Για πρώτη φορά, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ανοιχτά πως καταργεί τη Συνθήκη του Μοντρέ για τη Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης, βάζοντας τέλος στην ελεύθερη ναυσιπλοΐα, σύμφωνα με συνέντευξη που παραχώρησε στο τουρκικό κανάλι CNN.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας τόνισε πως σύμφωνα με τα σχέδια της τουρκικής κυβέρνησης από τα Στενά του Βοσπόρου θα περνούν μόνο τα πλοία ξηρού φορτίου ενώ όλα τα υπόλοιπα πλοία στο εξής θα παραπέμπονται για να περνούν μέσω της νέας διώρυγας της Κωνσταντινούπολης όπου εκεί δεν θα ισχύει η συνθήκη του Μοντρέ.
«Σκεφτείτε χρησιμοποιούν τα Στενά και δεν κερδίζετε τίποτα. Όμως με το Καναλ Ιστάνμπουλ (διώρυγα της Κωνσταντινούπολης) θα δημιουργηθούν δικαιώματα, όπως συμβαίνει και στη διώρυγα του Σουέζ. Εμείς θα προχωρήσουμε το σχέδιο αυτό», δήλωσε πρόσφατα ο τούρκος πρόεδρος για να επισημάνει ξεκάθαρα χθες στο CNN Turk πως «η Συνθήκη του Μοντρέ μαζί με τα Στενά είναι ιστορία».
Η νέα αυτή διώρυγα σχεδίαζεται για χρόνια και ένα μεγαλεπήβολο κατασκευαστικό έργο που διαφημίστηκε και προβλήθηκε έντονα από το καθεστώς Ερντογάν. Δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον υπουργό Μεταφορών το 2009 και ανακοινώθηκε επίσημα από τον ίδιο τον Ερντογάν το 2011.
Ενώ τα Στενά του Βοσπόρου πράγματι έχουν φτάσει στα όριά τους από πλευράς διελευσιμότητας, με πλοία να χρειάζεται να περιμένουν και αρκετές μέρες για να πάρουν σειρά για την διέλευσή τους, η πραγματική αιτία για την κατασκευή της νέας διώρυγας δεν θα είναι βέβαια  περιβαλλοντικοί λόγοι εξ αιτίας της επιβάρυνσης του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής από την διέλευση τόσων πλοίων.
Η νέα διώρυγα δεν θα υπόκειται στις διατάξεις της συνθήκης του Μωντρέ, πράγμα που μέχρι σήμερα ήταν κοινό μυστικό αλλά δεν προβαλλόταν ως ο κύριος λόγος της κατασκευής της. Είναι η πρώτη φορά που ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος το ανακοινώνει δημόσια, και σίγουρα και η συγκυρία που επέλεξε έχει την αξία και τους συμβολισμούς της.