Του Τάσου Τσιπλάκου
H απόκτηση ρωσικών αρμάτων μάχης από την Εθνική Φρουρά και μάλιστα των υπερσύχρονων T-80 αποτέλεσε σίγουρα μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην περιοχή τα τελευταία χρόνια. O συνδυασμός τους με τα επίσης πρόσφατα αποκτηθέντα BMP-3 αποτέλεσε ένα σημαντικότατο βήμα της αμυντικής θωράκισης της Κύπρου έναντι των στρατευμάτων κατοχής.
H αγορά των T-80 αποτελεί χωρίς αμφιβολία αποφασιστικό βήμα προς την ανατροπή της ομηρείας της Κύπρου από τις πολυαριθμότερες και καλύτερα εξοπλισμένες δυνάμεις του «Αττίλα» και εντάσσεται, όπως είναι γνωστό στα πλαίσια ενός ευρύτερου εξοπλιστικού προγράμματος που έχει εξαγγείλει η κυπριακή κυβέρνηση.
Αμερικανοί στρατιώτες δοκιμάζουν νοτιοκορεατικά άρματα μάχης T-80U
Δεν είναι έτσι περίεργο ότι η τουρκική πλευρά προσπάθησε να ματαιώσει την άφιξη των αρμάτων μάχης στο νησί, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να απειλήσει ότι θα βυθίσει τα πλοία που θα τα μετέφεραν. Παρόλα αυτά τα T-80 έφτασαν στην Κύπρο και παρέλασαν μάλιστα πρώτη φορά την 1η Οκτωβρίου 1996 στον εορτασμό της ανεξαρτησίας. Λίγο αργότερα μάλιστα έλαβαν μέρος όπως είχαμε γράψει και σε μεγάλη άσκηση της Ε.Φ.
Το ρωσικό άρμα…
Το T-80UD που αποκτήθηκε από την Κύπρο είναι η έκδοση του T-80U (U=Uluchseniye-Βελτιωμένο) με ντιζελοκινητήρα αντί του στροβιλοκινητήρα που διαθέτει το δεύτερο. O εξακύλινδρος αυτός κινητήρας παράγει 1.000 ίππους και προσδίδει στο άρμα μάχης μεγαλύτερη αυτονομία απ’ ό,τι ο στροβιλοκινητήρας.
H παραγωγή του ξεκίνησε το 1986 στα εργοστάσια V.A. Malishev υπό την επίβλεψη του σχεδιαστικού γραφείου A.A. Morozov. H απαγωγή των καυσαερίων του κινητήρα γίνεται από το κάτω και πίσω μέρος του άρματος, ώστε να μειώνεται όσο είναι δυνατόν το θερμικό ίχνος του οχήματος.
Το βάρος μάχης είναι μόλις 46 τόνοι, που αντικατοπτρίζουν τη ρωσική σχολή σχεδίασης αρμάτων, όπου από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο παρουσίασε οχήματα με μικρό μέγεθος και βάρος. H ταχύτητα που μπορεί να αναπτύξει το T-80UD είναι 70 χλμ./ώρα σε δρόμο και η μέγιστη ακτίνα δράσης φτάνει τα 450 χιλιόμετρα. Το σύστημα ανάρτησης αποτελείται από ανεξάρτητες ράβδους στρέψης με τηλεσκοπικούς αποσβεστήρες κραδασμών στον πρώτο, δεύτερο και έκτο εδάφιο τροχό. Κάθε ερπύστρια αποτελείται από 80 μέρη με ελαστικά πέλματα. 
Το λειόκανο πυροβόλο 2A46M1 των 125 χιλιοστών είναι η εξελιγμένη έκδοση του 2A46 που χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα στα T-72. Διαθέτει σταθεροποίηση τους δύο άξονες, φέρει θερμικό κάλυμμα στην κάνη και ο κυλινδρικός εξαγωγέας αερίων βρίσκεται τοποθετημένος στο μέσον περίπου του μήκους της.
Τον οπλισμό του άρματος συμπληρώνουν το συζυγές πολυβόλο PKT των 7,62 χιλιοστών, το πολυβόλο NSVT των 12,7 χιλ. στη θυρίδα του αρχηγού πληρώματος και οι οκτώ εκτοξευτές καπνογόνων Tutscha 902B των 81 χιλιοστών που μπορούν να καλύψουν το άρμα με προπέτασμα καπνού (προσφέροντας προστασία στο ορατό και το υπέρυθρο φάσμα) μήκους 250-300 μ. και πλάτους 100 μ.
Το άρμα διαθέτει αυτόματο σύστημα γέμισης του πυροβόλου που τροφοδοτείται από τις 28 οβίδες που είναι φορτωμένες σ’ αυτό. Το σύνολο των πυρομαχικών τού κυρίως πυροβόλου που φέρονται επί του οχήματος είναι 45. Εκτός από τα συμβατικά πυρομαχικά που μπορεί να βάλει το άρμα, το πυροβόλο αποτελεί και εκτοξευτής του κατευθυνόμενου με κατάδειξη λέιζερ αντιαρματικού βλήματος Reflex 9K119 (αντί του παλαιότερου Kobra).
H προσθήκη του πυραύλου αυτού στο οπλοστάσιο του T-80 αποτελεί σημαντική βελτίωση των δυνατοτήτων του άρματος. Όπως είναι γνωστό η διασπορά των βολών των λιόκανων πυροβόλων είναι σημαντικά μεγαλύτερη αυτών με ραβδωτή κάνη πέρα από τα 2.000 περίπου μέτρα. Έτσι το βλήμα 9K119 επεκτείνει την ακρίβεια βολής και πέρα από τα 2 χιλιόμετρα δίνοντας σημαντικό πλεονέκτημα του T-80 έναντι των αντιπάλων του.
Το δραστικό βελληνεκές του 2A46M1 αναφέρεται σαν 4 χιλιόμετρα για βλήματα APDF και 5 χιλιόμετρα για βλήματα HEAT/HE. Σε νυχτερινό αγώνα η ακτίνα προσβολής στόχων μειώνεται στα 1.300 μέτρα που αποτελούν και τα όρια του υπέρυθρου συστήματος πρόσκτησης/σκόπευσης.
H προστασία του άρματος συνίσταται από το συμπαγή θώρακα και τα δεύτερης γενιάς πλακίδια ενεργής θωράκισης KOntakt-5 σε συνδυασμό με συμπαγείς ελαστικές ποδιές στα «τυφλά» μέρη του πύργου και στο κάτω και εμπρός μέρος του πήγματος.
Τα ρωσικά Τ-80BVM αποκτούν δυνατότητα βολής βλημάτων απεμπλουτισμένου ουρανίου
Το εσωτερικό του πύργου φέρει επένδυση από «πλαστική θωράκιση» για την προστασία του πληρώματος από τη διασπορά θραυσμάτων, ενώ το κάλυμμα αυτό πιστεύεται ότι είχε σχεδιαστεί και για την προστασία από ακτινοβολίες από βόμβες νετρονίων Υπάρχει επίσης και πλήρης προστασία APBXP με φίλτρα αέρος, ενώ το εσωτερικό του άρματος έχει τη δυνατότητα να απομονωθεί πλήρως από το περιβάλλον.
…στην κυπριακή Εθνοφρουρά
H κυπριακή κυβέρνηση έχει υπογράψει συμβόλαιο αξίας 86 εκ. κυπριακών λιρών (172 περίπου εκατ. δολαρίων) για 41 άρματα T-80UD και τέσσερα άρματα περισυλλογής του ιδίου τύπου. H συμφωνία περιλαμβάνει επίσης την προμήθεια πυρομαχικών, ανταλλακτικών αλλά και την εκπαίδευση πληρωμάτων και τεχνικών στην Κύπρο και τη Ρωσία.
Δημοσιεύτηκε στο Τεύχος της ΠΤΗΣΗΣ 145 – Απρίλιος 1997
