ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο αυτό αποτελεί κομμάτι από τα ΑΕΡΟΝΕΑ της Π&Δ, σε κάποιο τεύχος του 1991… Το έχει γράψει ο αείμνηστος Γ. Χριστογιαννάκης, και περιγράφει σε λίγες γραμμές, πως το Ελληνικό Πολεμινό Ναυτικό, που είχε ουσιαστικά εγκαταληφθεί όλη τη δεκαετία του ’80, με πλοία κυριολεκτικά του Β’ ΠΠ, κατάφερε να ανακτήσει την ισχύ του με λίγες αλλά εξαιρετικές κινήσεις. “Ανασύραμε” το άρθρο αυτό από το αρχείο της Π&Δ, σε μια προσπάθεια να δείξουμε πως η “αναγέννηση” μπορεί να έρθει γρήγορα και απλά. Και η δεκαετία που διανύουμε χαρακτηρίζεται από εξοπλιστική ένδεια, το ΠΝ βρίσκεται να επιχειρεί και πάλι με παλιά πλοία, αλλά χρειάζονται λίγες και έξυπνες κινήσεις για να ανακτήσει την ισχύ του.
PIZIKH ΑΝΑΝΕΩΣΗ TOY ΣΤΟΛΟΥ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ TOY ΠΝ
Στα γνωστά προγράμματα εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού προστέθηκαν πρόσφατα η εκμίσθωση 2 φρεγατών κλάσης KNOX από τις ΗΠΑ, οι διαπραγματεύσεις για την απόκτηση 2 φρεγατών κλάσης KORTENAER από την Ολλανδία και η παραχώρηση 5 ανθυποβρυχιακών κορβετών κλάσης THETIS από τη Γερμανία: με την παράλληλη ναυπήγηση των 4 φρεγατών κλάσης ΥΔΡΑ και την παραχώρηση των 4 αντιτορπιλικών κλάσης ADAMS, η ανανέωση του στόλου επιφανείας του ΠΝ αποκτά κοσμογονικές διαστάσεις.
H σημαντικότερη εξέλιξη αφορά ασφαλώς την πρόθεση απόκτησης 2 φρεγατών κλάσης KORTENAER έναντι του ποσού των 80 εκατ. δολαρίων. Το Ολλανδικό Ναυτικό διαθέτει 10 πλοία της κλάσης, από τα οποία θα παροπλίσει 2 και θα θέσει σε εφεδρεία 4 μέχρι το 1996 λόγω περικοπής των αμυντικών δαπανών και ένταξης σε υπηρεσία των 8 φρεγατών κλάσης KAREL DOORMAN. Το πρώτο πλοίο της κλάσης F807 KORTENAER, παραδόθηκε το 1978 ενώ το έκτο και έβδομο αποκτήθηκαν από το ΠΝ και ονομάστηκαν F450 ΕΛΛΗ και F451 ΛΗΜΝΟΣ.
Οι αποσυρόμενες Ολλανδικές φρεγάτες θα αποτελέσουν πολύτιμο απόκτημα λόγω της πρόσφατης ναυπήγησης και του σύγχρονου εξοπλισμού τους, που σε μεγάλο βαθμό είναι
ομοιος με αυτόν που διαθέτουν οι ελληνικές φρεγάτες. Βεβαίως θα απαιτηθεί η αναβάθμιση των Ολλανδικών πλοίων στο επίπεδο εξοπλισμού των φρεγατών κλάσης KORTENAER του ΠΝ με τηνεγκατάσταση δεύτερου πυροβόλου COMPATTO 76mm/62cal επί του
υποστέγου ελικοπτέρων, δύο συστημάτων εγγύς άμυνας εναντίον βλημάτων Mk15 PHALANX CIWS και συστημάτων εκτόξευσης αεροφύλλων Mk36 SRBOC.
ΑΠΟΨΗ: Χρειαζόμαστε μεταχειρισμένες φρεγάτες τώρα, και αμέσως μετά έναρξη ναυπηγικού προγράμματος
Το υπόστεγο σχεδιάσθηκε για να φιλοξενεί 2 ανθυποβρυχιακά ελικόπτερα Westland LYNX SH-14D, το μήκος των οποίων δεν υπερβαίνει τα 10,61m μετά την αναδίπλωση της ουράς και του κύριου στροφείου: καθώς όμως η ουρά του ελικοπτέρου AB 212ASW δεν αναδιπλώνεται, το μήκος του στο υπόστεγο φθάνει τα 13,98m και η επιλογή του από το ΠΝ επέβαλε την επιμήκυνση κατά 2m του υποστέγου των φρεγατών ΕΛΛΗ και ΛΗΜΝΟΣ. Οι φρεγάτες κλάσης KORTENAER που θα αποκτηθούν πρέπει να υποστούν ανάλογη μετατροπή, η οποία άλλωστε θα επιτρέψει την υποδοχή ελικοπτέρων Sikorsky S-70B-6 SEAHAWK ελάχιστου μήκους 12,47m.
H εκμίσθωση 2 φρεγατών κλάσης FF1052 KNOX ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ κατά την επίσκεψη στο Ναύσταθμο Σούδας και ικανοποιεί σχετικό Ελληνικό αίτημα. Από τα 46 πλοία κλάσης KNOX που ναυπηγήθηκαν για το USN μεταξύ 1965 και 1974, τα 7 βρίσκονται σε εφεδρεία. Καθώς η κλάση προοριζόταν για την εκτέλεση καθηκόντων συνοδείας νηοπομπών, αποδόθηκε έμφαση στη δυνατότητα ταχύτατης ναυπήγησης σε καιρό πολέμου για την κάλυψη των τεράστιων απαιτήσεων προστασίας της θαλάσσιας μεταφοράς ενισχύσεων στην Ευρώπη.
Οι φρεγάτες Κλάσης “S” του Πολεμικού Ναυτικού-Οι δυνατότητες αναβάθμισης (στο παρελθόν)
Κατά την εμπειρία του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, το κύριο αίτιο καθυστερήσεων στη μαζική παραγωγή πλοίων του τύπου αυτού δεν ήταν η ναυπήγηση των σκαφών καθεαυτή αλλά η κατασκευή των συστημάτων πρόωσης: έτσι οι φρεγάτες κλάσης KNOX, όπως όλα τα πλοία συνοδείας νηοπομπών του USN μεταπολεμικά, διαθέτουν μόνον έναν ελικοφόρο άξονα κινούμενο από ατμοστρόβιλο Westinghouse ισχύος 35.000shp για μέγιστη ταχύτητα 27 κόμβων.
H κύρια συμβολή των φρεγατών κλάσης KNOX στις επιχειρησιακές ικανότητες του ΠΝ εντοπίζεται στον ανθυποβρυχιακό τομέα: το ογκώδες Sonar πλώρης General Electric AN/SQS-26CX είναι το τελικό προϊόν των προγραμμάτων έρευνας και ανάπτυξης της δεκαετίας του ’50 για συστήματα χαμηλών συχνοτήτων, ενώ η ψηφιακή του εξέλιξη με ηλεκτρονικά στερεάς κατάστασης AN/SQS-53C παραμένει το τυποποιημένο Sonar των σύγχρονων αντιτορπιλικών και καταδρομικών του USN.
Οι συχνότητες λειτουργίας του SQS-26CX είναι 1,5kHz σε παθητική διαμόρφωση και 3 4kHz σε ενεργητική, η ισχύς εκπομπής φθάνει τα 100kW, ενώ η εμβέλεια με άμεση ηχητική διάδοση (Direct-Path) εκτιμάται σε 18.280m (20.000yds) περίπου: επιπλέον το σύστημα αξιοποιεί την αντανάκλαση των ηχητικών σημάτων στο βυθό (Bottom-Bounce: BB) ή τις ζώνες ηχητικής σύγκλισης (Convergence-Zone: CZ) επιτυγχάνοντας εμβέλεια της τάξης των 63.980m (70.000yds).
Ωστόσο για θάλασσες όπως το Αιγαίο θεωρούνται καταλληλότερα τα σόναρ μέσης συχνότητας, ενώ τα περιορισμένα βάθη και η μορφολογία των βυθών δεν επιτρέπουν την πλήρη αξιοποίηση των διαμορφώσεων CZ και BB. Τα πλοία της κλάσης διέθεταν επίσης σόναρ Μεταβλητού Βάθους (VDS) EdoAN/SQS-35 συχνότητας 13kHz και ισχύος 30kW, του οποίου μόνον ομηχανισμός χρησιμοποιείται πλέον για την πόντιση του Τακτικού
Συστήματος σόναρ Ρυμουλκούμενης Διάταξης (TACTASS) AN/SQR-18A(V)1.
Σε 6 φρεγάτες κλάσης KNOX που δεν διέθεταν SQS-35 VDS εγκαταστάθηκε η έκδοση SQR 18A(V)2 με διαφορετικό μηχανισμό ρυμούλκησης: τα συστήματα TACTASS και ο εξοπλισμός LAMPS I για την επεξεργασία των πληροφοριών που μεταβιβάζει το οργανικό ελικόπτερο Kaman SH-2F SEASPRITE, προφανώς θα αφαιρεθούν πριν την παράδοση των πλοίων στο ΠΝ.
H υποδοχή των τύπων ελικοπτέρων που διαθέτει το ΠΝ ίσως απαιτήσει μετατροπές στο τηλεσκοπικό υπόστεγο των φρεγατών. O ανθυποβρυχιακός εξοπλισμός συμπληρώνεται από το σύστημα βλημάτων ASROC με φορέα εκτόξευσης Mk112 και από 4 τορπιλοσωλήνες Mk32, τα οποία ελέγχονται από το αναλογικό ανθυποβρυχιακό σύστημα ελέγχου βολής (ASWFCS) Mk114. Επίσης υπάρχουν σύστημα φυσαλίδων Prairie/Masker για τον περιορισμό της εκπομπής θορύβου από το συγκρότημα πρόωσης και σύστημα παραπλάνησης τορπιλών AN/SLQ-25 NIXIE.
Σε αντίθεση με τον εξοπλισμό ASW, η ικανότητα αντιμετώπισης εναερίων απειλών των φρεγατών κλάσης KNOX είναι ανεπαρκής: περί τα 31 πλοία εξοπλίσθηκαν με το Βασικό Σύστημα Βλημάτων Άμυνας Σημείου (BPDMS) του USN, το οποίο είναι προγενέστερο και σαφώς υποδεέστερο τεχνολογικά του NSSMS. Το BPDMS χρησιμοποιεί βλήματα RIM-7E-5 SEA SPARROW με περιορισμένη ικανότητα εμπλοκής χαμηλά ιπταμένων στόχων, εξαιτίας των χαρακτηριστικών του ημι-ενεργού ερευνητή Radar και του πυροσωλήνα προσέγγισης.
Εξαιτίας των μειονεκτημάτων αυτών, το 1981 αποφασίστηκε η αντικατάσταση των 72 συστημάτων BPDMS σε πλοία του USN από συστήματα Mk15 PHALANX CIWS μέχρι 1988. H εξέλιξη του προγράμματος δεν είναι λεπτομερώς γνωστή, πάντως περιέλαβε αρκετές φρεγάτες κλάσης KNOX που θα ήταν σκόπιμο να προτιμηθούν από το ΠΝ: τα πλοία αυτά όμως μάλλον θα διατηρηθούν σε υπηρεσία από το USN.
Για την εμπλοκή εναερίων στόχων χρησιμοποιείται επίσης το πυροβόλο Mk42 των 127mm/54cal, διευθυνόμενο από το σύστημα ελέγχου βολής πυροβόλου (GFCS) Mk86 με Radar AN/SPG-53A: ο συνδυασμός αυτός εξοπλίζει επίσης τα αντιτορπιλικά κλάσης ADAMS. Αρχικά το πυροβόλο Mk42 ήταν το μοναδικό οπλικό σύστημα για την εμπλοκή στόχων επιφανείας, αργότερα όμως αρκετά πλοία της κλάσης εξοπλίσθηκαν με σύστημα βλημάτων RGM-84 HARPOON: ακόμη και αν οι 2 φρεγάτες που θα εκμισθωθούν στο ΠΝ δεν ανήκουν στα πλοία αυτά, η εγκατάσταση των βλημάτων δεν ενέχει τεχνικά προβλήματα, ούτε υπερβολικό κόστος. Οι φρεγάτες θα παραδοθούν στο ΠΝ μέχρι το τέλος του χρόνου.
Τέλος, το Γερμανικό Ναυτικό εκτός από τις 5 κορβέτες Type 420 κλάσης THETIS που παραχωρεί (βλέπε αντίστοιχη είδηση) θα παραχωρήσει και ένα μεγάλοβοηθητικό σκάφος που θα παραδοθεί στο ΠΝ τον Οκτώβριο.
Συνοψίζοντας, κατά την επόμενη διετία το ΠΝ θα παραλάβει συνολικά 11 μεταχειρισμένα πλοία: 4 αντιτορπιλικά κλάσης ADAMS, 2 φρεγάτες κλάσης KNOX και 5 ανθυποβρυχιακά περιπολικά σκάφη κλάσης THETIS. Προετοιμάζοντας την ένταξη των μονάδων αυτών στο στόλο, το ΠΝ αποσύρει τα παλαιότερα πλοία του: ήδη παροπλίστηκαν τα αντιτορπιλικά D06 ΑΣΠΙΣ και D16 ΒΕΛΟΣ κλάσης FLETCHER, ενώ θα ακολουθήσουν σύντομα τα υπόλοιπα 2 πλοία της κλάσης.
Επίσης παροπλίστηκαν το D03 ΑΙΓΑΙΟΝ κλάσης RHEIN και τα 4 αντιτορπιλικά συνοδείας κλάσης BOSTWICK: τα καθήκοντα περιπολίας και επιτήρησης θαλασσίων καθεστώτων των πλοίων αυτών θα αναλάβουν τα 5 σκάφη κλάσης THETIS, τα 2 περιπολικά τύπου OSPREY 55, τα 2 σκάφη κλάσης ASHEVILLE που παραχώρησαν οι ΗΠΑ και τα 4 ναυπηγούμενα περιπολικά ανοιχτής θαλάσσης των Ελληνικών Ναυπηγείων Σκαραμαγκά.
Επιπλέον μέχρι το 1996 θα παραδοθούν οι 4 φρεγάτες MEKO 200HN κλάσης ΥΔΡΑ και πιθανότατα 2 φρεγάτες κλάσης KORTENAER. Με τις εξελίξεις αυτές, ενισχύεται η ικανότητα του ΠΝ να συμβάλλει αποτελεσματικά στην υπεράσπιση και προώθηση των άμεσων πολιτικών, στρατηγικών και οικονομικών ενδιαφερόντων της Ελλάδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο ευρύτερα.
Μετά την ανακοίνωση της απόφασης απόκτησης 5 ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων S-70B-6 (βλέπε αντίστοιχη είδηση) και εφόσον ληφθούν οριστικές αποφάσεις για την αξιοποίηση των 10 παραχωρούμενων αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας Lockheed P-3A ORION, το μοναδικό σημαντικό κενό στις επιχειρησιακές ικανότητες του ΠΝ θα εντοπίζεται στα σύγχρονα μέσα ναρκοπολέμου: η κάλυψη της απαίτησης αυτής θα αποτελέσει πιθανότατα αντικείμενο του επόμενου μείζονος προγράμματος εξοπλισμού.
Διαβάστε επίσης
Το φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού κατά τη περίοδο 1868-1886
