Γράφει ο Ηρακλή Μαρδύρης
Άλλη μία υπόθεση κατασκοπείας έγινε δημοσίως γνωστή τις τελευταίες μέρες. Από τη μία επιβεβαιώνει τις υποψίες ότι η Ελλάδα είναι στόχος, δείχνει ότι υπάρχουν υπηρεσίες στη χώρα που ασχολούνται με το θέμα, αλλά και γέννησε ορισμένα ερωτηματικά σχετικά με τη διαχείριση της. Η πολύμηνη παρακολούθηση οδήγησε σε σύλληψη και ομολογία, αλλά μόνο ολιγόωρη κράτηση!
Δεν κάνανε κάτι καλά οι αρχές ασφαλείας; Θα μπορούσαν τουλάχιστον να τους συλλάβουν για κάτι αυτόφωρο τουλάχιστον, ώστε να μείνουν περισσότερο χρόνο υπό κράτηση; Οι δικαστικές αρχές δεν έκαναν κάτι καλά; Η νομοθετική εξουσία έχει αφήσει τρύπες που οι εχθροί εκμεταλλεύονται; Αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να αναλυθούν ώστε την επόμενη φορά να είμαστε πιο έτοιμοι.
Μήπως κελάηδησαν οι εμπλεκόμενοι και τους άφησαν; Τόσο γρήγορα όμως; Σε αυτή την περίπτωση μήπως δεν θα έπρεπε να ανακοινωθεί η σύλληψη τους και να τους εκμεταλλευτούν κάνοντας τους να αλλάξουν μεριά; Μήπως ήταν μικρά ψάρια και δεν άξιζε τον κόπο να ασχοληθούν παραπάνω; Μήπως ήταν απλώς ένα μήνυμα σε κάποιον άλλο;
Η υπόθεση δείχνει όντως ότι πρόκειται για μικρά ψάρια και για τίποτα το επιτηδευμένο που θα αποτελούσε ιδιαίτερο κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια. Κάποιος αφελής από τη μειονότητα κατάφερε να καταστρέψει τη ζωή του για να μάθει κάθε πότε αλλάζουν οι σκοποί. Φυσικά αυτό ΔΕΝ σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι πρέπει να αγνοηθεί, αυτή και παρόμοιες περιπτώσεις. Και η πιο μικρή πληροφορία είναι σημαντική και το κόστος απόκτησης τους από τον εχθρό πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο μεγάλο. Αυτό πρέπει να το καταλάβει και ο πιο νέος οπλίτης που με μια κερασμένη μπύρα και ένα “σειρούλα υπηρέτησα και εγώ εκεί όταν ήμουν νέος” λέει με ευκολία και το τι χρώμα εσώρουχο φοράει ο λοχαγός του.
Η υπόθεση δείχνει επίσης και μια τσαπατσουλιά από Τουρκικής μεριάς. Ο χειριστής φαίνεται να είναι γνωστός και μη εξαιρετέος γραμματέας του προξενείου, ο οποίος φαίνεται να είχε απασχολήσει τις αρχές και στο παρελθόν. Η ερώτηση ίσως είναι γιατί βρίσκεται ακόμα στη χώρα και δεν έχει απελαθεί και η απάντηση μπορεί να είναι ότι αυτόν τον ξέρουμε, τα χούγια του και τις δυνατότητες του. Αν απελαθεί τότε ο αντικαταστάτης του μπορεί να είναι ικανότερος και να πρέπει οι δικές μας αρχές να ξεκινήσουν από την αρχή…
Στη μεγάλη του σοφία στρατολόγησε κάποιον από τη μειονότητα. Αυτός είναι ο πιο εύκολος δρόμος, αλλά και αυτός που θα δώσει τις λιγότερες πιθανότητες επιτυχίας. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να μιλάνε άπταιστα ελληνικά και να περνάνε απαρατήρητοι, αλλά έχουν ονοματεπώνυμο που ξεχωρίζει και όταν βρίσκονται εκτός Θράκης, τότε η παρουσία τους σηκώνει βλέφαρα.
Η στρατολόγηση μειονοτικών είναι εύκολη γιατί μπορούν να τους πουλήσουν εθνικοπατριωτικά παραμύθια αλλά και να τους ελέγξουν οικονομικά. Μια δυο διευκολύνσεις και μετά θα τους ζητήσουν μερικές χάρες. Το πρόβλημα (για αυτους) είναι ότι η στρατολόγηση στη Θράκη μπορεί να γίνει αντιληπτή. Οι κοινότητες είναι μικρές. Ποιοι έχουν έντονη παρουσία στις εκδηλώσεις και ποιοι δέχονται οικονομική ενίσχυση από το προξενείο είναι πληροφορίες που δεν μπορεί να κρατηθούν μυστικές. Όταν μάλιστα κάποιος από αυτούς αρχίζει τα ταξίδια, τότε καμπανάκια πρέπει να ηχούν.
Ένα επιπλέον εμπόδιο είναι ότι λόγω του γενικά χαμηλού εκπαιδευτικού επιπέδου τους έχουν δύσκολα πρόσβαση σε πληροφορίες μεγάλης σημασίας. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει επ ουδενί ότι η στρατολόγηση μειονοτικών δεν είναι καλή ιδέα για την Τουρκία. Αντιθέτως, θεωρητικά η Τουρκία θα έπρεπε να χρηματοδοτήσουν όσους έχουν διάθεση και μυαλό, να σπουδάσουν, να βοηθηθούν ώστε να φτιάξουν καριέρες σε σημαντικές υποδομές, σε θέσεις ευθύνης, σε θέσεις με επιρροή που θα ευγνωμονούν τους χειριστές τους για τη βοήθεια και θα είναι αναγκασμένοι να επιστρέψουν κάποιες χάρες. Οι υπόλοιποι είναι χρήσιμοι για αποστολές χαμηλής αξίας, όπως η πρόσφατη, αλλά και για τη διενέργεια δολιοφθορών.
Άνθρωποι που θα υπακούσουν εντολές χωρίς πολλές ερωτήσεις είναι ιδανικοί για μια σειρά αποστολών. Να ανατινάξουν κάποιο μιναρέ, να βάλουν βόμβα στο σπίτι του Κεμάλ, να ρίξουν κολώνες της ΔΕΗ προκαλώντας blackout, να κόψουν καλώδια τηλεπικοινωνιών, να κλείσουν δρόμους, να δηλητηριάσουν αποθέματα νερού, να βάλουν φωτιές… γενικά να εκτελέσουν προβοκάτσιες και να προκαλέσουν ένα χάος στα μετόπισθεν. Οι οδοί εφοδιασμού προς τον Έβρο είναι συγκεκριμένοι, λίγοι και περνάνε από μια περιοχή που γνωρίζουν καλά.
Η μειονότητα γενικά είναι απαθής στα σχέδια του τοπικού προξενείου, αλλά από την άλλη δεν χρειάζεται η στρατολόγηση πολλών ατόμων. Η στρατολόγηση όμως ατόμων εκτός μειονότητας έχει περισσότερα πλεονεκτήματα για την Τουρκία.
Αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολεί περισσότερο είναι στελέχη των εχθρικών μυστικών υπηρεσιών που λειτουργούν πιο επαγγελματικά και στοχεύουν πιο ψηλά, με τη βοήθεια ανθρώπων πέραν πάσης υποψίας. Σημαντικό για τις εχθρικές υπηρεσίες είναι να βρούνε αυτά τα άτομα, τα οποία θα μπορούν να τους προμηθεύουν πολύτιμες πληροφορίες ή να επηρεάζουν άλλους. Συνεπώς η υπηρεσία θα πρέπει να ξέρει τι θέλει να μάθει και ποιοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Εναλλακτικά μπορεί να γίνει επένδυση στο άτομο το οποίο θα φέρνει ότι πληροφορίες μπορεί.
Το πρώτο βήμα στη στρατολόγηση είναι η αναγνώριση ατόμων που πιθανά θα ήταν θετικά σε μια συνεργασία ή ατόμων που έχουν πρόσβαση σε χρήσιμες πληροφορίες. Αυτή είναι ένα κομβικής σημασίας βήμα καθώς μια λάθος επιλογή προσώπου μπορεί να καταστρέψει δουλειά πολλών ετών. Οι άνθρωποι που κάνουν αυτή τη δουλειά είναι εξαιρετικά πολύτιμοι. Επιλέγουν τους υποψήφιους και μετά τους προωθούν σε άλλους συναδέλφους τους ώστε να μη κινδυνεύσει η κάλυψη τους, και να συνεχίσουν το έργο τους. Συνήθως είναι φιλικοί αξιωματούχοι, στελέχη επιχειρήσεων, καθηγητές πανεπιστημίων, δημοσιογράφοι, μέλη σε think tanks, σε ΜΚΟ, ιερείς κτλ. Αυτοί οι άνθρωποι μπορούν να αξιολογήσουν τόσο την προσωπικότητα ενός ατόμου, όσο και να αξιολογήσουν τεχνικές πληροφορίες και να ιεραρχήσουνε τι είναι σημαντικό και τι όχι.
Στο δεύτερο βήμα αξιωματικοί πληροφοριών αξιολογούν περαιτέρω τους υποψηφίους και εξετάζουν εναλλακτικές μεθόδους ώστε να τους κάνουν να συνεργαστούν. Θα πρέπει να τους προσφέρουν ένα κίνητρο ή παραπάνω. Συνήθως η ιδεολογία, ο χρηματισμός, ο εκβιασμός και το Εγώ είναι αρκετά. Πολλοί πιστεύουν σε έναν σκοπό και η υπηρεσία θα πρέπει να ταυτίσει τον σκοπό της με την ιδεολογία του υποψηφίου. Μια μικρή (ή μεγαλύτερη) οικονομική ενίσχυση έχει μεγάλη πειθώ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ακόμα μεγαλύτερη πειθώ, αλλά για μικρό χρονικό διάστημα, έχει ένας παραδοσιακός εκβιασμός. Το πιο ωραίο είναι η τόνωση του Εγώ του υποψηφίου, που νιώθει σπουδαίος και σημαντικός, που τον ιντριγκάρει η διπλή ζωή και συνδυάζεται υπέροχα με την ιδεολογία, τα χρήματα και ένα γοητευτικό χειριστή που θα θέλει να εντυπωσιάσει.
Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που η ζωή τους τα έφερε ανάποδα (ή τα πάθη τους) και για μια μικρή οικονομική ενίσχυση θα πήγαιναν μακρυά. Υπάρχουν και απλά πολλοί άπληστοι άνθρωποι. Γενικά δεν θα εμφανιστεί κάποιος με καπαρντίνα να δώσει πεντακοσάευρα σε ένα φάκελο. Ένας φίλος θα γνωρίσει τον υποψήφιο σε έναν άλλο φίλο ή θα κάνει τον υποψήφιο να έρθει σε επαφή με κάποιον ο οποίος θα του μιλήσει για δουλειές σχετικές με τις δεξιότητες του. Μερικές μέρες αργότερα θα εμφανιστεί μια καλή ευκαιρία για εύκολο χρήμα, πχ να γραφτεί μια μελέτη για ένα πλούσιο πελάτη που βιάζεται, να κάνει μια ομιλία σε ένα συνέδριο, να παραστεί ως τεχνικός σύμβουλος σε έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό, να πάει ταξίδι σε μια έκθεση στο εξωτερικό. Μετά θα αρχίσουν και άλλες ευκαιρίες, θα δημιουργηθεί σχέση εμπιστοσύνης και κατόπιν θα ζητήσουν μια χάρη, πολύ εύκολη στην αρχή, αλλά αρκετά για να μπλέξει και να μη μπορεί να φύγει γιατί πια έχει κάνει κάτι παράνομο και έχει πληρωθεί για αυτό. Σε άλλους υποψηφίους προσφέρουν γυναίκες, οι οποίες είναι ακριβό σπορ και κατόπιν τους προσφέρουν χρήματα για να τις συντηρούν. Σε άλλους προσφέρουν τη δυνατότητα να αφοσιωθούν στον ιδεολογικό τους σκοπό χωρίς να ανησυχούν για το προς το ζειν.
Το τρίτο βήμα είναι η ανάπτυξη της σχέσης. Οι μυστικές υπηρεσίες δεν πρόκειται να πλησιάσουν κάποιον και να πουν “καλησπέρα σας είμαι συνταγματάρχης του Τουρκικού στρατού και θα ήθελα μια χάρη, με το αζημίωτο”. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι υποψήφιοι οδηγούνται στην κατασκοπεία χωρίς να το ξέρουν και συχνά το καταλαβαίνουν όταν είναι αργά, αν το καταλάβουν.
Σε ένα περιστατικό που έγινε και μικρό φιλμάκι από το FBI, οι κινεζικές υπηρεσίες εντόπισαν έναν Αμερικανό φοιτητή που επισκέφτηκε την Κίνα σε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής και ενθουσιάστηκε από τη χώρα. Μια γυναίκα του πρόσφερε να γράψει μια εργασία για τις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ, Ταΐβάν, και Βόρειας Κορέας για $120. Του είπε ότι της άρεσε και τον ρώτησε αν θα ήθελε να γράψει και άλλες. Κατόπιν τον σύστησε σε δυο άλλους κυρίους. Με τον καιρό οι νέοι του φίλοι τον προέτρεψαν να επιστρέψει στις ΗΠΑ και να εργαστεί στο State Department ή τη CIA. Απέτυχε δύο φορές στις εξετάσεις αλλά οι φίλοι του του δώσανε $30.000 για τα έξοδα του και την προσπάθεια του. Τελικά τον συνέλαβε το FBI και στην απολογία του είπε ότι όλα ξεκίνησαν πολύ αθώα ¨εδώ στην Κίνα θέλουμε να βοηθούμε τους νέους ανθρώπους να ξεκινήσουν τη ζωή τους, ειδικά τους έξυπνους και με προοπτική. Ξέρουμε ότι είσαι μακριά από το σπίτι σου, τα έξοδα είναι μεγάλα, πάρε μια μικρή ενίσχυση, δες τα σαν προκαταβολή¨. Οι κινέζοι δεν έκαναν κάτι ιδιαίτερα επιτηδευμένο, αλλά τα κατάφεραν γιατί ο υποψήφιος ήταν άπληστος και αρνιότανε να δει την αλήθεια, μεχρι που ήταν αργά.
https://www.fbi.gov/video-repository/newss-dont-be-a-pawn-a-warning-to-students-abroad/view
Όταν υπάρχει διαθέσιμος χρόνος χτίζεται πολύ προσεκτικά μια προσωπική σχέση όπου εξελίσσεται από μια φιλική χάρη, σε επαγγελματική, σε κατασκοπεία με τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους να είναι πολύ θολή. Ανάλογα με το ψυχολογικό προφίλ του υποψήφιου, τις ανάγκες και τις προκαταλήψεις του φτιάχνεται η σχέση. Διαφορετικά θα προσεγγιστεί ένας αγρότης στον Εχίνο, διαφορετικά ένας φοιτητής, και διαφορετικά ένας καθηγητής πανεπιστημίου που είναι ταυτόχρονα και κυβερνητικός σύμβουλος ή influencer στα κοινωνικά δίκτυα και τον τύπο.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε τα κουμπιά μιας που δίνουν την ευκαιρία σε επιτήδειους να μας χειραγωγήσουν. Κάποιοι θα θεωρούσαν τιμή τους να πεθάνουν για την πατρίδα, αλλά ταυτόχρονα δεν θα είχαν ιδιαίτερους ενδοιασμούς να βάλουν κοριό στο γραφείο του πρωθυπουργού που δεν συμπαθούν, ώστε να βγάλουν τα άπλυτα στην φόρα και να ξεβρωμίσει ο τόπος. Άλλοι προκειμένω να βοηθήσουν τους ταπεινούς και κατατρεγμένους του κόσμου και να διορθώσουν τις αδικίες του συστήματος δεν θα είχαν ιδιαίτερο ενδοιασμό να κάψουν μια πόλη. Κάποιοι άλλοι είναι απλά εύκολο να αγοραστούν, και συνήθως με λίγα χρήματα, και τέλος πάντων όταν δεν υπάρχει πολύ χρόνος διαθέσιμος ποιος δεν θα έκανε μια μικρή εξυπηρέτηση προκειμένω να ξαναδεί τα παιδιά του ή τη μητέρα του;
Το τέταρτο βήμα, και συχνά η στιγμή με την πιο μεγάλη ένταση, είναι η στρατολόγηση, όταν ο υποψήφιος δέχεται το ρόλο του. Το πιο ευαίσθητο όμως είναι το επόμενο βήμα, η καθημερινή διαχείριση. Το πως θα διασφαλιστεί η τακτική και ασφαλής επικοινωνία μεταξύ του κατασκόπου και του χειριστή του. Στις μέρες μας χρησιμοποιούνται κυρίως ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας.
Όλες οι χώρες έχουν υπηρεσίες πληροφοριών, άλλες πιο ενεργές, άλλες πιο νωχελικές. Όλοι κατασκοπεύουν όλους, όσο τους παίρνει, χωρίς ενδοιασμούς και δισταγμούς. Αν σε αυτό προσθέσουμε και τη βιομηχανική κατασκοπία τότε είναι εύκολα κατανοητό ότι μπορεί στο περιβάλλον μας ποτέ να μην αντιληφθούμε την παρουσία ενός κατασκόπου, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η δράση τους δεν είναι υπαρκτή και ακούραστη.
