Τουλάχιστον οκτώ άνθρωποι σκοτώθηκαν χθες Σάββατο στη σομαλική πρωτεύουσα Μογκαντίσου κατά τη διάρκεια βομβιστικής επίθεσης με αυτοκίνητο παγιδευμένο με εκρηκτικές ύλες που αποδόθηκε στους τζιχαντιστές της Σεμπάμπ και είχε στόχο πολυσύχναστο σημείο ελέγχου, όχι μακριά από την Προεδρία της χώρας.
Η επίθεση καταγράφηκε ενώ ο αρχηγός του κράτους Μοχάμεντ Αμπντουλάχι Μοχάμεντ, επίσης γνωστός ως Φαρμάτζο, και ο πρωθυπουργός του έχουν εμπλακεί εδώ κι εβδομάδες σε σύγκρουση για τις απομακρύνσεις και τους διορισμούς στους μηχανισμούς ασφαλείας.
Η ισχυρή έκρηξη σημειώθηκε λίγο πριν από τις 11:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) στη διασταύρωση Σελγκάμπ, όπου βρίσκεται ένα από τα βασικά σημεία ελέγχου που οδηγούν στη «Βίλα Σομαλία», το προεδρικό παλάτι, περίπου ένα χιλιόμετρο από εκεί. Ο επικεφαλής της αστυνομίας στη συνοικία Μουκάουι Άχμεντ Μουντέι έκανε λόγο μιλώντας στον Τύπο για οκτώ νεκρούς, «οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν πολίτες», και επτά τραυματίες.
Αυτόπτες μάρτυρες είπαν στο Γαλλικό Πρακτορείο πως αρκετά αυτοκίνητα περίμεναν να ελεγχθούν όταν σημειώθηκε η έκρηξη και ότι κάποια από τα θύματα παγιδεύτηκαν μέσα στα αυτοκίνητά τους που είχαν πάρει φωτιά. Το αυτοκίνητο που είχε παγιδευτεί με εκρηκτικά ανατινάχθηκε «ενώ υπήρχαν αρκετά άλλα οχήματα (σταματημένα) και πέρναγε κόσμος από διπλανό δρόμο», εξήγησε ο Μοχάμεντ Χάσαν, αυτόπτης μάρτυρας.
Ανάμεσα στα θύματα ήταν η Χιμπάκ Αμπουκάρ Χάσαν, σύμβουλος του πρωθυπουργού για τις γυναικείες υποθέσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ανέφερε κυβερνητική πηγή.
Η Σεμπάμπ, κίνημα που ορκίζεται πίστη στην Αλ Κάιντα, ανέλαβε την ευθύνη για την ενέργεια με ανακοίνωσή της. Παρότι εκδιώχθηκε από τη Μογκαντίσου το 2011, η Σεμπάμπ διαπράττει συχνά επιθέσεις στην πρωτεύουσα, στο πλαίσιο της εξέγερσής της από το 2007 με σκοπό να ανατρέψει την ευάλωτη ομοσπονδιακή κυβέρνηση, η οποία υποστηρίζεται από τη διεθνή κοινότητα.
Ο πρωθυπουργός Μοχάμεντ Ρόμπλε καταδίκασε την επίθεση αποτίνοντας φόρο τιμής στα θύματα και ειδικά στη συνεργάτιδά του, «δυναμική νέα γυναίκα, εργατική και αφοσιωμένη». «Πρέπει να συνεργαστούμε στον αγώνα εναντίον των ανελέητων τρομοκρατών που σκοτώνουν το λαό μας», πρόσθεσε ο κ. Ρόμπλε, σε ανοικτή σύγκρουση τις τελευταίες εβδομάδες με τον πρόεδρο Φαρμάτζο.
Η διένεξη ανάμεσα στους δύο άνδρες προκαλεί ανησυχία καθώς θέτει υπό αμφισβήτηση την εύθραυστη διαδικασία που υποτίθεται πως θα οδηγήσει στην εκλογή νέου προέδρου, καθώς επίσης επειδή έχει στο επίκεντρό της την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ασφαλείας (NISA), θεσμό με κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια αντιμετώπισης της Σεμπάμπ.
Οι δύο ηγέτες συγκρούονται εξαιτίας της απομάκρυνσης του πρώην επικεφαλής της NISA, του Φάχαντ Γιασίν, στενού συνεργάτη του προέδρου, και κατόπιν του υπουργού Ασφαλείας, έπειτα από την αμφιλεγόμενη έρευνα για την εξαφάνιση νεαρής πράκτορα της υπηρεσίας, της Ικράν Ταλίλ. Η υπηρεσία πληροφοριών κατηγορεί τη Σεμπάμπ, που διαψεύδει ότι είχε οποιαδήποτε ανάμιξη. Η οικογένειά της νέας κατηγορεί τη NISA ότι την «εξαφάνισε».
Τη 16η Σεπτεμβρίου ο Φαρμάτζο ανακοίνωσε πως αποφάσισε να στερήσει από τον πρωθυπουργό του την «εκτελεστική εξουσία» του, κάτι που ο τελευταίος απέρριψε. Οι προσπάθειες μεσολάβησης ανάμεσα στους δύο άνδρες είναι άκαρπες, προς μεγάλη ανησυχία της διεθνούς κοινότητας.
Οι ΗΠΑ κάλεσαν τον πρόεδρο και τον πρωθυπουργό να επιλύσουν τις διαφορές τους «άμεσα και ειρηνικά» ώστε να μην καθυστερήσει ακόμη περισσότερο η εκλογική διαδικασία. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ κάλεσε σε «διάλογο» και να «δοθεί η προτεραιότητα στην ειρηνική διεξαγωγή εκλογών διαφανών, αξιόπιστων και χωρίς αποκλεισμούς».
Ο Φαρμάτζο, πρόεδρος από το 2017, είδε τη θητεία του να λήγει την 8η Φεβρουαρίου χωρίς να μπορέσει να συνεννοηθεί με τους ηγέτες των διάφορων περιοχών της Σομαλίας για να οργανωθούν εκλογές. Η ανακοίνωση στα μέσα Απριλίου ότι η θητεία παρατείνεται για δύο χρόνια προκάλεσε συγκρούσεις με τη χρήση όπλων στη Μογκαντίσου, εγείροντας φόβους ότι ο εμφύλιος πόλεμος που σπαράσσει τη χώρα από το 1991 θα γενικευτεί εκ νέου.
Ο κ. Ρόμπλε, στον οποίο είχε ανατεθεί από τον πρόεδρο να οργανώσει τις εκλογές, έκλεισε συμφωνία που προέβλεπε αρχικά ότι η ψηφοφορία θα διεξαγόταν τη 10η Οκτωβρίου.
Αλλά η διαδικασία ήδη καθυστερεί. Η επιλογή των μελών της κάτω Βουλής από τις περιφέρειες, το τελευταίο στάδιο πριν από την εκλογή του αρχηγού του κράτους με βάση το περίπλοκο, έμμεσο εκλογικό σύστημα στη Σομαλία, αναμένεται πλέον να διεξαχθεί μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου και της 25ης Νοεμβρίου.
