρκία. Αν μάλιστα η Τουρκία αγοράσει αντιαεροπορικά συστήματα SAMP-T (ASTER 30), τότε θα πρέπει η ΠΑ να νικήσει και αυτό τον εξαιρετικό πύραυλο.
Ισραηλινά ΜΜΕ: Το F-35 μπορεί να πλήξει στόχους στο Ιράν χωρίς εναέριο ανεφοδιασμό
Μπορεί κάποιοι να πουν πως η καταστροφή θα γίνει με πυραύλους SCALP-EG αλλά και RAMPAGE. Οι πύραυλοι cruise είναι καλή επιλογή, έχουν ένα μειονέκτημα… καταρρίπτονται. Και δύσκολα θα περάσει ομοβροντία SCALP-EG σε προστατευμένη θέση S-400. Επίσης, ο RAMPAGE είναι μια λύση, αλλά δεν σημαίνει κι ότι οι άλλοι δεν θα έχουν άλλα μέτρα αντιμετώπισης του. Εκτός αυτού, η αποστολή της καταστροφής της εχθρικής αεράμυνας δεν είναι κάτι που θα γίνει εύκολα και γρήγορα. Το αντίθετο. Θα πάρει μέρες ή εβδομάδες. Μέχρι τότε, πως θα επιχειρεί η ΠΑ πάνω από τα νησιά του Αιγαίου ή τον Έβρο;
Το F-35 είναι η απάντηση στις ερωτήσεις αυτές. Αλλά η χρήση του δεν σταματά εκεί. Το F-35 ήταν ανέκαθεν στο σχεδιασμό της ΠΑ. Όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα των F-16V, η ΠΑ είχε στο μυαλό της πως τα νέα μαχητικά θα μπορούσαν να διασυνδεθούν με τα F-35, πολλαπλασιάζοντας τις δυνατότητες και των δυο. Για παράδειγμα, τα F-35 θα μπορούσαν να προηγούνται, δίνοντας εικόνα στα F-16V, και επιτρέποντας στα τελευταία να πλήττουν στόχους πριν εντοπιστούν. Επίσης, κι αντίστροφα, τα F-16V μπορούν να “δίνουν” στόχους στα F-35, χωρίς τα τελευταία να χρειάζεται να αποκαλυφθούν.
Το F-35 έχει ένα πολύ ισχυρό ραντάρ, το οποίο σε συνδυασμό με το προηγμένο ESM αλλά και το αντίστοιχα προηγμένο ηλεκτρο-οπτικό του, επιτρέπει στον χειριστή να έχει μια εξαιρετική εικόνα της τακτικής κατάστασης. Δηλαδή, το F-35 ξέρει πολύ καλά τι συμβαίνει τριγύρω του, όχι μόνο μπροστά του, σε μια τεράστια απόσταση. Και το βασικότερο, μπορεί να μοιράζει την πληροφορία, καθώς είναι το πλέον δικτυωμένο αυτή τη στιγμή επανδρωμένο μαχητικό.
Η καινοτομία όμως του F-35 δεν σταματά στην εικόνα της τακτικής κατάστασης, αλλά στον τρόπο με τον οποίο αυτή παρουσιάζεται στον πιλότο, αλλά και σε οποιονδήποτε άλλον τι μεταδίδει. Ας προσπαθήσουμε να δώσουμε ένα παράδειγμα. Για παράδειγμα ας υποθέσουμε πως πετά εχθρικός σχηματισμός, με ανοιχτά τα ραντάρ του, και ενεργά τα συστήματα ECM. Το F-35 έχει εικόνα από το ραντάρ του (έστω και με διακεκομμένη λειτουργία), το ηλεκτρο-οπτικό σύστημα αλλά και το ESM. Όλα αυτά, σε ένα άλλο αεροσκάφος, θα ήταν τρεις διαφορετικές ενδείξεις, που ο πιλότος θα έπρεπε στο μυαλό του να συνδυάσει και να αντιπαραβάλλει για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει.
Την ίδια στιγμή, ο εχθρικός σχηματισμός έχει εντοπιστεί από πυροβολαρχία Patriot, από ραντάρ του ΠΝ κ.ο.κ., τα οποία μεταδίδουν τις πληροφορίες μέσω Link 16 (ή του αντίστοιχου του Link 16) στο F-35. Αντί λοιπόν να γίνεται ένα “χάος”, ο πιλότος παίρνει την εικόνα του εχθρικού σχηματισμού μέσω των διαδικασιών σύντηξης δεδομένων του υπολογιστή του F-35. Το ραντάρ του αεροσκάφους π.χ. δίνει στοιχεία, επεξεργάζονται από τον υπολογιστή του F-35, επαληθεύονται, βελτιώνονται από τις άλλες πηγές, και τότε παρουσιάζονται, τελείως αυτοματοποιημένα σε μια ενιαία εικόνα στον πιλότο.
ASRAAM Block 6 σε Eurofighter Typhoon το 2022 και στο F-35 έως το 2024
Κάτι τέτοιο, σε ένα Ε-3Α AWACS θα χρειάζονταν 5 ή 6 χειριστές, και πάλι, θα έμπαινε ο ανθρώπινος παράγοντας. Στο F-35 δεν χρειάζεται τίποτε, ο πανίσχυρος υπολογιστής του, κάνει όλα όσα απαιτούνται, και ο πιλότος παίρνει “μασημένη τροφή”. Απλά επιλέγει αν θα χτυπήσει αυτός κάποιο στόχο, και τον τρόπο που θα το κάνει. Φαίνεται απλό, δεν είναι, και ειδικά στο Αιγαίο έχει τεράστια αξία. Για παράδειγμα, μπορεί ένας σχηματισμός F-16 να πετά μαζί με κάποιο UAV. Το F-35 θα ξέρει ποιος στόχος είναι τι, τι πρέπει να χτυπήσει κ.ο.κ.
Αμερικανικά F-35 εκτελούν αποστολές συλλογής πληροφοριών στην Ανατ. Ευρώπη
Η δυνατότητα αυτή Fusion σε μια τόσο προωθημένη πλατφόρμα, στην πρώτη γραμμή, φέρνει στις φίλιες δυνάμεις μια δυναμική που κανείς δεν μπορεί να αντιληφθεί αν δεν έχει βρεθεί σε ένα τόσο δύσκολο πεδίο μάχης όσο το σύγχρονο. Με τις απειλές και τους στόχους να βρίσκονται παντού, με τις απώλειες από φίλια πυρά να αυξάνονται, η όσο το δυνατόν καλύτερη επίγνωση της τακτικής κατάστασης είναι περισσότερο από απαραίτητη. Αυτό έκαναν και τα F-22 στη Συρία. Που δεν χρειάζονταν εκεί για να αντιμετωπίσουν κάποιο Su-57 αλλά χρησιμοποιήθηκαν λόγω της δυνατότητας Fusion που διαθέτει. Έτσι “μοίραζε”, όχι απλά τακτική εικόνα, αλλά τακτική πληροφορία που είχε δεχτεί, επεξεργαστεί, επιβεβαιώσει με δικούς του αισθητήρες, στα υπόλοιπα μέσα. Κι αυτό είναι κάτι που αξίζει περισσότερο από μερικές GBU-24.
Όλα αυτά θέλει η ΠΑ να αποκτήσει, και συζητά για αρχικά 20 αεροσκάφη. Τόσα χρειάζεται στα σενάρια επιχειρήσεων που έχει επεξεργαστεί το ΓΕΑ, και τόσα θα κάνουν τη διαφορά. Μπορεί κάποιοι να θέλουν το F-35 να κάνει carpet bombing, αλλά δεν θα έχει αξία. Το μοίρασμα όμως στόχων στα ελληνικά αναβαθμισμένα MLRS, στα PzH-2000, στους ASTER 30 του ΠΝ, στους Exocet Block3c, αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται έτσι απλά, ούτε από ένα UAV.
Παναγιωτόπουλος: Θα ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία απόκτησης των F-35
Το F-35 είναι πολυεργαλείο. Μπορεί να κάνει τα πάντα. Όπως και κάθε τι αμερικανικό, έχει φάει λάσπη. Αλλά η ΠΑ το χρειάζεται, ακόμη και αφού πήρε τα Rafale. H δουλειά των Rafale, αλλά και η δουλειά των F-35 είναι ίδια, απλά θα γίνει σε διαφορετική χρονική στιγμή. Rafale πήραμε γιατί ο Ερντογάν είναι ανυπόμονος, και δεν θα περίμενε το 2028. F-35 θα πάρουμε, γιατί τα χρειαζόμαστε. Rafale, F-35, F-16V, Mirage 2000-5Mk2 είναι αυτό που θέλει η ΠΑ. Λογιστική κόλαση; Προφανώς. Αλλά τι να κάνουμε; Αν αυτό λέει η ΠΑ, εμείς μαζί της είμαστε.
