Του Βασίλη Παπακώστα. Επιπλέον στοιχεία Φαίδων Γ. Καραϊωσηφίδης
Για να γίνει κατανοητό το πλαίσιο του επιδιωκόμενου εγχειρήματος, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι οι επάλληλες αναβαθμίσεις στις οποίες προέβη ο μεγαλύτερος χρήστης, δηλαδή ο Αμερικανικός Στρατός και υιοθετήθηκε και από άλλες χώρες που επένδυσαν σε MLRS, σχετίζονταν κυρίως με τη χρήση αναβαθμισμένων πυρομαχικών. Η έκδοση M270A1, ως αποτέλεσμα προγράμματος εκσυγχρονισμού που υιοθέτησε ο αμερικανικός το 2005, περιέλαβε ανάμεσα σε άλλα και το IFCS (Improved Fire Control System), το οποίο αποτέλεσε «γέφυρα» επιτρέποντας τη χρήση παλαιότερων πυρομαχικών, ενώ αναγνώριζε και μπορούσε να αξιοποιήσει και νεότερες, βελτιωμένες εκδόσεις τους.
ΑΝΑΛΥΣΗ: Ελληνικά MLRS, ποια είναι η παρούσα κατάσταση και οι δυνατότητες τους;
Είχε προηγουμένως μεσολαβήσει η έκδοση M270 IPDS στην οποία έχει προστεθεί μία LRU με δέκτη GPS που αναβάθμισε τη μονάδα SRP/PDS (Stabilization Reference Package/Position Determining System). Παρείχε τη δυνατότητα χρήσης του ATACMS Block IA, ο οποίος έχει υποβοήθηση GPS, αλλά όχι των νέων κατευθυνόμενων πυρομαχικών. Αργότερα, μέσα στη δεκαετία του 2010, με την εισαγωγή και άλλων πυρομαχικών με καθοδήγηση GPS προτάθηκε από τη Lockheed Martin η ενσωμάτωση στα M270A1 UFCS (Universal Fire Control System), ΣΕΠ το οποίο εξακολουθούσε να έχει συμβατότητα με τα παλαιότερα πυρομαχικά και αξιοποιούσε πλήρως τα νεότερα.
Η πρόταση της αναβάθμισης M270A1 με UFCS δεν υφίσταται πλέον, αφού ο Αμερικανικός Στρατός υιοθετεί στα M270A2 το CFCS (Common Fire Control System), το οποίο όμως δεν υποστηρίζει τα παλαιά πυρομαχικά, αφού τα αμερικανικά αποθέματα έχουν αποσυρθεί. Να σημειωθεί ότι, όπως προαναφέρθηκε, ο τελευταίος είχε στραφεί προς τα συστήματα HIMARS, η φιλοσοφία των οποίων είναι συμβατή με το δόγμα των καινούργιων μονάδων και σχηματισμών που συγκροτεί εδώ και περισσότερο από 10 χρόνια. O ΠΕΠ HIMARS χρησιμοποιεί επίσης CFCS, με αποτέλεσμα τα δύο συστήματα να έχουν κοινό FCS.
Επιτυχημένη δοκιμή του διαδόχου του ATACMS (Precision Strike Missile – PrSM) της Lockheed
Χαρακτηριστικό της σημασίας που αποδίδει ο US Army στη χρήση των MLRS και γενικά συστημάτων ΠΕΠ είναι ότι σχεδιάζει να αναβαθμίσει το σύνολο των M270A1 που διαθέτει σε A2 και να επαναφέρει σε μάχιμη κατάσταση 160 M270A0 που είναι σε αποθήκευση και μη λειτουργικά (status unserviceable), επίσης εκσυγχρονίζοντάς τα στο ίδιο πρότυπο.
110 πυραύλους PrSM θα παραλάβει εντός του 2022 ο Στρατός των ΗΠΑ
Στις 23/04/2019 , η Lockheed Martin ανέλαβε ένα συμβόλαιο ύψους $362 εκ. για την αναβάθμιση 50 συστημάτων MLRS στο επίπεδο M270A2., ενώ στις 17/04/2020 , επήλθε τροποποίηση του ανωτέρω συμβολαίου ύψους $226 εκ. για 44 επιπλέον συστήματα. Παράλληλα επανεκκίνησε η παραγωγή των HIMARS και το πιο πρόσφατο σχετικό συμβόλαιο ανακοινώθηκε τον Αύγουστο του 2020, είναι ύψους $183 εκ. και αφορά σε 28 συστήματα ($6,53 εκ. ανά σύστημα), με έναρξη παραδόσεων το 2022.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε ανταπόκριση του διαχρονικού ενδιαφέροντος του ΕΣ για εκσυγχρονισμό των MLRS, η Lockheed Martin είχε προτείνει μέσα στη δεκαετία του 2010 την υιοθέτηση της πρότασης του M270A1 UFCS, που θα διασφάλιζε τη συμβατότητα τόσο με τα παλαιά πυρομαχικά όσο και τα νεότερα. Η πρόταση εκείνη, παρά το ότι υπήρξε διαπραγμάτευση επί σειρά ετών, δεν απέδωσε καρπούς, κυρίως λόγω της αναστολής κάθε εξοπλιστικής προσπάθειας τη συγκεκριμένη περίοδο.
Δεδομένης της οικονομικής δυσπραγίας, είχε προταθεί η έναρξη ενός σχετικού προγράμματος με την αγορά των απαρτίων και την υλοποίηση των εργασιών σε 2-3 συστήματα κάθε χρόνο, με βάθος ολοκλήρωσης του προγράμματος σε μια δεκαετία. Η πρόταση άγγιζε και την περίπτωση προμήθειας πρόσθετων MLRS ως EDA. Είναι πιθανό ότι όταν η περίπτωση αυτή έπαψε να υπάρχει το όλο θέμα ατόνησε και έτσι οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση. Σε εκείνη τη φάση οι κυρίαρχοι παράγοντες ενός δυνητικού προγράμματος εκσυγχρονισμού MLRS ήταν το κόστος αλλά και η απαίτηση να μην απαξιωθεί το υφιστάμενο απόθεμα ρουκετών και βλημάτων.
Σήμερα πλέον ο δεύτερος παράγοντας έχει πάψει να υφίσταται, αφού εκτιμάται ότι το απόθεμα των πυρομαχικών των ελληνικών MLRS (κρίνοντας από τα δημοσιοποιημένα στοιχεία του US Army), είτε έχει «λήξει», είτε διανύει τα τελευταία χρόνια του ορίου ζωής του. Η επιθεώρηση/ανακατασκευή των πυραυλοκινητήρων του ρουκετών θα ήταν πιθανότατα δυνατή, αλλά όπως προαναφέρθηκε μια αναβάθμιση με ΣΕΠ UFCS (που θα παρείχε συμβατότητα με παλαιά και νέα πυρομαχικά) δεν προσφέρεται από την κατασκευάστρια εταιρία και μοναδική επιλογή αποτελεί πλέον το ΣΕΠ CFCS, που δεν παρέχει τέτοια συμβατότητα.
Σιγοψήνεται ένα καινούργιο ΕΜΠΑΕ; Θα αποκτήσει η Ελλάδα αμυντικό προϋπολογισμό;
Από την άλλη το κόστος παραμένει πάντα ένας κρίσιμος παράγοντας στην πρόθεση υλοποίησης οποιουδήποτε προγράμματος εκσυγχρονισμού, το οποίο όμως εστιάζεται πλέον κυρίως στην ανάγκη απόκτησης νέων κατευθυνόμενων ρουκετών και των πυραύλων αυξημένων ικανοτήτων που θα καθιστούσαν τα MLRS στρατηγικά συστήματα για τον ΕΣ.
Υπό αυτό το πρίσμα η τρέχουσα αμερικανική πρόταση εκσυγχρονισμού για τα MLRS του Ελληνικού Στρατού έχει δυο εναλλακτικά σκέλη. Το πρώτο σκέλος αφορά στην αναβάθμιση στο επίπεδο M270A2 με το ίδιο ακριβώς πρόγραμμα που εφαρμόζει ο Αμερικανικός Στρατός, αλλά και άλλοι χρήστες του συστήματος. Το δεύτερο σκέλος αφορά στην αναβάθμιση των M270A0 σε ένα υβριδικό επίπεδο μεταξύ του M270A1 και του M270A2, το οποίο θα ονομάσουμε M270A1-MUiC (Minimal Upgrade in-Country), τονίζοντας ότι δεν αποτελεί επίσημη ονομασία.
Ν. Παναγιωτόπουλος: Έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για τον εκσυγχρονισμό των MLRS
Σε αυτό υιοθετείται το CFCS των M270A2, χωρίς όμως τις περισσότερες άλλες προβλέψεις της συγκεκριμένης αναβάθμισης, μια επιλογή με χαμηλότερο μεν κόστος αλλά και περιορισμένο αντίκρισμα στην υλοποίησή της. Υπογραμμίζεται ότι, σε κάθε περίπτωση, ο εκσυγχρονισμός αφορά στο μικρότερο μέρος του συνολικού προγράμματος που επιδιώκει ο ΕΔ, με το μεγαλύτερο να αφορά την αγορά πυρομαχικών και με συνολικό δυνητικό ύψος €1-1,2 δις σε βάθος δεκαετίας.
Δυο επιλογές με υπέρ και κατά…
Όπως προαναφέρθηκε, το κοινό και σημαντικότερο στοιχείο της εναλλακτικής πρότασης αναβάθμισης είναι η υιοθέτηση του CFCS. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι, διαχρονικά, η βελτίωση των ΣΕΠ αποτελεί την κυριότερη συνιστώσα τέτοιων προγραμμάτων εκσυγχρονισμού καθώς τα νέα συστήματα με ταχύτερους και γενικά ικανότερους επεξεργαστές παρέχουν την δυνατότητα υποστήριξης αναβαθμισμένου λογισμικού βολής και επιτρέπουν περαιτέρω εξέλιξη των πυρομαχικών.
Σύμφωνα με τη Lockheed Martin το CFCS παρέχει χρόνο επεξεργασίας βολής 0,5 δευτερολέπτων, με ικανότητα εξαγωγής «fire solution» στο ήμισυ του χρόνου των ανταγωνιστικών συστημάτων, προσφέροντας σημαντικό πλεονέκτημα στη ανταπόδοση πυρών. Το σύστημα μπορεί να αποθηκεύσει σενάρια αποστολής τα οποία δίνουν στο πλήρωμα διάφορες τακτικές και επιχειρησιακές επιλογές σε σχέση με τα πυρομαχικά που θα χρησιμοποιηθούν, τις ρυθμίσεις των πυροσωλήνων και την τροχιά που θα ακολουθηθεί, ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη εμπλοκή.
Ένας άλλος πολύ σημαντικός νεωτερισμός είναι η υιοθέτηση του συστήματος C2 AFATDS (Advanced Field Artillery Tactical Data System), μέσω του οποίου επιτυγχάνεται υψηλό επίπεδο διασύνδεσης με επίγειους και εναέριους αισθητήρες για την υλοποίηση βολών με υπόδειξη από άλλο μέσο (sensor/shooter), όπως για παράδειγμα η πλήρης διαλειτουργικότητα με τα ελικόπτερα MH-60R που θα αποκτήσει το ΠΝ. Η χρήση του CFCS παρέχει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης όλων των μελλοντικών MFOM (MLRS Family Of Munition), τα οποία περιλαμβάνουν ρουκέτες με δυνατότητα πλήγματος κινούμενων στόχων και ρουκέτες με ρόλο κρούσης κατά πλοίων μέσω κατάδειξης από ραντάρ μονάδας επιφανείας ή MEA ή ΑΦΝΣ.
MLRS Sumadija για την Κύπρο: Ιδανική λύση για A2/AD μέχρι βαθιά στην τουρκική επικράτεια;
Με το CFCS τα αναβαθμισμένα M270 (είτε A1-MUiC, είτε A2) θα παρέχουν δυνατότητα εξαπόλυσης 12 ρουκετών μέσα σε 49,5 sec, απαιτώντας χρόνο κάτω των 60 sec από τη στιγμή λήψης της εντολής («Call for Fire») για την εκπομπή των πυρών, εφόσον ο εκτοξευτής είναι εν στάση και σε κατάσταση ετοιμότητας. Η ίδια διαδικασία, δηλαδή η εξαπόλυση 12 ρουκετών με τον εκτοξευτή εν κινήσει απαιτεί 90 δευτερόλεπτα, ενώ, και στις δυο περιπτώσεις, απαιτούνται 90 δευτερόλεπτα για την απομάκρυνσή του μετά τη βολή, ένας εξαιρετικά ζωτικός παράγοντας για την επιβίωση από ανταποδοτικό πυρ. Η επαναγέμιση του M270 με δυο «πακέτα» πυρομαχικών σε σημείο ανασυγκρότησης απαιτεί τέσσερα λεπτά.
Να υπενθυμίσουμε ότι το σύστημα M270 MLRS SPLL (Self-Propelled Loader/Launcher) αποτελείται από τρία κύρια μέρη, το όχημα-φορέα M993 (βασισμένο στο αναμορφωμένο πλαίσιο και τα μηχανικά μέρη του ΤΟΜΑ M2/M3 Bradley), το συγκρότημα φορτωτή/εκτοξευτή LLM (Loader Launcher Module) Μ269 και το ενσωματωμένο στην καμπίνα του οχήματος ΣΕΠ (FCS).
Το LLM έχει τρία επιμέρους στοιχεία: τη βάση (LLM Base) πάνω στην οποία περιστρέφεται σε αζιμούθιο ο πύργος (LLM Turet), ο οποίος με τη σειρά του έχει τους μηχανισμούς ανύψωσης του κιβωτοειδούς κλωβού-φορέα (LLM Cage) των πυρομαχικών (που περιέχει και τους προβόλους των δυο πλαισίων ανύψωσης και φόρτωσης των «πακέτων» ρουκετών/πυραύλων).
Πέραν του κοινού «κρίκου» του CFCS, τα M270A2 και M270A1-MUiC έχουν και κάποια άλλα κοινά σημεία, όσο και σημαντικές διαφορές. Ένα κοινό σημείο για παράδειγμα είναι η αναβάθμιση του κινητήρα Cummins με βελτιωμένο V903-600, ισχύος 600 hp και νέο συγκρότημα μετάδοσης ισχύος HMPT-800 της GDLS, καινούργιες καλωδιώσεις και αντικατάσταση φθαρμένων υλικών στα συγκεκριμένα υποσυστήματα.
Ο Αμερικανικός Στρατός θα αγοράσει νέα HIMARS και θα εκσυγχρονίσει περισσότερα MLRS
Ήδη στην έκδοση M270A1 του Αμερικανικού Στρατού χρησιμοποιείται το εξελιγμένο σύστημα ILMS (Improved Launcher Mechanical System) για την περιστροφή/ανύψωση του εκτοξευτή, που ελέγχεται μέσω λογισμικού και είναι πλήρως υδραυλικό χάρις στον κινητήρα RMV3-160-1 της Eaton έναντι του ηλεκτρο-υδραυλικού του M270A0. Παρέχει μείωση του χρόνου τάξης για βολή κατά 83% (από 93 σε 16 sec), μείωση του χρόνου φόρτωσης κατά 38%, βελτίωση της αξιοπιστίας κατά 45% και του κόστους υποστήριξης κατά 23%.
Η Γερμανία εκσυγχρονίζει 18 ΠΕΠ M270 για την αξιοποίηση κατευθυνόμενων ρουκετών GMLRS
Η μείωση του χρόνου τάξης βολής και του χρόνου επαναφόρτωσης είναι ουσιώδεις παράγοντες για την υλοποίηση της φιλοσοφίας «Shoot-and-Scoot» και της επιβιωσιμότητας των συστημάτων σε ανταποδοτικό πυρ. Το ILMS είναι κοινό στοιχείο των δυο εναλλακτικών αναβαθμίσεων, αφού περιλαμβάνεται είτε το τελικό αποτέλεσμα είναι το M270A1-MUiC, είτε το M270A2.
Κατά τα άλλα η κύρια διαφορά των δυο υφιστάμενων προτάσεων είναι ο βαθμός ανακατασκευής και χρήσης νέων απαρτίων.
Στη μετάβαση από M270Ao σε M270A2, γίνεται πλήρης ανακατασκευή τόσο του M993 όσο και του M269 (σε όλα τα επιμέρους στοιχεία του) στο επίπεδο ανάκτησης εργοστασιακής κατάστασης «zero mile condition». Δηλαδή αποσυναρμολογούνται, όλα τα μεταλλικά δομικά στοιχεία τους απογυμνώνονται από βαφές/επιχρίσματα στο επίπεδο «καθαρού» μετάλλου, επισκευάζονται τυχόν ζημιές/φθορές/ρωγμές, τοποθετούνται τα νέα απάρτια και τα ανακατασκευασμένα παλαιότερα, συναρμολογούνται και βάφονται με επιχρίσματα προστασίας και παραλλαγής. Το M993 έχει και νέα θωρακισμένη καμπίνα IAC (Improved Armored Cab), η οποία παρέχει στο πλήρωμα αυξημένο χώρο, αντικραδασμικά καθίσματα και αυξημένη προστασία από νάρκες κ.ά.
Στη μετάβαση από M270A0 σε M270A1-MUiC ο φορέας M993 και το συγκρότημα M269 ανακατασκευάζονται μερικώς με χρήση προηγούμενων και νέων εξαρτημάτων με αποτέλεσμα την επέκταση της επιχειρησιακής ζωής του συστήματος. Ωστόσο τα συστήματα δεν αποσυναρμολογούνται πλήρως και δεν επανέρχονται σε εργοστασιακή κατάσταση μηδενικών ωρών λειτουργίας («zero mile condition»), η χρήση νέων απαρτίων είναι συγκριτικά περιορισμένη και τα περισσότερα παλαιότερα απάρτια δεν ανακατασκευάζονται.
Μια άλλη ουσιαστική διαφορά είναι ο τόπος υλοποίησης του προγράμματος. Στην περίπτωση του M270A1-MUiC ο σχετικός εξοπλισμός και τα απάρτια θα έλθει στην Ελλάδα σε μορφή συλλογών (κιτ) για τη σταδιακή υλοποίηση του εκσυγχρονισμού στα ΕΑΣ (Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα) με τη συμμετοχή και άλλων ελληνικών εταιριών. Αυτό ικανοποιεί τόσο την απαίτηση για ελληνική προστιθέμενη αξία, όσο και την επιθυμία οι χρόνοι αποδέσμευσης και απουσίας των εκτοξευτών από τις μονάδες που τους αξιοποιούν να είναι όσο το δυνατόν πιο περιορισμένοι.
Νέες βολές RM-70 με αναβαθμισμένες ρουκέτες στην Κρήτη (Εικόνες, βίντεο)
Στην περίπτωση του M270A2 οι εργασίες θα γίνουν αποκλειστικά στις ΗΠΑ, σε εργοστάσιο βάσης του Αμερικανικού Στρατού (με το LLM M269 να ανακατασκευάζεται από την LM σε τοποθεσία στην Αριζόνα). Και στην περίπτωση αυτή όμως θα υπάρχει αντίστοιχη ελληνική βιομηχανική συμμετοχή, αν και τα ΕΑΣ θα λάβουν έτσι και αλλιώς τη μερίδα του λέοντος αυτής της διάστασης μέσω της προμήθειας των πυρομαχικών.
FDI, Rafale, MH-60R, Gowind, M Class, AH-64E, CH-47F: Και που θα βρούμε τα λεφτά;
Για την υποστήριξη μετά την αναβάθμιση του συστήματος η Lockheed Martin προσφέρει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα VOLEP (Vehicle Operational Life Extension Program) που εξασφαλίσει FOS στην Ελλάδα από τα ΕΑΣ σε συνεργασία με το NSPA (NATO Support and Procurement Agency) και παρέχει επίσης λύσεις για εκπαίδευση τεχνικού προσωπικού και τις ανάγκες εργοστασιακής συντήρησης των συστημάτων.
