Μέσα στον μήνα κατατίθεται νομοσχέδιο που αφορά τα «αντισταθμιστικά» του προγράμματος F-16V της Πολεμικής Αεροπορίας μετά τις περιπέτειες που πέρασε από τον Ιανουάριο του 2019, όπως φέρεται να ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων και Άμυνας της Βουλής, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος στην χθεσινή «κλειστή» συνεδρίασή της.
Να θυμίσουμε ότι η συγκεκριμένη διάσταση του μεγαλύτερου σχετικού προγράμματος στην ιστορία της ΠΑ αλλά και του πιο σημαντικού εγχειρήματος που θα αναλαμβάνει η ΕΑΒ είχε ξεκινήσει με μια εντελώς άγαρμπη ενέργεια του τότε υπουργού Εθνικής Άμυνας Π. Καμένου με την κατάθεση ως τροπολογία σε άλλο νομοσχέδιο του ΥΠΕΘΑ, νόμου για το πλαίσιο υλοποίησης προγραμμάτων ανάθεσης έργου από την πλευρά της κυρίας αναδόχου Lockheed Martin που απορρέουν από τον εκσυγχρονισμό-αναβάθμισης των F-16 της ΠΑ.
Όλη η αλήθεια για την εξέλιξη του προγράμματος F-16V, και το “θέμα” με το ASPIS II
Οι χειρισμοί Καμένου αλλά και μια στείρα αντιπολιτευτική αντιμετώπιση με άφθονη σκανδαλολογία… περί «επιστροφής των αμαρτωλών ΑΩ από το παράθυρο» που είχε προσάψει η τότε αντιπολίτευση στην τότε κυβέρνηση είχαν ως αποτέλεσμα το νομοσχέδιο να αποσυρθεί και να τεθεί στο συρτάρι όπου και έμμεινε μετά την αποχώρησή του από το υπουργείο. Ο διάδοχός του Ευάγγελος Αποστολάκης αναζητούσε «κατάλληλο» χρόνο για να το επαναφέρει αλλά –όπως έλεγε αργότερα το «περιβάλλον» του- δεν πρόλαβε λόγω της προκήρυξης των εκλογών.
Το νομοσχέδιο που πιστεύουμε ότι θα επιστρέψει με το ίδιο ακριβώς περιεχόμενο (αφού η όποια κριτική δεν είχε να κάνει με την ουσία του) θα κάνει αποδεκτή την πρόταση της κύριας αναδόχου Lockheed Martin για «δέσμη προγραμμάτων ονομαστικής αξίας τουλάχιστον €230 εκατομμυρίων επ’ ωφελεία του ΥΠΕΘΑ και της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας» και αφορά διευκρινιστικό πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας GR-D-SNY Amd. 6 μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ της 30ης Απριλίου 2018 για την υλοποίηση του προγράμματος εκσυγχρονισμού0αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16 της ΠΑ. [Να επιστήσουμε την προσοχή του αναγνώστη στην αναφορά «GR-D-SNY Amd. 6» που απαιτεί εξήγηση ώστε να γίνουν κατανοητά τα όσα ακολουθούν.
Η «GR-D-SNY» αφορά το πλαίσιο συμφωνιών των προγραμμάτων Peace Xenia III και IV, ενώ το Amd. 6 (Amendment No 6 ) αφορά την 6η αναθεώρηση για την υλοποίηση του προγράμματος F-16V. Αυτό δηλαδή που συνήθως εκλαμβάνεται από τους περισσότερους ως τρεις ανεξάρτητες συμφωνίες είναι ουσιαστικά μια δέσμη αναθεωρήσεων, κάτι που ίσως εξηγεί πολλά από τα όσα έχουν συμβεί σχετικά αλλά και όσα θα συμβούν.]
Σε ότι αφορά το πρόγραμμα (το οποίο εκτελείται μέσω διακρατικής συμφωνίας με την κυβέρνηση των ΗΠΑ δηλαδή μέσω της διαδικασίας LOA-Letter of Offer and Acceptance και υπό καθεστώς FMS) έχουμε αναφερθεί αναλυτικά σε πολλά άρθρα μας και αναρτήσεις εδώ όπου και θα σας παραπέμψουμε. Θα υπενθυμίσουμε μόνο ότι το (υπογεγραμμένο, σταθερό σε δολάρια-fixed price) κόστος του ανέρχεται σε $1,528 δις, εκ των οποίων τα $998 εκατομμύρια περίπου αφορούν το συμβόλαιο της κυρίας αναδόχου Lockheed Martin με την αμερικανική κυβέρνηση και τα υπόλοιπα $530 εκατομμύρια είναι το τίμημα των υπηρεσιών και υλικών που προσφέρει η ίδια η αμερικανική κυβέρνηση (μέσω USAF ως GFE-Government Furnished Equipment).
Η ανάθεση μάλιστα του συμβολαίου USAF-LM για τα 84 αεροπλάνα (ύψους $996.775.000) έγινε στις 21 Δεκεμβρίου 2018 (FA8615-19-C-6050) με οικονομική «υποχρέωση» για το ποσό των $488.419.750 την στιγμή της ανάθεσης και επιβλέποντα φορέα το AFLCMC (Air Force Life Cycle Management Center) που εδρεύει στην αεροπορική βάση Wright-Patterson του Οχάιο Ohio. Στην ανάθεση αναφέρεται ως ημερομηνία λήξης του συμβολαίου την 30η Ιουνίου 2027.
Στη διαδικασία LOR/LOA (Letter of Request/Letter Of Acceptance) υπήρχε ενσωματωμένο ελληνικό αίτημα για την «συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού αλλά και την υλοποίησης προγραμμάτων υποστήριξης της βιομηχανικής βάσης της χώρας εντός του θεσμοθετημένου πλαισίου για την ασφάλεια του εφοδιασμού και των πληροφοριών των Ενόπλων Δυνάμεων» (Άρθρο 3, Ν.3978/11, βλέπε πλαίσιο).
Με δεδομένο το πλαίσιο υλοποίησης του ελληνικού προγράμματος και του τρόπου που λειτουργούν οι πωλήσεις FMS και οι δυο αυτοί βραχίονες του ελληνικού αιτήματος έχουν ουσιαστικά ως αποδέκτη αποκλειστικά το έργο που προσφέρει ο κύριος ανάδοχος, δηλαδή την Lockheed Martin. [Για την παροχή υπηρεσιών και υλικών από την αμερικανική κυβέρνηση δεν προβλέπεται παροχή αντισταθμιστικού έργου-offsets.] Η τροπολογία που κατατέθηκε στη ελληνική Βουλή στις 7 Ιανουαρίου 2019 αφορούσε ακριβώς την αποδοχή της πρόταση της LM για ικανοποίηση αυτών των ελληνικών αιτημάτων.
Η πρόταση της Lockheed Martin, που είναι και η αρμόδια για να την προσφέρει στην ελληνική πλευρά, έχει δυο σκέλη.
Το πρώτο σκέλος, με δυνητική αξία $185.000.000, αφορά την ελληνική βιομηχανική συμμετοχή (ΕΑΒ και λοιπή ελληνική αμυντική βιομηχανία) και περιλαμβάνει:
- Εγκατάσταση των συλλογών αναβάθμισης (kits) στα αεροσκάφη από την ΕΑΒ.
- Κατασκευή επιπλέον υποσυγκροτημάτων αεροσκαφών από την ΕΑΒ.
- Κατασκευή καλωδιώσεων που αναγκαιούν για την αναβάθμισης.
- Παροχή τεχνικής υποστήριξης κατά την υλοποίηση της αναβάθμισης.
- Συναρμολόγηση και δοκιμές ηλεκτρονικών απαρτίων αεροσκαφών.
Είναι προφανές ότι το σκέλος αυτό αφορά άμεσα την υλοποίηση του εκσυγχρονισμού-αναβάθμισης των 83 F-16 (μείον του ενός που θα γίνει στις ΗΠΑ ως «πιλότος» του προγράμματος) στις εγκαταστάσεις της ΕΑΒ με την παροχή συλλογών απαρτίων τόσο από διεθνείς προμηθευτές όσο και από ελληνικές εταιρίες.
Τι συνέβη μέχρι σήμερα και τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον στο πρόγραμμα F-16V
Το δεύτερο σκέλος, με δυνητική αξία € 78.710.000, αφορά ανάπτυξη υποδομών και επιχειρησιακών δυνατοτήτων των ΕΔ με γενικούς άξονες:
- Δυνατότητα εργοστασιακής συντήρησης κινητήρων για την κάλυψη άμεσων επιχειρησιακών αναγκών των Ενόπλων Δυνάμεων.
- Εγκαθίδρυση δυνατότητας ανάλυσης αστοχιών και διακρίβωση σύνθεσης υλικών για τις ΕΔ.
- Υποστήριξη ετοιμότητας επιχειρησιακών μονάδων με έργα υποδομών για τις ΕΔ.
- Δικτυο-κεντρικές επιχειρήσεις για την εκμετάλλευση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων των αναβαθμισμένων αεροσκαφών και άλλων μέσων για τις ΕΔ.
- Εγκαθίδρυση δυνατότητας εργοστασιακής συντήρησης με ανοδίωση (χημικές κατεργασίες μετάλλων) στην ΕΑΒ.
- Εγκαθίδρυση δυνατότητας εργοστασιακής συντήρησης υγρού αποχρωματισμού/χρώσης αεροσκαφών στην ΕΑΒ.
- Αναβάθμιση εργοστασιακής συντήρησης ξηρού αποχρωματισμού και χρώσης αεροσκαφών στην ΕΑΒ (είχε αποκτηθεί παλαιότερα, όταν υλοποιήθηκε το πρόγραμμα CCIP των αεροσκαφών της USAFE αλλά περιέπεσε σε αχρηστία στη συνέχεια.
ΣΥΖΗΤΗΣΗ: Μήπως η αγορά ολοκαίνουργιων F-16V είναι καλύτερη επιλογή από το F-35A για την ΠΑ;
Το σκέλος αυτό έχει να κάνει με την υποστήριξη υλοποίησης των προγραμμάτων του πρώτου σκέλους αλλά και τη δημιουργία υποδομών στην ΠΑ σχετικά με τα F-16V. Πιο συγκεκριμένα η κατανομή των (δυνητικών) αξιών των προγραμμάτων ανά κατηγορία είναι: 55% ως υποκατασκευαστικό έργο στην ΕΑΒ, 13% ως δημιουργία υποδομών στην EAB (που είναι απαραίτητες για την εκτέλεση του έργου), 19% ως υποδομές στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και 13% ως υποκατασκευαστικό έργο στη ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Υπογραμμίζεται ότι το σύνολο των €263.710.000 είναι μεν προϋπολογιστικό αλλά και η Lockheed Martin αναφέρει ότι ίσως κινηθεί και υψηλότερα. Η εταιρία υποστηρίζει ότι το έργο για επιμέρους υποπρογράμματα και των δυο σκελών θα ανατεθεί μετά από διαγωνιστική διαδικασία και επισημαίνει ότι για όσο χρόνο η διαδικασία αυτή δεν έχει τελεσφορήσει δεν μπορούν να αποκαλυφθούν περισσότερες λεπτομέρειες. Αυτό δεν είναι πρωτόγνωρο αφού έχει εφαρμοστεί και σε προηγούμενα προγράμματα ΑΩ της εταιρίας (όταν ίσχυαν) που υλοποιήθηκαν μέσω FMS.
Αεροεκτοξευόμενο από F-16 βαλλιστικό όπλο της IAI/ΙΜΙ, μια εξαιρετική λύση για τα ελληνικά F-16V
Σχετικά με τις επιμέρους αναθέσεις έργου υποκατασκευής από την LM ως κυρίως αναδόχου σε ελληνικές εταιρίες η θέση της εταιρίας είναι ότι «η διαδικασία υλοποιείται με απόλυτη διαφάνεια και με βάση το πλαίσιο της ανάθεσης όπως απορρέει από την διακρατική συμφωνία». Εάν για παράδειγμα πρόκειται για κρατικές εταιρίες (όπως η ΕΑΒ) δεν ακολουθούνται διαγωνιστικές διαδικασίες με προφανή σκοπό να προστατευθεί το συμφέρον του ελληνικού Δημοσίου.
Το ίδιο ισχύει για προφανείς λόγους και για τομείς στους οποίους ο υποψήφιος υποκατασκευαστής είναι αποδεδειγμένα ο ένας και μοναδικός που μπορεί να εκτελέσει το προτεινόμενο έργο. Η LM παραπέμπει σε όλες τις άλλες περιπτώσεις παλαιότερων υποχρεώσεων υλοποίησης αντισταθμιστικών ωφελημάτων στις οποίες η ανάθεση έγινε με διενέργεια διαγωνισμών.
ΘΕΜΑ: Γιατί η αναβάθμιση των F-16C/D Blk52+Adv σε F-16V ήταν κάτι περισσότερο από επιβεβλημένη;
Σε μια παράλληλη εξέλιξη που ίσως επιβεβαιώνει τον χρόνο κατάθεσης του νομοσχεδίου ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναφέρεται ότι πήρε εντολή από τον πρωθυπουργό να “βρει” 40-50 εκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου για να χρηματοδοτηθούν, ανάμεσα σε άλλα και άκρως απαραίτητα έργα αναβάθμισης υποδομών στην ΕΑΒ που σχετίζονται με το πρόγραμμα των F-16V.
