Με προηγούμενό μας άρθρο με λεπτομέρειες της ολλανδικής πρότασης για φρεγάτες κλάσης Sigma 11515 HN στο ΠΝ, η ΠΤΗΣΗ συνεχίζει τα στοχευμένα ρεπορτάζ στις λύσεις που έχουν “κομίσει” οι διεκδικητές της ελληνικής ναυτικής αγοράς του Αιώνα. Eίμασταν οι πρώτοι που ξεκινήσαμε άρθρα για τις ανάγκες του ΠΝ, κάναμε άρθρα για τις πιθανές Ενδιάμεσες Λύσεις που παρέλασαν και παρελαύνουν από το ΓΕΝ, αλλά συνεχίζουμε και με το πρόγραμμα των φρεγατών. Γενικά, όπως έχουν γράψει κάποιοι φίλοι μας, το κάναμε “Πλεύση” από “Πτήση”, αλλά δεν μπορούμε να ησυχάσουμε μέχρι να δούμε 10 νέες φρεγάτες να αντικαθιστούν τις 9 (πρώην 10) φρεγάτες κλάσης Kortenaer.
Ενδιάμεσες λύσεις για το ΠΝ στο KAI 5. LaFayette, FREMM, Arleigh Burke και Ticonderoga
Μετά από αρκετά χρόνια αρθρογραφίας, νομίζουμε πως οι αναγνώστες μας έχουν μια ξεκάθαρη εικόνα για τις προτάσεις των ΗΠΑ και της Lockheed Martin, της Γαλλίας και της Naval Group, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Babcock αλλά και της Ολλανδίας και της Damen. Όπως έχουμε ήδη γράψει, η διακοπή των συνομιλιών για δυο γαλλικής κατασκευής αλλά ελληνικής διαμόρφωσης φρεγάτες κλάσης FDI/Belh@rra τον περασμένο Ιούλιο, έφερε στη Μεσογείων και στο ΓΕΝ προτάσεις από όλο τον κόσμο. Κάποιοι εκ των ενδιαφερομένων, αφού πήραν πληροφορίες για τις ανάγκες του ΠΝ, ήρθαν με προτάσεις. Ας κάνουμε μια μικρή ανασκόπηση όσων γνωρίζουμε μέχρι τώρα.
TO ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΜΕ
Μια προμήθεια, του μεγέθους αγοράς 4 νέων πλοίων, 2 μεταχειρισμένων, και εκσυγχρονισμού 4, αξίας περίπου μέχρι 5 δις, δεν μπορεί να δοθεί έτσι “απλά” σε μια εταιρεία. Για να επιλεγεί εταιρεία, πρέπει να γίνει διαγωνισμός. Όσοι φωνάζουν υπέρ ενός “διαγωνισμού”, πρέπει να ξέρουν πως αυτός έπρεπε να είχε ξεκινήσει το 2017 για να μπορέσουμε το 2021 να υπογράψουμε συμβόλαιο. Συνεπώς, τέτοια λύση δεν υπάρχει, και όσοι “επιμένουν” σήμερα στον Διαγωνισμό, θέλουν απλά να κλωτσήσουν το τενεκεδάκι πιο μακρυά, εκεί που το ΠΝ θα επιχειρεί πλέον μόνο με σωσίβιες λέμβους. Αν ξεκινήσουμε σήμερα με διαγωνισμό, τότε θα φτάσουμε το 2025, και ακόμη και χωρίς προσφυγές, θα μπορέσουμε να υπογράψουμε για πλοία, που ΘΑ έρθουν προς το τέλος της δεκαετίας.
Η μόνη λύση, είναι αυτή της διακρατικής συμφωνίας. Όσο κι αν αυτό ακούγεται απλό, διακρατικές συμφωνίες ελάχιστες είναι οι χώρες που μπορούν να κάνουν (και να ανήκουν στη Δύση). Ουσιαστικά, επίσημα μπορούν και G2G συμφωνίες κάνουν οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και το Ισραήλ. Οι υπόλοιπες, βοηθούν μεν τις αμυντικές τους βιομηχανίες, αλλά δεν παρεμβαίνουν, δεν παίζουν το ρόλο του buffer μεταξύ πελάτη και βιομηχανίας. Αυτό το κάνουν οι ΗΠΑ με τα FMS, που ουσιαστικά συμβάλεται το Κράτος Πελάτης με τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ. Για παράδειγμα, ο εκσυγχρονισμός των Ρ-3 γίνεται με συμφωνία μεταξύ Ελληνικής Κυβέρνησης και Αμερικανικού Ναυτικού. Το ίδιο και με τα F-16 κοκ. Υπάρχει ένα επιπλέον κόστος, αλλά θεωρητικά έτσι είναι προστατευμένος ο πελάτης, ενώ δεν τίθεται θέμα ανταγωνισμού (που μας ενδιαφέρει αυτή τη στιγμή).
ATLANTIC OCEAN (Oct. 30, 2019) The Belgian navy Karel Doorman-class frigate Leopold I (F930) transits the Atlantic Ocean as seen from the U.S. Navy guided-missile destroyer USS Gridley (DDG 101). Gridley is underway on a scheduled deployment as the flagship of Standing NATO Maritime Group One to conduct maritime operations and provide a continuous maritime capability for NATO in the northern Atlantic. (U.S. Navy photo by Mass Communication Specialist 2nd Class Cameron Stoner/Released)
Οι Γάλλοι από την πρώτη στιγμή που μιλήσαμε για τις Belh@rra, δήλωσαν πρόθυμοι να αναπτύξουν διαδικασία FMS, αρκεί όμως να την πληρώσει, την ανάπτυξη της διαδικασίας, η … Ελλάδα. Μετά από 3 χρόνια συνομιλιών, η Γαλλία δεν απέκτησε γραφείο FMS. Η Ολλανδία και η Γερμανία έχουν διαδικασίες πιο κοντά σε αυτό που εμείς (και οι ΗΠΑ) λέμε FMS, ενώ οι Βρετανοί, ευέλικτοι από “κούνια” σίγουρα θα καταφέρουν να σκεφτούν κάτι. Με όρους λοιπόν “εφικτότητας”, οι ΗΠΑ συνεχίζουν να έχουν αυτό που δεν έχουν οι άλλοι, τα FMS. Αλλά η αλήθεια είναι, πως λύση μπορεί ίσως και να βρεθεί. Και η λύση μετά από αυτό θα μπορεί να μιλάει γαλλικά ή ολλανδικά! Μέχρι τότε, οι ΗΠΑ προηγούνται.
Γαλλία-Naval Group-Belh@rra
Οι Γάλλοι αποδεικνύουν πως δεν τα παρατάνε εύκολα. Ξέρουν ότι η FDI είναι ένα εξαίρετο σκαρί, και ξέρουν πως το έχουν αποδεχτεί και οι Επιτελείς του ΓΕΝ. Η σχέση του ΠΝ με τις γαλλικές φρεγάτες είναι πλέον βαθιά, και έτσι είναι πολύ εύκολο για τους Γάλλους, να εξηγούν τις όποιες αλλαγές στους αξιωματικούς του ΠΝ. Έτσι, από τη στιγμή που η κυβέρνηση δέχτηκε να χρηματοδοτήσει για το ΠΝ ένα πρόγραμμα αντικατάστασης του 50% του Στόλου, και εκσυγχρονισμού για το 30% του υπολοίπου, οι Γάλλοι έχουν αρχίσει τις διεργασίες, για να έρθουν με πολύ καλύτερη λύση.
Η πρόταση για 4 γαλλικές Belh@rra δεν έχει φτάσει επίσημα στο ΠΝ, καθώς το τελευταίο έχει κάνει απολύτως ξεκάθαρο, πως δεν καλύπτεται από τα συγκεκριμένα πλοία. Μια όμως ενισχυμένη γαλλική έκδοση, με CIWS RAM και κάποιο σύστημα ECM, μάλλον καλύπτει οριακά τις ανάγκες του ΠΝ. Οι Γάλλοι αυτές τις μέρες προσπαθούν να βρουν μια λύση, που δεν θα εκτοξεύει το κόστος, και επίσης, θα πρέπει να ζητήσουν από το Γαλλικό ΠΝ να αποχωριστεί κάποια από τα πλοία του. Το λογικότερο είναι οι Γάλλοι να έρθουν με τις δυο μη εκσυγχρονισμένες LaFayette, που θα καλύψουν άμεσα κενά στο ΠΝ, και θα εκσυγχρονιστούν μετά το πέρας του εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ200ΗΝ.
Αν προχωρήσουμε με τους Γάλλους, και εδώ η συμφωνία θα είναι διακρατική. Δεν υπάρχει διαφορετικός τρόπος για να προχωρήσει μια τέτοια συμφωνία. Οι Γάλλοι πλέον δείχνουν όλη την καλή διάθεση να προχωρήσει η ναυπήγηση στην Ελλάδα, αλλά τουλάχιστον σε εμάς προκαλεί απορία το γεγονός της μη πρότασης της σχεδίασης Gowind, έστω και σαν μια άμεση ενδιάμεση λύση. Πάντως όλα είναι ανοιχτά από γαλλικής πλευράς, και δεν θα μας εκπλήξει τίποτα!
ΗΠΑ-USN-MMSC
Αναμφίβολα, προνομιακή θέση στις συζητήσεις έχει η αμερικανική πλευρά. To USN έχει πλησιάσει το ΠΝ ήδη από το 2018, διαμορφώνοντας μια πρόταση παράλληλα κι όχι ανταγωνιστικά με τις φρεγάτες Belh@rra που συζητούσε με το ΠΝ κατά αποκλειστικότητα μόνο η Naval Group. To USN, και ουσιαστικά η LM, στόχευε στην επόμενη μέρα των Belh@rra, καθώς όλοι ξέρουν πως με δυο φρεγάτες δεν λύνεται το πρόβλημα του ΠΝ. Έτσι, αφού τα στελέχη του Αμερικανικού Ναυτικού έκαναν ένα προσεκτικό σκανάρισμα των αναγκών του ΠΝ, έφεραν πρόταση που βασίζεται στο σχέδιο του LCS Freedom, αλλά στην έκδοση MMSC που προς στιγμή έχει αγοραστεί από την Σαουδική Αραβία.
Συζήτηση και Απαντήσεις για τις MMSC. Πως συνδυάζονται με το πρόγραμμα ανανέωσης του ΠΝ;
Η έλευση της νέας κυβέρνησης, οδήγησε σε αύξηση του αμυντικού προϋπολογισμού, και έτσι τα 160 εκ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ έγιναν 400 εκ. Έτσι, το USN (κι όχι η LM), που αυτό ουσιαστικά συζητά με το ΠΝ, μετά από ελληνική παραίνεση, πρόσφερε μια λύση “πακέτο”, με 4 MMSC (πλήρως οπλισμένες), 4 εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ200ΗΝ στα πρότυπα των ελληνικών MMSC (COMBATSS-21 δηλαδή AEGIS, TRS-4D κοκ, ενδιάμεση λύση με όπλα, εκπαίδευση και φόρτο όπλων, αλλά και συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στην κατασκευή της FFG(X). Όλα αυτά, με “ταβάνι” τα 5 δις. Βέβαια, είναι αλήθεια πως η αρχική “πεποίθηση” για αποδέσμευση Arleigh Burke, έχει “αποδυναμωθεί” και οι ΗΠΑ θα προτείνουν είτε Ticonderoga είτε κάτι άλλο, που δεν μπορούμε να το ξέρουμε.
Το σίγουρο είναι πως οι ΗΠΑ συνεχίζουν να έχουν το “πάνω χέρι” σε σχέση με όλους τους υπολοίπους, καθώς FMS μπορούν μόνο αυτές να προσφέρουν, όπως επίσης, είναι όλο το πρόγραμμα βασίζεται σε διακρατική συμφωνία. Οι ΗΠΑ προσφέρουν επίσης κατασκευή στην Ελλάδα, ενώ έχουν αποδεσμεύσει την κατασκευή των πλοίων με την αγορά των ναυπηγείων Σκαραμαγκά ή Ελευσίνας από Αμερικανική εταιρεία. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να σταλεί η περίφημη LoR for LoA, που θα μας επιστρέψει πλέον μια τελική πρόταση, όχι από την κατασκευάστρια εταιρεία αλλά από το USN, με όλα όσα ζητάμε για το ΠΝ. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν αναφέρουμε κατασκευάστρια εταιρεία, αλλά το USN, τα FMS πάντα πηγαίνουν με την αμερικανική κυβέρνηση, στην περίπτωσή μας, το USN.
Ηνωμένο Βασίλειο-Babcock-Type 31
Οι Βρετανοί είχαν μια μάλλον περίεργη προσέγγιση στο θέμα του ΠΝ. Πρώτα υπήρξε κρατικό ενδιαφέρον για προώθηση των μεταχειρισμένων φρεγατών κλάσης Type 23, ενώ στη συνέχεια εμφανίστηκε, σε υψηλό επίπεδο, η Babcock με την εξαιρετική Type 31. Δεν υπάρχει κάποια πληροφορία πέρα από όσα πρώτη η ΠΤΗΣΗ είχε γράψει για την βρετανική πρόταση, η οποία φαίνεται να είναι εξαιρετικά χαμηλού κόστους. Τα συστήματα που ενσωματώνουν οι Type 31, ορίζουν μεν μια φρεγάτα πολλαπλών ρόλων, αλλά δεν καλύπτουν ίσως απόλυτα το ΠΝ.
Το σίγουρο είναι, πως μια “οργανωμένη” βρετανική πρόταση, με το Royal Navy να αποδεσμεύει Type 23 σε χρόνους που βολεύουν το ΠΝ, και την Babcock να προσφέρει διακρατική συμφωνία μέσω της Βρετανικής Κυβέρνησης, θα μπορούσε να είχε κάποια τύχη, με δεδομένη την χαμηλή τιμή των φρεγατών Type 31, αλλά και τη δυνατότητα του πανίσχυρου βρετανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος να χρηματοδοτήσει τα πλοία. Πιστεύουμε πως οι Βρετανοί έχουν ένα εξαιρετικό προϊόν, και μια δυνατή “λύση” για τα προβλήματα του ΠΝ, αλλά πρέπει να κάνουν και το απαραίτητο marketing. Μέχρι τώρα, μάλλον δεν τα έχουν καταφέρει.
Ολλανδία-Damen-Sigma 11515
H μεγάλη αποκλειστικότητα της ΠΤΗΣΗΣ, αποκάλυψε την πολύ δυνατή ολλανδική πρόταση. Το σχέδιο των Ολλανδών, από τη στιγμή που αποδεσμεύτηκαν από την πρόταση της νέας βελγο-ολλανδικής φρεγάτας, η 11515 ΗΝ, είναι πραγματικό πλοίο, έτσι όπως μάλλον το θέλει και το ΠΝ. Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, η πλειοψηφία των ανθρώπων του ΠΝ θα ήθελε πολύ μια ολλανδική σχεδίαση, κάτι σαν την Omega Class. Η δε λύση προσφοράς ενός δοκιμασμένου πλοίου, έχει να κάνει με το βασικό σχέδιο της SIGMA, είναι μάλλον η καλύτερη λύση για το ΠΝ, από πλευράς τεχνολογικού κινδύνου.
Οι Ολλανδοί προσπαθούν να “κουμπώσουν” τις δυο φρεγάτες κλάσης Μ, που αυτή τη στιγμή υπηρετούν στο Πολεμικό τους ναυτικό. Το θέμα είναι πως τυχόν αποχώρησή τους θα αφήσει το ολλανδικό ναυτικό μόνο με τις ικανές μεν, χωρίς όμως ανθυποβρυχιακές δυνατότητες δε, LCF. Οι τελευταίες, όσο κι αν “ξερογλυφόμαστε” δεν υπάρχει περίπτωση να γίνουν διαθέσιμες σε λιγότερα από 15 χρόνια από σήμερα. Αλλά οι Μ, θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις να έρθουν στο ΠΝ, το θέμα είναι το πότε.
Ολοκλήρωση εγκατάστασης και δοκιμών συστημάτων στην δεύτερη φρεγάτα SIGMA της Ινδονησίας
Δεν κρύβουμε πως η ολλανδική πρόταση είναι πολύ “δυνατή”, και οι ολλανδικές σχεδιάσεις είναι στην καρδιά, όχι μόνο τη δική μας, αλλά και των Επιτελών του ΠΝ. Οι Ολλανδοί φτιάχνουν εξαίρετα πλοία εδώ και αιώνες, ενώ η Ολλανδία, είναι στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, και με ένα πανίσχυρο ΑΕΠ. Η Ολλανδία έχει ένα ΑΕΠ της τάξης του σχεδόν 1 τρις δολαρίων, τη στιγμή που η Ρωσία έχει 1,6. Συνεπώς, η Ολλανδία είναι από τους κύριους χρηματοδότες των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ, και φυσικά της Ελλάδας. Πολλά από τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης θα προέλθουν από την Ολλανδία, και αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να το ξεχνάμε.
Τι θα γίνει
Το ΠΝ έχει στα χέρια του και επεξεργάζεται όλες τις πιθανές προτάσεις. Οι 4 που έχουμε γράψει παραπάνω, είναι μόνο κάποιες από αυτές που έχουν φτάσει στη Μεσογείων. Οι Γερμανοί και οι Ισπανοί έχουν επίσης έρθει, αλλά κανείς δεν έχει καταφέρει να φτιάξει μια πλήρη λύση για το ΠΝ, όπως οι παραπάνω. Αν και υπάρχει τρομερή πίεση από πλευράς χρόνου, το ΠΝ έχει καταλάβει πως οι παραπάνω θέλουν πάσει θυσία το συμβόλαιο. Έτσι, τα κράτη αλλά και οι εταιρείες θα δώσουν “ρέστα” για να το πάρουν.
Το έργο το έχει ξαναδεί το ΓΕΕΘΑ, με τα εκπαιδευτικά και το Διεθνές Κέντρος της Καλαμάτας. Όσο ήταν η CAE μόνη της, η διαπραγμάτευση ήταν δύσκολη. Όταν μπήκαν στο “παιχνίδι” και οι Ισραηλινοί, τότε οι τιμές συμπιέστηκαν σε εκπληκτικά επίπεδα, και το ΓΕΑ/ΓΕΕΘΑ πήραν όσα ήθελαν. Το ίδιο έχει συμβεί και με το ΓΕΝ. Όσο η Naval Group ήταν μόνη της, οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες. Ότι ζητούσε το ΠΝ είχε ένα επιπλέον εξωπραγματικό κόστος. Όταν όμως πάγωσαν οι συνομιλίες τον Ιούλιο, και εμφανίστηκαν και άλλοι μνηστήρες, όλοι βρήκαν λύσεις εκεί που δεν υπήρχαν.
Αυτή τη στιγμή, οι Αμερικανοί, που έβλεπαν να προηγούνται, άρχισαν να φανερώνουν “ασάφειες” στο θέμα της Ενδιάμεσης Λύσης. Το ΠΝ λοιπόν ξεκίνησε να εξετάζει πολύ σοβαρά όλες τις άλλες λύσεις, αναμένεται κάποια αμερικανική “ρελάνς”, με την “ευλογία” της νέας διακυβέρνησης Biden. Λογικά, οι ΗΠΑ, έχουν ακόμη την πρωτοκαθεδρία στις διαβουλεύσεις, αν και το κενό εξουσίας στις ΗΠΑ δεν βοηθά. Πάντως οι αποφάσεις δεν θα αργήσουν, θεωρούμε πως τα πάντα θα έχουν κλείσει τους πρώτους μήνες του 2021.
