Τα θυρανοίξια του έγιναν μόλις πέρυσι το καλοκαίρι και ήδη ο συγκεκριμένος τεράστιος καθεδρικός ναός, της Αναστάσεως του Κυρίου, είναι ένα από τα σημαντικά αξιοθέατα της Ρωσίας. Ο ναός είναι ο επίσημος των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων και όλη η κατασκευή του και η διακόσμηση του έχουν μια τελείως ασυνήθιστη «στρατιωτική» θεματολογία.
Αρχικά πολλές από τις διαστάσεις του έχουν συμβολική σημασία. Έτσι η διάμετρος του κυρίως θόλου είναι 19,45 μέτρα, δηλαδή το 1945 που έληξε ο «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος» με την Ναζιστική Γερμανία. Το ύψος των καμπαναριών είναι 75 μέτρα, δηλαδή όσα και τα χρόνια από την λήξη του πολέμου (1945 έως το 2020 που άνοιξε ο ναός). Ενώ το ύψος των μικρών θόλων είναι 14,18 μέτρα που παραπέμπουν στις 1.418 μέρες που κράτησε ο πόλεμος.
Στο εσωτερικό εντυπωσιάζουν τα τεράστια γυάλινα βιτρό με ρωσικά σύμβολα όπως και τα μεγάλα ψηφιδωτά με απεικονίσεις μαχών, στρατευμάτων και προστατών αγίων του Ρωσικού Στρατού. Στα μωσαικά απεικονίζονται και τα τάγματα τιμής του Ρωσικού Στρατού, τόσο τα προεπαναστατικά, π.χ. του Κουτούζοφ, του Νιέφσκι, του Ουσάκοφ, όσο και τα σοβιετικά, όπως της Κόκκινης Σημαίας, του Ερυθρού Αστέρα κ.α. Ακόμη και οι τεράστιες καμπάνες είναι αφιερωμένες κάθε μια σε ένα κλάδο των Ενόπλων Δυνάμεων. Το πάτωμα είναι μεταλλικό και έχει φτιαχτεί από λάφυρα των μαχών με τους Ναζί, άρματα και όπλα. Παντού οι απεικονίσεις συνδυάζουν την ρωσική-σοβιετική στρατιωτική ιστορία με την ευλογία του Θεού και των αγίων, σε μια ξεκάθαρη δήλωση αλλά και υπόμνηση ότι η χώρα έχει την «θεία χάρη» στην υπεράσπιση της ελευθερίας της.
Ο ναός με χωρητικότητα 6.000 πιστών έχει φτιαχτεί εντός ενός εξίσου τεράστιου πάρκου, με το όνομα «Πατριωτικό» στο περίχωρο Odintsovsky της Μόσχας, το οποίο περιλαμβάνει και μια μόνιμη έκθεση της ρωσικής ιστορίας και του ρωσικού στρατού.
Στην τελετή των θυρανοιξίων παραβρέθηκε βέβαια η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων ενώ ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος δήλωσε πως «σήμερα ενωμένοι, σε αυτό τον στρατιωτικό καθεδρικό ναό θυμόμαστε τα κατορθώματα των στρατιωτών μας και προσευχόμαστε για την πατρίδα μας, προκειμένου ο Kύριος να προστατεύει την χώρα μας από εσωτερικούς και εξωτερικούς εχθρούς».
Το κόστος του ναού δεν έχει αποσαφηνιστεί αλλά αναφορές μιλούν για πάνω από 70 εκατομμύρια ευρώ, με μέρος τους να προέρχεται από προσφορές κοινού αλλά και ολιγαρχών. Ο ναός βέβαια έχει σαφή πολιτική σημασία και έχει σχολιαστεί ανάλογα στην Ρωσία, όπου αντίπαλοι του Πούτιν, τον χαρακτηρίζουν ως “ύμνο στη μεγαλομανία του”. Μάλιστα λίγο πριν τα εγκαίνια είχαν βγει στη δημοσιότητα φωτογραφίες από ψηφιδωτά που απεικόνιζαν και τον ίδιο τον Πούτιν, τα οποία όμως τελικά δεν εγκαταστάθηκαν καθώς υπήρξε σημαντική αντίδραση και ειρωνικά σχόλια.
Η σχέση πάντως Πούτιν, Ρωσικού Στρατού και Εκκλησίας είναι περίπλοκη, όπως ήταν και επί επόχης Στάλιν. Αρχικά, μετά την Ρωσική Επανάσταση η Εκκλησία καταδιώχθηκε από τους Σοβιετικούς, ως εκπρόσωπος της τσαρικής οπισθοδρόμησης και ολιγαρχίας (κάτι που ήταν). Στη διάρκεια όμως του 2ου Παγκοσμίου, όταν υπήρξε ανάγκη πανεθνικής συστράτευσης η στάση του καθεστώτος άλλαξε και “ενεργοποιήθηκε” η Ρωσική Εκκλησία για να εμπνεύσει τα εκατομμύρια πιστούς που παρέμεναν ακόμη πνευματικά συνδεδεμένοι μαζί της. Έκτοτε το Ρωσικό Πατριαρχείο παρέμενε συνδεδεμένο και ελεγχόμενο από το Σοβιετικό κράτος. Σήμερα, στην εποχή Πούτιν η σχέση είναι πιο ανεξάρτητη αλλά σαφώς το Πατριαρχείο Μόσχας στηρίζει τα σχέδια του για διεύρυνση της ρωσικής επιρροής, ενώ υπάρχει και η αντίστροφη στήριξη, δηλαδή της φιλοδοξίας της Ρωσικής Εκκλησίας να πάρει την πρωτοκαθεδρία στον Ορθόδοξο κόσμο από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Τα τελευταία χρόνια η αντιπαράθεση αυτή, σε μικτό πολιτικό και θρησκευτικό επίπεδο έχει ενταθεί, με το Οικουμενικό Πατριαρχείο να αναγνωρίζει την αυτονομία της Ουκρανικής Εκκλησίας, αποσπώντας τη από το Πατριαρχείο Μόσχας, κάτι που δημιούργησε μεγάλες εντάσεις. Από την πλευρά του ο Ρωσικός Στρατός βλέπει την Εκκλησία ως “ενοποιητικό” στοιχείο και πόλο συσπείρωσης, όπως δηλαδή και επί 2ου Παγκοσμίου. Κάπου εκεί λοιπόν, ρωσικό κράτος, Στρατός και Εκκλησία συναντώνται πανηγυρικά σε αυτόν τον μεγαλοπρεπή καθεδρικό όπου όλοι μαζί αποθεώνονται…
