Ca.310: ο «νοτιοδυτικός άνεμος» της Caproni

Η εταιρεία αερσκαφών Caproni, ιδρύθεισα το 1908, παρουσίασε κάποια όντως αξιοσημείωτα σχέδια για τη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία της Ιταλίας κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πρόγραμμα σχεδιασμού συνεχίστηκε αργότερα – συμπεριλαμβανομένων και επιβατικών αεροπλάνων – και κορυφώθηκε κατά το δεύτερο μεγάλο πόλεμο. Το 1937, ο επικεφαλής μηχανικός της, Τσέζαρε Παλαβιτσίνο, εξουσιοδοτήθηκε με τη διεύθυνση ενός νέου project το οποίο ονομάστηκε Ca.310. Κατ’ ουσίαν, ήταν ένα δεύτερο Ca.309 όπου διέφερε ως προς το μέγεθος, τους κινητήρες και τον οπλισμό.

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Το νέο αεροσκάφος με τριμελές πλήρωμα είχε περί του ενός μέτρου μικρότερη άτρακτο που κατέληγε σε μονό κάθετο ουραίο. Οι αερόψυκτοι εξακύλινδροι Alfa Romeo 115-ΙΙ των 390 ίππων αντικαταστάθηκαν από αστεροειδείς επτακύλινδρους Piaggio P.VII C.16, τοποθετημένους στις βάσεις των πτερύγων. Η ισχύς των 470 ίππων προσέφερε μια τελική ταχύτητα πολύ ανώτερη από αυτήν του προκατόχου του Ca.309, κατά σχεδόν 60 μίλια την ώρα.

Ο εξοπλισμός ήταν τρία πολυβόλα Breda-SAFAT των 7,7 χιλιοστών, τα δύο στις πτέρυγες και το τρίτο σε ραχιαίο πυργίσκο, ενώ είχε δυνατότητα μεταφοράς βομβών συνολικού βάρους 1.000 λιβρών. Το συμβατικό σύστημα προσγείωσης διέθετε ουραίο αναδιπλούμενο τροχό. Το μήκος του έφτανε τα 12,2 μέτρα, το άνοιγμα πτερύγων τα 16,2 και το ύψος τα 3,5.

Βάπτισμα του πυρός και ξένο ενδιαφέρον

Η παρθενική πτήση του Ca.310 (MM 20807) έλαβε χώρα την 9^η Απριλίου του 1937. Πήρε το προσωνύμιο «Libecchio» (νοτιοδυτικός άνεμος) και κατασκευάστηκε σε αρκετούς τύπους. Τα επιβατικά και μεταγωγικά – όπου διακρίνονταν από την απουσία παραθύρων στο ρύγχος – ήταν αριθμητικώς τα λιγότερα. Η Caproni ανέλαβε την παραγωγή της στρατιωτικής έκδοσης στην έδρα της στο Ταλιέδο, κοντά στο Μιλάνο.

Το αεροσκάφος ενσωματώθηκε άμεσα στη Regia Auronautica και το 1938 εστάλη στην Ισπανία. Τα δεκαέξι Ca.310 στο πλευρό των εθνικιστών κατά τον Ισπανικό εμφύλιο (1936-1939) χρησιμοποιήθηκαν σε ρόλους αναγνωριστικών και ελαφρών βομβαρδιστικών. Κατόπιν, στις παρυφές πια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, έδρασαν στη Λιβύη ως προσωρινοί αντικαταστάτες του απογοητευτικού Breda Ba.65, παίρνοντας μέρος σε επιθέσεις εδαφικών στόχων. Σταδιακά πάντως, όταν φάνηκαν οι αδυναμίες ελιγμών και χειρισμού τους, περιορίστηκαν οι αποστολές τους σε μη επικίνδυνες ζώνες ούτως ώστε να αποφεύγεται η εμπλοκή τους σε αερομαχίες.

Το Ca.310 προσείλκυσε έντονο ενδιαφέρον μετά από τη συμμετοχή του, χωρίς οπλισμό, σε αεροπορικούς αγώνες στη Σαχάρα, το Φεβρουάριο του 1938. Οι ικανοποιητικές επιδόσεις του  κέντρισαν τα βλέμματα ξένων αγοραστών από τη Γιουγκοσλαβία (όπου εντάχθηκε σε κροατικές μονάδες, συμμάχους των Γερμανών) μέχρι το Περού (το χρησιμοποίησε ως ελαφρύ βομβαρδιστικό στον πόλεμο εναντίον του Εκουαδόρ το 1941). Η Ουγγαρία αγόρασε τριάντα έξι, αλλά δύο χρόνια αργότερα επέστρεψε τα τριάντα τρία ως αναξιόπιστα. Αυτά στελέχωσαν τελικώς την ιταλική 50^η Μοίρα Stormo d’Assalto. Η Νορβηγία επίσης κινητοποιήθηκε για την αγορά είκοσι τεσσάρων κομματιών αλλά, έχοντας δοκιμάσει τα τέσσερα πρώτα, σταμάτησε τη διαδικασία, καθότι τα ταχνικά χαρακτηριστικά τους δεν άγγιζαν τις υποσχέσεις της εταιρείας.

Μεταγενέστερες εκδόσεις του Ca.310

Μέχρι τον Απρίλιο του 1939 κατασκευάστηκαν συνολικά 256 Ca.310 και Ca.310bis. Το τελευταίο παρήχθη σε μικρό αριθμό. Αποτέλεσε το πρωτότυπο του νεοτέρου Ca.311, όπου το ρύγχος έγινε πιο στρογγυλεμένο και με περισσότερες γυάλινες επιφάνειες για βελτίωση της ορατότητας. Ο ραχιαίος πυργίσκος μετατοπίστηκε ακριβώς πίσω από τον θάλαμο διακυβέρνησης, ενώ ένα ακόμη αμυντικό πολυβόλο προσετέθη στο κάτω τμήμα της ατράκτου.

Η εταιρεία προχώρησε και σε αμφίβια έκδοση: το ναυτικής αναγνώρισης Ca.310 Idro με διπλούς πλωτήρες, λιγότερα ρυγχαία παράθυρα και χωρίς οπλισμό. Πλάνα για ένα νέο υδροπλάνο προέκυψαν και αργότερα – πιο συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 1940 – όταν το Ιταλικό Ναυτικό αναζητούσε τον αντικαταστάτη του ΙΜΑΜ (Romeo) Ro. 43. Οι μηχανικοί της Caproni σχεδίασαν το Ca.316, ένα αναγνωριστικό τορπιλοφόρο τροφοδοτούμενο από δύο Piaggio P.VII C.16 που περιέστρεφαν δίφυλλες έλικες. Ήταν εξοπλισμένο με πολυβόλο των 12,7 χιλιοστών, τοποθετημένο στη ρίζα της αριστερής πτέρυγας, και ένα ακόμη των 7,7 χιλ. στον ραχιαίο πυργίσκο. Αν και κατασκευάστηκαν αρκετά πρωτότυπα, δε βγήκε ποτέ στην παραγωγή, διότι θεωρήθηκε υποδεέστερο των Ca.313 και Ca.314.

Το Ca.310 βελτιώθηκε περαιτέρω με τους Piaggio P.XVI R.C.35 των 650 ίππων (οι οποίοι κινούσαν τρίφυλλες προπέλες με κώνους περιστροφής) και με ασπίδια στους άξονες του συστήματος προσγείωσης κάτω από τις πτέρυγες. Ο νέος τύπος με τους ισχυρότερους κινητήρες και τη μεγαλύτερη ευκινησία ονομάστηκε Ca.312. Αυτός επανέφερε το ενδιαφέρον των Νορβηγών οι οποίοι παρήγγειλαν δώδεκα κομμάτια. Κανένα όμως δεν πρόλαβε να παραδοθεί πριν από τη ναζιστική εισβολή στη χώρα κατά την 9^η Απριλίου του 1940. Κάτι ανάλογο συνέβη και με τους Βρετανούς όπου, παρά το Anson Avro που διέθεταν εκείνη τη στιγμή για τον ίδιο ρόλο, επιθύμησαν να εντάξουν και το Ca.312 στις Μοίρες της RAF, αλλά η συμφωνία ακυρώθηκε με την έναρξη του πολέμου. Τα προπαραγγελθέντα και κατασκευασθέντα Ca.312 ενσωματώθηκαν τελικά στην Ιταλική Πολεμική Αεροπορία.

Υπήρξε επίσης και σχέδιο του Ca.312 IS, ενός τορπιλοφόρου υδροπλάνου με ρύγχος πανομοιότυπο του Ca.311, αλλά τελικώς δεν υλοποιήθηκε ποτέ.