Το λεγόμενο “Open Source Intelligence” (OSINT), είναι ένας τρόπος αποκόμισης στοιχείων για διάφορες δραστηριότητες (ακόμη και αυτές ενός αντιπάλου), με τη χρήση ανοιχτών, δηλαδή μη διαβαθμισμένων, πηγών.
Η έρευνα για δημόσια διαθέσιμες πληροφορίες στο διαδίκτυο, μπορεί κυριολεκτικά να αποκαλύψει “θησαυρούς” πληροφοριών. Αν επίσης χρησιμοποιηθούν και διάφορα εργαλεία που είναι προσβάσιμα από όλους, μπορούμε να αποκομίσουμε πολλά στοιχεία.
Όταν τραβάτε μια φωτογραφία με το κινητό σας τηλέφωνο, οι συντεταγμένες GPS της τοποθεσίας που τραβήξατε την εικόνα ενσωματώνονται σε αυτή. Όταν ανεβάζετε την εν λόγω φωτογραφία στο διαδίκτυο για να το βλέπουν όλοι, οι χρήστες μπορούν να αντλήσουν τα δεδομένα τοποθεσίας από αυτήν την εικόνα. Το 2007, μια ομάδα Ιρακινών ανταρτών χρησιμοποίησε γεωεντοπισμό σε φωτογραφίες που διακινήθηκαν στο διαδίκτυο (με βάση τα μεταδεδομένα τους), για να καταστρέψουν αμερικανικά ελικόπτερα Apache, με τη χρήση όλμων.
Όταν ένας νέος στόλος ελικοπτέρων έφτασε με αεροπορική βάση στο Ιράκ, ορισμένοι στρατιώτες έβγαλαν φωτογραφίες που ανέβηκαν στο διαδίκτυο. Οι αντάρτες μπόρεσαν να προσδιορίσουν την ακριβή θέση των ελικοπτέρων μέσα στο βάση, καταστρέφοντας τέσσερα AH-64 Apache.
Τα κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το Twitter, διαγράφουν τα μεταδεδομένα (metadata) στις εικόνες που ανεβαίνουν στις πλατφόρμες τους. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει σε εικόνες που θα κυκλοφορήσουν μέσω email, ή αυτές που θα ανέβουν σε ιστοσελίδες και ιστολόγια. Χρησιμοποιώντας λοιπόν εργαλεία όπως το Jeffrey’s EXIF Viewer, μπορούμε πανεύκολα να αντλήσουμε αυτά τα μεταδεδομένα, στα οποία μπορεί κάλλιστα να περιλαμβάνεται η τοποθεσία λήψης μιας φωτογραφίας, δεδομένου πως πολλά smartphones, έχουν ενσωματωμένο και ενεργοποιημένο GPS.
Ακόμη και αν δεν υπάρχουν μεταδεδομένα σε μια εικόνα, η τοποθεσία λήψης μπορεί να καθοριστεί μέσω “κλασσικού” γεωεντοπισμού, αν και αυτή η διαδικασία είναι συνήθως ιδιαίτερα χρονοβόρα. Για παράδειγμα, εάν ένας στρατιώτης ανεβάσει στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook μια φωτογραφία από διαβαθμισμένη περιοχή (δεν θα περιέχει metadata όπως είπαμε), ένας έμπειρος αναλυτής, μπορεί να καθορίσει το σημείο λήψης, μελετώντας το background, δηλαδή βουνά, οικίσματα, ακόμη και δένδρα, συγκρίνοντας το σημείο με δορυφορικές φωτογραφίες που είναι προσβάσιμες απ’ όλους στο διαδίκτυο (πχ, Google Maps).
Αξίζει να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο, πως οι εικόνες που δημοσιεύουν τα ελληνικά Επιτελεία, (πολύ σωστά) δεν περιέχουν μεταδεδομένα για ευνόητους λόγους.
Η βασική χρησιμότητα των μεταδεδομένων είναι να επιταχύνουν και να εμπλουτίζουν την αναζήτηση πηγών. Η αναζήτηση με τη χρήση μεταδεδομένων γλιτώνει τον χρήστη από περίπλοκες και χρονοβόρες χειροκίνητες διαδικασίες φιλτραρίσματος πληροφοριών.
Καταλήγοντας, θα πρέπει να πούμε πως στην ψηφιακή εποχή που ζούμε και ειδικά όσον αφορά τις Ένοπλες Δυνάμεις, το προσωπικό θα πρέπει να είναι ενήμερο για αυτό το ζήτημα (μέσω σεμιναριών κτλ) και να απαγορεύεται (ουσιαστικά και όχι θεωρητικά), η λήψη και διακίνηση φωτογραφιών από εγκαταστάσεις, ακόμη και ανθρώπους των ΕΔ.
